Калдераши
Калдерашите се подгрупа на Ромите. Тие биле традиционално ковачи и металопреработувачи и зборуваат голем број ромски дијалекти групирани под терминот калдерашки ромски дијалекти, подгрупа на влашки ромски јазици.
Потекло на поимот[уреди | уреди извор]
Името Калдераши (на ромски, романски, унгарски, калдараши на бугарски, (котлари) на украински и (келдерари) на руски) е изведено од латинскиот збор (се однесува на романски „котел, кофа, канта“, новогрчки (кардари) и англиски), всушност го опишува нивниот еснаф како котларски.[1] Многу Роми и народи кои живеат низ цела Европа го носат презимето „Калдараш“, поврзувајќи ги своите корени со оваа ромска подгрупа.[2] На годишниот цигански фестивал во Сан Себастијан, Баскија, Шпанија, се одвива парадата Калдерерос секоја година на 2 февруари.
Распространетост[уреди | уреди извор]
Околу 200.000 Калдераши живеат во Романија. Тие се населиле низ цела Украина, движејќи се од Бесарабија кон север и исток.
Занаети[уреди | уреди извор]
Поради индустријализацијата, металуршката индустрија веќе не е толку профитабилна, така што Калдерашите го прошириле опсегот на нивните извори на приходи. Сепак тие често остануваат во металуршкиот сектор.
Обичаи[уреди | уреди извор]
Традиционалната калдерашка облека е една од најпознатите ромски традиционални облеки, која сè уште се носи денес. Тие честопати се венчаат многу млади (15-20 години, во последните 20 години во Русија од 12 до 18 годишна восраст) и имаат многу строги хигиенски практики.
Истакнати Калдераши[уреди | уреди извор]
- Марија Михаи Луминица, писателка
- Емил Деметер, писател
- Надежда Деметер, активистка, етнограф
- Олга Деметер-Чарскаја, глумица, пејачка, поетеса, писателка
- Роман Деметер, поет
- Владислав Деметер, новинар, активист, диригент
- Роналд Ли, канадски писател
- Јошија Калдераш, верски водач
- Матео Максимов, римо-француски писател
- Антон Пан, романски писател, музичар (од Влашка)
- Олег Петрович (Мурша Сапорони), писател
- Дафина Савиќ, директорка на Романипе
- Катарина Таикон, шведска ромска авторка на книги за деца
- Роса Таикон, сестра на Катарина, шведска ромска златарка
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „ROMANI Project - Manchester“. Romani.humanities.manchester.ac.uk. Архивирано од изворникот на 2010-01-06. Посетено на 15 December 2017.
- ↑ „"Gypsies" in the United States“. Smithsonianeducation.org. Посетено на 15 December 2017.
Литература[уреди | уреди извор]
- Ronald Lee, Romani Dictionary: Kalderash-English, Magoria Books, 2010. ISBN 978-0-9811626-4-5 [1]