Прејди на содржината

Изотопи на криптонот

Од Википедија — слободната енциклопедија
Криптон  (36Kr)
Гасна цевка исполнета со криптон како свети бело
Спектрални линии на криптонот
Општи својства
Име и симболкриптон (Kr)
Изгледбезбоен гас, со белузлав сјај во високонапонско поле
Криптонот во периодниот систем
Водород (двоатомски неметал)
Хелиум (благороден гас)
Литиум (алкален метал)
Берилиум (земноалкален метал)
Бор (металоид)
Јаглерод (повеќеатомски неметал)
Азот (двоатомски неметал)
Кислород (двоатомски неметал)
Флуор (двоатомски неметал)
Неон (благороден гас)
Натриум (алкален метал)
Магнезиум (земноалкален метал)
Алуминиум (слаб метал)
Силициум (металоид)
Фосфор (повеќеатомски неметал)
Сулфур (повеќеатомски неметал)
Хлор (двоатомски неметал)
Аргон (благороден гас)
Калиум (алкален метал)
Калциум (земноалкален метал)
Скандиум (преоден метал)
Титан (преоден метал)
Ванадиум (преоден метал)
Хром (преоден метал)
Манган (преоден метал)
Железо (преоден метал)
Кобалт (преоден метал)
Никел (преоден метал)
Бакар (преоден метал)
Цинк (преоден метал)
Галиум (слаб метал)
Германиум (металоид)
Арсен (металоид)
Селен (повеќеатомски неметал)
Бром (двоатомски неметал)
Криптон (благороден гас)
Рубидиум (алкален метал)
Стронциум (земноалкален метал)
Итриум (преоден метал)
Циркониум (преоден метал)
Ниобиум (преоден метал)
Молибден (преоден метал)
Технециум (преоден метал)
Рутениум (преоден метал)
Родиум (преоден метал)
Паладиум (преоден метал)
Сребро (преоден метал)
Кадмиум (преоден метал)
Индиум (слаб метал)
Калај (слаб метал)
Антимон (металоид)
Телур (металоид)
Јод (двоатомски неметал)
Ксенон (благороден гас)
Цезиум (алкален метал)
Бариум (земноалкален метал)
Лантан (лантаноид)
Цериум (лантаноид)
Празеодиум (лантаноид)
Неодиум (лантаноид)
Прометиум (лантаноид)
Самариум (лантаноид)
Европиум (лантаноид)
Гадолиниум (лантаноид)
Тербиум (лантаноид)
Диспрозиум (лантаноид)
Холмиум (лантаноид)
Ербиум (лантаноид)
Тулиум (лантаноид)
Итербиум (лантаноид)
Лутециум (лантаноид)
Хафниум (преоден метал)
Тантал (преоден метал)
Волфрам (преоден метал)
Рениум (преоден метал)
Осмиум (преоден метал)
Иридиум (преоден метал)
Платина (преоден метал)
Злато (преоден метал)
Жива (преоден метал)
Талиум (слаб метал)
Олово (слаб метал)
Бизмут (слаб метал)
Полониум (слаб метал)
Астат (металоид)
Радон (благороден гас)
Франциум (алкален метал)
Радиум (земноалкален метал)
Актиниум (актиноид)
Ториум (актиноид)
Протактиниум (актиноид)
Ураниум (актиноид)
Нептуниум (актиноид)
Плутониум (актиноид)
Америциум (актиноид)
Кириум (актиноид)
Берклиум (актиноид)
Калифорниум (актиноид)
Ајнштајниум (актиноид)
Фермиум (актиноид)
Менделевиум (актиноид)
Нобелиум (актиноид)
Лоренциум (актиноид)
Радерфордиум (преоден метал)
Дубниум (преоден метал)
Сиборгиум (преоден метал)
Бориум (преоден метал)
Хасиум (преоден метал)
Мајтнериум (непознати хемиски својства)
Дармштатиум (непознати хемиски својства)
Рендгениум (непознати хемиски својства)
Копернициум (преоден метал)
Нихониум (непознати хемиски својства)
Флеровиум (слаб метал)
Московиум (непознати хемиски својства)
Ливермориум (непознати хемиски својства)
Тенесин (непознати хемиски својства)
Оганесон (непознати хемиски својства)
Ar

Kr

Xe
бромкриптонрубидиум
Атомски број36
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)83,798(2)[1]
Категорија  благороден гас
Група и блокгрупа 18 (благородни гасови), p-блок
ПериодаIV периода
Електронска конфигурација[Ar] 3d10 4s2 4p6
по обвивка
2, 8, 18, 8
Физички својства
Фазагасна
Точка на топење115,78 K ​(−157,37 °C)
Точка на вриење119,93 K ​(−153,415 °C)
Густина при стп (0 °C и 101,325 kPa)3,749 г/Л
кога е течен, при т.в.2,413 г/см3[2]
Тројна точка115,775 K, ​73,53 kPa[3][4]
Критична точка209,48 K, 5,525 MPa[4]
Топлина на топење1,64 kJ/mol
Топлина на испарување9,08 kJ/mol
Моларен топлински капацитет20,95[5] J/(mol·K)
парен притисок
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
при T (K) 59 65 74 84 99 120
Атомски својства
Оксидациони степени2, 1, 0 ​(ретко повеќе од 0; непознат оксид)
ЕлектронегативностПолингова скала: 3,00
Енергии на јонизацијаI: 1350,8 kJ/mol
II: 2350,4 kJ/mol
II: 3565 kJ/mol
Ковалентен полупречник116±4 пм
Ван дер Валсов полупречник202 пм
Color lines in a spectral range
Спектрални линии на криптон
Разни податоци
Кристална структура ​страноцентрирана коцкеста
Брзина на звукот(гас, 23 °C) 220 m·s−1
(течност) 1120 м/с
Топлинска спроводливост9,43×10−3  W/(m·K)
Магнетно подредувањедијамагнетно[6]
CAS-број7439-90-9
Историја
Откриен и првпат издвоенВилијам Ремзи и Морис Траверс (1898)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на криптонот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП
78Kr 0,35 % >1,1×1020 г (β+β+) 2,846 78Se
79Kr веш 35,04 ч. ε 79Br
β+ 0,604 79Br
γ 0,26, 0,39, 0,60
80Kr 2,25 % 80Kr е стабилен со 44 неутрони
81Kr траги 2,29×105 г ε 81Br
γ 0,281
82Kr 11,6 % 82Kr е стабилен со 46 неутрони
83Kr 11,5 % 83Kr е стабилен со 47 неутрони
84Kr 57,0 % 84Kr е стабилен со 48 неутрони
85Kr веш 10,756 г β 0,687 85Rb
86Kr 17,3 % (ββ) 1,2556 86Sr
Режимите на распад во загради се предвидени, но сè уште не се забележани
| наводи | Википодатоци

Познати се 34 изотопи на криптон (36 Kr) со атомски масен број од 67 до 103. Природниот криптон е направен од пет стабилни изотопи и еден ( 78
Kr
) кој е малку радиоактивен со исклучително долг полураспад, плус траги од радиоизотопи кои се произведени од космичките зраци во атмосферата.

Список на изотопи

[уреди | уреди извор]
Нуклид[7]
[б 1]
Z N Изотопна маса (Da)[8]
[б 2][б 3]
Полураспад
[б 4][б 5]
Распаден
облик

[б 6]
Изведен
изотоп

[б 7][б 8]
Спин и
парност
[б 9][б 5]
Природна застапеност (моларен удел)
Енергија на возбуда Нормален сразмер Варијантен опсег
67Kr 36 31 66.98331(46)# 7.4(29) ms β+? (63%) 67Br 3/2-#
2p (37%) 65Se
68Kr 36 32 67.97249(54)# 21.6(33) ms β+, p (>90%) 67Se 0+
β+? (<10%) 68Br
p? 67Br
69Kr 36 33 68.96550(32)# 27.9(8) ms β+, p (94%) 68Se (5/2−)
β+ (6%) 69Br
70Kr 36 34 69.95588(22)# 45.00(14) ms β+ (>98.7%) 70Br 0+
β+, p (<1.3%) 69Se
71Kr 36 35 70.95027(14) 98.8(3) ms β+ (97.9%) 71Br (5/2)−
β+, p (2.1%) 70Se
72Kr 36 36 71.9420924(86) 17.16(18) s β+ 72Br 0+
73Kr 36 37 72.9392892(71) 27.3(10) s β+ (99.75%) 73Br (3/2)−
β+, p (0.25%) 72Se
73mKr 433.55(13) keV 107(10) ns ИП 73Kr (9/2+)
74Kr 36 38 73.9330840(22) 11.50(11) min β+ 74Br 0+
75Kr 36 39 74.9309457(87) 4.60(7) min β+ 75Br 5/2+
76Kr 36 40 75.9259107(43) 14.8(1) h β+ 76Br 0+
77Kr 36 41 76.9246700(21) 72.6(9) min β+ 77Br 5/2+
77mKr 66.50(5) keV 118(12) ns ИП 77Kr 3/2−
78Kr[n 1] 36 42 77.92036634(33) 9.2 +5.5
−2.6
±1.3×1021 y
[9]
Двоен ЕЗ 78Se 0+ 0.00355(3)
79Kr 36 43 78.9200829(37) 35.04(10) h β+ 79Br 1/2−
79mKr 129.77(5) keV 50(3) s ИП 79Kr 7/2+
80Kr 36 44 79.91637794(75) Стабилен 0+ 0.02286(10)
81Kr[n 2] 36 45 80.9165897(12) 2.29(11)×105 y ЕЗ 81Br 7/2+ 0[10]
81mKr 190.64(4) keV 13.10(3) s ИП 81Kr 1/2−
ЕЗ (0.0025%) 81Br
82Kr 36 46 81.9134811537(59) Стабилен 0+ 0.11593(31)
83Kr[n 3] 36 47 82.914126516(9) Стабилен 9/2+ 0.11500(19)
83m1Kr 9.4053(8) keV 156.8(5) ns ИП 83Kr 7/2+
83m2Kr 41.5575(7) keV 1.830(13) h ИП 83Kr 1/2−
84Kr[n 3] 36 48 83.9114977271(41) Стабилен 0+ 0.56987(15)
84mKr 3236.07(18) keV 1.83(4) μs ИП 84Kr 8+
85Kr[n 3] 36 49 84.9125273(21) 10.728(7) y β 85Rb 9/2+ 0[10]
85m1Kr 304.871(20) keV 4.480(8) h β (78.8%) 85Rb 1/2−
ИП (21.2%) 85Kr
85m2Kr 1991.8(2) keV 1.82(5) μs
ИП 85Kr (17/2+)
86Kr[n 4][n 3] 36 50 85.9106106247(40) Набљудувачко стабилен[n 5] 0+ 0.17279(41)
87Kr 36 51 86.91335476(26) 76.3(5) min β 87Rb 5/2+
88Kr 36 52 87.9144479(28) 2.825(19) h β 88Rb 0+
89Kr[n 3] 36 53 88.9178354(23) 3.15(4) min β 89Rb 3/2+
90Kr 36 54 89.9195279(20) 32.32(9) s β 90mRb 0+
91Kr 36 55 90.9238063(24) 8.57(4) s β 91Rb 5/2+
β, n? 90Rb
92Kr[n 3] 36 56 91.9261731(29) 1.840(8) s β (99.97%) 92Rb 0+
β, н (0.0332%) 91Rb
93Kr 36 57 92.9311472(27) 1.287(10) s β (98.05%) 93Rb 1/2+
β, n (1.95%) 92Rb
94Kr 36 58 93.934140(13) 212(4) ms β (98.89%) 94Rb 0+
β, n (1.11%) 93Rb
95Kr 36 59 94.939711(20) 114(3) ms β (97.13%) 95Rb 1/2+
β, n (2.87%) 94Rb
β, 2n? 93Rb
95mKr 195.5(3) keV 1.582(22) μs
ИП 85Kr (7/2+)
96Kr 36 60 95.942998(62)[11] 80(8) ms β (96.3%) 96Rb 0+
β, n (3.7%) 95Rb
97Kr 36 61 96.94909(14) 62.2(32) ms β (93.3%) 97Rb 3/2+#
β, n (6.7%) 96Rb
β, 2n? 95Rb
98Kr 36 62 97.95264(32)# 42.8(36) ms β (93.0%) 98Rb 0+
β, n (7.0%) 97Rb
β, 2n? 96Rb
99Kr 36 63 98.95878(43)# 40(11) ms β (89%) 99Rb 5/2−#
β, n (11%) 98Rb
β, 2n? 97Rb
100Kr 36 64 99.96300(43)# 12(8) ms β 100Rb 0+
β, n? 99Rb
β, 2n? 98Rb
101Kr 36 65 100.96932(54)# 9# ms
[>400 ns]
β? 101Rb 5/2+#
β, n? 100Rb
β, 2n? 99Rb
102Kr[12] 36 66 0+
103Kr[13] 36 67
 прегледај 
  1. mKr – Возбуден јадрен изомер.
  2. ( ) – Неизвесноста (1σ) е дадена во концизен облик во загради по соодветните последни цифри.
  3. # – Атомска маса означена со #: вредноста и неизвесноста не се само изведени само од опитни податоци, туку барем делумно од трендови од масената површина (TMS).
  4. Задебелен полураспад – речиси стабилен, период на полураспад подолг од староста на вселената.
  5. 5,0 5,1 # – Вредностите означени со # не се само изведени од опитни податоци, туку барем делумно и од трендови во соседните нуклиди (TNN).
  6. Облици на распад:
    n: Неутронски распад
  7. Задебелен закосен симбол како изведен – Изведениот производ е речиси производ.
  8. Задебелен симбол како изведен – Изведениот производ е стабилен.
  9. ( ) спинова вредност – Означува спин со слаби зададени аргументи.
  • Изотопскиот состав се однесува на оној во воздухот.

Забележителни изотопи

[уреди | уреди извор]

Криптон-81

[уреди | уреди извор]

Криптон-81 се употребува за одредување на тоа колку е стара водата под земјата. [14] Радиоактивниот криптон-81 е производ на спалација со космички зраци кои ги удираат гасовите присутни во атмосферата на Земјата, заедно со шесте стабилни или речиси стабилни изотопи на криптонот. [15] Криптон-81 има полураспад од околу 229.000 години.

Криптон-81 се употребува за датирање на антички (50.000-800.000 години стари) подземни води и за одредување на времето на нивното престојување во длабоките водоносни слоеви. Едно од главните технички ограничувања на методот е тоа што бара земање мостри од многу големи количини вода: неколку стотици литри или неколку кубни метри вода. Ова е особено предизвик за датирање на подземните води во длабоки глинени аквитарди со многу ниска хидраулична спроводливост.

Криптон-85

[уреди | уреди извор]

Криптон-85 има полураспад од околу 10,75 години. Овој изотоп се произведува со јадрено цепење на ураниум и плутониум при тестирање на јадрено оружје и во јадрени реактори, како и со космички зраци. Важна цел на Договорот за забрана на ограничени јадрени тестови од 1963 година била да се отстрани ослободувањето на таквите радиоизотопи во атмосферата, а од 1963 година голем дел од тој криптон-85 има време да се распаѓа. Сепак, речиси е неизбежно криптон-85 да се ослободи за време на преработката на горивото од јадрените реактори. [16]

Атмосферска концентрација

[уреди | уреди извор]

Атмосферската концентрација на криптон-85 околу Северниот Пол е околу 30 проценти повисока од онаа во станицата Амундсен-Скот на Јужниот Пол бидејќи речиси сите светски јадрени реактори и сите негови главни постројки за јадрена преработка се наоѓаат на северната полутопка , а исто така и на север од екваторот. [17] Или поконкретно, тие постројки за јадрена преработка со значителни капацитети се наоѓаат во Соединетите Американски Држави, Обединетото Кралство, Француската Република, Руската Федерација, континентална Кина (НРК), Јапонија, Индија и Пакистан.

Криптон-86

[уреди | уреди извор]

Криптон-86 порано се употребувал за дефинирање на криптонскиот стандард од 1960 до 1983 година, кога дефиницијата се засновала на брановата должина на 606 nm (портокалова) спектрална линија на атом на криптон-86. [18]

Останати

[уреди | уреди извор]

Сите други радиоизотопи на криптон имаат полураспад помал од еден ден, освен за криптон-79, позитронски распад со полураспад од околу 35,0 часа.

  1. првобитен радиоизотоп
  2. Used to date groundwater
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Производ за цепење
  4. Претходно користен за дефинирање на мерка
  5. Се верува дела се распаѓа од ββ до 86Sr
  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Krypton. encyclopedia.airliquide.com
  3. „Section 4, Properties of the Elements and Inorganic Compounds; Melting, boiling, triple, and critical temperatures of the elements“. CRC Handbook of Chemistry and Physics (85th. изд.). Boca Raton, Florida: CRC Press. 2005.
  4. 4,0 4,1 Haynes, William M., уред. (2011). CRC Handbook of Chemistry and Physics (XCII. изд.). Boca Raton, FL: CRC Press. стр. 4.121. ISBN 1439855110.
  5. Shuen-Chen Hwang, Robert D. Lein, Daniel A. Morgan (2005). "Noble Gases". Kirk Othmer Encyclopedia of Chemical Technology. Wiley. pp. 343–383. doi:10.1002/0471238961.0701190508230114.a01.
  6. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D. R., уред. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th. изд.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  7. Half-life, decay mode, nuclear spin, and isotopic composition is sourced in:
    Kondev, F. G.; Wang, M.; Huang, W. J.; Naimi, S.; Audi, G. (2021). „The NUBASE2020 evaluation of nuclear properties“ (PDF). Chinese Physics C. 45 (3): 030001. doi:10.1088/1674-1137/abddae.
  8. Wang, Meng; Huang, W.J.; Kondev, F.G.; Audi, G.; Naimi, S. (2021). „The AME 2020 atomic mass evaluation (II). Tables, graphs and references*“. Chinese Physics C. 45 (3): 030003. doi:10.1088/1674-1137/abddaf.
  9. Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Patrignani2016.
  10. 10,0 10,1 Lu, Zheng-Tian (1 March 2013). „What trapped atoms reveal about global groundwater“. Physics Today. 66 (3): 74–75. Bibcode:2013PhT....66c..74L. doi:10.1063/PT.3.1926. Посетено на 29 June 2024.
  11. Smith, Matthew B.; Murböck, Tobias; Dunling, Eleanor; Jacobs, Andrew; Kootte, Brian; Lan, Yang; Leistenschneider, Erich; Lunney, David; Lykiardopoulou, Eleni Marina; Mukul, Ish; Paul, Stefan F.; Reiter, Moritz P.; Will, Christian; Dilling, Jens; Kwiatkowski, Anna A. (2020). „High-precision mass measurement of neutron-rich 96Kr“. Hyperfine Interactions. 241 (1): 59. Bibcode:2020HyInt.241...59S. doi:10.1007/s10751-020-01722-2. S2CID 220512482.
  12. Sumikama, T.; и др. (2021). „Observation of new neutron-rich isotopes in the vicinity of Zr110“. Physical Review C. 103 (1): 014614. Bibcode:2021PhRvC.103a4614S. doi:10.1103/PhysRevC.103.014614. hdl:10261/260248. S2CID 234019083 Проверете ја вредноста |s2cid= (help).
  13. Shimizu, Y.; Kubo, T.; Sumikama, T.; Fukuda, N.; Takeda, H.; Suzuki, H.; Ahn, D. S.; Inabe, N.; Kusaka, K.; Ohtake, M.; Yanagisawa, Y.; Yoshida, K.; Ichikawa, Y.; Isobe, T.; Otsu, H.; Sato, H.; Sonoda, T.; Murai, D.; Iwasa, N.; Imai, N.; Hirayama, Y.; Jeong, S. C.; Kimura, S.; Miyatake, H.; Mukai, M.; Kim, D. G.; Kim, E.; Yagi, A. (8 April 2024). „Production of new neutron-rich isotopes near the N = 60 isotones Ge 92 and As 93 by in-flight fission of a 345 MeV/nucleon U 238 beam“. Physical Review C. 109 (4): 044313. doi:10.1103/PhysRevC.109.044313.
  14. Le-Yi Tu, Guo-Min Yang, Cun-Feng Cheng, Gu-Liang Liu, Xiang-Yang Zhang, and Shui-Ming Hu (2014). „Analysis of Krypton-85 and Krypton-81 in a Few Liters of Air“. Analytical Chemistry. 86 (8): 4002–4007.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  15. Leya, I.; Gilabert, E.; Lavielle, B.; Wiechert, U.; Wieler, W. (2004). „Production rates for cosmogenic krypton and argon isotopes in H-chondrites with known 36Cl-36Ar ages“ (PDF). Antarctic Meteorite Research. 17: 185–199. Bibcode:2004AMR....17..185L.
  16. „Environmental Consequences Of Atmospheric Krypton-85“ (PDF). стр. 8. Посетено на 2024-12-08.
  17. „Resources on Isotopes“. U.S. Geological Survey. Архивирано од изворникот на 2001-09-24. Посетено на 2007-03-20.
  18. Baird, K. M.; Howlett, L. E. (1963). „The International Length Standard“. Applied Optics. 2 (5): 455–463. Bibcode:1963ApOpt...2..455B. doi:10.1364/AO.2.000455.