Прејди на содржината

Елпида Хаџи-Василева

Од Википедија — слободната енциклопедија
Елпида Хаџи-Василева
Родена Кавадарци, СФРЈ
Националност Македонка
Занимање уметник

Елпида Хаџи-Василева (родена во Кавадарци, СФРЈ во 1971 година) - македонска уметница на инсталација и скулптура, која живее во Брајтон, Велика Британија. Позната е по нејзините амбициозни дела специфични за локацијата, во кои се вградени органски и необични материјали. Таа значајно изложувала и подарила свои дела насекаде, во галерии, музеи и на јавен простор. Хаџи-Василева била избрана од Министерството за култура да ја претставува Македонија на 55-то Биенале во Венеција во 2013 година, со Ана Франговска, кустос во Националната галерија на Македонија.

Неодамнешните изложби и места каде подарила свои дела вклучуваат Пиед Тере, Лондон; Катедрала Глостер, Глостер; Галерија Таунер, Истборн; Трговски центар Саутгејт, Бат; Швајцарска амбасада и Светска банка, Македонија; Музеј Килмајнхам Гаол, Ирска; ArtSway на 51-то Биенале во Венеција во Италија; и Јавна соба, Скопје.

Ран живот и образование

[уреди | уреди извор]

Хаџи-Василева е родена во Кавадарци, Македонија, во видно семејство. Нејзиниот татко Томислав Хаџи-Василев бил професионален фудбалер, а дедо ѝ бил познатиот политичар Мито Хаџи-Василев Јасмин. Во 1986 година се преселила во Нови Сад за да студира графички дизајн на Факултетот за дизајн Богдан Шупут. Поради југословенските војни, таа се вратила во Македонија во 1990 година.

Во 1992 година се преселила во Обединетото Кралство и ги започнала студиите на Кралското централно училиште за говор и драма во Лондон. Дипломирала по скулптура на Факултетот за уметност во Глазгов (1993–1996), а подоцна го завршила својата магистратура по скулптура на Кралскиот колеџ за уметност, Лондон (1996–1998). Оттогаш, таа живее и работи во ОК.

Хаџи-Василева е уметница за просторно ориентирана инсталација, која работи на различните аспекти од скулптура, инсталација, видео и звук, фотографија и архитектонски интервенции. Ова го вклучува Амбуш (2000), што било привремена архитектонска интервенција на отворено, каде што биле користени инженерски тунели за да се изложат корените на живите дрвја со застаклените покривни области што им овозможувало на посетителите да го видат светот од под земјата, проект координиран од Саутерн Артс, а домаќин биле АртСвеј и Комисијата за шумарство.

Практиката на Хаџи-Василева претставувала одговор на особеностите на местото: неговата историја, локација, околина и/или заедници. Таа често користела материјали кои веќе имале постоечка врска или историја со специфичното опкружување, што често резултирало со нови и невообичаени методи на работа. Минатите дела вклучувале употреба на органски материјали, прехранбени производи (путер, рибни кожи, пилешки кожи, внатрешни животински органи, ориз и поточарка) и благородни метали (злато, сребро, бакар).

Работела големи меѓународни проекти, вклучително и претставување на Македонија на 55-то Венециско биенале во 2013 година со Silentio Pathologia и Павилјонот на Ватикан на 56-то Венециско биенале во 2015 година со Haruspex. Ватикан подоцна набавил дел од ова дело за негова постојана колекција.

Други значајни дела вклучуваат:

Кршливост (2015), парче специфично за локацијата, фокусирано на светлина, користејќи свински масти во галеријата Фабрика, Брајтон.

Позлатениот брест (2023), меморијален проект кој го трансформира заболеното историско дрво во Брајтон во позлатена скулптура.

Евридика преовладува (2019), реинтерпретација на митот за Орфеј создаден со превртени брестови на Универзитетот во Нотингем.

Дрвото Килмардини (2017), инсталација на позлатено дрво што ја рефлектира локалната текстилна историја во Источен Данбартоншир, Шкотска.

Нејзината изложба „Правејќи убавина“ од 2016 година ја истражувала регенеративната медицина и внатрешната работа на телото во соработка со болниците и научниците во ОК, поддржани од Велкам Труст и Уметнички Совет на Англија.

Награди и признанија

[уреди | уреди извор]

Хаџи-Василева е добитник на бројни стипендии и награди, меѓу кои:

  • Финалист на наградата за скулптура Џервуд (2001)
  • Награда на Фондацијата Полок-Краснер (2002)
  • STEP Beyond Mobility Fund, Европска културна фондација (2009)
  • Меморијална награда Александра Рајнхард (2013)
  • Гран при на биеналето Остен (2017)
  • Стипендија за МекДауел (2023)
  • За нејзиното експериментално уметничко истражување, била поддржана повеќе пати од страна на Советот за уметности Англија и Велкам Трастот.

Резиденции

[уреди | уреди извор]

Нејзините меѓународни резиденции вклучуваат:

  • Фондацијата Фондација Бартелс, Швајцарија (2023)
  • Мекдауел, Њу Хемпшир, САД (2023)
  • Музеј на уметност Лукслејкс A4, Ченгду, Кина (2019)
  • Ирски музеј за модерна уметност, Даблин (2005)
  • АртСвеј, Њу Форест, ОК (1999–2000) Таа, исто така, била првиот уметник во резиденцијата во ресторанот Pied à Terre со Мишелин ѕвезда во Лондон (2011).

Критички прием

[уреди | уреди извор]

Работата на Хаџи-Василева беше покриена во бројни меѓународни публикации, вклучувајќи ги Гардијан, Индипендент, Вол Стрит Журнал, Њу Сајентист, Волпејпр.

„Елпида Хаџи-Василева прави единствен додаток на ова проширено поле на скулптурата... Таа на делото му го дава времето што му е потребно – а потоа тивко, но упорно го бара времето и на гледачот“. - Џејмс Лингвуд

Клучни уметнички дела

[уреди | уреди извор]
  • Повторно повторување на Undulation (2011) (инсталација)
  • Сведок на мажественост (2011) (скулптура)
  • My Beautiful Army (2011) (Скулптура)
  • Gunna (2009) (Скулптура)
  • Motectum (2009) (инсталација на звук)
  • Ангел 1–40 (2009) (Скулптура)
  • We Are Shadows (2008) (Скулптура)
  • Пеперутки во стомакот (2007–2008) (инсталација со звук)
  • Времето стои, 1916 и 1991–2001 (2006) (Фотографија)
  • јас, ти и нив (2005 година) (Филм и видео)
  • Lifeивотен циклус (2004) (Скулптура)
  • Повторно | сортирање (2002 година) (инсталација)
  • Пат до никаде (2002) (инсталација)
  • Епидермис (2000–2001) (инсталација)
  • Wallид од путер (2000) (скулптура)
  • Заседа (2000) (Архитектура и животна средина)

Избрани самостојни изложби

[уреди | уреди извор]
  • 2024 Поглед на светлината и темнината, галерија Вилоби Гериш, Велика Британија
  • 2021 10 години од телото, галерија Зари, Лондон
  • 2019 Ароми, Уметнички музеј Лукселакс А4, Кина
  • 2018 Внатрешна убавина, Грант музеј за зоологија, UCL
  • 2016 Makeing Beauty, галерија Џаногли, Нотингем
  • 2011 Иселбата на сведокот, Пиед те Тере, Лондон, Велика Британија
  • 2011 Својствена убавина, музеј-галерија Кавадарци, Кавадарци, Македонија
  • 2010 Својствена убавина, јавна соба, Скопје, Македонија
  • 2009 Motectum, катедрала Глостер, Глостер, Велика Британија
  • 2008 Ние сме сенки, единица 2, Вајтхапел, Лондон, Велика Британија
  • 2008 Пеперутки во стомакот, L'H du Siege, Валенсиен, Франција
  • 2006 Времето стои, 1916 и 1991–2001 година, Музеј Килмајнхам Гаол, Даблин, Ирска
  • 2002 Сортирање, Галерија Фабрика, Брајтон, Велика Британија
  • 2001 Епидермис 2, музеј Келвингров и уметничка галерија, Глазгов, Велика Британија
  • 2001 Carубовен тепих, Центар за уметност Хексам, Хексам, Велика Британија
  • 2001 Слатка црвена (постојана), Ноутон парк, Бури Сент Едмундс, Сафолк, Велика Британија
  • 2001 Епидермис, гимназиска галерија Берик, Берик на Твид, Велика Британија
  • 2000 КОЈ СУМ, АртСвеј, Forestу Форест, Велика Британија

Избрани групни изложби

[уреди | уреди извор]
  • 2024 Жените на саемот за уметност, Лондон
  • 2023 Британски саем за уметност, галерија Сачи, Лондон
  • 2022 Летна изложба, Кралската академија на уметностите, Лондон
  • 2017 Биенале Остен, Македонија
  • 2012 Кожа и текстура, дел од Библиотека за позајмување уметности, Интернационален фестивал за визуелни уметности, Маркет галерија, Глазгов, Велика Британија
  • 2012 ДЛУМ Кавадарци, македонска амбасада, Париз, Франција
  • 2011 Присилна, опсесивна, повторувачка, галерија Таунер, Истборн, Велика Британија
  • 2011 Иселбата на сведокот, Пиед те Тере, Лондон, Велика Британија
  • 2010 Heft: Тежина и допир во современата скулптура, Галерија, Центар за откривање на Винчестер, Винчестер, Велика Британија
  • 2010 ArtChitecture, галерија за современа уметност Artsway, Sway, New Forest, Велика Британија
  • Награда за скулптура Спиталфилдс 2010, Ален и Овери, бискупски плоштад, Лондон, Велика Британија
  • 2009 Климатски промени = Културни промени, Галерија на Швајцарската амбасада и Светска банка, Скопје, Македонија
  • 2010 Ластари, Чифте амам, Национална галерија на Македонија, Скопје, Македонија
  • 2010 Креативно вклучување: Шкотска и Македонија, чекор подалеку од подвижноста, фондација за европска култура, Македонија
  • 2008Ооколу фотографијата, изложба на Брајтон Фото-раб, Студија Апец, Брајтон, Велика Британија
  • 2008 Skin and Texture, UH Galleries, Универзитет во Хертфордшир, Хетфилд, Велика Британија
  • Место за средби 2007 година, Уметничка галерија и музеј Расел-Котес, Борнмут, Велика Британија
  • Место на состаноците 2007 година, Текст + работа, Галерија, Институт за уметности во Бурнмаут, Велика Британија
  • 2005 Нов шумски павилјон, Палацо Зенобио, 51. Биенале во Венеција, Италија
  • Урбана состојба во 2005 година, Плоштад на состаноци, Темпл бар, Даблин, Ирска
  • Crossover Watershed II, центар за екологија, парк Миле Енд, Лондон, Велика Британија

Публикации

[уреди | уреди извор]
  • Стипендија за гимназијата Берик: Архивски запис . Објавено од Art Editions North, 2008 (ISBN 978-0-9557478-1-6 )
  • Фабрика првите 10 години. Објавено од Фабрика, 2007 година (ISBN 978-0-9543380-2-2 )
  • Место на средбата: Современа уметност и Музејска колекција. Објавено од Институтот за уметности во Бурнмаут, 2007 година (ISBN 0905173953, 9780905173955)
  • Уметност во рурална Англија: зошто уметноста е во срцето на руралниот живот . Објавено од Советот за уметности Англија, 2005 година (ISBN 0-7287-1164-8 )
  • Длабоко дишење . Објавено од Скопје: Скенпоинт, 2001 година (ISBN 9989-888-05-1 )
  • Награда за скулптура Jerервуд . Објавено од „Хелис принтерс“, 2001 година
  • Компулсивно, опсесивно, повторливо . Објавено од Таунер, 2011 година (ISBN 978-1-871360-18-9 )
  • Својствена убавина. Објавено од Јавна соба, Скопје, 2011 година (ISBN 978-608-65222-0-9 )
  • Мотоктум . Објавено од Универзитетот во Глостершир, 2009 година (ISBN 978-1-86174-198-1 )
  • Климатски промени = културни промени . Објавено од Галеријата на Швајцарската амбасада и Светска банка, Скопје, Македонија, 2009 година
  • Ние сме сенки . Објавено од Галеријата единица 2, 2008 година
  • Пеперутки во стомакот. Објавено од L'H du Siege, 2008 година
  • земјиште + примерокот . Објавено од Фондацијата Самлинг, 2001 година
  • Новиот шумски павилјон. Објавено од „АртСвеј“, 2005 година

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]