Драган Момчиловиќ
Драган Момчиловиќ (Црна Трава, 22 ноември 1952) е српски уметник кој живеел и работел во Ниш во последните четириесет години (1973-2013). Уметничкиот развој на Драган Момчиловиќ се движел од фигуративната фаза и лирската апстракција преку предметната форма во која материјализирал некои сегменти од неговите слики. Момчиловиќ го надополнил сопствениот уметнички стил со имагинативна уметничка визија и го приспособил на јазикот на симболите, кои пријатно изненадуваат со точноста на нацртаните детали. Композицијата на сликите на Момчиловиќ е многу едноставна, често симетрична, а монументалноста на сликите не е очигледна само во големиот формат туку и во текстурата што се појавува на нив.[1]
Член е на ЗЛУПУДС од 1977 година и ЗЛУС од 1997 година. Досега имал изложувано на повеќе колективни и самостојни изложби во земјата и странство.[2]
Покрај ликовната уметност, Драган Момчиловиќ се занимава и со опрема за книги, графичко-индустриски дизајн, организирање на работата на Ликовната колонија „Класик“ под покровителство на Тутунската индустрија Ниш, чиј основач е тој.[3]
Живот и кариера[уреди | уреди извор]
Драган Момчиловиќ е роден на 22 ноември 1952 година во Црна Трава, како второ дете на мајката Славка, домаќинка и татко Ѓоко, ѕидар, учесник во НОБ. Првите години од детството ги поминал во Црна Трава, додека семејството Момчиловиќ не се преселило во малото моравско гратче Чиќевац. По завршувањето на осумгодишното школување во Чиќевац, го продолжил образованието (1967) во Ниш, во тогаш веќе формираното, петгодишно Уметничко училиште „Ѓорѓе Крстиќ“.[4]
По завршувањето на Средното уметничко училиште во Ниш (1972), по предлог и препорака на професорот по цртање и применета графика Драган Крстиќ, започнал да работи во новоформираната издавачка куќа „Градина“ Ниш, како технички уредник. Момчиловиќ работел во книгоиздателството „Градина“ од 1972 година до 1993 година а во неа создал симболична препознатливост во над 1.000 наслови кои уметнички ги опремил.[4]
Од 1976 година до 1977 година Момчиловиќ бил на неколку студиски патувања во Фиренца, Рим, Ница и од 1979 до 2004 година. во Романија, СССР, Полска, Чехословачка, Унгарија, Франција, Англија и САД.[4]
По полагањето на приемниот испит се запишал на Педагошката академија „Климент Охридски“ во Скопје во 1978 година.
Во 1993 година од издавачката куќа „Градина“ Ниш, Драган Момчиловиќ преминал во служба маркетинг на Тутунскиот комбинат Ниш. На негова иницијатива, оваа фабрика формирала своја ликовна колонија „Класик“, која за прв пат започнала со работа во октомври 1994 година на Златар.[4]
По преземањето на Тутунскиот комбинат Ниш (2003) од страна на фирмата „Филип Морис“, Момчиловиќ е назначен за менаџер за дизајн. Тој ја напуштил оваа компанија во 2005 година од кога целосно е посветен на сликарството.
Станува член на ЗЛУПУДС во 1977 година и член на ЗЛУС во 1997 г. години. Живее и работи во Ниш со статус Слободен уметник.[4]
Ликовна уметност[уреди | уреди извор]
Уметничкиот јазик на Драган Момчиловиќ е убедлив и хармоничен. Композицијата на сликата ја гради на силни, звучни бои, чија скала на бои се заснова на сина, сива, црвена, зелена, исто како боите што ѓи гледаме на почетокот на раѓањето на новиот ден. Само со својата имагинативна визија, која ја манифестира преку точно исцртани детали, Момчиловиќ го сведува и го прилагодува цртежот на јазикот на симболите, кои често се слични на симболите во искрените детски слики.
Драган Момчиловиќ во својот сликарски израз не се приврзал кон ниту еден правец. Создава чесно и пред се искрено. Потпирајќи се не толку често на постмодернистичките уметнички стремежи, тој истовремено се движи во различни правци, притоа не дозволувајќи ниту еден од нив да добие предност во неговата работа. Држејќи се до овие принципи, Драган Момчиловиќ ги обединил сите формални, уметнички, естетски и когнитивни доктрини во своите слики, давајќи му значење на фактот дека бојата и светлината на платното зрачат со полн сјај. Правејќи го тоа често свесно или несвесно, Драган Момчиловиќ во своите слики создава свет различен од нашиот, тивок, далечен и осамен, кој наликува на сите автентични уметнички светови.
Покрај визуелните уметности Драган Момчиловиќ поголемиот дел од неговиот живот се занимавал и со дизајнот на книгите (1972 - 1993) издавачката институција „форт“ Ниш[5] и графичкио - индустриски дизајн (1994 - 2005) во фабрика за тутун во Ниш (подоцна „Филип Морис“).[3] Во опремувањето книги, Момчиловиќ постигнал високо ниво на знаковно и симболично препознавање во преку 1.000 наслови што ги опремил уметнички.[4]
Уметнички колонии[6][уреди | уреди извор]
| година | Местото каде се одржувала колонијата |
|---|---|
| 1994 година |
|
| 1995 година |
|
| 1996 година |
|
| 1997 година |
|
| 2000 година |
|
| 2001 година |
|
| 2002 година |
|
| 2003 година |
|
| 2004 година |
|
Награди и признанија[уреди | уреди извор]
Графичко индустриски дизајн[7]
- 1982 година Диплома за висок квалитет од областа на графичкиот дизајн ЗЛУПУДС-Ниш
- 1987 година Диплома за висок квалитет од областа на графичкиот дизајн ЗЛУПУДС-Ниш
- 1987 година Златен медал „СКОМЕС '87“, Меѓународен саем за тутун, за пакување цигари „КИНГ“, Скопје
- 1987 година Златен медал „СКОМЕС '87“, Меѓународен саем за тутун, за пакување цигари „QUEEN“, Скопје.
- 1990 година Диплома за висок квалитет од областа на графичкиот дизајн ЗЛУПУДС-Ниш
- 1991 година Плакета за постигнатиот висок уметнички опсег-дизајн на пакување цигари Меѓународен саем за тутун, за пакување цигари „Класик-лајт“, на 32. Октомвриски салон, Белград
Опрема за книги[7]
- 1980 година Награда „Љубиша Јоциќ“ за книгата „Тодор“ со С. Стевановиќ, Белград
- 1988 година Пофалби за опремата на книгата „Автори и авторски права“, Меѓународен саем на книгата, Белград
- 1989 година Пофалби за опремата на книгата Бранко Миљковиќ: „Потекло на надежта“ и „Смртта на Орфеј“, Меѓународен саем на книгата, Белград
- 1990 година Трета награда за опрема за книги Изет Сарајлиќ: „Избрани дела“ 1-2, Меѓународен саем на книгата, Белград
- 1991 година Прва награда за опрема за книги од Добривоје Јевтиќ: „Во студиото на Велизар Крстиќ“, Ликовна литература, Меѓународен саем на книгата, Белград.
Ликовна уметност[7]
- 1992 година Прва пофалба за картата на графика, еден примерок, Коља Миќевиќ, „Почитељски епитаф“, Меѓународен саем на книгата, Белград
- 1993 година Прва награда за графичка карта, четириесет примероци, Коља Миќевиќ, „Почитељски епитаф“, Меѓународен саем на книгата, Белград
- 1993 година Награда на Град Ниш за карта на графика, „Почитељски епитаф“
- 1994 година Специјално признание, на Саемот на книгата во Белград, за библиографското издание на книгата „Кракте песме“, Бранко Миљковиќ, единствена.
- 1997 година Годишна награда на ЗЛУПУДС Белград за сликарство
- 1998 година Плакета за високи уметнички достигнувања на 43. Меѓународен саем на книгата, Белград, карта на графика Бранко Миљковиќ, „Седум мртви поети“ (1956) ЗЛУПУДС, Белград
- 1998 година Повелба „Отпечаток“ на 35. Меѓународен саем на книга и графика Ниш '98, за карта на графика Бранко Миљковиќ „Седум мртви поети“ (1956) Ниш
Самостојни изложби[уреди | уреди извор]
Групни изложби и саеми[уреди | уреди извор]
| Година | Изложба слики, цртеж и графика | Година | Сајмови |
|---|---|---|---|
| 1973. |
| ||
| 1974. |
| ||
| 1975. |
|
1975. |
|
| 1976. |
|
1976. |
|
| 1977. |
|
1977. |
Белград, Меѓународен саем на книгата |
| 1978. |
|
1978. |
|
| 1979. |
| ||
| 1980. |
|
1980. |
|
| 1981. |
|
1981. |
|
| 1982. |
| ||
| 1983. |
|
1983. |
|
| 1984. |
| ||
| 1985. |
|
1985. |
|
| 1986. |
| ||
| 1987. |
|
1987. |
|
| 1988. |
|
1988. |
|
| 1989. |
|
1989. |
|
| 1990. |
|
1990. |
|
| 1991. |
|
1991. |
|
| 1992. |
|
1992. |
|
| 1993. |
|
1993. |
|
| 1994. |
|
||
| 1995. |
|
1995. | |
| 1996. |
|
||
| 1997. |
|
||
| 1998. |
|
||
| 1999. |
|
||
| 2000. |
|
||
| 2001. |
|
||
| 2002. |
|
||
| 2003. |
| ||
| 2004. |
|
||
| 2010. |
|
Литература[уреди | уреди извор]
- Тимошенко Милосављевиќ, Млади сликари без вистинска можност, Народен нов Ниш, 4 јуни 1976 година.
- Саша Хаџи Танчиќ, На истиот творечки пат, Народен нов Ниш, 11 мај 1976 година.
- Саша Хаџи Танчиќ, Предговор на каталогот, Портрети на културните творци Д. Момчиловица, Ниш (1978)
- Добривоје Јевтиќ, Предговор на каталогот, Графички дизајн Д. Момчиловица, Ниш (1978)
- Воислав Девиќ: Графички дизајн Д. Момчиловиќ, Службен весник Ниш, 07.10.1978 г
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Официјално претставување на Галеријата на современа уметност Ниш
- Галерија списание, Галерија на современа ликовна уметност Ниш
- ↑ Миша Ракоција, Обзорја Д. Момчиловића, Ниш, (1996)
- ↑ Добривоје Јевтић, Предговор за каталог Слике и објекти Драгана Ђ Момчиловића, Ћићевац (2008)
- ↑ 3,0 3,1 Dragan Đ Momčilović, Slike objekti crteži 40 godina umetničkog rada 1973-2013, GSLU Niš, Grafika Galeb Niš, (2013) pp. 1-95
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Dragan Đ Momčilović, Biografija u: Slike objekti crteži 40 godina umetničkog rada 1973-2013, GSLU Niš, Grafika Galeb Niš, (2013) pp. 77-79
- ↑ Библиофилска издања Драгана Момчиловића, један вид издавачке делатности у периоду 1980-1985. У: Историја Ниша Трећи том, Градина и Просвета Ниш, 1958 стр 457-458
- ↑ Dragan Đ Momčilović, Izbor iz bibliografije u: Slike objekti crteži 40 godina umetničkog rada 1973-2013, GSLU Niš, Grafika Galeb Niš, (2013) pp. 92
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Dragan Đ Momčilović, Nagrade i priznanja, U:Slike objekti crteži 40 godina umetničkog rada 1973-2013, GSLU Niš, Grafika Galeb Niš, (2013) pp. 86-87