Каманче

Од Википедија — слободната енциклопедија
Иранско каманче
Свирач на Каманче, харем, Каџар Иран, околу 1820 година

Каманче (исто така каманча) ( персиски: کمانچه) е ирански гудачки инструмент, кој се користи и во ерменската, азербејџанската, турската и курдската музика и е поврзан со ребабот, историскиот предок на Каманце, како и со византиската лира, предок на европското семејство на виолина. Каманче е широко користен во класичната музика на иранските, ерменските, азербејџанските, узбекистанските, туркменските и Курдистанските региони со мали варијации во структурата на инструментот.

Уметноста на правење и свирење на каманче во 2017 година. било вклучен во листата на УНЕСКО за нематеријално културно наследство на човештвото, како наследство на Азербејџан и Иран .[1]

Име и етимологија[уреди | уреди извор]

Каманче од 19. век

Зборот каманче на персиски значи мал кромид. Турскиот збор кеменче е позајмен од персиски, а изговорот е прилагоден на турската фонологија. Тоа значи жичан гудачки инструмент, но турската верзија значително се разликува по структура и звук од персискиот камен. Постои и инструмент кабак кемане (жичан инструмент во облик на тиква) кој се користи во турската музика, кој само малку се разликува од персиското каманче.

Историја[уреди | уреди извор]

За време на владеењето на династиите Сафавиди и Каџари, каманче бил еден од најважните инструменти што се користеле во прославите. Опишан е и во прослави и воени сцени од монголскиот и тимуридскиот период. Ѕидна фреска во палатата Џехел Сатан во Исфахан прикажува каманче свирач меѓу група дворски музичари на кралскиот двор. Сликата на ѕидот прикажува сцена од празникот на Шах Абас II како дел од туркестанскиот емир Надер Мухамед Кан во 1646 година. Покрај тоа, жена која свири со каманче е насликана на друга слика на ѕидот на палатата Хаш Бехест во Исфахан.

Структура[уреди | уреди извор]

Каманче е со долг врат со прагови, кој е изработен во облик на превртена чашка со реси за полесно движење на лакот во долниот дел, глава од двете страни се всадени клинци, кои завршуваат со полжав. Традиционално, каманче имал три свилени жици, додека модерните инструменти имаат четири метални жици. Каманче може да биде богато украсен со влошки, со врежани клинци од слонова коска. Телото има долг горен врат и долна резонантна резонантна комора во облик на сад, направена од тиква или дрво, обично покриена со мембрана направена од јагнешка, козја или понекогаш рибја кожа, на која се става кобилицата. Од долната страна стрчи шилец за да ги поддржи камчињата додека се свири. Се свири седечки и се држи како виолончело, иако е приближно големо колку виолина. Долниот клин може да лежи на колената или бутовите додека свирачот седи на стол.

Наводи[уреди | уреди извор]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]