Ежово
| Ежово Δάφνη | |
|---|---|
  Ежово | |
|
Местоположба во областа  Ежово | |
| Координати: 40°51.23′N 23°39.14′E / 40.85383°N 23.65233°E | |
| Земја | Грција |
| Област | Централна Македонија |
| Округ | Серски |
| Општина | Визалтија |
| Општ. единица | Тахино |
| Надм. вис. | 110 м |
| Население (2021)[1] | |
| • Вкупно | 287 |
| Час. појас | EET (UTC+2) |
| • Лето (ЛСВ) | EEST (UTC+3) |
Ежово (грчки: Δάφνη, Дафни; 1927-1928 г. Νεροπλατάνα, Нероплатана;[2] до 1927 г. Έζιοβα, Езјова,[3]) — село во Нигритско, Егејска Македонија, денес во општината Визалтија на Серскиот округ, Грција. Било населено со погрчени Македонци и Турци, иако изворите ги наведуваат првоспоменатите како „Грци“.
Географија
[уреди | уреди извор]Селото се наоѓа јужно од Сер на реката Ежовица во Серското Поле. Лежи на околу 5 км јужно од Џинџос.[4][5]
Историја
[уреди | уреди извор]Средновековие
[уреди | уреди извор]Во XIV век Ежово (Εζεβών) било седиште на Ежовско-стефанинската епископија во рамките на Серската митрополија.[6][7][8] На Богданска Планина над селото има остатоци од средновековната тврдина, седиште на епископот. Близу Светомаринската кула е средновековниот пештерен параклис „Св. Марина“.[9] Во селото исто така има и средновековна одбранбена кула од XV век.[10]
Во Отоманското Царство
[уреди | уреди извор]Во османлиските дефтери од средината на XV век Ежово е споменато со 10 глави на семејства и еден ерген: Дабижив, Коста, Никола, Јано, Џуро, Петро, Драгаш, Јорг, Јорг, Којо и Јано. Вкупниот приход од селото изнесувал 510 акчиња.[11]
Околу 1459 г. Мехмед II ѝ го дал Ежово и околните села на неговата маќеа Мара Бранковиќ, која живеела во селото.[12] Таа имала намера да ги завешта на некој од светогорските манастири, но по нејзината смрт во 1487 г. османлиската држава си ги вратила. Во 1501-1507 г. Бајазит II го подарил Ежово на еден новооснован цариградски вакаф.[13] Се смета дека Мара некогаш живеела во одбранбената кула во Ежово.[14]
Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Ежово (Ejovo) било село со 92 домаќинствана 110 муслимани и 160 „Грци“.[15]
Во 1889 г. Стефан Верковиќ („Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи“) напишал за Ежово:
| „ | Ежјово или Ежово: село со мешано население; една црква, една џамија; християните се Грци, а муслиманите Турци Коњари; се наоѓа на 5 часа од Сер.[16] | “ |
Во 1891 г. Георги Стрезов напишал за селото:
| „ | Ежово, поскоро паланка отколку село, сместено на 1 час на ЈИ од Тахино и на 71⁄2 од Сер. Во ова село има пазар секој вторник; има чаршија со многу анови и дуќани. 60 македонски куќи и 60 грчки.[17] Грчка црква и грчко училиште.[18] | “ |
На почетокот на XX век Ежово било село во Серската каза на Серскиот санџак. Според Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. селото имало 750 жители, од кои 350 турци и 400 „Грци“.[19] По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. христијанското население на Ежово (Ejovo) се состоело од 400 „Грци“.[20]
Во Грција
[уреди | уреди извор]По Балканските војни во 1913 г. селото е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор. Таа година населението броело 534 жители, а во 1920 г. во него се попишани 586 лица.[21] Во 1924 г. турското население е иселено во Турција по сила на Лозанскиот договор, а на негово место се доведени грчки колонисти. На пописот од 1928 г. Ежово е претставено како мешано село со 1.000 жители[21] од кои 411 лица (103 семејства) биле грчки дојденци.[22] Во 1927 г. селото е преименувано во Нероплатана, а во 1928 г. во Дафни.[23]
Во 1926 г. во Ежово е изградена црквата „Св. Ѓорѓи“.[9]
Во текот на 1960-тите години дошло до значаен пад на населението поради иселвуањето во поголемите градови.[21]
| Име | Грчки | Ново име | Грчки | Опис |
|---|---|---|---|---|
| Ежовица[4] | Έζιόβης | Дафнис Рема | Δάφνης Ρέμα[24] | река на С од Ежово[4] |
| Лелеџик[4] | Λελετζίκ | Пеларгос | Πελαργός[24] | возвишение на СИ од Ежово (106 м)[4] |
Население
[уреди | уреди извор]Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:
| Година | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 1066 | 1084 | 652 | 539 | 473 | 386 | 340 | 287 |
- Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија
Личности
[уреди | уреди извор]- Венедикт Ежовски (? – 1821) — маченик и светец
- Јоанис Кунтурас — деец на грчката вооружена пропаганда[25]
- Апостолос Паприкас или Памбрикас — деец на грчката вооружена пропаганда[26]
Културни и природни знаменитости
[уреди | уреди извор]- Цркви
- „Св. Марина“ од средниот век, прогласена за споменик на културата
- „Св. Ѓорѓи“ од 1926 г.
- Кули и тврдини
- Светомаринска кула од XI век, прогласена за споменик на културата
- Мариина кула од 1374 г., прогласена за споменик на културата
- Ежовска тврдина од средниот век
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Попис на населението од 2021 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
- ↑ „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 12 април 2021.
- ↑ „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 12 април 2021.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 По топографска карта М1:50 000, издание 1980-1985 „Генеральный штаб“
- ↑ „Κάστρο Εζεβών ή Κάστρο Εζεβάς“. Ελληνικά Κάστρα. Посетено на 29 февруари 2024.
- ↑ Fedalto, G (1988). Hierarchia ecclesiastica orientalis. Padova. стр. 441.
- ↑ Χρηστίδης, Νικόλαος Χρ (2012). Οι δρόμοι των Σερρών και η Ονοματολογία των (PDF) (грчки). Σέρρες: Αφοι Χαραλαμπιδη Ο.Ε. стр. 110. Архивирано од изворникот (PDF) на 2015-09-24. Посетено на 2 јули 2014.
- ↑ „Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου“. Ιερά Μητρόπολη Σερρών και Νιγρίτης. Посетено на 13 декември 2017.
- ↑ 9,0 9,1 „Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου“. Ιερά Μητρόπολη Σερρών και Νιγρίτης. Посетено на 24 октомври 2019.
- ↑ „Πύργος της Μάρως“. Ελληνικά Κάστρα. Посетено на 6 ноември 2016.
- ↑ Опширни пописни дефтери од XV век, том II, Архив на Македонија, Скопје 1973, стр. 122
- ↑ Матанов, Христо. Православната църква в българските земи през XV-XVII в., - в: Държава & църква - църква & държава в българската история. Сборник по случай 135-годишнината от учредяването на Българската екзархия, София, 2006, с. 123.
- ↑ Popović, M. Mara Branković: eine Frau zwischen dem christlichen und dem islamischen Kulturkreis im 15. Jahrhundert. Mainz, 2010, 122-127.
- ↑ Μουτσόπουλος, Ν. Ο πύργος της τσαρίτσας Μάρας στην Έζιοβα (Δάφνη). – Зборник посветен на Бошко Бабиќ. Прилеп, 1986, 161-163.
- ↑ Македония и Одринско : Статистика на населението от 1873 г. София: Македонски научен институт – София, Македонска библиотека № 33. 1995. стр. 122–123. ISBN 954-8187-21-3.
- ↑ Верковичъ, Стефанъ (1889). Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи (PDF). С. Петербургъ: Военная Типографія (въ зданіи Главнаго Штаба). стр. 60.
- ↑ Нраекувајќи ги „бугарски“ под влијание на бугарската пропаганда.
- ↑ Стрезов, Георги (1891). „Два санджака отъ Источна Македония“ (PDF). Периодическо списание на Българското книжовно дружество въ Средѣцъ. Средѣцъ: Държавна печатница. Година Седма (XXXVI): 848.
- ↑ Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 180. ISBN 954430424X.
- ↑ Brancoff, D. M (1905). La Macédoine et sa Population Chrétienne : Avec deux cartes etnographiques (PDF). Paris: Librarie Plon, Plon-Nourrit et Cie, Imprimeurs-Éditeurs. стр. 200–201.
- ↑ 21,0 21,1 21,2 Симовски, Тодор Христов (1998). Населените места во Егеjска Македониjа (PDF). II дел. Скопjе: Здружение на децата-бегалци од Егејскиот дел на Македонија, Печатница „Гоце Делчев“. стр. 233–234. ISBN 9989-9819-6-5.
- ↑ Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012
- ↑ Λιθοξόου, Δημήτρης. Μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας 1919 - 1971, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012
- ↑ 24,0 24,1 „Β. Διάταγμα ΥΠ' Αριθ. 427. Περὶ μετονομασίας συνοικισμὤν, κοινοτήτων καὶ θέσεων“ (PDF). Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος. Εν Αθήναις: Ἐκ τοῦ Εθνικού Τυπογραφείου. Τεύχος Πρώτον (Αριθμός Φύλλου 146): 1041. 1968. Занемарен непознатиот параметар
|month=(help) - ↑ „Κουντουράς Ιωάννης - Μακεδονομάχοι“. macedonian-fighters.com. Посетено на 22 септември 2021.
- ↑ „Παπρίκας ή Πάμπρικας Απόστολος - Μακεδονομάχοι“. macedonian-fighters.com. Посетено на 22 септември 2021.
| ||||||||||||||||||||||