Горни Алпи
| Hautes-Alpes Auts Aups (окситански) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Француски департман | |||||||
Одгоре надолу, одлево надесно: Масив де Серс, зградата на префектурата во Гап, Бар дез Екрен, Лак де Сер-Понсон и водопадот во Вале де ла Кларе | |||||||
| |||||||
 Местоположба на Горни Алпи во Франција | |||||||
| Држава | Франција | ||||||
| Регион | Прованса-Алпи-Азурен Брег | ||||||
| Префектура | Гап | ||||||
| Потпрефектура | Бријансон | ||||||
| Управа | |||||||
| • Претседател на Советот на департманот | Жан-Мари Бернар[1] (Републиканци) | ||||||
| Површина1 | |||||||
| • Вкупна | 5.549 км2 (2,142 ми2) | ||||||
| Надм. вис. | 1.665 м | ||||||
| Најг. вис. | 4.101 м | ||||||
| Најм. вис. | 470 м | ||||||
| Население (2019) | |||||||
| • Вкупно | 141.220 | ||||||
| • Ранг | 100-ти | ||||||
| • Густина | 25/км2 (66/ми2) | ||||||
| Часовен појас | СЕВ (UTC+1) | ||||||
| • Лете (ЛСВ) | СЕЛВ (UTC+2) | ||||||
| Број на департманот | 05 | ||||||
| Арондисмани | 2 | ||||||
| Кантони | 15 | ||||||
| Општини | 162 | ||||||
| ^1 Француски катастар на земјиште кој не ги вклучува естуарите, езерата, вештачките езера и ледниците поголеми од 1 км2. | |||||||
Горни Алпи (окситански: Auts Aups) — департман во регионот Прованса-Алпи-Азурен Брег во Југоисточна Франција. Се наоѓа во срцето на француските Алпи, по што го добил името. Горни Алпи имале население од 141.220 жители во 2019 година,[2] што го прави третиот најмалку населен француски департман. Негова префектура е Гап; негова единствена потпрефектура е Бријансон. Нејзините INSEE и поштенски код се 05.
Историја[уреди | уреди извор]
Горни Алпи е еден од првичните 83 департмани создадени за време на Француската револуција на 4 март 1790 година. Се состои од југоисточниот дел на поранешната покраина Дофине и северот на Прованса.
Во времето кога бил создаден департманот, двете планински општини Ла Грав и Вилар-д'Арен успешно воделе кампања за да бидат вклучени во Горни Алпи, а не во соседниот департман Изер каде првично биле доделени. Тоа било затоа што тие се надевале дека ќе имаат корист од релативната автономија и одредени фискални привилегии што ги уживал регионот од четиринаесеттиот век според условите на Статутот на Бријансон Ескартон.
Наполеон поминал низ Гап кога се враќал по неговиот егзил на Елба користејќи го патот што сега е познат како Наполеонова рута.
По поразот на Наполеон во Битката кај Ватерло, департманот бил окупиран од австриски и пиемонтски трупи од 1815 до 1818 година.
За време на Втората светска војна, Италија ги окупирала Горни Алпи од ноември 1942 до септември 1943 година.
Географија[уреди | уреди извор]
Департманот е опкружен со следниве француски департмани: Горнопровансалски Алпи, Дром, Изер и Савоја. На исток се граничи со метропола Торино и провинцијата Кунео во регионот Пиемонт.
Горни Алпи се наоѓаат на планинскиот венец Алпи. Се наоѓаат на просечна надморска височина над 1000 m, а највисоката надморска височина е над 4000 m. Единствените три големи градови се Гап, Бријансон и Амбрен, кој бил потпрефектура до 1926 година.
Третата највисока општина во цела Европа е селото Сен Веран. Гап и Бријансон се највисоката префектура и потпрефектура во Франција.
Низ департманот течат следните реки: Диранс, Гизан, Бјеш, Драк и Кларе. Диранс е преградена за да се создаде едно од најголемите вештачки езера во Западна Европа: Лак де Сер-Понсон. Долината Кера се наоѓа во источниот дел на департманот и многумина ја забележуваат како област со извонредна убавина.
Главни општини[уреди | уреди извор]
Најнаселена општина е префектурата Гап. Од 2019 година има 2 општини со повеќе од 10.000 жители и 6 општини со повеќе од 3.000 жители: [2]
| Општина | Население (2019) |
|---|---|
| Гап | 40.631 |
| Бријансон | 11.339 |
| Амбрен | 6.335 |
| Ларањ-Монтеглен | 3.543 |
| Вен | 3.216 |
| Шорж | 3.061 |
Население[уреди | уреди извор]
Екстремно планинскиот терен го објаснува реткото население, кое броело околу 120.000 во 1791 година. Малку се променило во текот на 19-тиот век, но паднало на околу 85.000 по Првата светска војна. Во голема мера благодарение на туризмот, населението се зголемило од 87.436 во 1962 година на 141.107 во 2016 година, главно во градот Гап.
Развој на населението од 1791 година:
| Година | Нас. | ±% |
|---|---|---|
| 1791 | 120,485 | — |
| 1801 | 112,5 | −6.6% |
| 1851 | 132,038 | +17.4% |
| 1901 | 109,51 | −17.1% |
| 1911 | 105,083 | −4.0% |
| 1921 | 89,275 | −15.0% |
| 1931 | 87,566 | −1.9% |
| 1946 | 84,932 | −3.0% |
| 1954 | 85,067 | +0.2% |
| 1962 | 87,436 | +2.8% |
| 1968 | 91,79 | +5.0% |
| 1975 | 97,358 | +6.1% |
| 1982 | 105,07 | +7.9% |
| 1990 | 113,3 | +7.8% |
| 1999 | 121,631 | +7.4% |
| 2006 | 130,752 | +7.5% |
| 2011 | 138,605 | +6.0% |
| 2016 | 141,107 | +1.8% |
Политика[уреди | уреди извор]
Департмански совет на Горни Алпи[уреди | уреди извор]
Претседател на Департманскиот совет на Горни Алпи е Жан-Мари Бернар од Републиканците по департманските избори во 2015 година.
| Партија | Седишта | |
|---|---|---|
| • | Републиканци и Унија на демократите и независните | 22 |
| Социјалистичка партија и Радикална партија на левицата | 8 | |
Пратеници во Народното собрание[уреди | уреди извор]
Горни Алпи ги избрале следните членови на Националното собрание за време на парламентарните избори во 2017 година:
| Изборна единица | Член [3] | Забава | |
|---|---|---|---|
| Прва изборна единица Горни Алпи | Паскал Бојер | Републиката напред! | |
| Втора изборна единица Горни Алпи | Жоел Жиро | Републиката напред! | |
Туризам[уреди | уреди извор]
Туристичката индустрија во голема мера зависи од скијањето во зима. Во лето, алпската глетка и многу активности на отворено привлекуваат посетители од цела Европа (едрење, планинарење, качување и воздушни спортови, како што е лизгање). Тур де Франс редовно минува низ департманот. Ова привлекува многу фанатици на велосипедизмот да возат на велосипед и да ја гледаат трката.
Поврзано[уреди | уреди извор]
- Кантони на департманот Горни Алпи
- Општини на департманот Горни Алпи
- Арондисмани на департманот Горни Алпи
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Répertoire national des élus: les conseillers départementaux“. data.gouv.fr, Plateforme ouverte des données publiques françaises (француски). 4 мај 2022.
- ↑ 2,0 2,1 Populations légales 2019: 05 Hautes-Alpes, INSEE
- ↑ Nationale, Assemblée. „Assemblée nationale ~ Les députés, le vote de la loi, le Parlement français“. Assemblée nationale.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- (француски) Prefecture website
- (француски) Мрежно место на Советот на департманот
- (француски) Мрежно место на Туристичко биро
|