Герит Дау

Герит Дау или Герард Дау (холандски: Gerrit Dou или Gerard Douw; 7 април 1613 - 9 февруари 1675) — сликар од златното време на холандското сликарство, чиишто мали, измазнети слики се типични за стилот на т.н. Лајденски фејнсхилдери. Негова специјалност биле битовите мотиви, а се прочул и со неговите оптички мамки и вечерни сцени на светлина од свеќа, со силен ефект на светлосенка (кјароскуро).

Живот

Дау најпрвин учел цртање кај граверот Бартоломеј Долендо; потоа учел сликање витражи кај Петер Каухорн. На 15-годишна возраст станал ученик на Рембрант, каде што учел три години. Од овој голем мајстор на холандската школа Дау научил боење, како и посуптилните ефекти на светлосенката. Стилот на Рембрант се одразува во неколку порани дела, особено во автопортретот на возраст од 22 години, и во сликата „Слепиот Тобиja оди да го сретне синот“.

Меѓутоа уште релативно рано во своето творештво Дау оформил свој сопствен стил, кој во извесна смисла бил дури и спротивен на стилот на неговиот учител. Надарен со необична јаснотија на видот и прецизност во работата, тој негувал сложен и макотрпен стил на обработка. Малкумина сликари посветувале толкаво внимание и труд на сите можни детали во сликите, сè до последната ситница. Се вели дека проведувал пет дена само во цртање на една рака. Неговиот стил бил толку фин и истенчен што морал сам да си ги изработува четките.

Но и покрај дребниот начин на работа, сликите на Дау имаат општ ефект на урамнотеженост и без каква било напнатост и укоченост, а боите секогаш му се извонредно свежи и прозрачни. Особено милувал да слика на светлина од фенер или свеќи, чиишто ефекти ги пренесувал на платното со верност и вештина ненадминати во историјата на сликарството. Честопати при сликањето користел вдлабнато огледало и за да го долови точно, лицето низ врамена мрежа од свилени конци. Отпрвин бил мошне баран како портретист, но клиентелата почнала постепено да му се намалува бидејќи луѓето што ги сликал не сакале да седат толку долго колку што настојувал. Сите негови слики се со мали димензии, каде насликаните се претставени во мртва природа. Припишани му се над 200 дела, чии примероци можат да се најдат во сите позначани јавни збирки во Европа.

За негово најголемо ремек-дело се сметаат сликите „Жената со водна болест“ (1663), и „Холандската домаќинка“ (1650), обете во Лувр. Делото „Вечерно училиште“ (во Државнот музеј во Амстердам) претставува најдобар пример на сцените на свеќа, жанр во кој се издигнал над секој друг уметник. Во Националната галерија во Лондон можат да се видат претставителни примери како „Живинарски дуќан“ (1672) и автопортрет (погоре). Сликите му биле ценети и држеле високи цени, а се вели дека хашкиот вљубеник во уметноста Ван Спиринг му плаќал по 1000 флорини годишно само за правото да биде прв купувач. Дау починал во Лајден. Негов најпознат ученик е Франс ван Мирис Постариот.

Дела

1623-65: „Вечерно училиште“ (Државен музеј, Амстердам)
1628: „Астроном“ (Ермитаж, Санкт Петербург)
1630s: „Старица чита лекционар“ (Рембрантовата мајка) (Државен музеј, Амстердам)
1630s: „Портрет на девојка“ (Манчестерска уметничка галерија)
1631: „Принцот Руперт“, (Музеј Ж. Пол Гети, Лос Анџелес)
1635-36: „Мртва природа со момченце како дува меурчиња“ (Национален музеј на западната уметност, Токио)
1635-1640: „Портрет на човек“ (Национална галерија, Лондон)
1637: „Ентериер со млад виолинист (Национални галерии на Шкотска)
1640s: „Портрет на девојка“ (Национална галерија, Лондон)
1640-1645: „Портрет на човек“ (Ермитаж, Санкт Петербург)
1642-1647: „Св. Јероним во пустината“ (Спомен-галерија при Рочестерскиот универзитет, Њујорк)
1645: „Учителот“ (Фицвилијамов музеј, Кембриџ)
1646: „Девојка како сече кромид“ (Кралска збирка, Лондон)
1647: „Мртва природа со книга и торба“ (Музеј Ж. Пол Гети, Лос Анџелес)
1650s: „Младата мајка“ (Ликовна галерија, Берлин)
1650s: „Автопортрет“ (Државен музеј, Амстердам)
1650s: „Автопортрет на прозорец“ (Резиденц-галерија, Залцбург)
1652: „Надрилекар“ (Музеј Бојманс ван Бенинген, Ротердам)
1653: „Лекар“ (Крајстчерчка уметничка галерија, Крајстчерч, Нов Зеланд)
1653: „Виолинист (Лихтенштајнски дворец“, Виена)
1655: „Старица како сече леб“ (Музеј на ликовната уметност, Бостон)
1655: „Астроном на севеќа“ (Музеј Ж. Пол Гети, Лос Анџелес)
1658: „Младата мајка“ (Маурицхаус, Хаг)
1660-1665: „Старица одмотува конец“ (Ермитаж, Санкт Петербург)
1660-1665: „Војник капач“ (Ермитаж, Санкт Петербург)
1660-1665: „Жена капач“ (Ермитаж, Санкт Петербург)
1663: „Жената со водна болест“ (Лувр, Париз)
1663: „Жена на прозорецот со бакарна здела со јаболка и фазан“ (Фицвилијамов музеј, Кембриџ)
1665: „Дама како свири на клавикорд“ (Далвичка ликовна галерија, Лондон)
1670: „Испосник во молитва“ (Минеаполис)
1670: „Испосник“ (Национална уметничка галерија, Вашингтон)
1670s: „Живинарски дуќан“ (Национална галерија, Лондон)
1670-75: „Продавач на харинги“ (Ермитаж, Санкт Петербург)

„Автопортрет“ (Национална галерија, Лондон)
„Портрет на младич“ (Фицвилијамов музеј, Кембриџ)
„Вечерна светлина“ (Државен музеј, Амстердам)
„Младич“ (Хаг)
„Готвач“ (Лувр, Париз)
„Предилка“ (Фондација Гала-Салвадор Дали)
„Прелка“ (Музеј на убави уметности, Сан Франциско)
„Читател“ (Музеј на убави уметности, Сан Франциско)
„Портрет на непознат господин“ (Музеј на убави уметности при Универзитетот на Монтана, Мисула)
„Пес како лежи“ (Музеј на убави уметности, Бостон)

Наводи

Герит Дау (1613-1675): Мајстор од времето на Рембрант - Национална уметничка галерија Архивирано на 13 декември 2006 г. (англиски)

Надворешни врски

Дела од Дау на WGA (англиски)
Герард Дау - Животот од 1631 до смртта (англиски)
„Лекар“ (1653) Архивирано на 22 мај 2010 г. - документарна снимка (текст Архивирано на 22 мај 2010 г.) (англиски)