Геопарк
Геопарк — подрачје со посебен заштитен статус, на чија територија јасно се открива геолошката историја на Земјата, образувањето на месни предели, образувањето на карпи и минерални наоѓалишта, а масовно се зачувани ископани останки од праисториски животни. Во геопарковите создадени во различни земји се спроведуваат воведни екскурзии, најзначајните места (геоточки) се опремени со појаснителни табли. И пешаците и велосипедистите можат да патуваат по посебно поставени маршрути опремени со знаци и маршрутни карти.[1][2]
Движењето за геопаркови започнало во 1990-тите и постепено се распространило низ целата планета. Од 2002 г., постои посебна програма на УНЕСКО за поддршка на создавањето на Светска мрежа на национални геопаркови (Global Network of National Geoparks). Од 2004 г., создадената организација го развива т.н. „геотуризам“, кој служи и за образовни и за социоеколошки цели. До октомври 2010 г., оваа организација на УНЕСКО вклучувала 77 геопарка од 24 земји.
Поим
[уреди | уреди извор]Глобален геопарк на УНЕСКО е место со важни геолошки наоѓалишта. Овие подрачја им помагаат на луѓето да ги разберат природните опасности како земјотреси, цунамија и вулкани и да работат со заедниците за да ги намалат ризиците. Геопарковите исто така покажуваат докази за минатите и сегашните климатски промени и поттикнуваат еколошки туризам и обновлива енергија.[3]
Тие поттикнуваат одговорно користење на природните ресурси додека ја штитат животната средина. Иако геопарковите не се законски заштитени, важните места во нив често се. Геопарковите го поддржуваат одржливиот туризам со сврзување на геотуризмот, туризмот заснован на заедницата и културниот туризам, помагајќи како на природата, така и на месните заедници.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Herrera-Franco, Gricelda; и др. (2021). „Worldwide Research on Geoparks through Bibliometric Analysis“. Sustainability. 13 (3): 1175. doi:10.3390/su13031175. hdl:10835/9522.
- ↑ Mc Keever, P.; Zouros, Nikolas (December 2005). „Geoparks: Celebrating earth heritage, sustaining local communities“. Episodes. 28 (4): 274–278. doi:10.18814/epiiugs/2005/v28i4/006.
- ↑ „What is a Global Geopark? | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization“. УНЕСКО. Архивирано од изворникот на 8 февруари 2016. Посетено на 2015-08-16.
Библиографија
[уреди | уреди извор]- УНЕСКО (2010). Guidelines and Criteria for National Geoparks seeking UNESCO's assistance to join the Global Geoparks Network (GGN) (PDF). УНЕСКО.
- UGGpC (2016). Final Report, 1st Session (PDF) (Report). УНЕСКО. Архивирано од изворникот (PDF) на 2023-03-31. Посетено на 26 август 2022.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор] |
„Геопарк“ на Ризницата ? |
- Asia Pacific Geoparks Network
- European Geoparks Network, список и карта на 94 регионални геопарка, 2022 г.
- Global Geoparks Network, список и карта на 177 сертифицирани геопарка, 2022 г.