Златна капа на Шиферштат
Златна капа на Шиферштат | |
---|---|
![]() | |
Материјал | Злато |
Висина | 29,6 см |
Ширина | 18 см |
Создаден | в. 1350 п.н.е |
Откриено | 29 април 1835 година Шиферштат, Рајнска област-Пфалц, Германија |
Сегашна локација | Шпајер, Рајнска област-Пфалц, Германија |
Златната шапка од Шиферштат (германски: Der Goldene Hut von Schifferstadt) била откриена на поле блиску до градот Шиферштат во југозападна Германија во 1835 година. Тоа е артефакт од Бронзеното време изработен од тенка златна плоча и служела како надворешна декорација на капа, веројатно изработена од органски материјал, со обод и ремен за брадата. Шапката се изложува во Историскиот музеј на Палатинатот во Шпајер. Тоа е еден од групата на четири слични артефакти познати како Златни шапки, сите имаат облик на конус и се изработени од златна плоча.
Културен контекст
[уреди | уреди извор]
Шиферштатскиот примерок е најстар од групата од четирите познати Златни шапки и бил првиот што бил откриен. По примерокот од Берлин, тоа е најдобро зачуваниот, целосно зачуван, со исклучок на малиот дел од ободот.
Три поврзани бронзени секири и споредба со други метални изработки од Доцната Бронзена Ера ја датираат Шапката од Шиферштат на околу 1.400-1.300 п.н.е.
Шапката, како и другите шапки, се претпоставува дека служела како религиозен знак за божествата или свештениците на сончевиот култ кој бил вообичаен во Европа за време на бронзеното доба. Се сугерира и дека шапките имале календарски функции.
Опис
[уреди | уреди извор]
Шиферштатската шапка е златен конус тежок 350 грама. Тој е поделен на хоризонтални украсни ленти, применети во техника на репосе, со туп врв, без украси. Штекорот е краток и дебел, со истакнато ширење и широк обод на дното. Шапката е висока 29,6 см и има долен дијаметар од околу 18 см. Ободот е широк 4,5 см. На неговата основа, златната плоча беше завиткана околу бакарен жица (сега изгубена) за дополнителна стабилност.
На целата должина капата е поделена и украсена со редови хоризонтални симболи и ленти. За да се создадат хоризонталните ленти со повторени печатени симболи, биле користени пет различни печати и длето или линијар, следејќи систематски план.
Оптичкото разделување на поединечните украсни ленти е постигнато преку прстени ребра или ленти околу целото надворешно лице на капата. Симболите на лентите најчесто се дискови и кругови, обично со внатрешен диск или копче, опкружени со до шест концентрични кругови.
Забележителни се две ленти со мотиви во облик на очи, кои потсетуваат на слични симболи на шапките на Езелсдорф и Берлин. За разлика од другите познати примери, врвот на конусот не е украсен со ѕвезда туку целосно оставен неукрасен.
Потекло и историја
[уреди | уреди извор]Златната капа била откриена на 29 април 1835 година, за време на земјоделска работа на поле по име Ројшлахе, еден километар северно од Шиферштат. Следниот ден, пронајдокот бил предаден на официјалните лица во Шпајер, кој тогаш бил дел од Кралството Баварија.
Познатите околности сугерираат депозиција поврзана со култ: Шапката била закопана исправена, на длабочина од околу 60 см. Нејзиниот врв бил до самата површина на земјата. Кога била пронајдена, шапката била поставена на плоча од огнено печена глина. Била исполнета со земја или мешавина од земја и пепел, од која ништо не останало.
Глинената плоча, која се распадна при нејзиното восстановување и сега е целосно изгубена, била поставена на еден инчен слој песок, поставен во праваголен ров. Три бронзени секири се потпирале на конусот.
Производство
[уреди | уреди извор]Шапката е направена од едно парче златна легура од 86,37% злато, 13% сребро, 0,56% бакар и 0,07% калај. Неговата просечна дебелина е од 0,2 до 0,25 см, освен раб, кој е далеку потенок, од 0,08 до 0,13 мм. Последново може да сугерира дека било повторно обработено во некоја фаза.
Ако количината на златото кое било користено за шапката беше обликувана во квадратна шипка, таа би мерела само 2,5 см квадратно. Таа шипка или грутка била истенчена со чекан до дебелина на современа лист хартија за печатење за време на нејзиното производство.
Заради триболошките карактеристики на материјалот, тој има тенденција да се стврднува со зголемување на деформацијата, што го зголемува неговиот потенцијал за пукање. За да се избегне пукање, беше потребна исклучително еднаква деформација. Дополнително, материјалот морал да се омекне со повторено загревање до температура од најмалку 750 °C.
Бидејќи златната легура има релативно ниска точка на топење од околу 960 °C, било потребно многу внимателно контролирање на температурата и изотермички процес на загревање за да се избегне топењето на било кој дел од површината. За ова, занаетчиите од Бронзеното време користеле огниште од јаглен или рерна слична на тие што се користат за правење керамика. Температурата можела да се контролира само преку додавање на кислород, користејќи вентилатор.
Во текот на понатамошното производство, шапката била украсена со редови радијални декоративни ленти, врежани во металот. За да се овозможи ова, била исполнета со паста или смола базирана на смола од дрво и восок, чији трагови се сочувале. Тенката златна фолија била структурирана преку врежување: алатки или калапи во облик на печат кои ги прикажуваат поединечните симболи биле повторно притиснати (или навалени) на надворешноста на златото.
Поврзано
[уреди | уреди извор]Библиографија
[уреди | уреди извор]- Gold und Kult der Bronzezeit . (Ausstellungskatalog). Германски национален музеј, Нирнберг 2003 година. ISBN 3-926982-95-0
- Вилфрид Менгин (уред.): Acta Praehistorica et Archaeologica. Unze, Potsdam 32.2000, S. 31-108.ISSN 0341-1184
- Петер Шауер: Die Goldblechkegel der Bronzezeit – Ein Beitrag zur Kulturverbindung zwischen Orient und Mitteleuropa. Хабелт, Бон 1986 година.ISBN 3-7749-2238-1ISBN 3-7749-2238-1
- Герхард Бот (Хрсг.): Der Goldblechkegel von Ezelsdorf. (Ausstellungskatalog). Theiß, Штутгарт 1983 година.ISBN 3-8062-0390-3ISBN 3-8062-0390-3
- Марк Шмит: Von Hüten, Kegeln und Kalendern oder Das blendende Licht des Orients. во: Ethnographisch-Archäologische Zeitschrift. Берлин 43.2002 година, стр. 499-541.ISSN 0012-7477
- Ернст Пробст: Deutschland in der Bronzezeit. Bauern, Bronzegießer und Burgherren zwischen Nordsee und Alpen. Минхен 1999 година.ISBN 3-572-01059-4ISBN 3-572-01059-4