Густав Носке
| Густав Носке | |
|---|---|
Министер за одбрана Германија
| |
| На должноста февруари 1919 – март 1920 | |
| Наследник | Ото Геслер |
| Лични податоци | |
| Роден(а) | 9 јули 1868 Бранденбург на Хафел, Прусија |
| Починал(а) | 30 ноември 1946 (возр. 78) Хановер |
| Националност | пруско German |
| Партија | Социјалдемократска партија на Германија (SPD) |
| Вероисповед | христијанство |
Густав Носке (9 јули 1868 - 30 ноември 1946) — германски политичар на Социјалдемократската партија на Германија (СПД). Тој бил првиот министер за одбрана Рајхсхерминстер) на Вајмарската Република меѓу 1919 и 1920 година. Носке бил контроверзна личност, иако бил член на социјалистичкото движење, тој користел армиски и паравоени сили за крваво сузбивање на социјалистичките, односно комунистички востанија од 1919 година.
Раниот живот и Првата светска војна[уреди | уреди извор]
Носке е роден на 9 јули 1868 година во Бранденбург на Хафел, Прусија. Тој бил син на ткајачот Карл Носке (роден во 1838 година) и работничката Ема Носке (моминско презиме Хервиг, родена 1843).[1] Од 1874 до 1882 година одел во основно и средно училиште (Волкс- и Бургершуле). Во 1882 до 1886 година како кошаркар патувал во Хале, Франкфурт, Амстердам и Лигниц. Во 1884 година, Носке се приклучил на Социјалдемократската партија (СПД) и станал член на синдикатот. Во 1892 година Носке бил избран за претседател на БДП.[2]
Тој се оженил со Марта Тил (1872-1949) во Бранденбург во 1891 година. Имале еден син и две ќерки.[1]
Од 1897 до 1902 Носке бил политички активен на локално ниво и работел како уредник на социјалдемократските весници во Бранденбург и Кенигсберг (Волстрибрун).[1] Од 1902 до 1918 година бил главен уредник на Фолкштиме („Народен глас“) во Кемниц. Во 1906 година, Носке бил избран во германскиот парламент за СПД, каде што останал до 1918 како претставник на изборната единица во Хемниц.[1]
Во рамките на СПД бил експерт за воени, морнарски и колонијални прашања. По 1912 година Носке бил говорник на Рајхстагот за буџетот на морнарицата.[1] Во 1914 година, тој објавил книга Колонијална политика и Социјалдемократија во која тој зборувал во корист на германскиот колонијализам.[2] Тој бил познат како реформист (т.е. еден од оние во СПД кои сакале да ги постигнат своите политички цели во рамките на постоечкиот систем) и како некој кој не бил многу заинтересиран за фундаментални теоретски дебати.[1]
За време на Првата светска војна, Носке бил дел од умереното крило на СПД, во кое беа вклучени и Фридрих Еберт и Филип Шејдеман и кои ја поддржувале војната како одбранбена мерка.[2] Носке ги поддржал воените заеми, но тој, исто така, се залагал за посилна политичка позиција на Рајхстагот. Во 1916 до 1918 година, тој бил претседател на парламентот на комисијата назначена од страна на владата за испитување на воените набавки и поврзаноста на вишокот профит од страна на изведувачите. На оваа функција, Носке помогнал да го прошири авторитетот на парламентот.[1]
Подоцна кариера и смрт[уреди | уреди извор]
Носке бил гувернер на покраината Хановер од 1920 година. Тој станал поконзервативен и го поддржал Паул фон Хинденбург на изборите во 1925 и 1932 година.[1] Меѓутоа, како социјалдемократ, тој бил ослободен од своите должности во пролетта 1933 година, а потоа отфрлен на 1 октомври од страна на нацистичката влада. Носке потоа се преселил во Франкфурт. Во 1944 година тој бил уапсен од Гестапо под сомневање за вмешаност во заговорот против Адолф Хитлер на 20 јули, и затворен во концентрациониот логор Равенсбрик.[2] Носке бил ослободен од сојузничките војници од затворот на Гестапо во Берлин.
Тој починал во Хановер на 30 ноември 1946 година од мозочен удар додека се подготвувал да отпатува во САД каде требало да одржи предавање. Тој е погребан во Хановер.
Прием[уреди | уреди извор]
Носке е наречен „една од најсилните и во исто време контроверзни личности од своето време“.[3] Според некои, Носке имал храброст да ја спречи Германија да падне во хаос, а потоа и тиранија од типот што претходно се случил во Русија по болшевичката октомвриска револуција.[3] Други историчари го нарекуваат „примитивен, брутален“ и некој што „не можеше да се диференцира, заљубен во насилство, кој според неговиот менталитет би се вклопил подобро во НСДАП отколку во СПД“.[4] :185
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 „Biografie Gustav Noske (German)“. Bayerische Staatsbibliothek. Посетено на 25 June 2013.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Biografie Gustav Noske (German)“. Deutsches Historisches Museum. Посетено на 12 June 2013.
- ↑ 3,0 3,1 Herzfeld, Hans (ed) (1963). Geschichte in Gestalten:3:L-O (German). Fischer, Frankfurt. стр. 231–232.CS1-одржување: излишен текст: список на автори (link)
- ↑ Haffner, Sebastian (2002). Die deutsche Revolution 1918/19 (German). Kindler. ISBN 3-463-40423-0.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
. Енциклопедија Британика (12.. изд.). 1922.
