Прејди на содржината

Волтер де ла Мар

Од Википедија — слободната енциклопедија
Волтер де ла Мар
РЧ ЧЧ
Волтер де ла Мар
Роден/аВалтер Џон де ла Маре
25 април 1873(1873-04-25)
Чарлтон, Кент, Англија
Починат/а22 јуни 1956(1956-06-22) (возр. 83)
Твикенхем, Мидлсекс, Англија
Занимањеписател
ЖанрПоезија
Надприродна фикција
Детска книжевност
Значајни наградиМеморијална награда „Џејмс Тејт Блек“
1921
Медал „Карнеги“
1947

Волтер Џон де ла Мар (роден на 25 април 1873 – починал на 22 јуни 1956) – англиски поет, писател на кратки раскази и романописец. Веројатно е најзапаметен по своите дела за деца, по неговата поема „Слушателите“, и по неговата кратка психолошка хорор проза, вклучувајќи ги „Ситоновата тетка“, „Зелената соба“ и „Сите светци“. Во 1921 година, неговиот роман „Мемоарите на едно џуџе“ ја освоил наградата за спомен на Џејмс Тејт Блек за проза, а неговите повоени „Собрани раскази за деца“ го освоиле Карнегиевиот медал за британски детски книги во 1947 година.

Де ла Мар е роден на 1873 година, на Мерион Роуд, Чарлтон, тогаш во округ Кент, но денес дел од Кралската општина Гринич. Тој делумно потекнувал од семејство на француски хугенотски трговци со свила преку неговиот татко, Џејмс Едвард де ла Мар (1811–1877), директор во Банката на Англија; неговата мајка била втората сопруга на Џејмс, Луси Софија (1838–1920), ќерка на шкотски поморски хирург и автор, д-р Колин Арот Браунинг. (Тврдењето дека Луси била во роднинска врска со поетот Роберт Браунинг се покажало како неточно.) Имал двајца браќа, Франсис Артур Едвард и Џејмс Херберт, и четири сестри, Флоренс Мери, Констанс Елиза, Етел (која починала во детството) и Ада Мери. Де ла Мар претпочитал да биде познат како „Џек“ на своето семејство и пријатели, бидејќи не го сакал името Волтер.

Де ла Мар се школувал во училиштето на катедралата „Свети Павле“, а потоа работел од 1890 до 1908 година во одделот за статистика на лондонската канцеларија на „Стандард Оил“. Ја напуштил компанијата откако Сер Хенри Њуболт му организирал да добие пензија од Граѓанскиот список за да може да се концентрира на пишувањето.

Во 1892 година, де ла Мар се приклучил на Аматерскиот драмски клуб „Есперанца“, каде што се запознал и се заљубил во (Констанца) Елфрида Ингпен, главната глумица, која била десет години постара од него. Нејзиниот татко, Вилијам Алфред Ингпен, бил службеник на Судот за несолвентни должници и службеник на Правилникот. Де ла Мар и Елфрида се венчале на 4 август 1899 година и имале два сина и две ќерки. Семејството живеело во Бекенам и Анерли од 1899 до 1924 година [1] Домот во Анерли во Јужен Лондон бил место на многу забави, познато по имагинативните игри на шаради.

Во периодот од 1925 до 1939 година, де ла Мар живеел во Хил Хаус, Таплоу.

На 7 септември 1929 година, неговата ќерка, Жанет де ла Мар [2] се омажила за Доналд Џон Рингвуд во Таплоу, Бакингемшир, Англија.[3]

Во 1940 година, на Елфрида де ла Мар ѝ била дијагностицирана паркинсонова болест. Таа го поминала остатокот од својот живот како инвалид и починала во текот на 1943 година.

Од 1940 година до неговата смрт, де ла Мар живеел во Саут Енд Хаус, Твикенам, на истата улица на која живеел Алфред Тенисон. Де ла Мар го освоил годишниот Карнегиев медал од Здружението на библиотеки, со кој се признава најдобрата детска книга од британски државјанин во годината, за неговите „Собрани раскази за деца“ (Фабер и Фабер, 1947). Тоа била првата збирка што ја добила наградата.

Де ла Мар страдал од коронарна тромбоза во 1947 година, а починал од друга во 1956 година. Последната година ја поминал претежно врзан за кревет. За него се грижел медицинска сестра која ја сакал, но никогаш немал физичка врска со неа. Неговата пепел е погребана во криптата на катедралата „Свети Павле“, каде што некогаш бил дел од хорот.

Дојди ваму

[уреди | уреди извор]

„Дојди ваму“ претставува антологија уредена од де ла Мар, претежно од песни, но со малку проза. Првпат била објавена во 1923 година и доживеала успех; следеле и други изданија. Вклучува избор од песни од водечките џорџијански поети (од перспектива на де ла Мар).

Надприродност

[уреди | уреди извор]

Де ла Ма бил, особено, писател на приказни за духови. Неговите збирки „Осум приказни“, „Загатката и други приказни“, „Познавачот и други приказни“, „На работ“ и „Ветерот дува над нив“, содржат неколку приказни за духови.

Натприродните хорор дела на Де ла Мар биле омилени на Хауард П. Лавкрафт, кој во својата сеопфатна студија „Натприроден хорор во книжевноста“ напишал дека де ла Мар „е способен во своите повремени студии за страв да вложи остра моќ што само редок мајстор може да ја постигне“. Лавкрафт ги издвоил за пофалби кратките раскази на де ла Мар „Ситоновата ќерка“, „Дрвото“, „Од длабочините“, „Господин Кемп“, „Осаменик“ и „Сите светци“, заедно со неговиот роман „Враќањето“.

Гари Вилијам Крофорд ја опишал натприродната фикција за возрасни на де ла Мар како „меѓу најдобрите што се појавиле во првата половина на овој век“, забележувајќи ја разликата помеѓу високиот квалитет и нискиот квантитет на зрелите хорор приказни на де ла Мар. Други значајни приказни за духови/хорор приказни на де ла Мар се „A:B:O“, „Екипаж“, „Зелената соба“ и „Зима“.

Голем број подоцнежни писатели на натприродна фикција ги навеле приказните за духови на де ла Мар како инспиративни, вклучувајќи ги Роберт Ејкман, Ремзи Кемпбел, Дејвид А. Мекинти и Реџи Оливер. Научникот за хорор фикција Сунанд Џоши рекол дека натприродната фикција на де ла Мар „секогаш треба да има публика која ќе се згрози од нејзиниот ужас и ќе биде трогната на тажно размислување од нејзината замислена филозофија“.

Детска книжевност

[уреди | уреди извор]

За деца, де ла Мар ја напишал бајката „Три Мулла Мулгари“ (1910, подоцна преименувана во „Три кралски мајмуни “, пофалена од книжевната историчарка Џулија Бригс како „запоставено ремек-дело“ , а од критичарот Брајан Стејблфорд како „класична животинска фантазија“. Ричард Адамс ја опишал како свој омилен роман.

Џоан Ејкен ги цитирал некои од кратките раскази на де ла Мар, како што се „Бадемовото дрво“ и „Самбо и снежните планини“, поради нивниот понекогаш необјаснив квалитет, кој ги користел и во своите дела.[4]

Теорија на имагинацијата

[уреди | уреди извор]
Де ла Мар со В.Б. Јејтс и други (фотографија од Лејди Отолин Морел)

Де ла Мар опишал два различни „вида“ на имагинација – иако „аспекти“ можеби е подобар термин: детска и момчешка. На границата помеѓу нив се наоѓале Шекспир, Данте и останатите големи поети.

Де ла Мар сметал дека сите деца спаѓаат во категоријата што на почетокот имаат детска имагинација, која обично се променува во одреден момент од нивниот живот. Тој објаснил во предавањето „Руперт Брук и интелектуалната имагинација“ [5] дека децата „не се врзани од нивните допирливи сетила. Фактите за нив се најживите камелеони. [...] Тие се контемплативци, осаменици, факири, кои одново и одново тонат од бучавата и треската на постоењето и се претвораат во будна визија“. Неговата биографка Дорис Рос МекКросон го сумира овој пасус: „Децата се, накратко, визионери“. Овој визионерски поглед на животот може да се гледа или како витална креативност и генијалност, или како фатално исклучување од реалноста (или, во ограничена смисла, и двете).

Сепак, зголемените упади на надворешниот свет врз умот ја плашат детската имагинација, која „се повлекува како шокиран полжав во својата школка“. Оттогаш па натаму цвета момчешката имагинација, „интелектуалниот, аналитички тип“.

До зрелоста (предложил де ла Мар), детската имагинација или се повлекува засекогаш или станува доволно храбра за да се соочи со реалниот свет. Така се појавуваат двете крајности во спектарот на возрасните умови: логички и дедуктивни или интуитивни и индуктивни. За де ла Мар, „Едната знае дека убавината е вистина, другата открива дека вистината е убавина“. Уште еден начин на кој тој го кажува тоа е дека изворот на поезијата на визионерот е внатре, додека изворите на интелектуалецот се однадвор - надворешни - во „акција, познавање на нештата и искуство“ (формулирањето на МекКросон). Де ла Мар брза да додаде дека ова не ја прави поезијата на интелектуалецот помалку добра, но е јасно каде лежи неговиот сопствен избор.

  • Хенри Брокен (1904)
  • Три мула мулгари (1910) (илустрирано издание од Дороти П. Латроп [1919]), исто така објавено како Трите кралски мајмуни (детски роман)
  • Враќањето (1910; ревидирано издание 1922; второ ревидирано издание 1945)
  • Мемоари на едно џуџе (1921)
  • Господин Бампс и неговиот мајмун (1942) (илустрирано од Дороти П. Латроп)

Збирки кратки раскази

[уреди | уреди извор]
  • Загатката и други раскази (1923): „Бадемовото дрво“, „Додворувањето на грофот“, „Огледалото“, „Госпоѓица Дувин“, „Параболата на Селина“, „Тетката на Ситон“, „Патувачката птица“, „Чинија“, „Тројцата пријатели“, „Лиспет“, „Лиспет и Вејн“, „Дрвото“, „Од длабочините“, „Суштествата“, „Загатката“
  • Динг Донг Бел (1924): „Лишај“, „Безживот“, „Странци и аџии“, „Зима“
  • Метли и други приказни (1925): „Плетенки“ „Холандското сирење“, „Госпоѓица Џемима“, „Крадецот“, „Метли“, „Луси“, „Нос“, „Трите заспани момчиња од Ворикшир“, „Прекрасниот Мајфанви“, „Марија-Флај“, „Посетители“
  • Познавачот и други раскази (1926): „Г-дин Кемп“, „Исчезнат“, „Познавачот“. „Разочаран“, „Дремката“, „Убавата Пол“, „Сите светци“, „Пристаништето“, „Изгубената трага“
  • На работ (1930): „Осаменик“, „Врби“, „На прв поглед“, „Зелената соба“, „Оргијата“, „Идила“, „Пикник“, „Идеален мајстор“
  • Холандското сирење (1931) (изданија илустрирани од Дороти П. Латроп [1931] и Ирен Хокинс [1947]) (детски приказни)
  • Лорд Риба (1933), илустрирана од Рекс Вистлер (детски приказни)
  • Волтер де ла Мар Омнибус (1933)
  • Ветрот дува (1936): „Кои соништа можат да се остварат“, „Физика“, „Талисманот“, „Во шумата“, „Одвратно дете“, „Госпоѓица Милер“, „Куќата“, „Осватник“, „Гнездо од птици пеечки“, „Трубата“
  • Дремката и други приказни (1936)
  • Приказни, есеи и песни (1938)
  • Пикникот и други приказни (1941)
  • Најдобрите приказни на Волтер де ла Мар (1942)
  • Страшилото и други приказни (1945)
  • Собрани раскази за деца (1947) (изданија илустрирани од Ирен Хокинс [1947] и Робин Жак [1957])
  • Почеток и други раскази (1955): „Чудна продавница“, „Музика“, „Странецот“, „Соседи“, „Принцезата“, „Чардијанот“, „Лицето“, „Картуш“, „Сликата“, „Квинкункс“, „Годишнина“, „Лошо друштво“, „Почеток“
  • Осум приказни (1971)
  • Волтер де ла Мар, Кратки раскази 1895–1926 (1996): Збирка што ги опфаќа содржините од „Загатката и други раскази“, „Динг Донг Бел“ и „Познавачот и други раскази“, како и „Кисмет“, „Џелатовата среќа“, „Селото на староста“, „Чудото на Месечината“, „Џинот“, „Де Морти“, „Отфрлањето на ректорот“, „Свадбеникот“, „Буџетот“, „Крушата“, „Престапна година“, „Ветување во самрак“, „Два дена во градот“
  • Волтер де ла Мар, Кратки раскази 1927–1956 (2000): Збирка што ги опфаќа содржините од „На работ“, „Ветрот дува“ и „Почеток и други раскази“, како и „Рисот“, „Еден вид интервју“, „Приказната на Мелничарот“, „А:Б:О.“, „Оргијата: Идила, дел II“, „Доцна“, „Свиња“, „Д-р Игат“
  • Волтер де ла Мар, Кратки раскази за деца (2006)

Збирки поезија

[уреди | уреди извор]
  • Песни од детството (1902)
  • Поеми (1906)
  • Слушателите (1912)
  • Паунска пита (1913) (изданија илустрирани од В. Хит Робинсон [1916], Клод Ловат Фрејзер [1924], Роуланд Емет [1941] и Едвард Ардизоне [1946])
  • Потонатата градина и други песни (1917)
  • Превезот и други песни (1921)
  • Даун-Адаун-Дери: Книга со песни за самовили (1922) (илустрирана од Дороти П. Латроп )
  • Детски ден: Книга со рими (1924) (илустрирано од Винифред Бромхол)
  • Избрани песни од Волтер де ла Мар (1927, 1931)
  • „Работи и глупости и така натаму “ (1927) (изданија илустрирани од Болд [1927] и Маргарет Волп [1946])
  • Оваа година: Следната година (1937) (илустрирано од Харолд Џонс )
  • Ѕвона и трева (1941) (изданија илустрирани од Роуланд Емет [1941] и Дороти П. Латроп [1942])
  • Времето минува и други песни (1942)
  • Внатрешен придружник (1950) [6]
  • О, прекрасна Англија (1952)
  • Вплтер де ла Мар: Целосните песни, ед. Giles de la Mare (1969)
Ариелови Поеми

Шест песни биле објавени од Фабер и Фабер како дел од „Ариелови поеми“, за двете серии. Тие се следниве:

  • Сам (1927)
  • Од себе до себе (1928)
  • Кокичето (1929) [7]
  • Вести (1930)
  • До Луси (1931)
  • Сонот на веењето (1954)

Претстави

[уреди | уреди извор]
  • Премини: Самовилска претстава (1921) (книга илустрирана од Дороти П. Латроп (1923))

Нефикција

[уреди | уреди извор]
  • Некои жени романописци од седумдесеттите години (1929)
  • Пустински Острови и Робинзон Крусо (1930)
  • Луис Керол (1930)
  • Раните романи на Вилки Колинс (1932)

Уредени антологии

[уреди | уреди извор]
  • Дојди ваму (1923; ново и ревидирано издание, 1928; трето издание, ресетирано и печатено, 1957)
  • Теренот на Том Тидлер (1931; именуван по детската игра)
  • Едно рано утро, напролет: Поглавја за децата и за детството, како што е откриено особено во раните сеќавања и во раните дела (1935)
  • Еве го овој сонувач!: За мечтаење, ноќ, сон, љубовни соништа, кошмар, смрт, несвесност, имагинација, гатање, уметник и сродни субјекти (1939)
  • Љубов (1943)

Наследство

[уреди | уреди извор]

Наводи во книги

[уреди | уреди извор]

Чарлс Скот Монкриф, преведувајќи го седумтомното дело на Марсел Пруст „Во потрага по изгубеното време“, го употребил последниот стих од поемата на де ла Мар „Духот“ како наслов на шестиот том, Исчезнатата Албертина (француски: Albertine Disparu и La Fugitive ).

Во 1944 година, Фабер и Фабер, како и еден од пријателите на де ла Мар, извесен д-р Бет, се договориле тајно да изработат помен за неговиот 75-ти роденден.[8] Ова издание било заеднички напор во кој биле вклучени многу почитувачи на делото на Волтер де ла Мар и вклучувало поединечни дела од различни автори, вклучувајќи ги В. Саквил-Вест,[9] Џон Пристли,[10] Т.С. Елиот,[11] Зигфрид Сасун,[12] Лорд Дансани,[13] и Хенри Вилијамсон.[14]

Дебитантскиот роман на Ричард Адамс „Воден брод“ (1972) употребува неколку од песните на де ла Мар како епиграфи.

Драмата на Де ла Мар „Премини“ има важна улога во романот „Мантикор“ на Робертсон Дејвис. Во 1944 година, кога главниот лик Дејвид Стонтон има шеснаесет години, драмата на де ла Мар ја поставуваат учениците од училиштето на неговата сестра во Торонто. Стонтон длабоко се заљубува во девојката што ја игра главната улога, прва љубов што има длабок ефект врз остатокот од неговиот живот.[15]

Симпозиумот од Мјуриел Спарк ја цитира песната на де ла Мар „Збогум“: „Погледни го својот последен поглед на сите убави работи / секој час“.

Наводи во музиката

[уреди | уреди извор]

Бенџамин Бритен музицирал неколку од стиховите на де ла Мар: верзијата на де ла Мар на традиционалната песна „ Леви-Дју “ во 1934 година и уште пет други, кои потоа биле собрани во „Тит за Тат“.

Теодор Чанлер употребил текстови од приказната на де ла Мар „Затемнети“ за својот циклус песни 8 Епитафи.[16]

  1. ↑ Beckenham heritage, "Beckenham period"[мртва врска]
  2. ↑ „Jannette, daughter of poet and author Walter de la Mare, dancing at Ciro's Club, London“. alamy.com (англиски). 1928. Посетено на 20 July 2023.
  3. ↑ „Stealing Cakes“. Getty Images (англиски). 7 September 1929. Посетено на 20 July 2023. Julian de la Mare and Jane Baddeley (daughter of Angela Baddeley) fight for the last of the cakes at the wedding of Janette de la Mare and Donald John Ringwood in Taplow. Janette is the daughter of poet and author Walter de la Mare.
  4. ↑ Joan Aiken (1976). Geoff Fox; Graham Hammond; Terry Jones; Frederic Smith; Kenneth Sterck (уред.). Writers, Critics, and Children. New York: Agathon Press. стр. 24. ISBN 0-87586-054-0.
  5. ↑ de la Mare, Walter (1919). Rupert Brooke and the Intellectual Imagination. London: Sidgwick & Jackson. Посетено на 29 January 2014.
  6. ↑ de la Mare 1950.
  7. ↑ de la Mare 1929.
  8. ↑ Various contributors (1944). Tribute to Walter de la Mare on His 75th Birthday. Faber and Faber. стр. 5.
  9. ↑ Various authors (1944). Tribute to Walter de la Mare on his 75th Birthday. Faber and Faber. стр. 19.
  10. ↑ Various authors (1944). Tribute to Walter de la Mare on his 75th Birthday. Faber and Faber. стр. 15.
  11. ↑ Various authors (1944). Tribute to Walter de la Mare on his 75th Birthday. Faber and Faber. стр. 106.
  12. ↑ Various authors (1944). Tribute to Walter de la Mare on his 75th Birthday. Faber and Faber. стр. 110.
  13. ↑ Various authors (1944). Tribute to Walter de la Mare on his 75th Birthday. Faber and Faber. стр. 114.
  14. ↑ Various authors (1944). Tribute to Walter de la Mare on his 75th Birthday. Faber and Faber. стр. 171.
  15. ↑ William Barry Urquhart (1975). Jungian Psychology in Robertson Davies' Fifth Business and The Manticore: The Hero and His Quest. Thesis (M.A.)--University of New Brunswick., passim
  16. ↑ „Eight Epitaphs“. Song of America (англиски). Посетено на 12 February 2020.

Цитирани дела

[уреди | уреди извор]
  • de la Mare, Walter (1950). Inward Companion. London: Faber and Faber. Посетено на 15 October 2016.
  • de la Mare, Walter (1929). „The Snowdrop“. Poetry Nook. Drawings by Claudia Guercio. London: Faber and Faber. Посетено на 14 October 2016.

Дополнително читање

[уреди | уреди извор]
  • Adrian, Jack, "De la Mare, Walter", in David Pringle (ed), St. James Guide to Horror, Ghost and Gothic Writers. London: St. James Press, 1998. ISBN 1558622063
  • Blackmore, Leigh (2017). S. T. Joshi (уред.). „In Pursuit of the Transcendent: The Weird Verse of Walter de la Mare“. Spectral Realms (6).
  • Bleiler, Everett (1948). The Checklist of Fantastic Literature. Chicago: Shasta Publishers. стр. 96–97.
  • McCrosson, Doris Ross (1966). Walter de la Mare. Twayne.
  • Wagenknecht, Edward, "Walter de la Mare", in Seven Masters of Supernatural Fiction. New York: Greenwood, 1991. ISBN 0313279608.
  • Whistler, Theresa (1993). Imagination of the Heart:The Life of Walter de la Mare.
  • Willison, I. R., уред. (1972). „Water John De La Mare“. The New Cambridge Bibliography of English Literature. Volume 4: 1900–1950. Cambridge University Press. стр. 256–262. ISBN 0-521-08535-7.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Волтер_де_ла_Мар&oldid=5460397“