Интервал (музика)

Од Википедија — слободната енциклопедија
Големи, мали, зголемени, намалени и чисти интервали.

Интервал (латински: intervallum, простор) во музиката претставува растојание помеѓу кои било два тона од скалата, со исклучок на прима во кој и двата тона се со иста висина.[1] Интервалите првенствено се делат на хармонски, во кои истовремено звучат два тона и мелодиски, кога се слушаат двата тона еден по друг. Следните две поделби на интервалот се според големината и видот.[2][3]

Во западната музика, интервалите се најчестите разлики помеѓу нотите во дијатонска скала. Најмалиот од овие интервали е полутон. Интервалите помали од полутоновите се нарекуваат микротонови. Тие можат да се формираат со употреба на ноти од разни видови недијатонски скали. Некои од најмалите се нарекуваат запирки, а со тоа се опишуваат мали отстапувања, забележани во одделни системи на подесување, меѓу енхармонски еквиваленти ноти како C♯ и D♭. Интервалите можат да бидат арбитратно мали, па дури и неприметливи за човечкото уво.

Во физичка смисла, интервалот е врска помеѓу две звучни честоти. На пример, кои било две ноти на една октава имаат сооднос на честота 2:1 меѓусебно. Ова значи дека последователните чекори на зголемување за истиот интервал резултираат со експоненцијално зголемување на честотата, иако човечкото уво го перцепира ова како линеарно зголемување на висината. Поради оваа причина, интервалите често се мерат во центи, единици добиени од логаритмот од односот на честотата.

Во западната музичка теорија, најчестата шема за именување за интервали опишува две својства на интервалите: квалитет (чист, голем, мал, зголемен, намален) и број (унисон, втор, трет, итн.) Некои примери се мала терца или совршена квинта. Овие имиња не само што ги идентификуваат разликите во полутоновите помеѓу горните и долните ноти, туку и начинот на кој се пишува специфичноста на интервалот. Важноста на правописот произлегува од историската практика на поделба на честотните односи на енхармонски интервали како што ♯ и ♭.[4]

Поделба на интервалите[уреди | уреди извор]

Кога тоновите ќе се споредат по големина, се обрнува внимание на дијатонската разлика помеѓу двата тона. На пример, це-де и цис-дес се секунди бидејќи и двата имаат дијатонски имиња до-ре. Постојат осум степени на големина на интервал од кои можат да се формираат сите други. Затоа, овие интервали се нарекуваат едноставни и се следниве:

  1. Прима, во која и двата тона имаат исто име
  2. Секунда, каде што тоновите се соседни, односно еден до друг
  3. Терца, каде повисокиот тон за три тона погоре од долниот
  4. Кварта, каде повисокиот тон за четири тона погоре од долниот
  5. Квинта, каде повисокиот тон за пет тона погоре од долниот
  6. Секста, каде повисокиот тон за шест тона погоре од долниот
  7. Септима, каде повисокиот тон за седум тона погоре од долниот
  8. Октава, каде повисокиот тон за осум тона погоре од долниот

Другите интервали, кои се нарекуваат сложени, може да се формираат на принципот "една октава + секста", "две октави + квинта" итн. Имињата на овие интервали се даваат по редни броеви: октава + секунда = нона, октава + терца = децима, октава + кварта = ундецима, октава + квинта = дуодецима и сл.

Покрај оваа поделба, постои и поделба на интервалите по вид, бидејќи хармонски секој од овие интервали може да се реализира во неколку варијации. Следи список на типови на интервали:

  • Чисти, што може да биде прима, кварта, квинта и октава
  • Големи и мали, што може да бидат секунда, терца, секста и септима
  • Намалени, што може да бидат сите интервали, освен прима
  • Прекумерени, што може да биде во сите интервали

Останатите интервали како на пример нона или децима, ги наследуваат својствата на тонот што ги формира заедно со октава. Значи, бидејќи нона = октава + секунда, таа ќе има својства на секунда.

Едноставни интервали по вид[уреди | уреди извор]

Следи список на едноставни интервали според типот:

Чиста прима (ч.1)[уреди | уреди извор]

Чистата прима е прима во која долните и горните тонови се идентични. Пример: ге-ге. Значи, чиста прима е повторен тон. 1. Чиста примa.png

Зголемена прима (з.1)[уреди | уреди извор]

Зголемена прима е прима во која растојанието помеѓу горниот и долниот тон е еден полустепен. Пример: це-цис. 1. Zgolemena prima.png

Намалена секунда (н.2)[уреди | уреди извор]

Секунда во која тоновите звучат исто и покрај различното дијатонско име. Пример: це-десес. Тоа е еквивалентно на чиста прима. 2. Namalena sekunda.png

Мала секунда (м.2)[уреди | уреди извор]

Секунда во која растојанието помеѓу тоновите е еден полустепен. Пример: це-дес. 1. Мала секунда.jpg

Голема секунда (г.2)[уреди | уреди извор]

Секунда каде мелодиското растојанието помеѓу тоновите е цел степен. Пример: це-де. 2. Голема секунда.png

Зголемена секунда (з.2)[уреди | уреди извор]

Секунда каде растојанието помеѓу тоновите е три полустепени. Пример: це-дис. Во однос на звучноста, тоа е еквивалентно на мала терца. 1. Зголемена секунда.png

Намалена терца (н.3)[уреди | уреди извор]

Намалена терца е интервал каде мелодиското растојание помеѓу тоновите е цел степен. Пример: це-есес. Во однос на звучноста, еквивалентен на голема секунда. Намалената терца се состои од две мали секунди: M2 + M2 = НМ3. 3. Namalena terca.png

Мала терца (м.3)[уреди | уреди извор]

Мала терца е интервал каде растојанието помеѓу тоновите е три полустепени или степен и пол. Пример: це-ес. 2. Мала терца.jpg

Голема терца (г.3)[уреди | уреди извор]

Терца каде растојанието помеѓу тоновите е два цели степени. Пример: це-е. 3. Голема терца.png

Зголемена терца (з.3)[уреди | уреди извор]

Терца во која растојанието помеѓу тоновите е пет полутонови или два степени + полустепен. Пример: це-еис. Звучно, тоа е еквивалентно на чиста кварта.3.1 Zgolemena terca.png

Намалена кварта (н.4)[уреди | уреди извор]

Намалена кварта е интервал каде мелодиското растојание помеѓу тоновите е четири полустепени или два степени. Пример: це-фес. Звучно, тоа е еквивалентно на голема терца. 4. Namalena kvarta.png

Чиста кварта (ч.4)[уреди | уреди извор]

Чиста кварта, растојанието од пет полустепени. Пример: це-еф (освен: еф-бе). 4. Чиста кварта.png

Зголемена кварта (з.4)[уреди | уреди извор]

Растојанието помеѓу тоновите е шест полустепени. Пример: це-фис. 1. Зголемена кварта.gif

Намалена квинта (н.5)[уреди | уреди извор]

Растојанието помеѓу тоновите е шест полустепени. Пример: це-гес. Звучно, тоа е еквивалентно на прекумерена кварта. 2. Намалена квинта.png

Чиста квинта (ч.5)[уреди | уреди извор]

Растојанието помеѓу тоновите е седум полустепени. Пример: це-ге. 5 Чиста квинта.png

Зголемена квинта (з.5)[уреди | уреди извор]

Растојанието помеѓу тоновите е осум полустепени. Пример: це-гис. Во однос на звучноста, тоа е еквивалентно на мала секста. 3. Зголемена квинта.gif

Намалена секста (н.6)[уреди | уреди извор]

Растојанието помеѓу тоновите е седум полустепени. Пример: це-асас. Звучно е еквивалент на чиста квинта. 5. Namalena seksta.png

Мала секста (м.6)[уреди | уреди извор]

Растојанието помеѓу тоновите е осум полустепени. Пример: це-ас. 3. Мала секста.jpg

Голема секста (г.6)[уреди | уреди извор]

Секста во која растојанието помеѓу тоновите е девет полустепени. Пример: це-а. 6. Голема секста.png

Зголемена секста (з.6)[уреди | уреди извор]

Секста во која растојанието помеѓу тоновите е десет полустепени. Пример це-аис Звуковно, таа е еквивалентна на мала септима. 3. Зголемена секста.png

Намалена септима (н.7)[уреди | уреди извор]

Растојанието помеѓу тоновите е девет полустепени. Пример: це-хесес. Звучно, тоа е еквивалентно на голема секста. 6. Namalena septima.png

Мала септима (м.7)[уреди | уреди извор]

Септима во која растојанието помеѓу тоновите е десет полустепени. Пример: це-бе. 4. Мала септима.jpg

Голема септима (г.7)[уреди | уреди извор]

Растојанието помеѓу тоновите е единаесет полустепени. Пример: це-ха. 7. Голема септима.png

Зголемена септима (з.7)[уреди | уреди извор]

Септима во која растојанието помеѓу тоновите е дванаесет полустепени. Пример: це-хис. Во однос на звучноста, таа е еквивалентна на чиста октава. 7. Zgolemena septima.png

Намалена октава (н.8)[уреди | уреди извор]

Октава во која растојанието помеѓу тоновите е единаесет полустепени. Пример: цис1-це2. Тоа е еквивалентно на голема септима звуковно. 8. Namalena oktava.png

Чиста октава (ч.8)[уреди | уреди извор]

Октава во која проредот помеѓу тоновите е дванаесет полутонови. Пример: це1_ це2. 8. Чиста октава.png

Зголемена октава (з.8)[уреди | уреди извор]

Октава во која растојанието помеѓу тоновите е тринаесет полутонови. Пример: Це-цис² Zgolemena oktava.png

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Prout, Ebenezer (1903), „I-Introduction“, Harmony, Its Theory and Practice (30th edition, revised and largely rewritten. изд.), London: Augener; Boston: Boston Music Co., стр. 1, ISBN 978-0781207836
  2. ↑ {{{2}}}. „{{{1}}}“, Grove Music Online, ed. L. Macy (посет. {{{3}}} г {{{4}}}), grovemusic.com (со претплата).
  3. ↑ Aldwell, E; Schachter, C.; Cadwallader, A., „Part 1: The Primary Materials and Procedures, Unit 1“, Harmony and Voice Leading (4. изд.), Schirmer, стр. 8, ISBN 978-0495189756
  4. ↑ Duffin, Ross W. (2007), „3. Non-keyboard tuning“, How Equal Temperament Ruined Harmony (and Why You Should Care) (1. изд.), W. W. Norton, ISBN 978-0-393-33420-3
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Интервал_(музика)&oldid=4898253“