Димитрије Милаковиќ
Димитрије Милаковиќ (6 октомври 1805 – 27 август 1858) бил српски филолог и историчар.
Бил личен секретар на кнезот-епископ Петар II Петровиќ-Његош од 1831 година до смртта на кнезот-епископ во 1851 година. Активно работел на реализацијата на Његошовата програма за културен и просветен развој на земјата и бил уредник на првото црногорско списание „Грлица“ (1835–1839). [1]
Во однос на неговиот литературно-јазичен концепт, Милаковиќ може да се опише како умерен поддржувач на реформите на Вук Караџиќ. Сепак, неговото инсистирање на повеќе архаичен правопис и морфолошки елементи (архаичен суперлатив и партицип) во голема мера го турнале во опскурност. [1]
Биографија[уреди | уреди извор]
Димитрије Милаковиќ е роден во селото Јасеница кај Мостар на 6 ноември 1805 година. Како дете се преселил во Мостар со својот татко, [2] кој починал кога Димитрије бил мало дете. [3]
На околу десет години се преселил во Дубровник со мајка му и постариот брат Јован, бегајќи од епидемија на чума. Јован станал трговец, а Димитриј, куци на едната нога, студирал науки. [3] Основно училиште завршил во Дубровник, а гимназија во Нови Сад [1] кај професорот Георгије Магарашевиќ. Дипломирал филозофија во Пешта и право во Виена. [2]
Милаковиќ се преселил во Цетиње во 1831 година и станал државен секретар во Црногорската кнез-епископија. [3] [2] Две години подоцна, тој отпатува со архимандритот Петар II Петровиќ-Његош во Руската империја, [1] каде отишол да прими ракополагање. Милаковиќ бил и личен пријател на Његош, а го придружувал и во различни дипломатски активности, како што се воспоставување на границата меѓу Австриската империја и Црна Гора и воспоставување мир во Дубровник меѓу кнезот-епископ и Али-паша Ризванбеговиќ. [2]
Во 1836 година, тој повторно отпатува во Руската империја, каде што останал околу една година. [1] По ова, тој станал личен секретар на кнезот-епископ Његош. За време на престојот во Русија го добил Орденот на Свети Владимир. Станал дописен член на новооснованото Друштво на српското писмо во 1842 година [2]
По смртта на кнезот-епископ Петар II, тој отпатува со кнезот-епископ Данило во Санкт Петербург, каде што стана секуларен принц на Црна Гора. По враќањето, Димитрије поминал извесно време во Трст, каде што барал информации за црногорската историја. После тоа, тој поминал две и пол години во Белград, од каде што се преселил во домот на неговиот брат во Дубровник. Во Дубровник бил три години, каде што се занимавал со литературна работа. [2]
Откако австриската полиција запленила дел од неговите документи како дел од истрагата, Димитрије решил да замине во Санкт Петербург во февруари 1858 година. [2] Сега во лоша здравствена состојба, тој се разболел во Варшава. Откако малку закрепнал, тој се преселил во Дрезден каде што имал намера да го продолжи лекувањето и оттаму да продолжи во Париз каде што ќе остане краток временски период. Сепак, тој починал во Дрезден на 27 август 1858 година. [3] [1] Неговиот брат наредил неговото тело да се пренесе од Дрезден во Липско, каде што бил погребан на православните гробишта. [2]