Прејди на содржината

Змајски мост

Од Википедија — слободната енциклопедија
Змајски мост
ПреминуваЉубљаница
МестоЉубљана, Словенија
Особености
Видлачен мост
Најдолг распон33.34 метарs (109.4 ст)
Историја
Отворен1901
Местоположба
Карта

Змајски мост (словенечки: Zmajski most) — патен мост лоциран во Љубљана, главниот град на Словенија. Ја минува реката Љубљаница помеѓу улицата Копитар и улицата Ресел, северно од љубљанскиот централен пазар на [[плоштад Водник]. Изградена е во почетокот на 20 век, кога Љубљана била дел од Австроунгарската империја. Како еден од најдобрите примери на армирано-бетонски мостови и на стилот на Виенската сецесија, мостот денес е заштитен како технички споменик. Наменет е првенствено за моторизиран сообраќај.

Мостот првично бил именуван како Јубилејски мост на Императорот Франц Јозеф I. Во јули 1919 година, бил преименуван во Змајски мост.

Историја

[уреди | уреди извор]
Касапскиот мост и плоштадот Ресел пред 1882 година
Разгледница со фотографија од откривањето на мостот Змеј во октомври 1901 година
Статуа на змеј на мостот

Мостот е изграден како дел од поширокото урбано реновирање на градот за време на администрацијата на градоначалникот Иван Хрибар. Тој го заменил стариот дабов мост наречен Касапски мост, кој бил изграден во 1819 година и оштетен од силен земјотрес во 1895 година. Новиот мост е изграден од армиран бетон. Јанез Кожељ, професор по урбан дизајн, во 2010 година го изразил своето мислење дека новата технологија на армиран бетон и нови статички пресметки се користеле во Љубљана наместо во Виена, бидејќи тоа значело помали последици доколку тие не функционирале.

Новиот мост е изграден според плановите на виенската компанија Пител+Браусветер врз основа на патент на австрискиот инженер Јозеф Мелан и дизајн на архитектот на компанијата Гиоргио Занинович, матурант во училиштето на Ото Вагнер. Работите започнале на 1 јули 1900 година и најпрво ги водел австрискиот инженер Александар Забокрзицки, потпомогнат од Филип Супанчич од Љубљана. По расправија, работите биле преземени во април 1901 година од страна на архитектот Цирил Метод Кох, исто така од Љубљана. Мостот бил свечено отворен за сообраќај на 4 октомври 1901 година од Антон Бонавентура Јеглич, бискупот од Љубљана, во присуство на многу угледни гости, меѓу кои Заиновиќ, Мелан и Браузевтер. Конечните работи биле завршени до 1907 година. Змејовите се дизајнирани од Заниновиќ и произведени во фабриката на AM Бешорнер во Виена. Кога мостот бил завршен, тој бил посветен на Франц Јосиф од Хабсбуршката династија за да се одбележи четириесет години од неговото владеење од 1848 до 1888 година.

Во 1983 и 1984 година, Змајски мост бил реновиран со лесен бетон, а неговиот стогодишен јубилеј бил прославен во 2001 година.

Архитектура

[уреди | уреди извор]

Мостот, иако значително моделиран по браната Нисдорф, често се смета за најубав мост произведен од Виенската сецесија. Тој бил еден од најраните европски армирано-бетонски мостови и првиот таков мост во Љубљана. Тоа бил првиот мост во Словенија кој бил поплочен со асфалт. Кога бил отворен во 1901 година, го имал третиот по големина лак во Европа во тоа време. Мостот е изграден според „Системот Мелан“ измислен од Јозеф Мелан, кој се здобил со популарност особено во Соединетите Држави и Германија бидејќи мостовите можеле да се градат без потпорна сцена. Во армирано-бетонскиот мост се поставени цврсти бандажни лакови направени од железо. Носечкото јадро на мостот била бандажната железна рамка за време на изградбата. По бетонирањето, ова стана дел од носечката конструкција.

Мостот е лачен мост со три шарки и има распон од 33.34 м. Неговиот стил го дизајнираше Јуриј Заниновиќ. Тој ја предвидел бетонската обвивка, балустрадите и статуите од лим-бакар змеј на мостот,[1] кој сега е симбол на градот.[2] Главната атракција на мостот се овие четири змејски статуи кои стојат на постаменти на неговите четири агли.[3] Покрај тоа, мостот е украсен со шеснаесет помали статуи на змеј.[1]

Постои легенда дека Јасон бил основач на Љубљана, и тој и неговите Аргонаути го убиле змејот. Ова е една од четирите статуи на змејови на мостот. Според локалните легенди, кога девица ќе ја премине мостот, змејовите ќе ги замавнат своите опашки. Некои локални жители ја нарекуваат оваа структура "свекрва" поради нејзината огнена природа.

  1. 1,0 1,1 „Med mostovi slovenske prestolnice“ [Among the Bridges of the Slovenian Capital]. MMC RTV Slovenia (словенечки). RTV Slovenia. 28 March 2008.
  2. The Dragon Bridge Архивирано на 2 мај 2014 г., the city's official tourist site.
  3. McKelvie, Robin; McKelvie, Jenny (2008). „What To See“. Slovenia: The Bradt Travel Guide. Bradt Travel Guides. стр. 75. ISBN 978-1-84162-119-7.