Господа Глембаеви

Господа Глембаеви
Автор	Мирослав Крлежа
Земја	Југославија
Јазик	хрватски
Содржината
Локализација	Загреб; 1914.
Објавување
Датум	1929.
Број на страници	142

Господа Глембаеви — драма на Мирослав Крлежа од 1929 година. Драмата е поделена во три чина и се занимава со настаните и расколот во семејството Глембаеви. Ова е прва драма, од три драми од циклусот Глембаеви, во кој се вклучени и драмите Во агонија и Леда.

Според драмата во 1988 година е снимен филмот Глембаеви во режија на Антун Врдољак, а во главните улоги се Мустафа Надаревиќ како Леоне и Ена Беговиќ како бароницата Кастели-Глембај.

Акција

Чин I

Црвен салон. На ѕидовите има околу петнаесет портрети на семејството Глембаеви. Сè е полно со гости. Ангелика, вдовицата на Иван Глембај, (најстариот син на Игњат Глембај) стои на сцената и ги набљудува портретите. Таа е витка и елегантна, криејќи ги рацете во наборите на ракавите. Леоне Глембај стои до неа. Има седа коса, тенка брада, без мустаќи. Има луле во устата. Леоне почнува да зборува за Кант и Ојлер, потоа за логика и математика. Најпрво се открива дека Леоне е заљубен во Анџелика кога и кажува дека таа е единственото нешто во што верува во куќата во Глембај. Тој и кажува дека ја гледа цела вечер. На Ангелика станува непријатно. Доаѓаат до портретот на Ангелика и почнуваат да зборуваат за тоа. Пристигнуваат Фабричи и Силбербрант. Сите зборуваат за портретот. Додека Фабрици и Силбербрант го фалат, Леоне постојано му наоѓа мана. Ангелика станува непријатно и оди на други портрети. Сите доаѓаат по неа. Таа почнува да го испрашува Фабрицио за луѓето од портретот. Додека Фабрици зборува за нивните добротворни цели, Леоне вели дека вистината е дека сите Глембаеви се измамници и убијци. Фабрици беше зачуден од неговиот став. Пристигнува Пуба барајќи ја бароницата. Целиот е раздразлив бидејќи никој освен него не е загрижен за неодамнешниот настан. Зборува за написи во весниците, кои зборуваат неповолно за семејството Глембаеви и особено за бароницата. Смета дека тоа треба да се демантира во весникот. Потоа доаѓа Глембај и вели дека не е потребно. По концертот на пијано, бароницата влегува во просторијата. Вели дека ја ослободиле и дека повеќе не зборуваат за тоа бидејќи тоа ја вознемирува. Пуба го прашува Глембај што да прави. Вториот одговара дека е против, а бароницата вели дека ја боли главата. Пуба почнува да чита статија која објаснува се: Синоќа околу девет часот кројачката Фаника Цањегова се фрлила од третиот кат од куќата на банкарот заедно со своето седуммесечно дете, откако била исфрлена од куќата на Глембаеви. Пред тоа, нејзината свекрва била прегазена од бароница со нејзината кочија, но била ослободена. Написот ја обвинува бароницата дека ја убила својата свекрва и шивачка. Глембај повеќе не може да слуша и бара од Паби да престане да чита. Пуба почнува да кажува дека треба да ги демантираат ваквите написи во весниците. Глембај повторно се крева против тоа. Леоне, слушајќи цело време, им кажува дека ниту еден збор не може да оживее мртва жена. Бароницата се буни, не мисли дека е таа виновна. Тој оди на тоа прашање. Тој вели дека разговарал со жената и дека побарала само една машина за шиење. Тој и рекол да не се понижува и да си оди. Кога таа замина, тој отиде и купи машина за шиење и ја испрати на нејзината адреса. Пуба го гледа ова како можност да го демантира весникот, а Леоне не може да верува во тоа. На бароницата и е доста и ја напушта собата со својата придружба до терасата, а потоа во градината. Во далечината се слуша гром. Следува расправија меѓу Леоне и Силбербрант. Силбербрант вели дека слушнал разговор помеѓу Леоне и шивачката и дека го слушнал Леоне како најдоброто нешто да направи е да се фрли низ прозорецот. Леоне одговара со обвинување на бароницата и нејзината лажна добротворна организација. Силбербрант почнува да ја брани, а Леоне го обвинува дека е љубовник на бароницата. Сето ова Глембај го слуша на тераса. Гостите заминуваат. Некои зборуваат за врската помеѓу Леоне и Анџелика.

Чин II

Тоа се случува триесет минути подоцна. Сè се одвива во собата на Леоне Глембај. Ги пакува куферите. Таму се наоѓа и Силбербрант. Го обвинува Леоне дека не го обвинувал пред сите. Да му го кажеше тоа приватно, сепак можеше да му прости, но вака не знае. Леоне едвај обрнува внимание на Силбербрант. Некој чука. Влезете во Глембај. Леоне му вели да седне. Глембај останува да стои. Силбербрант се извинува и ја напушта собата. Дијалогот меѓу татко и син продолжува. Почнуваат да зборуваат за сликањето на Леон, за громот, за некои глупости, постојано избегнувајќи ја темата. Конечно Леоне го прашува зошто дошол. Глембај му кажува дека го слушнал секој збор што го кажува и го прашува дали е вистина. Леоне вели дека е непотребно да разговараат. Глембај сака тие да имаат пријателски разговор, но Леоне одбива. Глембај бара докази, а Леоне вели дека нема. Леоне почнува да зборува за семејството. Тој вели дека за се е виновна бароницата. Неговата сестра Алис се удави, бидејќи дознала дека младиот човек во кој се заљубила е љубовник на бароницата. Тој ја обвинува бароницата и за смртта на нејзината мајка, која била отруена. Вели дека се сеќава дека веќе следниот ден кај нив дошла бароницата, со букет темјанушки и куче, и дека не се ни молила „Оче наш“, туку се прекрстила и отишла во салонот. Глембај му кажува дека припаѓа во лудница и дека тоа е крвта на Даниел, а не на Глембај. Леоне го обвинува татко му дека купувал подароци и вили за бароницата додека мајка му била жива и дека сè уште земал пари од него што би можеле да ја нахранат целата земја. Глембај одговара дека бароницата го научила како да живее и дека нема право да ја обвинува. Потоа почнуваат да се расправаат за пари и имот, кој на семејството му го донела мајката на Леоне. Тие се навраќаат на тоа како Леоне ја обвини бароницата дека има љубовница. Леоне му дава писма на својот татко, пронајдени кај еден Скромак кој се самоубил поради бароницата, напишани со ракопис на бароницата и потпишани од Мињон. Глембај не препознава букви. Тогаш Леоне почнува да ја навредува бароницата, што резултира со напад на бес на Глембај, кој на крајот го удира Леоне двапати, раскрвувајќи му го лицето. После тоа, Леоне признава дека бароницата и него го завела и затоа не дошол единаесет години. Глембај почнува да го пробива срцето. Повикува слуга да ја земе бароницата. Не можам да ја најдам во собата. Глембај станува сомнителен. Пристигнува бароницата, а Глембај ја прашува каде била. Таа се согласува дека била во градината бидејќи има мигрена. Глембај повторува: „М-м-м-и-гре-на? Во тоа мрморење, тој падна. Бароницата избезумено бара некој да донесе мраз.

Чин III

Спалната соба на Глембај. Глембај лежи на креветот. Ангелика клечи пред неговите нозе. Сликата на таткото на Леоне. Фабрици, Силбербрант и д-р Алтман се уште седат во собата. Се раздени. Пуба Фабричи разговара на телефон, договара состаноци на одборот. Фабрици, Алтман и Силбербрант разговараат за смртта. Д-р Алтман дискутира за смртта од медицинска перспектива, а Силбербрант од религиозна перспектива. Леоне не се задоволува со скицата и ја крши, а Пуба ги зема парчињата и ги реди на масата во целина. Леоне зборува за нејзиниот сон за мртва риба, велејќи дека тоа не е добро. Пуба зборува на телефон и дознава дека во банката има повеќе од пет милиони обврски. Пристигнува бароницата и ја замолува Анџелика да оди да земе вратоврска за Глембај. Останува сама со Леоне. Таа го прашува зошто ја мрази, што криела од него. Тој молчи. Тој му кажува на Леоне дека тој бил единствениот зрак светлина во куќата во Глембај. Таа вели дека нејзиниот син веќе ги добил одликите на Глембај, дека во него веќе се развива криминал. Ангелика се враќа. Тој носи вратоврска. Леоне оди кон телефонот. Се враќа и и кажува на бароницата дека директорот на Трговачка банка ја бара. Анџелика и Леоне остануваат сами. Леоне се разболува. Ангелика го води до каучот. Тој лежи. Тој и кажува како го претепал Глембај. Тој вели дека има само едно решение, а тоа е да се убие. Пристигнува бароницата, целосно лута. Вели дека Глембај е ѓубре, ѓубре, дека ја украл. Тој и кажува на Ангелика дека глуми, дека е курва, дека е љубовница на кардиналот. Леоне ѝ вели: „Излези“. Таа му вели дека куќата е нејзина сопственост, дека никој не може да ја избрка. Повторно го обвинува Глембај. Леоне и кажува дека си го земал само она што таа му го украла сите тие години. Тој и вели да замолчи. Бароницата ги обвинува сите Глембаеви дека се убијци и измамници. Леоне ги зема ножиците и ѝ вели: „Ни збор повеќе!“ Бароницата почнува да вика што сака од неа. Леоне сака да ја убие, но таа бега. Тој трча по неа. Се слуша како вратата треснува, стаклото се крши. Бароницата вика: „Помош!“ Влегува слуга и ги зема инструментите на доктор Алтман. Тој вели дека бароницата е заклана. Ангелика стои како статуа. Птици чврчорат во градината.

Ликови

• Наци (Игњат Жак) Глембај — банкар, раководител на фирмата „Глембај“ (69 год.).
• Леоне Глембај — син на Игњат и неговата прва сопруга Басилда Даниели (38 години).
• Бароницата Кастели-Глембај — втората сопруга на Глембај (45 години).
• Ангелика Глембај — вдовица на постариот син на Глембај, Иван (29 години).
• Титус Фабрици Глембај — братучед на Глембај (69 години).
• Пуба Фабрици Глембај — адвокат, правен советник на фирмата „Глембај“, син на Титус (28 години).
• Доктор Алтман — доктор (51 година).
• Алојзије Силбербрант — доушник на синот на бароницата и нејзин исповедник (39 години).
• Оливер Глембај — син на бароницата Кастели и Глембај (17 години).