Грлобол
| Грлобол | |
|---|---|
 | |
| Вирусен фарингит, најчеста причина за грлобол | |
| Причинители | инфекции, воспалителини заболувања, рак, пушење...[1] |
Грлобол[2][3] или болка во грлото — симптом најчесто предизвикан од инфекции на голтникот (особено вируси на настинка), но може да биде предизвикано и од воспалителни болести, рак, системски заболувања или резултат на пушење. Грлоболот е исто така редок несакан ефект на некои лекови. Лечењето, доколку е потребно, зависи од причината. Кај вирусните инфекции, кои се најчеста причина, антибиотскиот лечење не е ефикасно,[4] и таквиот несоодветен антибиотско лечење го зголемува ризикот од антибиолтска отпорност на бактериите.[5]
Причини
[уреди | уреди извор]Најчеста причина за воспалено грло е вирусна инфекција на грлото (вирусен фарингит), особено со вируси на настинка, но воспаленото грло може да биде и симптом на други вирусни инфекции (грип, мононуклеоза, мали сипаници, овчи сипаници, КОВИД-19, ангина).[6] Вирусните инфекции на грлото често се придружени со други симптоми, како што се течење на носот, кашлица, кивање...[7]
Вообичаени причини за болки во грлото вклучуваат бактериски инфекции, особено стрептококи од групата А (Streptococcus pyogenes). Кај возрасните, стрептококите од групата А се предизвикувачи на 30 % од сите бактериски инфекции на грлото, а кај децата дури 50 %.[1]
Можни, но поретки причини вклучуваат:
- гастроезофагеална рефлуксна болест (најчеста причина за хронично болно грло),
- потешки воспалителни болести,[1]
- рак,[1]
- системски заболувања,[1]
- пушење[1] и други извори на иритација (загаден воздух, алкохол, зачинета храна),[6]
- употреба на одредени лекови.[1]
Лечење
[уреди | уреди извор]Грлоболот често е безопасе и сам се лекува, особено ако е предизвикан од вирусна инфекција.[8] Болките во грлото предизвикани од вирусна инфекција обично траат пет до седум дена и не бараат лечење. Лековите можат да ги ублажат проблемите предизвикани од болки во грлото. За самолекување на грлобол, достапни се различни пастили, спрејови и плакнења за уста кои делуваат месно на грлото и може да ги содржат следните активни состојки:[8]
- калциум пантотенат (по голтање, се претвора во пантотенска киселина или витамин Б5, кој помага во обновувањето на мукозните мембрани)
- антисептици - амилметакрезол, бензалкониум хлорид, цетилпиридиниум хлорид, дихлоробензил алкохол, хлорхексидин глуконат, крезол, повидон-јод (го инхибираат растот и развојот на микроорганизми на мукозната мембрана)
- локални анестетици - лидокаин и бензокаин (локално го намалуваат или елиминираат чувството на болка)
- бензидамин хлорид (има антиинфламаторно и аналгетско дејство)
- флурбипрофен (нестероиден антиинфламаторен лек со аналгетски, антипиретик и антиинфламаторно дејство)
- Исландски чај (слузот ја штити мукозната мембрана од иритација, а киселините на лишаите имаат благо антимикробно дејство)
Системски лекови против болки, како што се парацетамол и ибупрофен, исто така се користат за ублажување на болката.
Кога причината е бактериска инфекција, може да биде неопходно лечење со антибиотици.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 http://www.drmed.org/wp-content/uploads/2014/06/III-20.pdf [{{{1}}} Архивирано] на {{{2}}}. Kert S. Boleče žrelo – Navodilo za bolnike. Združenje zdravnikov družinske medicine in Zavod za razvoj družinske medicine, vpogled: 29. 10. 2020.
- ↑ „грлобол“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „грлобол“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ Cohen, Jérémie F.; Pauchard, Jean-Yves; Hjelm, Nils; Cohen, Robert; Chalumeau, Martin (June 2020). „Efficacy and safety of rapid tests to guide antibiotic prescriptions for sore throat“. The Cochrane Database of Systematic Reviews. 6: CD012431. doi:10.1002/14651858.CD012431.pub2. ISSN 1469-493X. PMC 7271976. PMID 32497279.
- ↑ „Antibiotic resistance“ (англиски). Посетено на 2020-09-18.
- ↑ 6,0 6,1 https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sore-throat/symptoms-causes/syc-20351635, vpogled: 30. 10. 2020.
- ↑ https://www.webmd.com/cold-and-flu/sore-throat-cold-strep-throat-tonsillitis#1, vpogled: 30. 10. 2020.
- ↑ 8,0 8,1 Turk N. Samozdravljenje bolečine v prebavnem traktu. Farm vestn 2020; 71: 250–258.