Прејди на содржината

За медицината

Од Википедија — слободната енциклопедија
De medicina, издание од 1528 година објавено од Алдо Мануцјо.

За медицината (изворно на латински: De Medicina) ― медицински трактат од 1 век од Аул Корнелиј Келс, римски енциклопедист и можеби (но не веројатно) лекар.[1][2][3] Тоа е единствениот преживеан дел од многу поголема енциклопедија; сè уште преживеале само мали делови од деловите за земјоделството, воената наука, говорништвото, јуриспруденцијата и филозофијата. За медицината се заснова на знаење од дела на старогрчки јазик дела и е сметан за најдобар преживеан трактат за александриската медицина. Тој е, исто така, првиот целосен учебник за медицина што е отпечатен,[4] и има „енциклопедиски аранжман што ја следи триделната поделба на медицината во тоа време, како што била воспоставена од Хипократ и Асклепијад – исхрана, фармакологија и хирургија“.[5] Ова дело ги опфаќало и темите за болести и терапија. Секциите го детализираат отстранувањето на истрелните оружја, запирање на крварење, спречување на воспаление, дијагноза на внатрешни болести, отстранување на камења во бубрезите, ампутација на екстремитети и така натаму.[6][7]

Изворното дело било објавено некое време пред 47 н.е. Се состоело од осум книги со високо ценет латински текст. Предметот е поделен на следниов начин:[2]

Тој ги класифицирал менталните нарушувања на: френитис, делириум со треска; меланхолија, депресија; еден поради лажни слики и нарушено расудување, веројатно шизофренија; делириум поради страв; летаргија, кома; и morbus comitialis, епилепсија. Поимот „insania“ (лудост) прв го употребил тој. Методите на лекување вклучувале крварење, заплашување на пациентот, повраќање, клизма, целосна темнина и лушпа од афион или буника, и пријатни како музикотерапија, патување, спортување, читање на глас и масажа. Тој бил свесен за важноста на односот лекар-пациент.[8]

  • Книга IV – Анатомски описи на избрани болести.
  • Книга V – Лекови, вклучувајќи опијати, диуретици, пургативи и лаксативи.
  • Книга VI – Чирови, кожни лезии и болести.
  • Книга VII – Класични зафати, како што се литотомија и отстранување на перде.
  • Книга VIII – Третман на исчашување и фрактури.

За медицината била позната во средниот век до 9 или 10 век,[9][10] но подоцна била изгубена до 15 век.[3] Таа била првата медицинска книга што била отпечатена, во Фиренца, 1478 година.[11]

  1. Thayer, Bill (19 март 2005). „Introduction, Celsus, On Medicine“. Penelope. Посетено на 19 ноември 2023.
  2. 2,0 2,1 Simmons, John Galbraith (2002). Doctors and Discoveries: Lives that Created. Houghton Mifflin Reference Books. ISBN 0-618-15276-8.
  3. 3,0 3,1 Prioreschi, Plinio (1996). A History of Medicine. Horatius Press. ISBN 1-888456-03-5.
  4. Celsus: De medicina, Florence 1478. Part 1 Royal College of Physicians of Edinburgh 2014; 44:252–4
  5. „On Medicine - De medicina“. World Digital Library. Посетено на 19 ноември 2023.
  6. Southern, Pat (2007). The Roman Army: A Social and Institutional History. Oxford University Press US. ISBN 978-0-19-532878-3.
  7. Teuffel, Wilhelm Sigismund; von Schwabe, Ludwig; Warr, George Charles Winter (1892). Teuffel's History of Roman Literature. G. Bell & sons.
  8. Howells, John G.; Osborn, M. Livia (1984). A reference companion to the history of abnormal psychology. Greenwood Press. ISBN 9780313242618. Посетено на 19 ноември 2023.
  9. Norman, Jeremy. „Celsus's de Medicina, the Oldest Western Medical Document after the Hippocratic Writings, and How it Survived the Middle Ages“. History of Information.
  10. Celsus: De Medicina, Florence 1478, Part I
  11. Langslow, D. R. (2000). Medical Latin in the Roman Empire. Oxford University Press. ISBN 0-19-815279-5.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]