Драгутин Величковиќ
Драгутин П. Величковиќ (Александровац, 22 април 1934 - Белград, 7 јули 2015) бил српски биохемичар и ензимолог, ректор на Универзитетот во Белград во периодот 1993-1997 година.
Биографија[уреди | уреди извор]
Основно училиште завршил во Александровац Жупски, а средно во Неготино. Дипломирал на Природно-математичкиот факултет во 1960 година, а на Земјоделскиот факултет во Белград во 1961 година, кога бил избран за асистент на Институтот за примена на јадрена енергија. За асистент по предметот Биохемија на истиот факултет е избран во 1963 година. Магистрирал на Природно-математичкиот факултет во 1965 година. Докторирал на Земјоделскиот факултет во 1971 година и бил избран за доцент.
Специјализацијата по растителна биохемија ја завршил во 1976 година на Универзитетот во Гетинген (Германија). Тој бил избран за вонреден професор по биохемија на Факултетот за земјоделство во 1978 година, а за редовен професор во 1984 година. За време на неговото студирање тој престојувал во САД во Приорија (Илиноис). Во учебната 1989/90 и 1990/91 година предавал биохемија на Природно-математичкиот факултет на Универзитетот во Крагуевац. На постдипломските студии предавал Инструментални методи на анализа, биохемија и ензимологија. Бил раководител на Катедрата за биохемија, продекан од 1979 до 1981 година, а потоа декан на Земјоделскиот факултет (пет мандати). Се пензионирал во 2000 година.
Бил директор на Институтот за прехранбена технологија и биохемија како и член на Советот за образование на СРС и РС во два мандати, претседател на Комитетот за природни и техничко-технолошки науки на Југословенската комисија за УНЕСКО и член на неколку стручни и научни организации како што се: Југословенско здружение за биохемија, српско хемиско друштво и др.
Има објавено над осумдесет научни трудови од областа на биохемијата. Бил уредник на југословенското списание „Архиви на земјоделски науки“ и „Review of Research Work at the Faculty of Agriculture Belgrade“, а соработувал во странски научни и стручни монографии, зборници и списанија.
Студентски протест 1996-1997 година[уреди | уреди извор]
Драгутин Величковиќ станал ректор на Универзитетот во Белград по разрешувањето на Рајко Врачар, кој бил разрешен откако ги поддржал протестите во 1991 година и студентските протести во 1992 година[1]
На четвртиот ден од студентскиот протест на 25 ноември 1996 год. биле објавени барања кон Величковиќ, тогашниот ректор на Универзитетот во Белград и Наставно-научниот совет на Универзитетот, како и кон тогашниот претседател на Република Србија Слободан Милошевиќ во своето обраќање на нација да го подржат протестот.
28 Ноември Величковиќ навел дека студентскиот протест бил еклатантен пример за воведување дневна политика на Универзитетот и дал коментар „За жал, мал број студенти подлегнаа на овие провокации, беа изманипулирани и изнесени на улица." Утредента студентите излегле со барање да се смени ректорот, но и студентскиот проректор Војин Ѓурѓевиќ.[2]
На првото гласање за смена на ректорот на 15 јануари 1997 г. во рамките на јавното гласање, на Величковиќ му била изгласана недоверба, а потоа на тајно гласање било изгласано да остане ректор на Универзитетот во Белград. Ова предизвикало големо незадоволство кај демонстрантите.[3]
Драгутин Величковиќ поднел оставка на 7 март 1997 година, на 106-от ден од протестот. Тој го назначил Томислав Драговиќ, исто така близок до властите, за вршител на должноста претседател.[4] Будислав Татиќ набрзо ја превзел функцијата, а на 19 март оставките на Величковиќ и студентскиот проректор Ѓурѓевиќ биле потврдени на состанокот на Советот на Универзитетот во Белград. Учениците прославиле 119 ден на протест со победничка прошетка низ центарот на Белград.[5] На местото на в.д. ректор дошол Драган Кубуровиќ, кој потоа бил избран за ректор во октомври како компромисен кандидат, со оглед на тоа што противкандидатката Марија Богдановиќ била поактивна во поддршката на протестите од претходната година.[1]
Дела[уреди | уреди извор]
- Експериментална биохемија (во соработка со Миломир Џамиќ и Мирјана Пешиќ), 1966 г.
- Биохемија, учебник за средно образование, земјоделски и прехранбени струки, 1992 година (неколку изданија, последна 2003 г.)
- Инструментални методи на анализа, за студенти на постдипломски студии, 1993 г
- Основи на биохемија, учебник за студенти на биотехничките факултети, 1998 година (неколку изданија, последна 2003 г.)
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 Milosavljević, Marijana (15. 1. 1998.). „UNIVERZITET - GNJECENJE OTPORA“. NIN. Посетено на 21. 7. 2018. Проверете ги датумските вредности во:
|accessdate=, |date=(help) - ↑ Đurđević-Lukić, Svetlana; Janković, Ivana (6. 12. 1996.). „IZ DANA U DAN“. NIN. Посетено на 21. 7. 2018. Проверете ги датумските вредности во:
|accessdate=, |date=(help) - ↑ Lekić, Bojana (19. 1. 1997.). „STALJINSTICKA PREDSTAVA ZA NAROD“. Alternativna informativna mreža. Архивирано од изворникот на 2018-07-21. Посетено на 21. 7. 2018. Проверете ги датумските вредности во:
|accessdate=, |date=(help) - ↑ Gec, Jovana (8. 3. 1997). „Milosevic caves in to students, replaces pro-government rector“ (енглески). Associated Press. Архивирано од изворникот на 2018-07-21. Посетено на 21. 7. 2018. Проверете ги датумските вредности во:
|accessdate=, |date=(help)CS1-одржување: непрепознаен јазик (link) - ↑ Grujić, Dragoslav (13. 11. 1999.). „Deset Miloševićevih godina u deset slika (8)“. Vreme. Архивирано од изворникот на 2017-07-16. Посетено на 21. 7. 2018. Проверете ги датумските вредности во:
|accessdate=, |date=(help)