Прејди на содржината

Домовина

Од Википедија — слободната енциклопедија
Домовина
ВидНепрофитна и невладина организација
МестоБауцен
Сербски дом - седиште на Домовина во Бауцен
Поранешната сала за танцување и центар на заедницата во Хојерсверда, фондацијата на Домовина

Домовина (лужички: "дом") — политичка независна лига на Лужичките Срби и чадорска организација на околу 30 лужички општества во Долна и Горна Лужица, Германија. Таа ги застапува интересите на Лужичките Срби и е континуиран наследник на претходната Домовинска лига на Лужичките Срби.

Во 1937 година организацијата беше забранета и укината. Во 1945 година таа беше повторно восповтавена и продолжи со своите активности. Таа е член е на Сојузната унија на европските национални малцинства и националности, Друштвото на обесправените луѓе и Европското биро за јазични малцинства. Издавачката куќа "Домовина" објавува литература на лужичките јазици.

Историја

[уреди | уреди извор]

Домовина била основана во Хојерсверда на 13 октомври 1912 година од културните дејци Арношт Барт, Хандриј Крон, Јуриј Слоденк, Богумил Швелеј, Јан Дворник, Јуриј Деленк, Август Лапштих, Франц Краљ и Михаил Навка. Таа денес се наоѓа во Бауцен.[1] Главните задачи на организацијата биле заштитата на национално-културните, социјалните и економските интереси на луѓето од различни класи.

Откако Нацистите дошле на власт, тие почнале да вршат притисок врз активностите на организацијата. На почетокот од 1937 година нацистичките власти издале ултиматум кој наредувал водачите на Домовина да усвојат нов устав за организацијата и истата да биде преименувана во "Сојуз на Германците кои зборувале лужички". Нацистичките власти ѝ ветиле на организацијата дека ако го прифатат ултиматумот нема да ја забранат организацијата и издавањето на лужички јазик. Павол Недо го отфрлил ултиматумот и на 18 март 1937 година Домовина беше укината. Таа беше повторно воспоставена на 10 мај 1945 година, веднаш по завршувањето на Втората светска војна и го поврати својот официјален статус во Германската Демократска Република.[2] Под власта на Источна Германија, Домовина беше масовна организација вклучена во Националниот фронт и таа беше ефикасно контролира од страна на СЕД. Иако владата не ги признавала Лужичките Срби како јазична заедница во рамките на ГДР, тие не биле признати како малцинство што беше во спротивност со барањата на лигата. По германското обединување, Домовина беше повторно реформирана, овој пат како независна организација која веќе не беше под контрола на СЕД.

Денес седиштето на организацијата се наоѓа во Бауцен. Домовина како чадорска организација, во себе вклучува 15 организации, меѓу кои и Сојузот на лужичките уметници, Сојузот на лужичките студенти и Лужичкиот училиштен сојуз. Таа е дел од Европското биро за јазични малцинства, Сојузната унија на европските национални малцинства и националности и Друштвото на обесправените луѓе. Таа има и своја активна издавачка куќа, која издава книги на лужички јазици.

Претседатели

[уреди | уреди извор]
Период Претседател
1912-1927
Арношт Барт
1927-1930
Јакуб Шевчик
1930-1933
Јан Кшижан
1933-1950
Павол Недо
1951-1973
Курт Крјенц
1964-1990
Јуриј Грос[3]
1990-1991
Бјарнат Циж
1991-1992
Јан Павол Нагел
1993-2000
Јакуб Бранкачк
2000-2011
Јан Нук
од 2011
Давид Статник
  1. History of Domowina (горнолужички)-Предлошка:Dsb icon-(германски)
  2. Peter Kunze (1995). Kurze Geschichte der Sorben. Ein kulturhistorischer Überblick in 10 Kapiteln. Sächsische Landeszentrale für Politische Bildung, p. 70, ISBN 3-7420-1633-4 (германски)
  3. Secretary of the Federal Executive of Domowina

Дополнителна литература

[уреди | уреди извор]
  • Гугнин А. А., Введение в историю серболужицкой словесности и литературы от истоков до наших дней, Российская академия наук, Институт славяноведения и балканистики, научный центр славяно-германских отношений, М., 1997, стр. 154—155, 157—158, ISBN 5-7576-0063-2
  • Семиряга М. И. Лужичане. — М., Л., 1955.
  • Шевченко К. В. Лужицкий вопрос и Чехословакия 1945—1948. — М., 2004.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]