Драгоцен корал
| Драгоцен корал | |
|---|---|
| |
| Научна класификација | |
| Царство: | Animalia |
| Потцарство: | Eumetazoa |
| Колено: | Cnidaria |
| Потколено: | Medusozoa |
| Класа: | Hydrozoa |
| Поткласа: | Hydroidolina |
| Ред: | Anthoathecata |
| Подред: | Filifera |
| Семејство: | Stylasteridae |
| Род: | Stylaster |
| Вид: | S. nobilis |
| Научен назив | |
| Stylaster nobilis Стечов, 1921 | |
Црвен корал, или благороден корал (лат. Corallium rubrum) е октокорал кој може да се најде во западниот и средишниот дел од Средоземното Море, во источниот дел од Атлантскиот Океан на бреговите од Португалија и Мароко и во близина на Канарските и Зелено'ртските Острови. Основна одлика на благородните корали е нивниот исклучително цврст скелет со интензивна црвена или розово-портокалова боја и затоа се користи за изработка на накит.
Живеалишта[уреди | уреди извор]
Црвените корали растат на карпесто морско дно со мала седиментација, исклучиво во сенка во пештери и пукнатини. Оригиналниот вид, (Corallium rubrum (порано нарекуван Gorgonia nobilis)), го има претежно во Средоземното Море. Расте на длабочини од 10 до 300 метри под морското ниво, а поплитките живеалишта се исцрпени од прекумерната експлоатација.[1] Во подводните пештери крај Алгеро, Сардинија („Корална ривиера“) расте на длабочина од 4 до 35 метри. Истиот вид може да се најде во Атлантикот во близина на Гибралтарскиот теснец, крај Зеленортските Острови и покрај брегот во јужна Португалија.[2] Други видови на благороден корал може да се најдат во западниот Пацифик, претежно околу Јапонија и Тајван;[3] на длабочина од 350 до 1500 метри под нивото на морето во области со силни струи.[4]
.JPG)
Анатомија[уреди | уреди извор]
Црвените корали имаат облик на мали грмушки без ливчиња, и растат до еден метар во висина. Нивниот скелет е составен од испреплетени боцки од тврд калциум карбонат, обоени во црвени нијанси поради присуството на пигмети од каротеноид.[5] Кај живите корали, скелетните гранки се обложени со нежна светло црвено обвивка, од која што излегуваат многу бели полипи кои можат да се собираат навнатре.[6] Полипите прикажуваат осум белковински комплекси. Полипите имаат октамерна радијална симетрија.
Друг драгоцен морски материјал е бисерот иако драстично е различен по изглед, но по големина е сличен. Исто така повеќето е исполнет со калциум карбонат, од останатите морски безрбетници.
Скапоцен камен[уреди | уреди извор]
Цврстиот скелет на црвените корални гранки е мат, но со полирање може да се добие стаклен сјај. .[3] Има низа топли црвеникаво розови бои; а честопати за таквите бои се користи терминот корална боја.[7] Скелетот на благородниот корал бил собиран уште од античките времиња и се користел за декорирање. Накит од корали е пронајден во староегипетски и праисториски европски гробници,[6] а продолжува да се прави до денес. Бил доста популарен за време на викторијанската ера.[8]
Благородниот корал има релативна густина од 3,86 и цврстина 3,5 на Мосовата скала.[9] Поради својата мекост и непроѕирност, коралите обично се сечат во кабошон стил и се користат за правење мониста.[10]
Историја на трговија со корали[уреди | уреди извор]
На почетокот на 1 милениум, имало значајна трговија со корали помеѓу Средоземното Море и Индија, каде што биле високо ценети како супстанца и се верува дека се обдарени со мистериозни свети својства. Плиниј Постариот забележал дека, имало преголема побарувачка од Индија, а пак Галите го користеле за украсување на своите оружје и шлемови, но од неговиот период, толкава била Источна побарувачка, што тоа многу ретко се гледало дури и во регионите кои го произведуваат тоа. Меѓу Римјаните, гранки на коралите биле обесени околу вратовите на децата за да ги чува од опасност, а суштината имала многу лековита доблест што се припишува на него. Верувањето во потенција на Коралот како шарм продолжи во текот на средниот век, па дури и во почетокот на 20 век. Во Италија го носеле како заштита од уроци, и од страна на жените како лек за неплодност. Од средниот век па наваму, обезбедувањето на правото на корални рибарство надвор од африканскиот брег било предмет на значителна соперништво меѓу Медитеранот заедници на Европа. Пред 16 век тие биле контролирани од страна на италијанската републики. За краток период на тунискиот риболов биле обезбедени од страна на Карло V за Шпанија, но монополот набрзо паднал во рацете на Французите, кој се одржал на право, до револуционерната влада во 1793. За краток период (околу 1806) на британската влада посед им било рибарството, но ова подоцна се вратило во рацете на француските власти. Пред француската револуција многу коралната трговија била центрирана во Марсеј, но потоа во голема мера се преселила во Италија, каде што договорената суровина на работата била центрирана во Неапол, Рим и Џенова.
Во културата[уреди | уреди извор]
Во старогрчката митологија потеклото на коралите било објаснато со приказната за Персеј. Откако го скаменил Кето, морското чудовиште кое ѝ се заканувал на Андромеда, Персеј главата на Медуза ја ставил на брегот на реката додека си ги миел рацете. Кога ја зел главата, видел дека крвта ги претворила морските алги (во некои верзии трските) во црвени корали. Така, грчкиот збор за корали е „горгеја“, бидејќи Медуза била една од трите горгони.
Посејдон живеел во палата направена од корали и скапоцени камења, а првото дело што го изработил Хефест било направено од корали.
Римјаните верувале дека коралот може да ги штити децата од зло, дека ги лечи раните од каснување на змија или шкорпија и дека може да дијагностицира болести преку промена на својата боја.
Во хиндушката астрологијата црвениот корал се поврзува со планетата Марс (Граха- Мангала) и се користел за да му се угоди на Марс. Требало да се носи на домалиот прст. Гранка на црвен корал се наоѓа на грбот на градот Алгеро, Италија. Во исламот коралот се споменува како еден од скапоцените камења во рајот
Одржување[уреди | уреди извор]
Интензивниото собирање, особено во плитките води, ги има оштетенио овој вид по должината на средоземнииот брег, каде колониите во длабочините на помалку од 50 метри се многу намалени. Нивното собирање и сегашните климатските промени го загрозуваат нивното опстојување.. Трите најстари средоземни делови одморските подрачја се заштитени-BANYULS, Carry-le-Rouet и Scandola, во близина на островот Корзика-сите тие се предели каде значително се застапени на C. rubrum. Бидејќи нивната заштита е воспоставена, нивните колониии се растечки и ги има во поголем во плитките и подлабоки води.
Синоними[уреди | уреди извор]
Следните видови се сметаат како синоними за Stylaster nobilis:
- Allopora explanata Кент, 1871
- Allopora nobilis Кент, 1871
- Allopora ochracea Квелч, 1884
Поврзано[уреди | уреди извор]
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Меѓународна асоцијација за обоени скапоцени камења Опширни информации на фотографиите за коралот како накит
- Американско здружение за трговија со скапоцености Информации за коралите како скапоцен камен
- Средоземни црвени корали: истражувачки тим Меѓународен истражувачки тим на црвени корали во Средоземното Море (Пристапено на 15 март 2007 г.)
- Corallium rubrum, Организација за храна и земјоделство на Обединетите нации
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Corallium species“. ARKive. Архивирано од изворникот на 2007-06-20. Посетено на 2007-02-15.
- ↑ „Corallium species“. ARKive. Архивирано од изворникот на 2007-06-20. Посетено на 2007-02-15.
- ↑ 3,0 3,1 „Gemstones: Coral“. Архивирано од изворникот на 2007-02-09. Посетено на 2007-02-15.
- ↑ „Corallium species“. ARKive. Архивирано од изворникот на 2007-06-20. Посетено на 2007-02-15.
- ↑ „Corallium species“. ARKive. Архивирано од изворникот на 2007-06-20. Посетено на 2007-02-15.
- ↑ 6,0 6,1 „Red Coral“. Marenostrum. Посетено на 2007-02-15.
- ↑ „Корална е бојата која ќе ја одбележи 2019 година“. Femina.mk. Посетено на 2022-04-30.
- ↑ Anderson, Katharine (2008). „Coral Jewellery“. Victorian Review. 34 (1): 47–52. doi:10.1353/vcr.2008.0008. JSTOR 41220397.
- ↑ „Jewelry Central“. Архивирано од изворникот на 2007-05-25. Посетено на 2007-02-15.
- ↑ Balzan, Francesca; Deidun, Alan (2010). „Notes for a history of coral fishing and coral artefacts in Malta - The Significance of Coral: Apotropaic, Medical, Symbolic, Precious“. Во Joseph F. Grima (уред.). 60th anniversary of the Malta Historical Society: a commemoration. Zabbar: Veritas Press. стр. 435–454. ISBN 978-99932-0-942-3. OCLC 779340904. Архивирано од изворникот на 25 March 2019.