Карло Азељо Чампи

Од Википедија — слободната енциклопедија
Карло Азељо Чампи
Официјален портрет, 1999
претседател на Италија
На должноста
18 May 1999 – 15 May 2006
Премиер Масимо Д'Алема
Џулијано Амато
Силвио Берлускони
Претходник Оскар Лујџи Скалфаро
Наследник Џорџо Наполитано
премиер на Италија
На должноста
29 Април 1993 – 11 Мај 1994
Претседател Оскар Лујџи Скалфаро
Претходник Џулијан Амато
Наследник Силвио Берлускони
Министер за финансии, буџет и
економско програмирање
На должноста
18 Мај 1996 – 13 Мај 1999
Премиер Романо Проди
Масимо Д'Алема
Претходник Ламберто Дини Предлошка:Мал
Марио Арчели Предлошка:Мал
Наследник Џулијан Амато
министер за внатрешни работи
На должноста
19 Април 1994 – 10 Мај 1994
Премиер Самиот
Претходник Николас Манчино
Наследник Роберт Марони
Министер за туризам и забава
На должноста
28 Април 1993 – 10 Мај 1994
Премиер Самиот
Претходник Маргарет Бонивер
Наследник Доминик Физикела
Гувернер на Банката на Италија
На должноста
8 Октомври 1979 – 29 Април 1993
Претходник Паоло Бафи
Наследник Антонио Фацио
Генерален директор на Банката на Италија
На должноста
28 Јуни 1978 – 8 Октомври 1979
Претходник Марио Ерколани
Наследник Ламберто Дини
Член на Сенат на Република
На должноста
15 Мај 2006 – 16 Септември 2016
Лични податоци
Роден(а) 9 декември 1920(1920-12-09)
Ливорно, Тоскана, Кралство Италија
Починал(а) 16 септември 2016(2016-09-16) (возр. 95)
Рим, Лацио, Италија
Националност италијански
Партија PdA (1943–1947)
Независен (1947–2016)
Сопружник Франка Пила (в. 1946)
Деца 2
Установа Нормално училиште во Пиза
Професија
  • Економист
  • државен службеник
Потпис

Карло Азељо Чампи (9 декември 1920 – 16 септември 2016) бил италијански политичар и банкар кој бил премиер на Италија од 1993 до 1994 година и претседател на Италија од 1999 до 2006 година.

Биографија[уреди | уреди извор]

Образование[уреди | уреди извор]

Чампи е роден во Ливорно (покраина Ливорно).[1] Тој добил диплома по античка грчка литература и класична филологија во 1941 година на Нормално високо училиште во Пиза, еден од најпрестижните универзитети во земјата, бранејќи ја тезата, насловена Favorino d' Arelate e la consolazione Περὶ φυγῆς, под раководство на хеленистот Аугусто Манчини. Потоа бил повикан на воена должност во Албанија како поручник. На 8 септември 1943 година, на датумот на примирјето со сојузниците, тој одбил да остане во Фашистичката Италијанска Социјална Република и се засолнил во Абруцо, во Скано. Последователно, тој успеал да ги помине линиите и да стигне до Бари, каде што се приклучил на Акциона партија, а со тоа и на италијанското движење на отпорот . Во 1946 година се оженил со Франка Пила.[2] Истата година, тој добил диплома по право на Универзитетот во Пиза и почнал да работи во Банка д'Италија. Тој, исто така, се приклучил на CGIL (Синдикат), кој го напуштил во 1980 година.

Банка на Италија[уреди | уреди извор]

Во 1960 година бил повикан да работи во централната администрација на Банката на Италија, каде што станал генерален секретар во 1973 година, заменик генерален директор во 1976 година и генерален директор во 1978 година. Во октомври 1979 година, тој бил номиниран за гувернер на Банката на Италија и претседател на националното Биро за промени, позиции што ги извршувал до 1993 година.

Политичка кариера[уреди | уреди извор]

Чампи бил првиот непарламентарен премиер на Италија по повеќе од 100 години.[3] Од април 1993 до мај 1994 година тој ја надгледувал техничката влада. Подоцна, како министер за финансии од 1996 до мај 1999 година во владите на Романо Проди и Масимо Д'Алема, тој бил заслужен за усвојувањето на валутата евро. Тој лично го избрал италијанскиот дизајн за монетата од 1 евро, а сите останати биле оставени на телевизиско гласање меѓу некои кандидати што ги подготвило Министерството.  Чампи го избрал витрувискиот човек на Леонардо да Винчи,[4] на симболична основа дека тој го претставува човекот како мерка за сите нешта, а особено за паричката: во оваа перспектива, парите се во служба на човекот, наместо нејзината спротивност. Дизајнот исто така многу добро се вклопил на биметалличниот материјал на монетата. 

Според италијанскиот неделник Famiglia Cristiana, во 1993 година Чампи бил член на редовната масонска ложаХермес“ од Ливорно, која била поврзана со Големиот Ориент на Италија и поврзана со Рито Философико Италијано.[5]

Претседател (1999–2006)[уреди | уреди извор]

Чампи се среќава со американскиот претседател Џорџ В. Буш во палатата Квиринале, 7 април 2005 година

Чампи бил избран со широко мнозинство и бил вториот претседател кој некогаш бил избран на првото гласање (кога е потребно двотретинско мнозинство) на заедничка седница на Домот на пратеници, италијанскиот Сенат и претставници на регионите. Тој вообичаено се воздржувал од директно интервенирање во политичката дебата додека бил претседател. Тој често се осврнувал на општи прашања, без да ја спомене нивната поврзаност со актуелната политичка дебата, за да го каже своето мислење без да биде премногу наметлив. Неговите интервенции често ја нагласувале потребата сите партии да го почитуваат уставот и да ги почитуваат приликите на политичката дебата. Тој генерално бил високо почитуван од сите политички сили претставени во парламентот.

Можноста да се убеди Чампи да се кандидира за втор мандат како претседател до изборите во 2006 година т.н. од изминатите девет претседатели на Републиката е реизбран. Мислам дека ова станало значајно правило. Подобро е да не го прекршувате“. Чампи, чиј мандат требало да истече на 18-ти, поднел оставка на 15-ти. Неговиот наследник Џорџо Наполитано положил заклетва истиот ден.

Како шеф на државата на земјата домаќин, тој официјално ги прогласил за отворени Зимските олимписки игри 2006 година, на 10 февруари 2006 година. Како претседател, Чампи не се сметал за близок до позициите на Ватикан и Католичката црква, во еден вид алтернација по побожниот Оскар Лујџи Скалфаро. Тој често го фалел патриотизмот.

Смрт[уреди | уреди извор]

Починал во Рим на 16 септември 2016 година на 95-годишна возраст.[6][7]

Награди и почести[уреди | уреди извор]

Како претседател на Италијанската Република помеѓу 18 мај 1999 и 15 мај 2006 година, Чампи ги извршувал улогите на:

  • Раководител на Орден за заслуги на Италијанската Република
  • Началник на воениот ред на Италија
  • Раководител на Орден за заслуги за труд
  • Раководител на Орденот на ѕвездата на италијанската солидарност
  • Раководител на Орденот на Виторио Венето
  • Судски извршители Големиот крст на честа и посветеноста на суверениот воен ред на Малта
  • Јака од редот на Пиј IX (Папски ред)
  • 1982: Голем крст од Орден за заслуги на Италијанската Република
  • 1985:Франција – Командант на Легијата на честа (Франција)
  • 1986:Германија – Големиот крст за заслуги на Сојузна Република Германија
  • 1991: Почесен степен на Универзитетот во Павија
  • 1993:Јапонија - Големиот кордон на Редот на изгрејсонцето (Јапонија)
  • 1995: Фримен од градот Неапол
  • 1999:Финска – Јака од Редот на белата роза (Финска)
  • 2000: Златен медал на Фондацијата Жан Моне за Европа
  • 2000:Обединето Кралство – Витез Големиот крст на Редот на бањата (Обединето Кралство, 16 октомври 2000 година)
  • 2000:Полска Витез Големиот крст на Редот на белиот орел (Полска)
  • 2001:Норвешка – Витез Големиот крст на кралскиот норвешки ред на Свети Олав
  • 2001: Медал на Ориенталната Република Уругвај[8]
  • 2001: Големиот крст на Големиот орден на кралот Томислав („За исклучителен придонес во унапредувањето на пријателството и развојната соработка помеѓу Република Хрватска и Италијанската Република“. – Хрватска, 19 октомври 2001 г.)
  • 2001: Почесен докторат на Економскиот факултет на Универзитет во Лајпциг
  • 2002:Австрија – Голема ѕвезда на честа за услугите на Република Австрија
  • 2002:Словачка – Голем крст (или 1-ви клас) од Орденот на белиот двоен крст (Словачка)
  • 2002:Португалија – Голема јака од редот на принцот Хенри (Португалија, 22 февруари 2002 година)
  • 2002:Унгарија – Голем крст со јака од Орден за заслуги на Република Унгарија
  • 2002:Малта – Јака Про Мерито Мелитензи од Малтешки ред
  • 2003:Романија – Јака од Орденот на Ѕвездата на Романија
  • 2003:Малезија – Почесен добитник на Орденот на круната на царството (Малезија)[9]
  • 2004:Естонија – Јака на Орденот на крстот на Тера Маријана (Естонија)
  • 2004:Латвија – Командант Големиот крст со синџир од редот на три ѕвезди (Латвија)
  • (Малта, 19 мај 2005) почесен член
  • 2005: Награда Карло Велики
  • 2005:Монако – Големиот крст на Орденот на Сен-Шарл (Монако, 13 декември 2005 година)[10]
  • Март 2005: почесен доктор по граѓанско право од Оксфордски универзитет
  • Бразил – Големиот крст на Орден на Јужниот крст (Бразил)
  • 2008: Почесен докторат на Економскиот факултет на Универзитетот во Аугсбург
  • 15 јуни 2005 година: почесен докторат од Виша нормална школа во Париз.

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Page at Senate website (на италијански).
  2. Politica, Redazione (19 December 2020). „I 100 anni di Franca Ciampi, la first lady che conquistò l'Italia“. Corriere della Sera (италијански). Посетено на 18 June 2021.
  3. Wentworth, Richard L. (28 April 1993). „Italy Turns to a Banker to Form Government“. The Christian Science Monitor. Посетено на 26 April 2013.
  4. „Scoppia la febbre dell' Euro - la Repubblica.it“. Archivio - la Repubblica.it (италијански). Посетено на 2022-05-14.
  5. Alberto Spampinato, La lezione di Ciampi, Soverio Mannelli, Rubbettino editore, 2006, pp. 76-77.
  6. Italy's former President Carlo Azeglio Ciampi dies aged 95 Wall Street Journal
  7. Former Italian President Carlo Azeglio Ciampi dies at 95 The Guardian
  8. „Resolución N° 374/001“. www.impo.com.uy. Посетено на 28 November 2020.
  9. „Semakan Penerima Darjah Kebesaran, Bintang, dan Pingat Persekutuan“. Архивирано од изворникот на 19 July 2019. Посетено на 15 June 2016.
  10. Nomination by Sovereign Ordonnance n° 331 13 December 2005 (French)

Надворешни врски[уреди | уреди извор]