Геске

Од Википедија — слободната енциклопедија

Геске, позната и како Хоргеске (починала по 1597 година) била централна фигура на судењето на вештерки во Стокхолм. Нејзиното судење припаѓало на првото од судењата за вештерки во Шведска, во кои биле спомнати Сатанскиот Сабат во Блокула, пактот на Ѓаволите и Ѓаволскиот знак.

Геске била жителка во Стокхолм. Таа, наводно, била од данско потекло, и нејзиниот прекар Horgeske произлегува од шведскиот зборот "Hora" ("курва") или "Хор" ("блуд"), што значи дека таа е сексуална работничка. Во септември 1597 година, Геске била обвинета за магии заедно со друга жена по име Брита Акесдотер.

Геске била обвинета дека лишила голем број луѓе од „моќта и храброста“ со употреба на магија. Вдовица и нејзиниот син ја обвиниле дека ги уценувала да и дадат „златен прстен, пари и парче злато“, но сепак продолжила да ги малтретира. Нејзината соучесничка Брита била обвинета дека им нанела болест на членовите на едно домаќинство со тоа што во таа куќа ставила волшебни предмети, во склад со магичен путер и канџа од петел. И двете ги негирале обвиненијата.

За време на судењето, една жена по име Карин дала сведоштво во кое ги посочила и Геске и Брита како виновни. Карин тврдела дека и самата е вештерка, која неодамна имала сексуални односи со Сатаната, како и многу други жени во главниот град. Таа објаснила дека Геске и Брита биле меѓу тие жени, дека неодамна ги видела како учествуваат во црниот Сабат на Сатаната во Блокула, каде што ја видела Брита како има секс со Ѓаволот. Карин тврдела дека Геске има белег на Сатана во нејзиниот нос, и дека доколку судот изврши физички преглед на Брита, ќе најде белег на Сатаната и на неа. По сведочењето на Карин, судењето на вештерки против Геске растело сè додека не биле вмешани шест жени. Наводно, жените изработувале волшебни предмети од коски и други делови од луѓе и животни за да им наштетат на своите соседи преку магија „и многу други такви зла, кои биле скриени под подот на нејзината куќа“.

Сепак, судењето никогаш не прераснало во масовно судење на вештерки. Судот останал скептичен за сведочењето на Карин: „таа не е од најдобриот вид; таа исто така беше од видот што јава до Блокула и не помина долго откако таа имаше телесно знаење за Ѓаволот. Но, таа беше предупредена да ја признае вистината и да не изнесува лаги.“ Судот не го сфатил сериозно сведочењето на Карин и избрал да го отфрли. Геске последен пат се споменува во затвор. Не е познато дали таа или Брита биле обвинети дополнително, но веројатно не биле. Случајот се случил во период од шведската историја кој означувал промена во погледот на магијата. За време на средниот век, магијата се сметала за релативно безопасно суеверие во Шведска и се гонела само ако предизвика нечија смрт. Инаку, казната нормално била камшикување или слично. Доцниот 16-ти век означил промена, бидејќи волшебството требало да се поврзе со Сатаната и жестоко да се гони без оглед на употребата, а во 1590-тите се случила првата серија судења на вештерки во Шведска во кои договорите со сатаната и посетите на Блокула станаа вообичаени. Судењата за шведски вештерки, сепак, сè уште биле водени во согласност со старите, толерантни закони, а казните биле вообичаено благи. Процесот против Геске им припаднал на овие.

Дури со реформскиот закон за вештерки од 1608 година, судењата за вештерки во Шведска се воделе на начин како на континентот, кога сите магиски практики биле поврзани со Ѓаволот и резултирале со погубувања без оглед на тоа како била користена магијата.

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  • Åberg, Alf, Häxorna: de stora trolldomsprocesserna i Sverige 1668-1676, Esselte studium/Akademiförl., Гетеборг, 1989 година (in Swedish)
  • Ankarloo, Bengt, Satans raseri: en sannfärdig berättelse om det stora häxoväsendet i Sverige och omgivande Länder, Ordfront, Стокхолм, 2007 година (in Swedish)