Корисник:Elenaivanovska

'Корпоративното управување е збир од постапки, обичаи, политики, закони и институции влиjаејќи на начинот на кој е насочена, управувана или контролирана корпорацијата (или компанијата). Исто така корпоративното управување ги вклучува односите помеѓу вклучените засегнати страни и целите со кои е управувана компанијата. Главните засегнати страни се: акционерите, директорите, вработените, купувачите,доверителите, набавувачите и пошироката заедница. Корпоративното управување е повеќеаспектен предмет. Важен предмет на корпоративното управување е да обезбеди одговорност на одредени поединци во организацијата преку механизмите кои се обидуваат да го намалат или остранат главниот проблем на претставникот. Поврзана, но сепак засебна нишка на дискусии се фокусира на влијанието на системот на корпоративното управување на економската ефикасност, силно нагласувајќи ја благосостојбата на акционерите. Сé уште постојат други аспекти на предметот на корпоративното управување, како што се ставот на засегнатите страни и моделите на корпоративното управување во светот (види дел 9 подолу ). Од 2001 година постојат обновени интереси во практиките на корпоративното управување на модерните корпорации, особено поради значајните пропаѓања на дел од големите фирми во САД како што се корпорацијата Енрон и компанијата МСИ (поранешна Ворлдком). Во 2002 година, сојузната влада на САД го донесе законот на Сарбанес и Оксли, со намера да се врати довербата на јавноста во корпоративното управување.

Дефиниција

Во сеопфатната култура на корпоративното управување, деловниот автор Габриел О′Донован го дефинира корпоративното управување како: „внатрешен систем кој ги вклучува политиките, постапките и луѓето, задоволувајќи ги потребите на акционерите и другите засегнати страни со насочување и контролирање на дејностите за управување со добро чувство за бизнис, објективност, одговорност и интегритет. Стабилното корпоративно управување зависи од одговорноста и законодавството на надворешниот пазар, и цврстата сеопфатна култура која ги заштитува политиките и постапките “ О’Донован продолжува „забележаниот квалитет на корпоративното управување на една компанија може да влијае на нејзината цена на акциите, како и на трошоците за подигање на капитал. Квалитетот се определува од страна на финансиските пазари, законодавството и други надворешни пазарни сили, и како се спроведени политиките и постапките и како се раководени луѓето. Во голема мера, надворешните сили се надвор од кругот на контрола на секој одбор. Внатрешната животна средина е сосема различна работа и им нуди можност на компаниите да се разликуваат од конкуренцијата преку нивната сеопфатна култура. До денес, многу од дебатите за корпоративното управување беа фокусирани на законодавната политика, за да се спречат лажните дејности и транспарентната политика која погрешно ги наведе извршните органи да ги разгледуваат симптомите, а не причините“. Корпоративното управување е систем на организирање, работење и контролирање на една компанија, со цел да се постигнат долгорочни стратешки цели за да се задоволат акционерите, доверителите, вработените, купувачите и набавувачите, и се во согласност со правните и регулаторните барања, покрај задоволувањето на потребите на животната средина и локалната заедницата . Извештајот на комисија на Одборот за размена на хартии од вредност во Индија (ОРХВИ) на корпоративно управување го дефинира корпоративното управување како прифаќање на неотуѓивите права на акционерите како вистински сопственици на корпорацијата и нивната улога како доверители во име на акционерите од страна на управата. Станува збор за посветеност кон вредностите, за етичкото деловно однесување и правење разлика помеѓу личните и корпоративните фондови за управување на една компанија. „Дефиницијата е составена според принципот за доверителство на Гандиан и принципите од Директивата на индискиот Устав. Корпоративно управување се разгледува како деловна етика и морална должност. Исто така, види Општествено корпоративно претприемништво во врска со вработените кои се водени од нивното чувство за интегритет (морална совест) и должноста кон општеството. Овој поим потекнува од традиционалните филозофски идеи на доблеста (или самоуправување) и претставува детален пристап кон корпоративното управување (агенција) кој ја поддржува поочигледната и општа (системите и пoстапките, односно организационата) перспектива.

Правна животната средина

Во Соединетите Држави, корпорациите се управувани според обичајното право, Законот за моделите на деловната корпорација и Законот од Делавер, откако Делавер во 2004 година, беше постојано живеалиште за поголемиот дел од корпорациите за јавно тргување. Поединечните правила за корпорации се базираат врз корпоративната повелба и помалку овластените корпоративни подзаконски акти. Во Соединетите Држави, акционерите не можат да воведуваат промени во корпоративната повелба, иако тие може да воведуваат промени во корпоративните подзаконски акти. Меѓутоа, во Обединетото Кралство, аналогните корпоративни уставни документи (меморандумот и статиите на здруженијата) можат да бидат изменети од страна на голем број од мнозинството акционери (75%). Акционерите можат да дадат предлози за различни иницијативи, но резултатите не се обврзувачки. Предлозите кои добиле поддршка од мнозинството акционерите, дури и за неколку последователни години, историски биле одбивани од страна на одборот на директори.

Историја на корпоративното управување во Соединетите Држави

За корпоративно управување да биде поефикасно во 19-от век, законите на државната корпорација ги зголемија правата на корпоративните одбори да управуваат без едногласна согласност на акционерите, во замена за законските придобивки како правата за оценување. Оттогаш, и поради тоа што повеќето големи корпорации за јавно тргување во САД се вклучени во корпоративна администрација на пријателскиот Закон од Делавер, и поради тоа што богатството на САД се повеќе и повеќе е осигурано во различни корпоративни претпријатија и институции, правата на поединечните сопственици и акционери станаа се повеќе и повеќе неоригинални и вознемирувачки. Проблемите на акционерите заради плаќањето на администрацијата и загубата на акциите, периодично доведе до почести повици за воведување реформи во корпоративното управување. Во 20 век, по непосредните последици од падот на Вол Стрит во 1929 година, правните научници, како што се: Адолф Август Берл, Едвин Дод, и Гардинер Б. Минс размислуваа за промена на улогата на модерната корпорација во општеството. Монографија на Берл и Минс „Модерната корпорација и приватната сопственост“ (1932 година, Мекмилан), во денешно време продолжува да има големо влијание врз концептот на корпоративното управување во научните дебати. „Природата на фирмата“ (1937 година) од Роналд Коз , од училиштето за економија во Чикаго, го воведе поимот на трансакционите трошоци со сфаќање зошто фирмите се основани и тоа како тие ќе продолжат да се однесуваат. Педесет години подоцна, „Поделбата на сопственоста и контролата“ (1983 година, Весник за право и економија) од Евгениј Фама и Мајкл Џенсен, цврсто воведе теорија за агенција, според која корпоративното управување е сфатено како: „фирмата претставува низа од договори“. Доминацијата на теоријата за агенција, беше истакната во статијата во 1989 година од страна на Кетлин Ајзенард („теорија на агенција: проценка и преглед“, Академијата за ревизија на управата). Експанзијата на САД по Втората светска војна, преку појавата на мултинационалните корпорации, доведе до основање на менаџерската класа. Според тоа, следните професори по менаџмент во училиштето за бизнис во Харвард ,објавија влијателни монографии кои ја проучуваат важноста на менаџерската класа: Мајлс Мејс (претприемаштвото), Алфред Д. Чендлер, Помладиот (деловна историја), Џеј Лорч (организациско однесување) и Елизабет Меклевер (организациско однесување). Според Лорч и Меклевер „многу од големите корпорации имаат доминантна контрола врз деловните работи без доволно одговорност или контрола од страна на нивните одбори на директори.“ Од крајот на 1970-тите, корпоративното управување беше предмет на значајни дебати во САД и пошироко во светот. Храбрите и сеопфатни напори да го изменат корпоративното управување беа воведувани до одреден степен, според потребите и желбите на сопствениците на акции да ги остварат нивните права во корпоративната сопственост и да ја зголемат вредноста на нивните акции, а како резултат на тоа и богатството. За време на последните три децении, должностите на корпоративните директори се издигнаа над нивната традиционална и правна одговорност и лојалноста кон корпорацијата и нејзините акционери. Во првата половина на 1990-тите, прашањето на корпоративното управување во САД предизвика значително внимание на печатот поради бранот на отпуштања на генералните извршни директори (на пример: ИБМ, Кодак, Ханивел) од страна на нивните одбори. Пензискиот систем на вработените во јавниот сектор во Калифорнија (ПСВЈСК) воведе бран на активизам на институционалниот акционер (нешто што не е видено порано), како начин да се осигура дека корпоративна вредност нема да биде уништена од страна на сегашните традиционални и пријателски односи меѓу генералениот извршен директор и одборот на директори (на пример, од страна на неограничено издавање на право на акционерите да купуваат акции во своите компании за одредени цени, ретко сложени по поранешен датум). Во 1997 година, со финансиската криза во Источна Азија, се покажа дека економиите на Тајланд, Индонезија,Јужна Кореја, Малезија и на Филипините се сериозно погодени од излезот на странскиот капитал по пропаѓањето на сопственоста на имотот. Недостатокот на механизми за корпоративно управување во овие земји ги истакнаа слабостите на институциите во нивните економии. Во почетокот на 2000-та година, масивните банкроти (и криминалната злоупотреба на службената должност) на корпорацииите Енрон и Ворлдком, како и пропаѓањето на помалите корпорации, како што се: Аделфиа комјуникејшнс, АОЛ, Артур Андерсен, Глобал кросинг, Tиco, доведе до зголемен интерес на акционерите и владите за корпоративното управување. Ова се одразува во донесувањето на Законот на Сарбанес и Оксли во 2002 година.

Влијание на корпоративното управување

Во крајна линија, позитивниот ефект на корпоративното управување на различните засегнати страни претставува зајакната економија, а со тоа и доброто корпоративно управување претставува средство за социјалниот и економскиот развој. Книгата за најдобрите практики на корпоративното управување „Претставувањето на корпоративните службеници и директори“ од Марк Лејн, првпат беше објавена во 1987 година. Тој ја ревидира неговата студија за корпоративно управување во 2005 година. Новата верзија се ажурира секоја година со најновите надополнувања за 2010 година. Со цел да се поттикнат позитивните општествени промени, Лејн им нуди усогласеност со новите закони, правила и одговорности на компаниите и нивните директори, службеници, ревизори и акционери, како одговор на големиот број корпоративни скандали во областа на сметководството.

Улогата на институционалните инвеститори

Пред многу години, во светот, купувачите и продавачите на акции од корпорација беа независни инвеститори, како што се богати бизнисмени или семејства, кои често покажале личен и емотивен интерес во корпорациите чии акции се во нивна сопственост. Со текот на времето, пазарите во голема мера станаа институционализирани: купувачите и продавачите, во голема мера се институции (на пример: пензиски фондови, заеднички фондови, хеџ фондови, фондови за трговска размена, други групи за инвестирање; осигурителни компании, банки, брокери, и други финансиски институции). Подемот на институционалниот инвеститор, доведе до одредено зголемување на професионалната посветеност која има тенденција да ги подобри правилата на берзата (но не во интерес на инвеститорите со мал влог, или на институциите со помало искуство на берзата, кои се застапени во голем број). Обрнете внимание дека овој процес се случи истовремено со директниот раст на поединците кои инвестираа индиректно на пазарот (на пример, поединците имаат двапати повеќе пари во заедничките фондови, отколку на банкарските сметки). Сепак, овој пораст се случи првенствено по пат на поединечни превземања на своите средства од професионалците, како на пример во заедничките фондови. На овој начин, поголемиот дел од инвестициите, сега се опишани како институционални инвестиции, иако поголемиот дел од средствата се за доброто на индивидуалните инвеститори. Програма за тргување, белегот на институционалните тргување, постигна среден просек повеќе од 80% од трговиите на Њујоркшката берза, во некои месеци од 2007 година. (Исто така, овие статистички податоци не ја откриваат во целост содржината на практиката, поради таканаречените „ајсберг“ нарачки. Види Упатства за квалитет и прикажување во последната белешка). За жал, постојат пропусти во надзорот на големите корпорации, кои сега речиси сите се во сопственост на големите институции. Одборот на директори во големите корпорации порано беше избиран од страна на главните акционерите, кои обично имале парични инвестиции во компанијата (според Форд), и Одборот грижливо внимава на компанијата и на нејзините главни извршни тела (тие обично ги вработуваат и отпуштаат претседателот, или главниот извршен директор-ГИД). Една неодамнешна студија на Кредит Свис покажа дека компаниите во кои „основачките семејства кои имаат влог од повеќе од 10% од капиталот на компанијата имаат поголем успех од нивните секторски колеги“. Од 1996 година, истиот изнесуваше 8% на годишно ниво. Една од најголемите стратешки предности која компанијата може да ја има (открива Бизнисвик) е наследувањето по крвна линија. Во последната студија, Бизнисвик идентификува пет клучни фактори кои придонесуваат до супериорно работење. Не сите единствени квалитети на претпријатијата со задржани од семејните интереси. Но, тие не објаснуваат зошто тоа им помага да се има некој на чело, или активен зад сцената, кој има повеќе од обична плата и можноста за пензионирање. Исто така, види „Бунтот во салата на одборот“ од Алан Мареј. Денес, ако на сопствениците на институциите не ми се допаѓа како работи претседателот/ генералниот извршен директор и сметаат дека нивното отпуштање најверојатно ќе биде скапо (се мисли на „богата испратнина“-голема сума на пари која му се дава на некого да ја напушти работата) и/или одзема време, тие едноставно ќе ги продадат нивните акции. Сега, одборот главно е избран од страна на претседателот/генералниот извршен директор и може да биде составен претежно од нивни пријатели и соработници, како што се службеници на корпорацијата или деловни партнери и колеги. Председателот/генералниот извршен директор обично ја зазема позицијата Председател на Одборот (што претставува проблем за институционалните сопственици да го отпуштат). Понекогаш, но ретко, институционалните инвеститори ги поддржуваат одлуките на акционерите во врска со овие прашања, како што се плаќање на извршните органи и анти-откуп, познати како „отровни“ мерки. На крајот, најголемите заеднички фондови на вложени пари (како на пример: заедничкиот фонд „Вангард 500“, или најголемата инвестициска фирма за управување со корпорациите, државната корпорацијата Стрит) се создадени за да се инвестираат во голем број различни фирми со доволно ликвидност, врз основа на идејата дека оваа стратегија во голема мера ќе ги елиминира индивидуалниот финансиски или некој друг ризик на компанијата, па според тоа, овие инвеститори имаат помал интерес за управување на одредена компанија. Од обележаниот пораст во користењето на трансакциите преку интернет од 1990-тите, поединечните и професионалните инвеститори на акции во светот се појавија како нов потенцијален вид на голема (краткорочна) сила во директна или индиректна сопственост на корпорациите и на пазарите, како случаен учесник. Додека купувањето на поединечните акции од една корпорација од страна на индивидуалните инвеститори се намалува, продажбата на деривати (на пример: фондовите за трговска размена,индексот на правата за купување акции на берзата итн.) се зголеми. Значи, интересите на повеќето инвеститори сега ретко се врзани за богатството на поединечните корпорации. Но, сопственоста на акциите на пазарите во светот варира, на пример, поголемиот дел од акциите од јапонскиот пазар се поседувани од страна на финансиските компании и индустриските корпорации, додека акциите во САД или Обедонетото Кралство и Европа најчесто се поседувани од големите индивидуални инвеститори.

Страните вклучени во корпоративното управување

Вклучени страни во корпоративното управување се регулаторните тела (на пример,главениот извршен директор, одборот на директори, управата, акционерите и ревизорите). Други засегнати страни кои учествуваат во корпоративното управување се: набавувачите, вработените, доверителите, купувачите и пошироката заедница. Акционерите доделуваат права за одлучување на менаџерот да дејствува во најдобар интерес на претпоставениот. Ова одвојување на сопственоста од контролата подразбира губење на ефекасната контрола од страна на акционерите врз управните одлуки. Делумно како резултат на оваа поделба меѓу двете страни, системот за контрола на корпоративното управување се спроведува за да им помогне во усогласувањето на мотивите на менаџерите со оние на акционери. Со значителното зголемување на капиталните делови на инвеститорите, има можност за пресврт на поделбата на сопственоста и контролата на проблемите, бидејќи сопственоста не е разбирлива. Одборот на директори често има клучна улога во корпоративното управување. Негова одговорност е да ја поддржи стратегијата на организацијата, да развие политика за насочување, да назначува, врши надзор и обештетува извршни директори на повисоко ниво и да ја обезбеди одговорността на организацијата на нејзините сопственици и овластени тела. Секретарот на Друштвото, во САД познат како секретар на корпорацијата често се нарекува и дипломиран секретар, доколку е квалификуван од страна на Институтот за дипломирани секретари и администратори (ИДСА), е високо рангиран професионалец, кој е обучен да се придржува до највисоките стандарди на корпоративното управување, ефективното работење, придржување кон принципите и раководење. Сите страни на корпоративното управување имаат интерес, без разлика дали директен или индиректен, за ефикасно работење на организацијата. Директорите, работниците и управувниците добиваат плати, надоместоци и углед, додека акционерите добиваат приходи од капиталот. Потрошувачите добиваат стоки и услуги, набавувачите добиваат надомест за своите стоки или услуги. За возврат овие лица обезбедуваат вредност во форма на природни, човечки, општествени и други облици на капитал. Клучен фактор е одлука на поединецот да учествува во една организација, на пример, преку обезбедување на финансиски капитал и доверба дека тие ќе добијат добар дел од организациските приходи. Доколку одредени страни добиваат повеќе од нивните заслужени приходи, тогаш учесниците може да изберат да не продолжат да учествуваат, што води до пропаѓање на организацијата.

Принципи

Клучни елементи на принципите на доброто корпоративно управување се искреност, доверба и интегритет, отвореност, насочување кон работата, одговорност, меѓусебно почитување и посветеност на организацијата. Од голема важност е како директорите и управата ќе развијат модел на управување кој е во согласност со вредностите на корпоративните учесниците, а потоа периодично да го оценат овој модел за неговата ефикасност. Особено, извршните директори на повисоко ниво треба да се однесуваат чесно и етички, особено во однос на тековните или очигледни конфликти на интереси и обелоденување на податоците во финансиските извештаи. Општоприфатени принципи на корпоративното управување се: • Правата и рамноправно однесување со акционерите. Организациите треба да ги почитуваат правата на акционерите и да им помогнат на акционерите да ги остварат овие права. Тие можат да им помогнат на акционерите да ги остварат своите права преку ефикасно пренесување на информации кои се разбирливи и достапни и кои ги поттикнуваат акционерите да учествуваат на состаноците. • Интересите на другите засегнати страни: Организациите треба да признаат дека тие имаат законски и други обврски кон сите законски засегнати страни. • Улога и одговорности на одборот на директори. На одборот на директори му е потребен избор на способности и разбирање за да може да се справи со различните деловни проблеми и да има способност да ја преиспита и предизвика работата на управата. Тие треба да бидат доволно стабилни и имаат соодветно ниво на посветеност за исполнување на своите обврски и должности. Постојат прашања околу соодветната комбинација на извршните и неизвршните директори. • Интегритет и етичко однесување. Донесувањето на одлуки за етика и одговорност не е важно само за односите со јавноста, туку е и потребен елемент во управувањето со ризикот и избегнување на судските постапки. Организациите треба да создадат кодекс на однесување за нивните директори и извршни органи, кои го поттикнуваат донесувањето на одлуките за етика и одговорност. Сепак, важно е да се разбере, дека зависноста на компанијата од интегритетот и етиката на поединците е поврзана со евентуален неуспех. Поради ова, многу организации составуваат програма за усогласување и етика, за да се намали ризикот дека фирмата чекори надвор од етички и правни граници. • Обелоденување на податоци и транспарентност. Организациите треба да ги разјаснат и да ги направат познати на јавноста улогите и одговорностите на одборот и да им обезбеди ниво на одговорност на акционерите. Исто така, тие треба да спроведат постапки за потврдување и заштитување на интегритетот на финансиските извештаи на компанијата. Обелоденувањето на материјалните работи во врска со организацијата треба да биде навремено и балансирано за да се осигура дека сите инвеститори да имаат пристап до јасни и вистинити информации. Прашања кои се однесуваат на принципите на корпоративното управување се: • внатрешни контроли и ревизии • независноста на надворешните ревизори на субјектот и квалитетот на нивните ревизии • надзор и управување со ризик • надзор врз подготовката на финансиските извештаи на субјектот • преглед на аражманите за надоместок на главениот извршен директор и за другите извршни органи на повисоко ниво • ресурсите кои се на располагање на директорите во извршувањето на нивните должности • начинот на кој поединците се назначени за работното место во одборот • дивиденда политика Сепак „корпоративното управување“, и покрај некои неуспешни обиди од различни страни, останува двосмислена и често погрешно толкувана фраза. Веќе подолго време беше ограничено само на корпоративната управува. Но, не претставува само тоа. Корпоративното управување е нешто пошироко, за тоа мора да вклучува фер, ефикасно и транспарентно управување и да се стреми кон исполнување на добро дефинираните, пишани цели. Количината, квалитетот и фреквенцијата на финансиските и менаџерските откривања, степенот и нивото до кое Одборот на директори (ОД) ги остварува своите одговорности за доворливост (во голема мера етичка обврска), и посветеноста да се води транспарентна организација, тие треба постојано да се развиваат, поради влијанието на многу фактори и улогите од страна на повеќе прогресивни/одговорни елементи во рамките на корпоративниот сектор. Џон Г. Смајл, поранешен член на Одборот на директори на „Џенерал моторс“, напишал: „Одборот е одговорен за успешно работење на корпорацијата. Таквата одговорност не може да биде доделена на управата“. Сепак треба да се забележи дека корпорација треба да престане да постои, доколку тоа е во најдобар интерес на нејзините акционерите. Работењето за сопствената волја може да биде контрапродуктивно.

Механизми и контрола

Механизмите и контролите на корпоративното управување се наменети за да ги намалат неефикасностите, кои произлегуваат од моралната опасност и негативната селекција. На пример, за да се следи однесувањето на менаџерите, трета независна страна (надворешниот ревизор) ја потврдува точноста на податоците обезбедени од страна на управата на инвеститорите. Идеалниот систем за контрола треба да ги регулира и мотивацијата и способноста.

Внатрешните контроли на корпоративното управување

Внатрешните контроли на корпоративното управување ги следат активностите, а потоа преземаат поправни дејствија за постигнување на целите на организацијата. Примерите вклучуваат: • Следење од страна на Одборот на директори. Одборот на директори, со своето законско овластување да вработува, отпушта и да плаќа оштета на управата на повисоко ниво, го заштитува вложениот капитал. Редовните состаноци на одборот овозможуваат да ги откријат, да расправаат и да ги одбегнат потенцијалните проблеми. Иако се смета дека неизвршните директори се понезависни, тоа не секогаш може да резултира со поефикасно корпоративно управување и не може да ја зголеми ефикасноста. Различните структури на одборот се најповолни за различни фирми. Исто така, способноста на одборот да ја следи работата на директорите на фирмата е во функција на нивниот пристап до информации. Извршните директори поседуваат големо знаење за процесот на донесување одлуки и затоа ја оценуваат управата на повисоко ниво, врз основа на квалитетот на нејзините одлуки кои водат кон финансиските резултати од работењето. • Постапки за внатрешна контрола и внатрешни ревизори. Постапките за внатрешна контрола се политиките спроведени од страна на субјектот на одборот на директори, комисијата на ревизори, управувата и други лица да се обезбеди разумно уверување на субјектот за постигнување на своите цели кои се однесуваат на веродостојните финансиски извештаи, работната ефикасност, и усогласеноста со законите и прописите. Внатрешните ревизори се кадар во една организација кој го тестира дизајнот и спроведувањето на постапките за внатрешна контрола на субјектот и сигурноста на своите финансиски извештаи. • Баланс на моќта. Наједноставниот баланс на моќта е многу честа појава, се бара претседателот да биде различна личност од благајникот. Оваа примена на поделба на власта е понатаму се развива во компаниите каде што претседателот и благајникот ги проверуваат и балансираат дејностите еден на друг. Една група може да предложи административни промени во компанијата, друга група може да предложи ревизија и може да стави вето на измените, и трета група да провери дали се исполнети интересите на луѓето (потрошувачите, акционерите, вработените) кои не се вклучени во тие три групи. • Плаќање. Плаќањето врз основа на работењето е наменето за објаснување на одреден дел од платата за поединечното работење. Тоа може да биде во форма на готовинско или безготовинско плаќање како што се акциите и правото на акционерите да купуваат акции во своите компании за одредени цени, уплата во пензиски фонд или други надоместоци. Сепак, таквите поттикнувачки шеми се реактивни во таа смисла што тие не обезбедуваат механизами за спречување на грешки или професионално однесување, и да можат да предизвикаат кратковидно однесување.

Надворешни контроли на корпоративното управување

Надворешните контроли на корпоративното управување ги опфаќаат контролите врз учеството на надворешните акционери во организацијата. Примерите вклучуваат: • конкуренција • договори за долг • барање и проценка на информациите за извршувањето (особено за финансиските извештаи) • владините регулативи • пазар на трудот на управата • притисок од страна на медиумите • превземање на компанија

Системски проблеми на корпоративното управување

• Барање на информации. Со цел да се влијае на директорите, акционерите мора да се здружуваат со други за да создадат значајна група со право на глас која може да претставува вистинска закана во донесувањето на одлуки или назначување директори на состаноците. • Следење на трошоците. Пречка за акционерите за користење на информации претставува трошокот за нивно добивање, особено за акционерите со мал број на акции. Традиционалниот одговор на овој проблем е ефикасната пазарна хипотеза (во финансии, ефикасната пазарна хипотеза (ЕПХ) тврди дека финансиските пазари се ефикасни), што укажува на тоа дека акционерот со мал број на акции бесплатно ќе зависи од пресудите на поголемите професионални инвеститори. • Набавка на информации поврзани со сметководството. Финансиските сметки создаваат одлучувачки врски во овозможување на давателот на финансии да ги следи директорите. Неправилностите во процесот на финансиското известување ќе предизвика неправилности во ефикасноста на корпоративното управување. Ова би требало совршено да се коригира со надворешниот процес за ревизија.

Улогата на сметководителот

Финансиското известување е решавачки елемент потребен за системот на корпоративното управување да функционира ефикасно. Сметководителите и ревизорите се основните даватели на информации на учесниците на пазарот на капитал. Директорите на компаниите треба да очекуваат дека управата ги подготовува финансиските информации во согласност со законските и етичките обврски, и зависат од способноста на ревизорите. Тековната сметководствена практика овозможува одреден степен на избор на метод за утврдување на методот за мерење на критериумите за признавање, па дури и на дефиницијата на сметководственото лице. Остварувањето на овој избор за да се подобри очигледната ефикасност (популарно познато како, креативно сметководство) наметнува дополнителни информации за трошоците на корисниците. Во екстремен случај, тоа може да вклучи неоткривање на информации. Една област на интерес е дали фирмата за вршење ревизија делува и како независен ревизор и како стручен советник за управување во компанијата во која врши ревизија. Ова може да резултира со конфликт на интереси што го прави сомнителен интегритетот на финансиските извештаи поради притисокот на клиентот да ја задоволи управата. Моќта на корпоративниот клиент да воведува и прекинува менаџмент услуги за консалтинг, а посуштински, да избира и разрешува сметководствени фирми се спротиставува на концептот на независениот ревизор. Измените донесени во САД во форма на Законот на Сарбанес и Оксли (како одговор на ситуацијата на корпорацијата „Енрон“ како што е наведено подолу) им забрануваат на сметководствените фирми обезбедување на услуги за ревизија и менаџмент услуги за консалтинг . Слични одредби се наоѓаат во клаузулата 49 од Законот за Одборот за размена на хартии од вредност во Индија. Пропаѓањето на корпорацијата „Енрон“ е пример на лажно финансиско известување. Корпорацијата „Енрон“ сокри огромни загуби со создавање на илузии дека трета страна беше договорно обврзана да го плати износот на загубите. Сепак, третата страна беше лице кон кое „Енрон“ имаше значителен економски долг. Сепак, добро финансиско известување не е доволен услов за ефективноста на корпоративното управување, ако корисниците не го обработат, или ако информираниот корисник не е во можност да ја остварува улогата за следење на трошоците, поради високите трошоци (види системски проблеми на корпоративното управување погоре).

Регулатива

Правилата во споредба со принципите

Обично се сметаа дека е поедноставно да се следат правила отколку принципите, одбележувајќи јасна линија помеѓу прифатливото и неприфатливото однесување. Исто така, првилата ја намалуваат дискреција од страна на поединечните менаџери или ревизори. Во пракса, правилата може да бидат посложени од принципите. Тие можат да бидат несоодветни за да се справат со новите видови на трансакции кои не се шифрирани. Исто така, дури и ако јасни правила се почитуваат, некој сè уште може да најде начин да ги одбегне нивните главни цели - ова е потешко да се постигне ако некој е обврзан со поширок принцип. Од друга страна, принципите се форма на самоуредување. Тоа му овозможува на секторот да утврди кои стандарди се прифатливи или неприфатливи. Исто така, попречувањето на преамбициозните законодавства, може да не е практично.

Примена на корпороративното управување

Примената на корпороративното управување може да влијае на севкупната веродостојност на регулаторниот систем. Сепак, преголемата примена не секогаш е добро,тоа може да предизвика преземање на ризик. Сепак, во пракса, тоа во голема мера е теоретски, што е спротивно на вистински ризик. Постојат различни интегрирани управувања, ризици и усогласени решенија достапни за добивање на информации со цел да се процени ризикот и да се идентификуваат разликите во принципите и процесите на организацијата. Овој вид на софтвер е заснован на проектот за управување со стилот на методологиите како што е методологијата на АБАКУС која се обидува да ги обедини управите во овие области, а не да ги третира како посебни субјекти.

Дејствие пред обврска

Современите одбори, нивните задачи гледаат како помагање на управувата да ја води компанијата. И се со поголема веројатност да бидат поддржани од управниот тим на повисоко ниво. Бидејќи современите директори цврсто веруваат дека е нивна должност е да се вмешаат во интелектуалната анализа на тоа како компанијата треба да се движи напред во иднината, поголемиот дел од времето, современите одбори е подложени на критичните важни проблеми со кои се соочува компанијата. За разлика од традиционалните одбори, современите одбори не се чувствуваат попречувани од страна на правилата и прописите од Законот на Сарбанес и Оксли. За разлика од стандардните одбори кои имаат за цел да се усогласат со правилата, современите одбори на усогласеноста со прописите гледаат само како основа за работење на одборот. Современите директори одат подалеку од задоволување само на барањата од листата. Ним не им е потребен Законот на Сарбанес и Оксли да овластуваат дека тие ги штитат вредностите и моралите или да го следат работењето на генералниот извршен директор. Во исто време, современите директори признаваат дека нивната улога не е да бидат вклучени во секојдневното работење на корпорацијата. На пример, нивната улога е да водат корпорација. Севкупно, она што најмногу ги разликува современите директори од традиционалните и стандарните директори е страсната обврска да се вклучат во секојдневните предизвици и правење стратегии на компанијата. Современите одбори може да се сретнат во многу големи, сложени компании, како и во помалите компании.

Предлози

Книгата „Пари бесплатно“ предложува воведување на концептот на ограничување на терминот од Англија за да се спречи независните директори да станат премногу блиску до управата и со кој се бара директорите да инвестираат значаен износ од сопствените пари ( придобивките од акции или правата да купуваат акции кои ги добиваат бесплатно), за да се обезбеди дека интересите на директорите се усогласуваат со оние на просечните инвеститори. Друг предлог е за владата да дозволи лошо управуваните фирми да одат под стечај, бидејќи по поднесувањето, директорите треба да ги покријат повеќе од сопствените законски сметки и често се тужени од страна на стечајните управници, како и од инвеститорите.

Моделите на корпоративното управување во светот

Иако, американскиот модел на корпоративно управување е од најозлогласените, постои значајна разлика во моделите на корпоративното управување светот. Сложените акционерски структури во Јапонија, големото присуство на банките во капиталот на германски фирми, во Јужна Кореја и многу други се примери на договори кои се обидуваат да одговорат на истите предизвици на корпоративното управување како и во САД .

Англо-американски модел

Постојат многу различни модели на корпоративното управување во светот. Тие се разликуваат според различноста на капитализмот во кој се вградени. Либералниот модел кој е честа појава во англо-американските земји има тенденција да им даде приоритет на интересите на акционерите. Координираниот модел кој се сретнува во Континентална Европа и Јапонија, исто така, ги признава интересите на работниците, менаџерите, набавувачите, потрошувачи и на заедницата. Секој модел има своја посебна предност. Либералниот модел на корпоративно управување ги охрабрува радикалните иновации и трошоците на конкуренцијата, додека координираниот модел на корпоративно управување го олеснува порастот на иновациите и квалитетот на конкуренцијата. Сепак, постојат значајни разлики меѓу последниот пристап на САД кон прашањата поврзани со управувањето и она што се случи во Велика Британија. Во САД, корпорацијата е управувана од страна на одборот на директори, кој има моќ да избере извршен директор, најчесто познат како генерален извршен директор. Главниот извршен директор има голема моќ да управува со корпорацијата на дневна основа, но треба да добие одобрение од одборот за некои големи работи, како што се вработување на неговите непосредни вработени, за подигање на пари, стекнување на друга компанија, големо проширување на капиталот, или други скапи проекти. Други обврски на одборот се креирање на политики, донесување на одлуки, следење на работата на управата или корпоративна контрола. Во принцип, одборот на директори е избиран од страна на акционерите и е одговорен пред нив, но подзаконските акти на многу компании ја отежнуваат ситуацијата на најголемиот број на акционери да имаат некакво влијание врз составот на одборот. Нормално, на поединечните акционери не им се нуди избор на кандидати за одборот, меѓу кои треба да избираат, туку се само треба да ги прифатат номинираните за местото во одборот. Најчесто, членови на одбори на директори се извршни директори на други корпорации, некои на тоа гледаат како конфликт на интереси.

Кодекси и упатства

Принципите и кодексите на корпоративното управување се развивани во различни земји и издавани од берзите, корпорациите, институционалните инвеститори, или здруженијата (институтите) на директори и менаџери, со поддршка од владите и меѓународните организации. Како по правило, применувањето на овие препораки за управување не е овластено со закон, иако кодексите поврзани со барањата за котација на берзата може да имаат принуден ефект. На пример, фирмите кои котираат на берзите во Лондон и Торонто формално не треба да ги следат препораките на нивните национални кодекси. Сепак, тие мора да откријат дали тие ги следат препораките во овие документи и каде што не го прават тоа, тие треба да обезбедат објаснувања во врска со различните практики. Таквите условите за откривање вршат голем притисок на компании кои котираат на берзата. Во САД, компаниите првенствено се регулирани од страна на државата во која тие се вклучени, иако тие исто така се регулирани од страна на сојузната влада, а доколку тие се јавни, од страна на нивнaта берза. Најголем број на компании се вклучени во Делавер, вклучувајќи повеќе од половината од Форчун 500. Ова се должи на општо управување со пријателската корпоративната правна животната средина во Делавер и на постоењето на државни судови посветени исклучиво на деловни прашања (Судот во Делавер задолжен за случаи кои не се опфатени со закон). Корпоративното право во повеќето држави главно ги следи Законот за моделите на деловната корпорација на Американската адвокатска асоцијација. Додека Делавер не се придржува кон Законот, сé уште смета дека неговите одредби и неколку истакнати судии од Делавер, меѓу кои и поранешниот главен судија на Врховниот суд во Делавер, Е. Норман Висеј, учествуваат во комисиите на АБА. Едно прашање што е подигнато од одлуката на Дизни во 2005 година, е степенот до кој компаниите управуваат со нивните одговорности за управување, со други зборови, тие само се обидуваат да ги консолидираат законскиот праг, или треба да се создадат упатства за управување кои ќе го достигнат нивото на најдобра практика. На пример, упатствата издадени од страна на здруженијтаа на директори (види Дел 3 погоре), корпоративните менаџери и поединечните компании имаат тенденција да бидат целосно на доброволна основа. На пример, Упатствата на главниот менаџер (ГМ) на одборот ги отсликуваат напорите на компанијата да ги подобри сопствените капацитети за управување. Сепак, таквите документи може да имаат поширок зголемувачки ефект поттикнувајќи ги другите компании за да го прифатат слични документи и стандардите на најдобра практика. Едно од највлијателните упатства е Принципите на корпоративното управување на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕСР) во 1999 година. Тоа беше ревидирано во 2004 година. ОЕСР сé уште е заштитник на принципите на корпоративното управување во целиот свет. Градење на работата на ОЕСР, други меѓународни организации, здруженија на приватни сектор и повеќе од 20 национални кодекси за корпоративното управување, Меѓувладината работна група на експерти за меѓународни стандарди за сметководство и известување на Обединетите нации создаде бесплатно Упатство за добрите практики за обелоденување на податоци во корпоративно управување. Оваа меѓународно утврдена карактеристика се состои од повеќе од педесет различни предмети за откривање на пет сеопфатни категории. • Ревизија • Структура и процеси на одборот и управата • Корпоративна одговорност и почитување • Финансиска транспарентност и обелоденување на информации • Сопственичка структура и остварување на правата за контрола Светскиот деловен совет за одржлив развој (СДСОР) работи на корпоративното управување, особено на одговорността и известувањето, а во 2004 година создаде Алатка за управување: Стратешките предизвици за бизнис со користење кодекси, стандарди и рамки за корпоративната одговорност. Овој документ има за цел да обезбеди општи информации, снимка од ситуацијата и перспективи од професионалните асоцијации на неколку клучни кодекси, стандарди и рамки во врска со одржливоста на дневниот план.

Сопственички структури

Сопственичките структури се однесуваат на различни шеми во кои акционерите треба да се однесуваат со почит во однос на одредена група на компании. Тоа е алатка со која често се вработува од страна на креаторите на политиките и истражувачите во своите анализи на корпоративното управување во земјата или деловните групи. И сопственоста може да биде променета од страна на акционерите на компанијата. Општо земено, сопственичките структури се идентификувани со помош на некои видливи мерки на сопственичката концентрација (односно концентрационите односи), а потоа правењето скица ја покажува нивната визуелна претстава. Идејата зад концептот на сопственичките структури е за да се способни да го разберат начинот на кој акционерите комуницираат со фирми и, секогаш кога е можно, да се лоцира крајниот сопственик на одредена група во фирмата.

Корпоративно управување и работењето на фирмата

Во својата анкетата за истражувањето на глобалниот инвеститор на повеќе од 200 институционални инвеститори, првпат спроведена во 2000 година и ажурирана во 2002 година, Мекензи открил дека 80% од испитаниците би плаќале премија на добро управуваните компании. Тие добро управуваната компанија ја дефинираат како компанија која нема врски за управување, презема формална проценка на своите директори и одговара за барањата на инвеститорите за информации во врска со прашањата поврзани со управувањето. Големината на премијата варира на пазарот, од 11% за канадските компании до околу 40% за компаниите каде регулаторната позадина е помалку позната (оние во Мароко, Египет и Русија). Други студии ги поврзаа сеопфатните погледи за квалитетот на компаниите со високите цени на акции. Во една студија за кумулативни приходи од пет години за анкетата на Форчун Магазинe за фирмите со најголем углед, Антинович и другите откриле дека фирмите со најголем углед имааат просечени приходи од 125%, додека фирмите со помал углед имаат приходи од 80%. Одделна студија на Бизнис Вик им овозможува на институционалните инвеститори и експертите да ги разликуваат одборите со добро и лошо управување и открива дека компаниите со највисок ранг имаат најголеми финансиски приходи. Од друга страна, пак, истражување на односите помеѓу специфичните контроли на корпоративното управување и на некои дефиниции за работење на фирмата е често се слабо. Следниве примери се илустративни.

Состав на одборот

Некои истражувачи открија поддршка во односите помеѓу честотата на состаноците и профитабилноста. Други пак открија негативен однос помеѓу надворешните директори и профитабилноста, додека други не открија врска меѓу членството на надворешните одбори и профитабилноста. Една неодамнешна статија на Багат и Блек покажа дека компаниите со повеќе независни одбори се помалку профитабилни од другите компании. Малку е веројатно дека составот на одборот има директно влијание врз профитабилноста, една мерка за работењето на фирмата.

Исплата / надоместок

Резултатите од претходните истражувања за поврзаноста помеѓу работењето на фирмата и надоместоците на извршните тела не успеаа да најдат врска помеѓу надоместокот на директорите и работењето на фирмата. Ниските просечни нивоа на плаќање на работата не покажува дека оваа форма на владеење контрола е неефикасна. Не постои исто ниво на конфликти во сите фирми, и надворешните и внатрешните уреди за следење може да бидат ефикасни за едни, а неефикасни за други. Некои истражувачи откриле дека најголемите мотиви за работење на генералниот извршен директор потекнуваат од сопственоста на акциите на фирмата, додека други истражувачи откриле дека односот меѓу сопственоста на акциите и работењето во фирмата зависи од нивото на сопственост. Резултатите покажуваат дека зголемувањата во сопствеността над 20% предизвикува управувата да стане помалку флексибилна и помалку заинтересирана за благосостојбата на нивните акционери. Некои тврдат дека работењето на фирмата е позитивно поврзано со плановите на право на акционерите да купуваат акции во своите компании за одредени цени и ги прошируваат своите хоризонти кон одлуката на долгорочно, а не на кратокорочното работење на компанијата. Сепак, таа гледна точка беше подложена на значителни критики веднаш по различните безбедносни скандали, вклучувајќи ги временските епизоди на заедничкиот фонд, а особено на придобивките од правата за купување на акции како што е документирано од страна на Универзитетот на Ајова од академикот Ерик Лај и пријавени од страна на Џејмс Блендер и Чарлс Форел од весникот Вол Стрет. Дури и пред негативно влијание на јавното мислење предизвикано од страна на ретроактивниот скандал во 2006 година, употребата на правата на акционерите да купуваат акции во своите компании за одредени цени се соочија со различните критики. Особено силните и долгорочните аргументи се однесуваат на соработката на правата на извршната власт за купување на акции со програмите за повторно откопување на корпоративните акции. 500 Стандарт и пурс компании се збогатија со 500 милијарди долари годишна стапка на крајот на 2006 година поради влијанието на правата за купување акции. Скратена верзија на академските работи на прашањето за правата е вклучен во студијата Скандал од авторот М. Гампорт, издадена во 2006 година. Комбинацијата од сметководствените промени и прашањата поврзани со управувањето додели права на акционерите да купуваат акции во своите компании за одредени цени, да станат помалку прифатливи средства за исплата како што 2006 година напредуваше и спроведувањето на различни алтернативи се појавија за да ја предизвика доминацијата на слободниот пазар, како претпочитани средства за спроведување на планот за повторно откупување на акциите.