Даимјоо
Даимјоо (大名, Daimyō, јапонски изговор: [daimʲoː] (
слушнете)) биле моќни Јапонски феудални лордови[1] кои, од X век до раниот период Меиџи во средината на XIX век, владееле со поголемиот дел од Јапонија од нивните огромни, наследни земјишни поседи. Тие биле подредени на шогунот и номинално на императорот и куге. Во поимот, даи (大) значи „голем“, а мјоо (myō) во мјооден [myōden (名田)], значи „приватна земја“.[2]
Од шуго во периодот Муромачи преку Сенгоку до даимјоо од периодот Едо, рангот имал долга и разновидна историја. Потеклото на даимјоо исто така значително се разликувал; додека некои кланови даимјоо, особено Мари, Шимазу и Хосокауа, биле кадетски гранки на империјалното семејство или потекнувале од куге, други даимјоо биле промовирани од редовите на самураите, особено за време на периодот Едо.
Даимјоо често ангажирале самураи да ја чуваат својата земја, а тие им плаќале на самураите на со копно или храна, бидејќи релативно малкумина можеле да си дозволат да плаќаат пари на самураите. Ерата на даимјоо завршила набргу по реставрацијата на Меиџи со усвојување на системот на префектура во 1871 година.
Шуго-даимјоо[уреди | уреди извор]
Шуго-даимјоо [Shugo daimyoo (守護大名)] биле првата група мажи што ја имале титулата даимјоо. Тие се појавиле меѓу шуго (гувернер/заштитник) за време на периодот Муромачи. Шуго-даимјоо имале не само воени и полициски овластувања, туку и економска моќ во провинциите. Тие ги акумулирале овие овластувања во текот на првите децении од периодот Муромачи.
Главните шуго-даимјоо потекнувале од клановите Шиба, Хатакејама и Хосокава, како и тозама клановите Јамана, Ооучи, Такеда и Акаматсу. Најголемиот владеел со повеќе провинции.
Шогунатот од Ашикага барал од шуго-даимјоо да престојува во Кјото, затоа тие назначиле роднини или чувари, наречени шугодаи, да ги застапуваат во нивните родни провинции. На крајот, некои од нив за возврат престојувале во Кјото, назначувајќи заменици во покраините.
Војната во Оонин било големо востание во кое шуго-даимјоо се бореле едни со други. За време на оваа и на другите војни од тоа време, куни икки, или покраинските востанија, се одвивале додека локално моќните воини барале независност од шуго-даимјоо. Пратениците на шуго-даимјоо, кои живееле во провинциите, ја искористиле можноста да ја зајакнат својата позиција. На крајот на XV век, оние шуго-даимјоо кои успеале, останале на власт. Оние кои не успеале да извршат контрола над своите заменици паднале од власта и биле заменети со нова класа, сенгоку-даимјоо, која произлегла од редовите на шугодаи и џизамурај.
Сенгоку-даимјоо[уреди | уреди извор]
Меѓу сенгоку даимјоо [sengoku daimyo (戦国大名)] имало многумина кои биле шуго-даимјоо, како што се Сатаке, Имагауа, Такеда, Токи, Рокаку, Чучи и Шимазу. Новите редовите на даимјоо биле Асакура, Амаго, Нагао, Мијоши, Чоосокабе, Хатано и Ода. Овие доаѓале од редовите на шугодаи и нивните заменици. Дополнителни сенгоку-даимјоо, како што се Моори, Тамура и Рјуузоџи, се појавиле од џизамураите. Пониските службеници на шогунатот и ронин (доцно Хооџоо, Саитоо), провинциски службеници (Китабатаке) и куге (Тоса Ичијоо) исто така довеле до сенгоку-даимјоо. [ потребно е цитирање ]
Едо период[уреди | уреди извор]
Битката кај Секигахара во 1600 година го означила почетокот на Едо периодот. Шогун Токугава Иејасу реорганизирал приближно 200 даимјоо и нивните територии во хан, што биле проценети со производство на ориз. Оние што се упатиле кон хан, проценети на 10,000 коку (50.000 шиници или 1,804м2) или повеќе, се сметале за даимјоо. Иејасу исто така ги категоризирал даимјоо според нивниот однос со владејачкото семејство Токугава: шинпан биле поврзани со Токугава; фудаи биле вазали на Токугава или сојузници во битка; а тозама не биле во сојуз со Токугава пред битката (не се знае дали се бореле против Токугава).
Шинпан биле колатерали на Иејасу, како што биле Матсудаира, или потомци на Иејасу, освен во главната линија на сукцесијата. Неколку шинпан, вклучувајќи ги Токугауа од Оуари (Нагоја), Кии (Вакајама) и Мито, како и Матсудаира од Фукуи и Аизу, држеле голем хан.
Неколку фудаи даимјоо, како што е Ли од Хиконе, држеле голем хан, но многумина биле мали. Шогунатот поставил многу фудаи на стратешки локации за да ги чуваат трговските патишта и приодите кон Едо (денешно Токио). Исто така, многу фудаи даимјоо заземале позиции во шогунатот Едо, некои се искачиле на позицијата рооџуу. Фактот дека фудаи даимјоо можеле да заземаат владини позиции додека тозама воопшто не можеле, било главна разлика меѓу нив.
Тозама даимјоо држеле претежно големи феуди далеку од главниот град, пр. Кага хан од префектурата Ишикава, предводена од кланот Маеда, проценета на 1,000,000 коку (180,391м2). Други познати тозама кланови вклучувале Мори од Чоошуу, Шимазу од Сатсума, Дате на Сендаи, Уесуги од Јонезауа и Хачисука од Ауа. Првично, Токугауа ги сметал за потенцијално бунтовни, но во поголемиот дел од периодот Едо, браковите меѓу Токугауа и тозама, како и контролните политики како што се санкин-коотаи, резултирале во мирни односи.
Од даимјоо се барало да одржуваат живеалишта во Едо, како и нивните феуди, и периодично да се движат помеѓу Едо и нивните феуди, обично поминувајќи наизменични години на секое место, во практика наречена санкин-коотаи.
По реставрацијата на Меиџи[уреди | уреди извор]
Во 1869 година, година по реставрацијата Меиџи, даимјоо, заедно со куге, формирале нова аристократија, казоку.[3][4] Во 1871 година, хан бил укинат и биле основани префектури.[5] Во оваа година, околу 200 даимјоо му ги вратиле своите титули на императорот, кој ги консолидирал своите хан во 75 префектури.[6] Нивните воени сили биле исто така демобилизирани, со даимјоо и нивните следбеници и самураи, пензионирани. Овој потег за укинување на феудалните домени делотворно ја завршила ерата на даимјоо во Јапонија. Ова било ефикасно спроведено преку финансискиот колапс на владите на феудалниот домен, попречувајќи ја нивната способност за отпор.[7]
Како резултат на промените, многу даимјоо останале под контрола на своите земји, назначувани за префектурни гувернери; сепак, тие наскоро биле ослободени од оваа должност и масовно биле повикани во Токио, со што ја прекинале секоја независна база на моќ од која потенцијално ќе можеле да се побунат. И покрај тоа, членовите на поранешните феудални (даимјоо) семејства, останале истакнати во владата и општеството, а во некои случаи продолжуваат да остануват истакнати до денес. На пример, Морихиро Хосокава, поранешен премиер, е потомок на даимјоо на Кумамото.
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Katsuro, Hara (2009). An Introduction to the History of Japan. BiblioBazaar, LLC. стр. 291. ISBN 1-110-78785-5.
- ↑ Kodansha Encyclopedia of Japan, entry for "daimyo"
- ↑ Norman, Herbert E. (2011). Japan's Emergence as a Modern State - 60th anniv. ed.: Political and Economic Problems of the Meiji Period. UBC Press. стр. 25–26. ISBN 978-0-7748-4187-0.
- ↑ McLaren, Walter Wallace (2013). Political History of Japan During the Meiji Era, 1867-1912 (англиски). Oxon: Routledge. ISBN 978-1-136-99549-1.
- ↑ Frédéric, Louis; Roth, Käthe (2002), Japan Encyclopedia, Harvard University Press Reference Library, Belknap, стр. 141–142, ISBN 9780674017535
- ↑ Nester, William R. (2016). The Foundation of Japanese Power: Continuities, Changes, Challenges: Continuities, Changes, Challenges (англиски). Oxon: Routledge. ISBN 978-1-315-48931-5.
- ↑ Huffman, James L. (2013). Modern Japan: An Encyclopedia of History, Culture, and Nationalism. Oxon: Routledge. стр. 4. ISBN 9780815325253.