Прејди на содржината

Изотопи на телурот

Од Википедија — слободната енциклопедија
Телур  (52Te)
Општи својства
Име и симболтелур (Te)
Изгледсјајно сребрено-сива
Телурот во периодниот систем
Водород (двоатомски неметал)
Хелиум (благороден гас)
Литиум (алкален метал)
Берилиум (земноалкален метал)
Бор (металоид)
Јаглерод (повеќеатомски неметал)
Азот (двоатомски неметал)
Кислород (двоатомски неметал)
Флуор (двоатомски неметал)
Неон (благороден гас)
Натриум (алкален метал)
Магнезиум (земноалкален метал)
Алуминиум (слаб метал)
Силициум (металоид)
Фосфор (повеќеатомски неметал)
Сулфур (повеќеатомски неметал)
Хлор (двоатомски неметал)
Аргон (благороден гас)
Калиум (алкален метал)
Калциум (земноалкален метал)
Скандиум (преоден метал)
Титан (преоден метал)
Ванадиум (преоден метал)
Хром (преоден метал)
Манган (преоден метал)
Железо (преоден метал)
Кобалт (преоден метал)
Никел (преоден метал)
Бакар (преоден метал)
Цинк (преоден метал)
Галиум (слаб метал)
Германиум (металоид)
Арсен (металоид)
Селен (повеќеатомски неметал)
Бром (двоатомски неметал)
Криптон (благороден гас)
Рубидиум (алкален метал)
Стронциум (земноалкален метал)
Итриум (преоден метал)
Циркониум (преоден метал)
Ниобиум (преоден метал)
Молибден (преоден метал)
Технециум (преоден метал)
Рутениум (преоден метал)
Родиум (преоден метал)
Паладиум (преоден метал)
Сребро (преоден метал)
Кадмиум (преоден метал)
Индиум (слаб метал)
Калај (слаб метал)
Антимон (металоид)
Телур (металоид)
Јод (двоатомски неметал)
Ксенон (благороден гас)
Цезиум (алкален метал)
Бариум (земноалкален метал)
Лантан (лантаноид)
Цериум (лантаноид)
Празеодиум (лантаноид)
Неодиум (лантаноид)
Прометиум (лантаноид)
Самариум (лантаноид)
Европиум (лантаноид)
Гадолиниум (лантаноид)
Тербиум (лантаноид)
Диспрозиум (лантаноид)
Холмиум (лантаноид)
Ербиум (лантаноид)
Тулиум (лантаноид)
Итербиум (лантаноид)
Лутециум (лантаноид)
Хафниум (преоден метал)
Тантал (преоден метал)
Волфрам (преоден метал)
Рениум (преоден метал)
Осмиум (преоден метал)
Иридиум (преоден метал)
Платина (преоден метал)
Злато (преоден метал)
Жива (преоден метал)
Талиум (слаб метал)
Олово (слаб метал)
Бизмут (слаб метал)
Полониум (слаб метал)
Астат (металоид)
Радон (благороден гас)
Франциум (алкален метал)
Радиум (земноалкален метал)
Актиниум (актиноид)
Ториум (актиноид)
Протактиниум (актиноид)
Ураниум (актиноид)
Нептуниум (актиноид)
Плутониум (актиноид)
Америциум (актиноид)
Кириум (актиноид)
Берклиум (актиноид)
Калифорниум (актиноид)
Ајнштајниум (актиноид)
Фермиум (актиноид)
Менделевиум (актиноид)
Нобелиум (актиноид)
Лоренциум (актиноид)
Радерфордиум (преоден метал)
Дубниум (преоден метал)
Сиборгиум (преоден метал)
Бориум (преоден метал)
Хасиум (преоден метал)
Мајтнериум (непознати хемиски својства)
Дармштатиум (непознати хемиски својства)
Рендгениум (непознати хемиски својства)
Копернициум (преоден метал)
Нихониум (непознати хемиски својства)
Флеровиум (слаб метал)
Московиум (непознати хемиски својства)
Ливермориум (непознати хемиски својства)
Тенесин (непознати хемиски својства)
Оганесон (непознати хемиски својства)
Se

Te

Po
антимонтелурјод
Атомски број52
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)127,60(3)[1]
Категорија  металоид
Група и блокгрупа 16 (халокгени), p-блок
ПериодаV периода
Електронска конфигурација[Kr] 4d10 5s2 5p4
по обвивка
2, 8, 18, 18, 6
Физички својства
Фазацврста
Точка на топење722,66 K ​(449,51 °C)
Точка на вриење1.261 K ​(988 °C)
Густина близу с.т.6,24 г/см3
кога е течен, при т.т.5,70 г/см3
Топлина на топење17,49 kJ/mol
Топлина на испарување114,1 kJ/mol
Моларен топлински капацитет25,73 J/(mol·K)
парен притисок
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
при T (K)   (775) (888) 1042 1266
Атомски својства
Оксидациони степени6, 5, 4, 3, 2, 1, −1, −2 ​(благ киселински оксид)
ЕлектронегативностПолингова скала: 2,1
Енергии на јонизацијаI: 869,3 kJ/mol
II: 1.790 kJ/mol
II: 2.698 kJ/mol
Атомски полупречникемпириски: 140 пм
Ковалентен полупречник138±4 пм
Ван дер Валсов полупречник206 пм
Color lines in a spectral range
Спектрални линии на телур
Разни податоци
Кристална структурашестаголна
Кристалната структура на телурот
Брзина на звукот тенка прачка2.610 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширење18 µм/(m·K)[2] (at r.t.)
Топлинска спроводливост1,97–3.38 W/(m·K)
Магнетно подредувањедијамагнетно[3]
Модул на растегливост43 GPa
Модул на смолкнување16 GPa
Модул на збивливост65 GPa
Мосова тврдост2,25
Бринелова тврдост180–270 MPa
CAS-број13494-80-9
Историја
Наречен поСпоред рискиот митолошки лик Тел, божество на Земјата
ОткриенФранц-Јозеф Милер фон Рајхенштајн (1782)
Првпат издвоенМартин Хајнрих Клапрот
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на телурот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП
120Te 0,09 % >2,2×1016 г (β+β+) 1,701 120Sn
121Te веш 16,78 д ε 1,040 121Sb
122Te 2,55 % (СЦ) <30,974
123Te 0,89 % >9,2×1016 г[4] (ε) 0,051 123Sb
124Te 4,74 % (СЦ) <28,221
125Te 7,07 % (СЦ) <26,966
126Te 18,84 % (СЦ) <26,011
127Te веш 9,35 ч β 0,698 127I
128Te 31,74 % 2,2×1024 г ββ 0,867 128Xe
129Te веш 69,6 мин β 1,498 129I
130Te 34,08 % 7,9×1020 г ββ 2,528 130Xe
Режимите на распад во загради се предвидени, но сè уште не се забележани
| наводи | Википодатоци

Постојат 39 познати изотопи и 17 јадрени изомери на телур (52Te), со атомски маси кои се движат од 104 до 142. Тие се наведени во табелата подолу.

Телурот кој природно се појавува на Земјата се состои од осум изотопи. Откриено е дека две од нив се радиоактивни: 128Te и 130Te подлежат на двоен бета-распад со полураспад од, соодветно, 2,2 × 1024 (2,2 септилиони) години (најдолгиот полураспад на сите нуклиди кои се докажани како радиоактивни) и 8.2×1020 години. Најдолговечниот вештачки радиоизотоп на телуриум е 121Te со полураспад од околу 19 дена. Неколку јадрени изомери имаат подолг полураспад, а најдолгиот е 121mTe со полураспад од 154 дена.

Многу долготрајните радиоизотопи 128Te и 130Te се двата најчести изотопи на телурот. Од елементите со најмалку еден стабилен изотоп, само индиумот и рениумот исто така имаат радиоизотоп во поголемо изобилство од стабилен.

Се смета дека е забележан електронски зафат од 123Te, но поновите мерења на истиот тим го отфрлиле ова. [5] Полураспадот на 123Te е подолг од 9,2 × 1016 години, а веројатно и многу подолго.

124Те може да се употреби како почетен материјал во производството на радионуклиди од циклотрон или други акцелератори на честички. Некои вообичаени радионуклиди кои можат да се произведат од телуриум-124 се јод-123 и јод-124.

Краткотрајниот изотоп 135Te (полураспад 19 секунди) се произведува како производ на цепење во јадрени реактори. Се распаѓа, преку две бета-распади, до 135Xe, најмоќниот познат апсорбер на неутрони и причина за феноменот на јодната јама.

Со исклучок на берилиумот, телурот е вториот најлесен елемент забележан дека има изотопи способни да претрпат алфа-распад, при што се гледа дека изотопите 104Te до 109Te се подложени на овој начин на распаѓање. Некои полесни елементи, имено оние во близина на <sup id="mwVg">8</sup>Be, имаат изотопи со одложена алфа емисија (по протон или бета емисија) како ретка гранка.

Список на изотопи

[уреди | уреди извор]
Нуклид[6]
[б 1]
Z N Изотопна маса (Da)[7]
[б 2][б 3]
Полураспад
[б 4][б 5]
Распаден
облик

[б 6]
Изведен
изотоп

[б 7]
Спин и
парност
[б 8][б 5]
Природна застапеност (моларен удел)
Енергија на возбуда Нормален сразмер Варијантен опсег
104Te 52 52 103.94672(34) <4 ns α 100Sn 0+
105Te 52 53 104.94330(32) 633(66) ns α 101Sn (7/2+)
106Te 52 54 105.93750(11) 78(11) μs α 102Sn 0+
107Te 52 55 106.93488(11)# 3.22(9) ms α (70%) 103Sn 5/2+#
β+ (30%) 107Sb
108Te 52 56 107.9293805(58) 2.1(1) s α (49%) 104Sn 0+
β+ (48.6%) 108Sb
β+, p (2.4%) 107Sn
β+, α (<0.065%) 104In
109Te 52 57 108.9273045(47) 4.4(2) s β+ (86.7%) 109Sb (5/2+)
β+, p (9.4%) 108Sn
α (3.9%) 105Sn
β+, α (<0.0049%) 105In
110Te 52 58 109.9224581(71) 18.6(8) s β+ 110Sb 0+
111Te 52 59 110.9210006(69) 26.2(6) s β+ 111Sb (5/2)+
β+, p (?%) 110Sn
112Te 52 60 111.9167278(90) 2.0(2) min β+ 112Sb 0+
113Te 52 61 112.915891(30) 1.7(2) min β+ 113Sb (7/2+)
114Te 52 62 113.912088(26) 15.2(7) min β+ 114Sb 0+
115Te 52 63 114.911902(30) 5.8(2) min β+ 115Sb 7/2+
115m1Te[n 1] 10(6) keV 6.7(4) min β+ 115Sb (1/2+)
115m2Te 280.05(20) keV 7.5(2) μs ИП 115Te 11/2−
116Te 52 64 115.908466(26) 2.49(4) h β+ 116Sb 0+
117Te 52 65 116.908646(14) 62(2) min ЕЗ (75%) 117Sb 1/2+
β+ 117Sb
117mTe 296.1(5) keV 103(3) ms IT 117Te (11/2−)
118Te 52 66 117.905860(20) 6.00(2) d EC 118Sb 0+
119Te 52 67 118.9064057(78) 16.05(5) h EC (97.94%) 119Sb 1/2+
β+ (2.06%) 119Sb
119mTe 260.96(5) keV 4.70(4) d EC (99.59%) 119Sb 11/2−
β+ (0.41%) 119Sb
120Te 52 68 119.9040658(19) Набљудувачки стабилен[n 2] 0+ 9(1)×10−4
121Te 52 69 120.904945(28) 19.31(7) d β+ 121Sb 1/2+
121mTe 293.974(22) keV 164.7(5) d ИП (88.6%) 121Te 11/2−
β+ (11.4%) 121Sb
122Te 52 70 121.9030447(15) Stable 0+ 0.0255(12)
123Te 52 71 122.9042710(15) Набљудувачки стабилен[n 3] 1/2+ 0.0089(3)
123mTe 247.47(4) keV 119.2(1) d IT 123Te 11/2−
124Te 52 72 123.9028183(15) Stable 0+ 0.0474(14)
125Te[n 4] 52 73 124.9044312(15) Стабилен 1/2+ 0.0707(15)
125mTe 144.775(8) keV 57.40(15) d ИП 125Te 11/2−
126Te 52 74 125.9033121(15) Stable 0+ 0.1884(25)
127Te[n 4] 52 75 126.9052270(15) 9.35(7) h β 127I 3/2+
127mTe 88.23(7) keV 106.1(7) d IT (97.86%) 127Te 11/2−
β (2.14%) 127I
128Te[n 4][n 5] 52 76 127.90446124(76) 2.25(9)×1024 y[n 6] ββ 128Xe 0+ 0.3174(8)
128mTe 2790.8(3) keV 363(27) ns ИП 128Te (10+)
129Te[n 4] 52 77 128.90659642(76) 69.6(3) min β 129I 3/2+
129mTe 105.51(3) keV 33.6(1) d IT (64%) 129Te 11/2−
β (36%) 129I
130Te[n 4][n 5] 52 78 129.906222745(11) 7.91(21)×1020 y ββ 130Xe 0+ 0.3408(62)
130m1Te 2146.41(4) keV 186(11) ns IT 130Te 7−
130m2Te 2667.2(8) keV 1.90(8) μs ИП 130Te (10+)
130m3Te 4373.9(9) keV 53(8) ns ИП 130Te (15−)
131Te[n 4] 52 79 130.908522210(65) 25.0(1) min β 131I 3/2+
131m1Te 182.258(18) keV 32.48(11) h β (74.1%) 131I 11/2−
ИП (25.9%) 131Te
131m2Te 1940.0(4) keV 93(12) ms ИП 131Te (23/2+)
132Te[n 4] 52 80 131.9085467(37) 3.204(13) d β 132I 0+
132m1Te 1774.80(9) keV 145(8) ns ИП 132Te 6+
132m2Te 1925.47(9) keV 28.5(9) μs ИП 132Te 7−
132m3Te 2723.3(8) keV 3.62(6) μs ИП 132Te (10+)
133Te 52 81 132.9109633(22) 12.5(3) min β 133I 3/2+#
133m1Te 334.26(4) keV 55.4(4) min β (83.5%) 133I (11/2−)
ИП (16.5%) 133Te
133m2Te 1610.4(5) keV 100(5) ns IT 133Te (19/2−)
134Te 52 82 133.9113964(29) 41.8(8) min β 134I 0+
134mTe 1691.34(16) keV 164.5(7) ns ИП 134Te 6+
135Te[n 7] 52 83 134.9165547(18) 19.0(2) s β 135I (7/2−)
135mTe 1554.89(16) keV 511(20) ns ИП 135Te (19/2−)
136Te 52 84 135.9201012(24) 17.63(9) s β (98.63%) 136I 0+
β, n (1.37%) 135I
137Te 52 85 136.9255994(23) 2.49(5) s β (97.06%) 137I 3/2−#
β, n (2.94%) 136I
138Te 52 86 137.9294725(41) 1.46(25) s β (95.20%) 138I 0+
β, n (4.80%) 137I
139Te 52 87 138.9353672(38) 724(81) ms β 139I 5/2−#
140Te 52 88 139.939487(15) 351(5) ms β (?%) 140I 0+
β, n (?%) 139I
141Te 52 89 140.94560(43)# 193(16) ms β 141I 5/2−#
142Te 52 90 141.95003(54)# 147(8) ms β 142I 0+
143Te 52 91 142.95649(54)# 120(8) ms β 143I 7/2+#
144Te 52 92 143.96112(32)# 93(60) ms β 144I 0+
145Te 52 93 144.96778(32)# 75# ms
[>550 ns]
β 145I
 прегледај 
  1. mTe – Возбуден јадрен изомер.
  2. ( ) – Неизвесноста (1σ) е дадена во концизен облик во загради по соодветните последни цифри.
  3. # – Атомска маса означена со #: вредноста и неизвесноста не се само изведени само од опитни податоци, туку барем делумно од трендови од масената површина (TMS).
  4. Задебелен полураспад – речиси стабилен, период на полураспад подолг од староста на вселената.
  5. 5,0 5,1 # – Вредностите означени со # не се само изведени од опитни податоци, туку барем делумно и од трендови во соседните нуклиди (TNN).
  6. Облици на распад:
    EC: Електронски зафат
    IT: Јадрен преод
    n: Неутронски распад
    p: Протонски распад
  7. Задебелен симбол како изведен – Изведениот производ е стабилен.
  8. ( ) спинова вредност – Означува спин со слаби зададени аргументи.
  1. Редоследот на основната состојба и изомерот е непознат.
  2. Се верува дека се подложи на β+β+ распад до 120Sn со полураспад од 1.6×1021 години
  3. Се верува дека е подложен на електронски зафат до 123Sb со полураспад од 9.2×1016 години
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Производ на цепење
  5. 5,0 5,1 Првобитен радиоизотоп
  6. Најдолг измерен полураспад од кој било нуклид
  7. Многу краткотрајен производ на цепење, одговорен за јодната јама како претходник на 135Xe со 135I
  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. http://www.owlnet.rice.edu/~msci301/ThermalExpansion.pdf
  3. Lide, D. R., уред. (2005). „Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds“. CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th. изд.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  4. Alessandrello, A.; Arnaboldi, C.; Brofferio, C.; Capelli, S.; Cremonesi, O.; Fiorini, E.; Nucciotti, A.; Pavan, M.; Pessina, G.; Pirro, S.; Previtali, E.; Sisti, M.; Vanzini, M.; Zanotti, L.; Giuliani, A.; Pedretti, M.; Bucci, C.; Pobes, C. (2003). „New limits on naturally occurring electron capture of 123Te“. Physical Review C. 67: 014323. Bibcode:2003PhRvC..67a4323A. doi:10.1103/PhysRevC.67.014323.
  5. A. Alessandrello; и др. (January 2003). „New Limits on Naturally Occurring Electron Capture of 123Te“. Physical Review C. 67 (1): 014323. arXiv:hep-ex/0211015. Bibcode:2003PhRvC..67a4323A. doi:10.1103/PhysRevC.67.014323.
  6. Half-life, decay mode, nuclear spin, and isotopic composition is sourced in:
    Kondev, F. G.; Wang, M.; Huang, W. J.; Naimi, S.; Audi, G. (2021). „The NUBASE2020 evaluation of nuclear properties“ (PDF). Chinese Physics C. 45 (3): 030001. doi:10.1088/1674-1137/abddae.
  7. Wang, Meng; Huang, W.J.; Kondev, F.G.; Audi, G.; Naimi, S. (2021). „The AME 2020 atomic mass evaluation (II). Tables, graphs and references*“. Chinese Physics C. 45 (3): 030003. doi:10.1088/1674-1137/abddaf.