Прејди на содржината

Ембарго против Северен Кипар

Од Википедија — слободната енциклопедија
Меѓународниот аеродром Ерџан, каде што меѓународните летови можат да се вршат само преку Турција поради ембаргото.

Во моментов во неколку области постои меѓународно ембарго против Северен Кипар [1]. Ембаргото е поддржано од политиката на Обединетите нации [2] и неговата примена од страна на Европската Унија е во согласност со одлуката на Европскиот суд на правдата (ЕСП) донесена во 1994 година. [3]

Северен Кипар, држава единствено признаена од Турција, е под строго ембарго од нејзиното еднострано прогласување на независност во 1983 година, [4] и ембаргото активно се промовираат со кампања на кипарските Грци. Меѓу институциите кои одбиваат да се занимаваат со заедницата на кипарските Турци се Светскиот поштенски сојуз, Меѓународната организација за цивилно воздухопловство и Меѓународната асоцијација за воздушен превоз. Економското ембарго било значително влошено по пресудата на ЕСП во 1994 година, кога сертификатите за храна издадени од Северен Кипар биле оценети како неприфатливи за Европската унија. [5] Извозот и летовите од Северен Кипар се одвиваат преку Турција, а директните летови се забранети на меѓународно ниво. Кипарските Турци се соочуваат со ембарго и во областа на спортот и културата; Екипите на кипарските Турци не можат да играат меѓународни натпревари, спортистите на кипарските Турци не смеат да се натпреваруваат на меѓународно ниво, освен доколку не претставуваат друга земја, а некои концерти на меѓународни музичари или бендови во Северен Кипар не се блокирани.

Економско ембарго

[уреди | уреди извор]

Развој на ембаргото

[уреди | уреди извор]
Преминот Ледра Палас, со видлив знак за трговски ограничувања. Трговијата преку Зелената линија е технички можна, но се смета за непрактична.

По економското уништување на турската инвазија на Кипар во 1974 година, јужниот дел на островот добил големи субвенции од меѓународната заедница за да ја развие својата економија. Северен Кипар, пак, добил само помош од Турција, а многу малку меѓународна помош. Ова предизвикало помал економски развој во споредба со југот и економска зависност од Турција. [6] Економското ембарго го спречува странскиот готовински тек бидејќи надворешната побарувачка е задушена и искористувањето на странските заштеди преку задолжување и приливот на капитал е оневозможено. Ембаргото го ограничило и туристичкиот сектор. [7]

До 1994 година, Обединетото Кралство, Германија и некои други европски земји прифаќале прехранбени производи од кипарските Турци, вклучително и цитрус, да бидат директно увезени. Додека договорот од 1972 година давал пристап до европскиот пазар на стоки регулирани од Република Кипар, договорот се толкува како да се однесува на целиот остров и Стопанската комора на кипарските Турци дал сертификати што ги носеле старите печати на Кипар, наместо на Турската Федеративна држава Кипар или ТРСК. Во 1983 година, по декларацијата на ТРСК, Република Кипар ги сменила своите печати и ја известила Европската Унија и нејзините земји-членки дека треба да се прифаќаат само сертификати со нејзините нови поштенски марки, кои потекнуваат од територијата под контрола на Републиката. Сепак, Советот на Европа повторил дека двете страни треба подеднакво да имаат корист од таквиот договор, а стоката од кипарските Турци продолжила да се увезува директно. Британското Министерство за земјоделство објавило соопштение дека „сертификатите на турско-кипарските биле исто толку добри како и грчко-кипарските“. [8]

Во 1992 година, група производители на цитрус од кипарски Грци го тужеле Министерството за земјоделство на Обединетото Кралство и случајот бил упатен до Европскиот суд на правдата. ЕСП пресудил против прифаќањето на стоки од кипарските Турци, и на тој начин всушност вовело ембарго против Северен Кипар. Одлуката беила критикувана бидејќи ЕСП излегува надвор од својот опсег и поттикнува ембарго што треба да го наметнат само политичките тела. Одлуката, исто така, ги изложила стоките од кипарските Турци на дополнителна царина од најмалку 14%, а товарите веднаш биле вратени од европските земји, што резултирало со голема штета на економијата на кипарските Турци.

По планот на Анан

[уреди | уреди извор]

По планот Анан за Кипар, имало ветувања од страна на Европската унија дека санкциите кон Северен Кипар ќе бидат олеснети, вклучително и отворање на пристаништата, но тие биле блокирани од Република Кипар. Кипарските Турци можат технички да извезуваат во светот преку Зелената линија, но за тоа е потребно одобрение од Република Кипар и тешка бирократија, што се смета за непрактично од деловните луѓе на кипарските Турци. [9]

Во 2000-тите и 2010-тите, глобалните претпријатија и компании се отвориле кон Северен Кипар преку Турција, што било сфатено како форма на нормализација од страна на кипарските Турци. Сепак, кипарските Турци можат да пристапат на глобалниот пазар само како потрошувачи, но не и како производители, а овој пристап сè уште зависи од Турција.

Превозно ембарго

[уреди | уреди извор]
Пристаништето Фамагуста, каде што меѓународниот сообраќај е погоден од ембаргото.

Северен Кипар е достапен за меѓународни комуникации, поштенски услуги и превоз само преку Турција. [10]

Летовите до меѓународниот аеродром Ерџан на Северен Кипар се забранети на меѓународно ниво. [11] Секојдневните летови се реализираат единствено од Турција, која е единствената земја што го признава Северен Кипар, а сите авиони што летаат за Северен Кипар од други земји треба да застанат во Турција. [12] Во 2005 година, секојдневните, чартер летови меѓу Азербејџан и Северен Кипар, првиот досега од друга земја освен Турција, [13] бил поздравен како обележје и Азербејџан почнал да прифаќа пасоши на кипарските Турци. [14]

На конгресот на Светскиот поштенски сојуз во Рио де Жанеиро во 1979 година, Република Кипар добила декларација во која се наведува дека печатите на кипарските Турци се нелегални и неважечки.

Кипарските Турци делумно ги надминале ограничувањата за лично патување со добивање пасоши издадени од Република Кипар. Според Ребека Брајант, специјалист за Кипар, со развојот на Туркиш Ерлајнс и банкротот на Кипар Ервејс, Ерџан бил попроменет од меѓународниот аеродром Ларнака од 2015 година, но сепак бил зависен од Турција.

Меѓутоа, во 2017 година, аеродромот во Ларнака забележал повеќе од 400% зголемување на клиентите, како резултат на новите строги безбедносни мерки наметнати од Министерството за транспорт на Обединетото Кралство кои го доведуваат во прашање статусот на аеродромот и ги принудуваат патниците кои патуваат меѓу Британија и Северен Кипар да се симнат со својот багаж и да поминат низ нова безбедносна проверка во Турција за да се качат на новото летало. Според туроператорите на кипарските Турци „патниците сега се движат кон Ларнака и ќе биде многу тешко да се вратат назад“.

Културно ембарго

[уреди | уреди извор]

Спорт

[уреди | уреди извор]
Мелиз Редиф, првиот кипарски турски спортист на Олимписките игри, морала да добие турско државјанство за да учествува.

Кипарските Турци не можат да учествуваат на меѓународни спортски натпревари. [15] Меѓународниот олимписки комитет им забранува на кипарските Турци да учествуваат на Олимписките игри како независни спортисти под олимпиското знаме и бара од нив да се натпреваруваат под знамето на призната земја. Мелиз Редиф е првата кипарска Турчинка која учествувала на Олимпијадата но таа морала да добие турско државјанство, додека некои спортисти одбивале да се натпреваруваат за друга земја. [16]

Тимовите на кипарските Турци не можеле да играат меѓународни натпревари. [17] [18] Во првите години по турската инвазија во 1974 година, фудбалските тимови на кипарските Турци можеле да играат меѓународни натпревари против тимови од земји како Турција, Саудиска Арабија, Малезија, Либија . Ова се должело на толеранцијата што ја покажала ФИФА по иницијатива на нејзиниот секретар Хелмут Кајзер. Сепак, по прогласувањето независност во 1983 година, тимовите на кипарските Турци и репрезентацијата ја загубиле способноста да играат меѓународни натпревари. Репрезентацијата на Северен Кипар сакала да игра натпревар со репрезентацијата на Турција во 1984 година, но тоа било одбиено од ФИФА и Турската фудбалска федерација била информирана дека ќе се соочи со санкции од ФИФА и УЕФА доколку игра со селекцијата на кипарските Турци. Во јуни 1987 година, Извршниот одбор на ФИФА изречно забранила секаков контакт помеѓу членовите на ФИФА и Северен Кипар. [19]

Турски тим, Фенербахче СК, имал камп во Северен Кипар во 1990 година и планирал да игра со локален тим, но натпреварот не бил дозволен од ФИФА, која одбил да ја прифати кипарската турска фудбалска федерација како членка. На ELF Купот што се одржал во Северен Кипар во 2006 година, ФИФА успешно извршила притисок врз репрезентацијата на Авганистан да не игра на турнирот, а членовите на ФИФА Киргистан и Таџикистан ги испратиле своите футсал тимови наместо тоа. Кандидатот на кипарските Турци за приклучување кон ФИФА бил отфрлен повторно во 2004 година, по референдумите за Планот на Анан. Во 2007 година, пријателскиот фудбалски натпревар помеѓу Четинкаја Турк СК и Лутон Таун ФК бил откажан по притисокот на кипарските Грци. Во 2014 година, Кипарската турска фудбалска федерација поднела барање за приклучување кон Кипарскиот фудбалски сојуз, но разговорите влегле во ќорсокак.

Спортската изолација со која наишла Северен Кипар не се дели со сите други непризнаени држави, на пример, Приднестровје има тим кој учествува на меѓународни натпревари. Северен Кипар учествувал во одборот на НФ за да го олесни ефектот на меѓународната изолација во фудбалот.

Музика

[уреди | уреди извор]

Република Кипар смета дека бизнисот што се води на северот е нелегален, што ги попречува концертите на меѓународните бендови или пејачи. [20] Во 2010 година, концертот на Џенифер Лопез, кој требало да се одржи на Северен Кипар, бил откажан по обемната кампања на групите на кипарските Грци. [21] Ријана исто така откажала концерт по слична кампања. Во 2012 година, Хулио Иглесијас откажал концерт, а потоа го тужел хотелот и властите на кипарските Турци, тврдејќи дека бил доведен во заблуда во однос на легитимноста на концертот. Сепак, меѓународните концерти продолжуваат да се одржуваат. [20]

Северен Кипар не може да учествува или да се пријави за учество на Изборот за песна на Евровизија.

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ „EU to ease north Cyprus trade ban“. BBC. 2004-04-28. Посетено на 25 July 2015.
  2. ↑ „The thorn in Europe's side“. The Economist. 2002-01-16. Посетено на 25 July 2015.
  3. ↑ Talmon, Stefan (2001). „The Cyprus Question before the European Court of Justice“. European Journal of International Law. 12 (4): 727–750. doi:10.1093/ejil/12.4.727.
  4. ↑ Günçavdi, Ömer; Küçük, Suat (2009). „Economic Growth Under Embargoes in North Cyprus: An Input‐Output Analysis“ (PDF). Turkish Studies. 10 (3): 365–392. doi:10.1080/14683840903141699.
  5. ↑ Pegg, Scott (1998). International Society and the de Facto State. Ashgate Publishing. стр. 117. ISBN 9781840144789.
  6. ↑ Kyle, Keith. „The economic consequences of the 1974 conflict“. Архивирано од изворникот на 29 May 2013. Посетено на 25 July 2015.
  7. ↑ Gilmore, Audrey; Carson, David; Fawcett, Lyn; Ascenção, Mário (2007). „Sustainable marketing – the case of Northern Cyprus“. The Marketing Review. 7 (2): 113–124. doi:10.1362/146934707x198830.
  8. ↑ Pope, Hugh (1994-07-15). „Sanctions ruling 'kills hope of united Cyprus': The Turkish-Cypriot leader, Rauf Denktash, condemns the European Court decision as harassment, reports Hugh Pope“. The Independent. London. Посетено на 25 July 2015.
  9. ↑ Bryant, Rebecca. „The victory of Mustafa Akıncı in northern Cyprus gives hope to Turkish Cypriots of a better future“. Greece at LSE. Посетено на 28 July 2015.
  10. ↑ „Cyprus settlement could open trade routes for Turkey“. Al Monitor. 2015-07-24. Посетено на 28 July 2015.
  11. ↑ Güsten, Susanne (2014-02-16). „Students Flock to Universities in Northern Cyprus“. The New York Times. Посетено на 25 July 2015.
  12. ↑ „Europe diary: Island isolation“. BBC. 2006-12-08. Посетено на 25 July 2015.
  13. ↑ Isachenko, Daria (2012). The Making of Informal States: Statebuilding in Northern Cyprus and Transdniestria. Palgrave Macmillan. стр. 164–5. ISBN 9780230392069.
  14. ↑ „Landmark flight travels from Azerbaijan to North Cyprus without stopping in Turkey“. The Daily Star. Архивирано од изворникот на 16 March 2019. Посетено на 25 July 2015.
  15. ↑ Smith, Helena (June 2015). „Divided Cyprus begins to build bridges“. The Guardian. Посетено на 28 July 2015.
  16. ↑ „Meliz Redif to make Olympic history“. OBV. Архивирано од изворникот на 2017-08-05. Посетено на 28 July 2015.
  17. ↑ „Greek Cypriot footballer labelled traitor for joining Turkish Cypriot team“. World Bulletin. Архивирано од изворникот на October 2, 2014. Посетено на 28 July 2015.
  18. ↑ Menary, Steve (2010). „Football and the Cyprus conflict“ (PDF). Soccer & Society. 11 (3): 253–260. doi:10.1080/14660971003619545. Архивирано од изворникот (PDF) на 2017-09-22. Посетено на 2019-02-05.
  19. ↑ Hatay, Yücel (2007). Spor Tarihimiz (турски) (2. изд.). Nicosia: Ajans Yay Ltd. стр. 139.
  20. ↑ 20,0 20,1 Vatmanidis, Theo (2015-06-21). „Lara Fabian's announcement of Northern Cyprus concert creates controversy“. EuroVisionary. Посетено на 28 July 2015.
  21. ↑ „Jennifer Lopez cancels controversial concert in north Cyprus“. NY Daily News. Посетено на 25 July 2015.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Ембарго_против_Северен_Кипар&oldid=5364515“