Колибата Бексел
Колибата Бексел (шведски: Bexellska stugan) е мала куќарка во Варберг, Шведска. Претворена е во мини-музеј со историско наследство. Во неа има мебел и насликани ѕидни таписерии од 19 век. Таписеријата ги покрива ѕидовите и таванот на вилата. Првично, тие се користеле само за Божиќ, но денес се објавуваат цела година. Колибата Бексел може да ја посети јавноста на изложбите на вилата што ги организира Музејот за културна историја Халанд.[1]
Историја[уреди | уреди извор]
Колибата Бексел првично била изградена во 1785 година во Харплинг. Во 1876 година, била купена од членот на парламентот и локалниот сопственик на земјиште Алфред Бексел (1831–1900)[2] од неговиот сопственик Јонс Јонсон (роден 1828 година) заедно со сите внатрешни работи. На Џонсон му било дозволено само да го задржи својот дневен фустан, според купопродажниот договор. Алфред Бексел бил првиот во Шведска кој го купил и заштитил домот на шведски селанец со намера да го претвори во музеј. Тој го инспирирал Артур Хазелиус да го основа отворениот музеј Скансен во Стокхолм.[3][4]
По смртта на Алфред Бексел, неговата вдовица Сесилија Бексел (1843–1929) ја преселила колибата во Варберг во 1907 година. Музејот продолжил до 1915 година, по што Сесилија Бексел на аукција ги продала повеќето предмети од збирките на Бексел. Многу од аукциските предмети биле купени од локалното здружение формирано со намера да работи музејот. Во 20 век се викал bålastugan, халандско име на типот на колибата. Во 2003 година станал дел од Музејот за културна историја Халанд . Во моментов таа е наречена Бексел Колиба.[5]
Камењата на Бексел[уреди | уреди извор]
Алфред Бексел, исто така, создал поинаков вид „музеј“[6] во шумска област што ја поседувал, источно од Варберг (североисточно од помалото село Ролфсторп.[7] ) Областа станала позната, откако посетителите во 1925 година почнале да откриваат карпи изгравирани со изреки, имиња на познати луѓе од тоа време или мото. Сите тие биле нарачани од Бексел на крајот на деветнаесеттиот век, а биле издлабени од двајца каменорезери кои тој ги ангажирал за таа цел. Неговите дневници го опишуваат неговото предизвикување на гравурите, но не го објаснуваат неговиот мотив.[8]
Во 2014 година бил направен обид да се открие обемот на гравурите; од 2016 година во резбите се идентификувани околу 600 имиња на познати писатели, филозофи, научници, политичари и државници, како и повеќе од 180 афоризми, изреки, цитати од литературата и мислите на Бексел. Пораките вклучуваат: „Не кажувај сè што знаеш, но секогаш знај што кажуваш“; и „Што е сон освен ликот на смртта“.
На надгробната плоча на Бексел е испишано: „Историјата на човекот е неговиот карактер“.[8]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Strömbom, Margareta (2007). Bålastugan. Bexellska ryggåsstugan - en föregångare till friluftsmuseet Skansen. Varberg: CAL-förlag. ISBN 91-973990-5-1.
- ↑ Ernest Gustav Detlov Alfred Bexell (22 November 1831-3 May 1900)
- ↑ Daniel Alan DeGroff. „Artur Hazelius and the ethnographic display of the Scandinavian peasantry: a study in context and appropriation“. Revue européenne d'histoire Volume 19, 2012, Issue 2. Посетено на March 1, 2020.
- ↑ Eric Rasmusson. „Halländsk jorddrott med talandestenar“ (PDF). Ale Historisk tidskrift NR2 2OO9. Посетено на March 1, 2020.
- ↑ „Bexellskaryggåsstugan“ (PDF). Hallands kulturhistoriska museum. Архивирано од изворникот (PDF) на 2020-03-28. Посетено на March 1, 2020.
- ↑ „Bexell stenar (website)“. Архивирано од изворникот на 2016-10-13. Посетено на 2016-12-10.
- ↑ The forested area is north of the Rolfstorp golf course, at 57.1690N/12.4813E.
- ↑ 8,0 8,1 Bexell's Talking Stones, Atlas Obscura (December 2016)