Прејди на содржината

Конџи

Од Википедија — слободната енциклопедија

Конџи( /ˈkɒn/, изведен од тамилски கஞ்சி [kaɲdʑi] ) [1] [2] [3] е форма на солена оризова каша направена со варење ориз во голема количина вода додека оризот не омекне. Во зависност од односот ориз-вода, густината на кашата варира од густа западноевропска каша од овес до ретка каша. Бидејќи историјата на одгледувањето ориз во Азија се протега наназад до долниот тек на Јангце, населен со Бајуе етникумот околу 10.000 години п.н.е., [4] [5] [6] мала е веројатноста дека конџито се појавило пред тој датум. Конџито обично се служи со додатоци, како на пр. со месо, риба и кисел зеленчук .

Во дневници и хроники често се забележани живописни искуства од јадење или доставување на ретка каша како храна во време на војни или глад. Во некои култури, конџито се јаде првенствено како храна за појадок или доцна вечера; некои може да го јадат и како замена за ориз во други оброци. Често се смета за погодна за болните како блага, лесно сварлива храна.

Популарното англиско име конџи потекнува од тамилскиот збор கஞ்சி (kañci). Португалците го усвоиле името како canje, a првиот документ што го споменува јадењето и зборот бил забележан во 1563 година. Англиското име е усвоено од португалскиот збор. [7] Во Кина, кашата од ориз е позната како џоу или џук (кинески: 粥; пинјин: zhōu; кантонски Јеил: jūk), со првото забележано споменување кое датира од 1000 година п.н.е. за време на династијата Џоу. Низ Азија постојат разни слични јадења со различни имиња.

Вариетети

[уреди | уреди извор]
Кинески конџи од ориз

Под конџи или џук (粥 или 稀飯), на кинеските јазици ширум југ обично се означува каша од ориз, додека на север може да се однесува на каша од пченкарно брашно, каша од просо, каша од просо од лисичја опашка или каша од сирак, што ја одразува поделбата север-југ на производството на жито.

Јапонија

[уреди | уреди извор]

Кају (粥), или често окају (お粥) е името за видот на конџи што се јаде во Јапонија, која обично користи сооднос на вода и ориз од 5:1 или 7:1 и се готви околу 30 минути. Постојат рецепти кои користат сооднос на вода и ориз до 20:1.

Џук (죽; 粥; [tɕuk̚]) е корејска категорија за конџи направени со варење ориз или други житарки или мешунки, како грав, сусам, ореви и тиква, со многу повеќе вода. Џук често се јаде топол, особено како утрински оброк, но сега се јаде во секое време од денот.

Во Мјанмар, конџито се нарекува хсан бјоке или хсан пјоке, буквално „(незготвен) варен ориз“. Тоа е обична каша, често направена само со ориз и вода, но понекогаш со пилешки или свински бујон и послужена со едноставен гарнир од сечкан млад кромид и крцкав пржен кромид. Се служи со гарнири по избор (рибин сос, чили, итн.).

На кмерски, конџито се нарекува бабор (បបរ). Таа е една од опциите за појадок заедно со кујтеав, уште едно популарно камбоџанско јадење за појадок. Каша се јаде низ цела Камбоџа, и во селата и во градовите.

Во Виетнам, конџито (виетнамски: cháo) понекогаш се готви со листови од пандан или азиски мунг грав. Во својата наједноставна форма (обична каша од ориз, позната како cháo hoa), таа е храна за време на глад и потешкотии за да се растегне количината на ориз. Вообичаена кај будистичките монаси, калуѓерки оваа едноставна храна се консумира за појадок така што се јаде со кисел зеленчук или ферментирано тофу (chao).

Во тајландската кујна, кашата од ориз, позната како чок или џок (тајландски: โจ๊ก, IPA: [tɕóːk], збор позајмен од кинескиот Мин Нан), често се служи како појадок со додадено сирово или делумно варено јајце.

Карнатака

[уреди | уреди извор]

Во Карнатака, обична каша од ориз, или густата натповршинска вода од преварен ориз, е позната како ганџи (ಗಂಜಿ). Канџи исто така се подготвува со различни житарки достапни во различни делови на Карнатака, на пример ситно просо или бисерно просо, прстенесто просо, искршена пченица, пченка. Во крајбрежните области Даkшина Канада и Удупи од регионот Каравали на државата Карнатака, ганџи направен од полуварен црвен, кафеав или бел ориз бил главна храна на повеќето жители на тие области.

Унгарија

[уреди | уреди извор]

Во Унгарија, се нарекува rizskása, традиционална унгарска храна кај унгарското население на Горна Унгарија (денес Словачка) и може да се користи и како фил за штрудла.

Португалија

[уреди | уреди извор]

Во Португалија, традиционална супа направена од ориз и пилешко месо се нарекува canja или Canja de galinha. Португалците веројатно го презеле јадењето од нивните колонии во Западна/Јужна Индија или Шри Ланка; каде што супата останува основна храна (особено за болните). Оризот не се готви толку долго како во азиското конџи, па затоа е мек, но не е распаднат. Традиционално, се користи кокошка за варење која содржи мали, незрели јајца; јајцата внимателно се варат и се служат во конџито. Оваа супа понекогаш се служи со свежо ливче нане одозгора. Високо ценето како утешна храна, ова јадење традиционално се дава на луѓе кои се опоравуваат од болест исто како и во Азија, а во некои региони на Португалија, постои дури обичај мајката да се храни со строга диета од кашата во првите недели по породувањето. Исто така, традиционално се јаде во Бразил и Зелено’ртски Острови, поранешни португалски колонии.

Галерија

[уреди | уреди извор]
  1. „Definition of CONGEE“. www.merriam-webster.com. 22 July 2023.
  2. Yule, Henry, Sir (1903). Hobson-Jobson: A glossary of colloquial Anglo-Indian words and phrases, and of kindred terms, etymological, historical, geographical and discursive. It is from the Tamil kanjī, 'boilings.'CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  3. Lim, Lisa (10 November 2017). „Where the word congee comes from – the answer may surprise you“. Post Magazine. South China Morning Post. Посетено на 22 August 2021.
  4. Lu, Tracey L-D (2006). „The Occurrence of Cereal Cultivation in China“. Asian Perspectives. 45 (2): 129, 135, 138. doi:10.1353/asi.2006.0022. |hdl-access= бара |hdl= (help)
  5. Grossa, Briana L.; Zhao, Zhijun (2014). „Archaeological and genetic insights into the origins of domesticated rice“. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 111 (17): 6191. Bibcode:2014PNAS..111.6190G. doi:10.1073/pnas.1308942110. PMC 4035933. PMID 24753573.
  6. Ma, Yongchao (2018). „Multiple indicators of rice remains and the process of rice domestication: A case study in the lower Yangtze River region, China“. PLOS ONE. 13 (12): 2. Bibcode:2018PLoSO..1308104M. doi:10.1371/journal.pone.0208104. PMC 6277086. PMID 30507965.
  7. Lim, Lisa (10 November 2017). „Where the word congee comes from – the answer may surprise you“. South China Morning Post.