Домашна гуска
| Домашна гуска | |
|---|---|
| |
| Бела домашна гуска од сортата Емден | |
припитомен
| |
| Научна класификација | |
| Царство: | Животни |
| Колено: | Хордови |
| Класа: | Птици |
| Ред: | Гусковидни |
| Семејство: | Патки |
| Потсемејство: | Гуски |
| Род: | Гуска |
| Вид: | дива гуска и лебедова гуска |
| Подвид: | Домашна гуска |
| Научен назив | |
| Anser anser domesticus и Anser cygnoides Linnaeus, 1758 | |
| Синоними | |
|
| |
Домашна гуска (науч. Anser anser domesticus или Anser cygnoides) — припитомени гуски од видот дива гуска или лебедовата гуска кои се одгледуваат како живина заради месото, јајцата и пердувите уште од најстари времиња.
Потекло и особености
[уреди | уреди извор].jpg)
Во Европа, северна Африка и западна Азија, домашната гуска потекнува од дивата гуска (Anser anser). Во источна азија, предок на домашната е лебедовата гуска (Anser cygnoides), наречена и кинеска гуска. Во поново време обете се широко распространети низ светот, а се среќаваат и вкрстувања. Кинеската гуска лесно се распознава по големата џумка при основата на клунот, додека пак вкрстените единки се разликуваат од неа во различен степен.[1]
Според излагањето на Чарлс Дарвин во неговото дело „Промени кај животните и растенијата при примитомување“ (The Variation of Animals and Plants under Domestication i. 287), гуската е припитомена многу одамна, зашто сведочат археолошките наоди во Египет, стари повеќе од 4.000 години.[2] Низ вековите, домашните гуски се одгледувани да бидат значително поголеми од дивите, па затоа тежат до 10 кг,[2] наспроти 3,5 кг кај лебедовата и 4,1 кг дивата гуска.[3] Поради ова, имаат видоизменета градба на телото: дивата гуска има водорамна градба и тенка одзади, додека пак домашната е исправена, со масни наслаги во задникот. Оваа измена влијае врз способноста за лет: домашната гуска мафта со крилјата и може да се издигне само малку, во мошне кратко времетраење.
Покрај ова, домашната гуска се одликува со значително поголема плодност — 50 јајца годишно, во споредба со 5–12 јајца кај дивата — што е производ на избирањето на погодни единки низ вековите.[2][3]
Измените во перјето се разновидни: во многу случаи, птиците се избирани за да се отстрани кафеавата боја, па затоа денес се бели и бело-кафени. Други пак, имаат обоеност и шара блиска до изборната, а трети, како денешната тулуска гуска, имаат речиси истоветно перје како дивата, разликувајќи се само во градбата. Белите гуски историски се претпочитаат поради употребата за перници и постелнини, како и поради поуредниот изглед кога се искубани.
Гуските даваат големи јајва, со тежина од 120-170 г.[2] кои се јадат исто како кокошкините, иако имаат сразмерно повеќе жолчка. По вкус се мошне слични на кокошкините, но малку повеќе во насока на дивеч.
Стражарска улога
[уреди | уреди извор]Бидејќи се чувствителни на необични движења и имаат гласен вик, гуските уште од дамнина се ставени во улога на многу успешни стражари на имотот на нивните стопани.[4]
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Buckland, R., & Guy, G. (2002). Goose Production. Глава 1: Origins and Breeds of Domestic Geese. FAO Agriculture Department.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Hugo, S. (без датум). Geese: the underestimated species. FAO Agriculture Department.
- ↑ 3,0 3,1 del Hoyo, J., Elliott, A., & Sargatal, J., eds. Handbook of Birds of the World Vol. 1: 581. Lynx Edicions, Barcelona. ISBN 84-87334-10-5
- ↑ „Geese, the unbridable watchdog“. Food and Agriculture Organization of the United Nations. 16 August 2014. Посетено на 16 August 2014.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]
Домашна гуска на Ризницата ?
Домашна гуска на Викивидовите ?- „Домашна гуска“ — Енциклопедија на живиот свет
|