Гоцеа охридана

Гоцеа охридана (Gocea ohridana) — ендемичен вид на полжав во Охридско Езеро.

Опис и распространетост

Гоцеа охридана е школка со радијални пруги, предот ѝ е валватоиден. Првиот виор се развива слабо, но последниот силно се развива, и се протега, т.е. одделен е од другите вртливи, така што отворот е значително оддалечен од последниот, но само од еден вител. Гледано нанапред, отворот е трикратен, стеснет, скоро аголен на горниот дел, долната усна е заоблено засечена (конкавна), а надворешната е конвексна. Оперкулумот е црвеникав, продолжен од широк навој со ламелозни „калеми“, се протега од стапалото на животното, чие ткиво, во форма на мал израсток, исполнува една минута во дупката.

Локација: Охридското Езеро, на камењата од Вели Даб, ширејќи се кон источниот брег на езерото.

Вертикална дистрибуција

Статусот на ендемскиот гастропод Гоцеа охидана врз основа на неговата дистрибуција и густина во Охридското Езеро, преку примероците собрани од шест точки на длабочина долж трансектите на наоѓалиштата Велидаб и Свети Заум кои се наоѓаат во југоисточниот крајбрежен регион на Охридското Езеро, единствениот регион познат како живеалиште на овој ендемичен полжав. На месноста Велидаб, Гоцеа охидана била забележана само на длабочина од 0,5 м, додека на наоѓалиштето Свети Заум, овој вид бил присутен на длабочина од 0,5 м со мала густина и на длабочина од 2,0 m со поголема густина. Видот бил снимен само на песочно-камено дно, со популација и густина во опсег од 44–220 инд./м². Видот не бил пронајден во други видови живеалишта, што укажува на висока „селективност“ или тесна еколошка валентност за населување во различни живеалишта како едно од факторите што ги ограничуваат видовите само на овој регион во Охридско Езеро.

Варијации на густина

Во крајбрежната зона на Охридско Езеро на месечно ниво, во периодот од август 2009 година до август 2010 година, максималната густина е забележана во јули 2010 година, со 1100 инд./ m², додека минималната густина била во ноември 2009 година и февруари 2010 година (176 инд./ m²). Од овие месеци, густината варирала од 367 до 733 инд./ m² месечно.

Вертикалната дистрибуција на Гоцеа охридана во крајбрежната зона на Охридското Езеро се појавила и во проучуваните профили, Велидаб и Свети Заум. Во Велидаб била пронајден на длабочина од 0,5 м, додека во профил Свети Заум - на длабочина од 0,5 и 2,0 м. Поголема вкупна густина на Гоцеа охридана била снимена на длабочина од 2 m (264 инд./ m²) на песочното дно, со вегетација. Густина од 176 инд./ m² бил снимен на длабочина од 0,5 м и камено дно, со Кладофора. Годишната просечна вредност на густината од овој вид во Охридското Езеро бил 220 инд./ m². Гоцеа охридана била снимена само на дното составено од песочен камен, со густина на население во опсегот од 44–220 инд./ m². Максималната густина била вклучена во песочно-каменито дно покриено со Chara tomentosa. Евидентирана била минималната густина на населението на камено дно со Кладофора. Видот не се наоѓал во други видови живеалишта, како што се: песок, потопена вегетација, кал, кал со вегетација, зона на школка и појаси на Хара.

Должината на школката и пречникот се зголемуваат со зголемување на длабочината на живеалиштето.

Значење

Гоцеа охидана имала ниско ниво на густината на населението воопшто, како и ограничена дистрибуција, како резултат на физичко-хемиски услови на водата и општо специфични лимнолошки услови во езерото. Долгата историја и еволуција на сливот на Охридското Езеро, овозможило создавање на разновидни крајбрежни области со бројни карстни извори и плитко песочно живеалишта на север од особено значење во однос на нивото на ендемизам на без'рбетниците и фауната на Охридското Езеро.

Најважниот локалитет Велидаб, е локалитет со највисока гастроподна разновидност: 24 видови, од кои 22 се ендемски. Малите песочни области помеѓу карпите може да се сметаат како миграторна бариера за дисперзија на малите таксони, вклучувајќи Гоцеа охидана, што резултира со ограничување во дистрибуцијата на видови.

На релативно мала големина на Охридското Езеро и на исклучително мал опсег од многу ендемски видови, заедно со зголемување на човечкиот притисок, ја направиле фауната особено ранлива, а некои ендемски видови се претпоставува дека веќе исчезнале. Со оглед на тоа што антропогените ефекти се забележуваат сите околу езерото, негативно влијание врз човекот врз клучот ендемските области може да имаат сериозни последици.

На пример, уништување на живеалиштата наоколу Велидаб би можело да предизвика губење на биоразновидноста на езерото за повеќе од 10%. Концентрацијата на хранливи материи се зголемила за двапати во текот на последните 60 години. Но од друга страна, се очекува дека климатските промени и глобалното затоплување би имале влијание врз езерската екологија, со намалување на нивото на водата и многу повеќе важно за процесите на мешање. Познато е дека повеќето од ендемските животински видови се поврзани високи кислородни води и намалување на нивото растворен кислород би било од клучно значење за нивниот опстанок.

Главните закани за постоењето на Гоцеа охридана се загадувањето на водата и промените на живеалиштата, кои се во тренд на зголемување, особено во северниот дел на Охридско Езеро, како и воведување на туѓи видови и зголемена опасност од пожар во регионот, уништување на шумите што би довело до ерозија и зголемено оптоварување на седименти, што би влијаело на овој мал гастропод, намалувајќи ја неговата способност да филтрира вода. Не му се закануваат само директните влијанијата,туку и загадување од канализацијата од поголемите соседни градови што ја загадува водата на езерото. Земјоделските области во близина на Преспанското Езеро ги контаминираат истите езерски води, што ги храни водоносен слој на Охридското Езеро, што резултира со зголемен хранлив товар.

Загрозеност

Според принципите и критериумите на IUCN (2010) Црвен список на загрозени видови, Гоцеа охридана е наведена како Критички загрозена.

Одржување на популациите на загрозен мекотел, вклучително и Гоцеа охридана, во границите со стабилна густина треба да вклучува:

1. Конзервација на страницата: Главната конзервација акција е да се заштитат клучните живеалишта, како што се античките езера на Балканот, подземни системи и региони

прикажување или висока разновидност или високо ниво на закана;

1. Следење на видовите или живеалиштата;

Овие клучни ендемизми и разновидности на крајбрежните локалитети (области или живеалишта) би требало да бидат заштитени земајќи ги предвид специфичните еколошки барања на ендемските видови, вклучително и Гоцеа охридана како еден од најспецифичните ендемски видови од разновидната класа на Гастропода во Охридското Езеро.