Економска војна

Од Википедија — слободната енциклопедија
Војна

Александар III МакедонскиАлександар СуворовТенк Т-34

Воена историја по доба
Епохи
Борилишта
Оружје
Тактика
Стратегија
Организација
Логистика
Листи
Портал „Војна“  

Економска војна или економско војување е економска стратегија што ја користат завојуваните страни со цел да ја ослабат економијата на противникот. Тоа најчесто се постигнува преку воведување на економски блокади.[1] Уништувањето на житните култури на непријателот е традиционален метод, кој се користи илјадници години.

Во воените операции, економското војување има за цел да се оневозможи непријателот непречено да користи ресурси кои би му помогнале во развивањето на воениот потенцијал.[2]

Концептот на економско војување најчесто се применува во тотална војна, која покрај вооружените сили на непријател ја опфаќа и неговата воена економија. Ако се нанесе штета на економијата на непријателот се намалува неговата способност да води војна. Со методите на палење на територијата која наскоро ќе ја освои непријателот, му се ускратуваат ресурсите на непријателот по нејзиното освојување.

Најчести политики и мерки во економското војување се: ембарго, блокада, ставање на црна листа, преклузивно купување, награди и заземање или контрола на непријателските ресурси или ланци за снабдување.[3] Политиките како: царинска дискриминација, санкции, престанување со економската помош, замрзнување на основни средства и капитал, забрана за инвестирање и други текови на капитал и експропријација,[4] се сметаат за економска војна дури и без вооружен конфликт.

Историја[уреди | уреди извор]

Крстоносни војни[уреди | уреди извор]

Во својата Книга за закрепнувањето на Светата земја, Фидентиј од Падова опишува како треба да се води економска војна против Мамелучкиот Султанат во Египет за да продолжат крстоносните војни. Тој предвидува флота од 40-50 галии да ја блокира трговијата меѓу Европа и Египет затоа што со неа Египет од Европа добива воен материјал (железо, калај, дрво, нафта) а од Азија пари за стоките од Европа. Така Египет нема да може да носи војници робови од околината на Црното Море.[5]

Прва светска војна[уреди | уреди извор]

Британците ја искористиле својата супериорна Кралска морнарица за блокада на Германија. Германија не можеше да обезбеди доволно храна бидејќи нејзините помлади фармери биле во армијата, а очајните Германци почнале да јадат репа од зимата 1916-1917 година.[6][7]

Втора светска војна[уреди | уреди извор]

За време на Втората светска војна сојузничките сили примениле политики за да ги лишат економиите на Оската од значајните ресурси. Британската кралска морнарица повторно ја блокирала Германија иако со многу потешко од блокадата во 1914 година [8] Американската морнарица, и нејзините подморници, ги прекинале испораките на нафта и храна за Јапонија.

За возврат, Германија се обидела да ги потони транспортните бродови на сојузниците кои превезувале стока, суровини и основни воени ставки, како храна и нафта.[9]

Студена војна[уреди | уреди извор]

За време на Малајската вонредна состојба (1948-1960), британската војска со хербициди и дефолианти ги уништувала полињата со земјоделски култури, за бунтовниците од Малајската национална ослободителна армија (MNLA) да немаат храна и да излезат од џунглата. Исти средства користела американската војска за време на Виетнамската војна.[10]

На 17 ноември 1953 година, грчката национална разузнавачка служба (KYP) предложила данична контрола за комунистичките издавачи на книги и киносопственици, цензурирање на советските филмови и промовирање на советски филмови со особено низок квалитет. Целта било да се наруши имиџот на Советскиот Сојуз.[11]

Економски санкции[уреди | уреди извор]

Друштвото на народите предвидувало воени и економски санкции против државите-агресори, а идејата за економски санкции се сметала за голема иновација.[12] Сепак, економските санкции без воена интервенција не ја одвратиле Италија да ја освои Абисинија.

Во 1973-1974 година, арапските нации вовеле ембарго на нафта против Соединетите Американски Држави, Обединетото Кралство, Канада, Јужна Африка, Јапонија и други индустриски развиени земји кои го поддржувале Израел за време на Јомкипурската војна во октомври 1973 година. Како резултат на тоа настанала нафтената криза од 1973 година и наглиот пораст на цените,[13] но не и крај на поддршката за Израел.

САД вовеле многу санкции од средината на 20 век.

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „economic war“, Oxford English Dictionary (3rd. изд.), Oxford University Press, September 2005 Invalid |mode=CS1 (help) (бара Претплата или членство во британска јавна библиотека .)
  2. ↑ „Economic Information Warfare, Robert Deakin, QUT“ (PDF). Посетено на 1 June 2003.
  3. ↑ David A. Baldwin, Economic Statecraft (Princeton UP, 1985).
  4. ↑ 4,0 4,1 Shambaugh, George. „Economic warfare“. Encyclopædia Britannica. Some common means of economic warfare are trade embargoes, boycotts, sanctions, tariff discrimination, the freezing of capital assets, the suspension of aid, the prohibition of investment and other capital flows, and expropriation. Грешка во наводот: Неважечка ознака <ref>; називот „britannica“ е зададен повеќепати со различна содржина.
  5. ↑ Cornel Bontea (2018), „The Theory of the Passagium Particulare: A Commercial Blockade of the Mediterranean in the Early Fourteenth Century?“, Во Georgios Theotokis; Aysel Yıldız (уред.), A Military History of the Mediterranean Sea: Aspects of War, Diplomacy, and Military Elites, Brill, стр. 203–204, doi:10.1163/9789004362048_011.
  6. ↑ Hans-Jürgen Teuteberg, "Food Provisioning on the German Home Front, 1914–1918." in Rachel Duffett and Ina Zweiniger-Bargielowska, eds. Food and War in Twentieth Century Europe (2016). 77-89.
  7. ↑ The alternative theories of Nicholas A. Lambert, Planning Armageddon: British Economic Warfare and the First World War (2012) are refuted by John W. Coogan, "The Short-War Illusion Resurrected: The Myth of Economic Warfare as the British Schlieffen Plan," Journal of Strategic Studies (2015) 38:7, 1045-1064, DOI: 10.1080/01402390.2015.1005451
  8. ↑ W.N. Medlicott, The economic blockade (1978).
  9. ↑ David Livingston Gordon, and Royden James Dangerfield, The Hidden Weapon: The Story of Economic Warfare (Harper, 1947).
  10. ↑ Bruce Cumings (1998). The Global Politics of Pesticides: Forging Consensus from Conflicting Interests. Earthscan. стр. 61.
  11. ↑ Apostolidis, Pavlos (2014). Μυστική Δράση: Υπηρεσίες Πληροφοριών στην Ελλάδα [Covert Operations: Intelligence Services in Greece] (грчки) (I. изд.). Athens: Ekdoseis Papazisi. стр. 146–152. ISBN 9789600230758.
  12. ↑ Doxey, Margaret P. (1980), Doxey, Margaret P. (уред.), „Economic Sanctions under the League of Nations“, Economic Sanctions and International Enforcement (англиски), London: Palgrave Macmillan UK: 42–55, doi:10.1007/978-1-349-04335-4_4, ISBN 978-1-349-04335-4
  13. ↑ „The Arab Oil Threat“. The New York Times. November 23, 1973.
  14. ↑ "General Assembly Adopts Annual Resolution Calling for End to Embargo on Cuba, Soundly Rejects Amendments by United States". United Nations. 1 November 2018.
  15. ↑ „Iran oil: US to end sanctions exemptions for major importers“. BBC News. April 22, 2019.

Дополнително читање[уреди | уреди извор]

  • Болдвин, Дејвид А. Економски стејткрафт (Princeton UP, 1985).
  • Кларк, Џ. Морис и сор. Читања во економијата на војната (1918) 703 стр.; кратки извадоци од примарни извори за многу широк опсег на теми за економско војување онлајн бесплатно
  • Добсон, Алан П. Економска држава на САД за опстанок 1933–1991 година (2003). извадок
  • Дафет, Рејчел и Ина Цвајнигер-Баргиеловска, ед. Храна и војна во Европа на дваесеттиот век (2016)
  • Ајнциг, Пол. Економско војување 1939-1940 (1942) онлајн бесплатно
  • Есно, Тајлер. „Економската војна на Реган против Советскиот Сојуз“, Дипломатска историја (2018) 42#2 стр. 281–304.
  • Кристијан Харбулот, La machine de guerre économique, Economica, Париз, 1992 година.
  • Кристијан Харбулот, La Gurre économique, PUF, Париз, 2011 година
  • Кристијан Харбулот, Le Manuel de l'intelligence économique, PUF, Париз, 2012 година
  • Кристијан Харбуло, Техники офанзивни и борбена економија, изданија La Bourdonnaye, Париз, 2014 година.
  • Кристијан Харбулот, Ле Мануел де l'intelligence économique, comprendre la guerre économique, PUF, Париз, 2015
  • Кристијан Харбулот, L'art de la guerre economique, Editions Va Press, Версај, 2018
  • Џек, ДТ Студии за економско војување (1940), ги покрива Наполеоновите војни, законите, Првата светска војна и 1939-40 година бесплатно на интернет
  • Џексон, Ијан. Економска студена војна: Америка, Британија и трговија исток-запад, 1948–63 (2001)
  • Џоус, Ентони Џејмс. Америка и герилска војна (2015); Опфаќа девет големи војни од 1770-тите до 21-от век.
  • Мекдермот, Џон. „Тотална војна и трговска држава: аспекти на британската економска војна против Германија, 1914-1916 година“. Canadian Journal of History 21.1 (1986): 61–76.
  • Синеј, Марион Ц. Сојузничката блокада на Германија, 1914-1916 (1957) онлајн бесплатно
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Економска_војна&oldid=5048226“