Виктор Григорович
Виктор Григорович Виктор Григорович | |
---|---|
![]() | |
Роден/а | 30 април 1815 Балта, Херсонска Губернија, Руско Царство |
Починат/а | 19 декември 1876 Елисаветград, Руско Царство | (возр. 61)
Занимање | Славист, фолклорист, книжевен критичар, историчар, новинар |
Виктор Иванович Григорович (руски: Ви́ктор Ива́нович Григоро́вич), (30 април 1815 – 19 декември 1876) — руски славист, фолклорист, книжевен критичар, историчар и новинар, еден од зачетниците на славистиката во Руското Царство.[1]
Младост и образование
[уреди | уреди извор]Виктор Григорович е роден на 10 април 1815 година во Балта, денешна Украина, каде што служел неговиот татко. Неговата мајка била полска католичка.[2]
Студирал во Балта и Уман во Базилијанското училиште, подоцна се запишал на Универзитетот во Харков. По дипломирањето, четири години живеел во Дорпат, каде студирал филозофија и класична филологија.[2]
Казански универзитет
[уреди | уреди извор]Во 1839 година, Григорович бил поканет на Казанскиот универзитет на новоотворениот оддел за словенски јазици. Во 1840 година, тој на факултетот се претставил со кандидатскиот есеј со наслов „Истражување за црковнословенскиот јазик“, во кој зборувал во корист на панонската теорија за потеклото на старословенскиот јазик. Потоа отпатувал во странство, а по враќањето го положил магистерскиот испит и ја објавил својата дисертација со наслов „Искуство во претставувањето на словенската книжевност во нејзините поважни епохи“. Ова, според Иван Котлијаревски, беше „првиот научен есеј во Русија за словенската книжжевност од гледна точка на словенскиот реципроцитет“, каде што паралелно се разгледувале не само руската и полската книжевност, туку биле споредени и книжевни факти од животот на таквите националности, за кои дотогаш не била препознаена книжевност.[2]
Од 1842 до 1863 година, Григорович бил професор на катедрата за словенска литература на Казанскиот универзитет.
Патувања на Отоманскиот Балкан
[уреди | уреди извор]

Григорович бил еден од првите научници што ги проучувал археологијата, етнографијата и историјата на Јужните Словени . Помеѓу 1844 и 1847 година, тој направи две и полгодишна турнеја низ османлискиот Балкан, при што собрал многу дела од јужнословенската и црковнословенската книжевност. За време на своето патување пронашол вредни средновековни ракописи што ги однел во Русија. Во Рилскиот манастир во 1845 година, тој пронашол два фрагменти од Македонски глаголски листови, кои денес се чуваат во библиотеката на Руската академија на науките во Санкт Петербург. Подобро зачуваниот дел од ракописот бил објавен во 1909 година под името "Македонски глаголски лист" од рускиот историчар Григориј Илински.[3]
Тој силно се потпирал на некои византиски извори за проучување на историјата на балканските Словени во неколку дела. Григорович збирката на својата словенска студија ја објавил во „Преглед на патувањето низ Европска Турција“. Неговата книга била објавена во научните белешки на Казанскиот универзитет во 1848 година, помагајќи ѝ на руската јавност подобро да ги запознае јужнословенските народи.[2]
Универзитетите во Москва, Казан и Одеса
[уреди | уреди извор]Во 1849 година, активноста на Григорович во Казан била прекината со неговото преминување во Москва, на местото на Осип Бодјански. На Московскиот универзитет, што му било наметнато до одреден степен, се чувствувал многу непријатно и речиси не одржувал предавања. Користејќи ја својата скапоцена збирка ракописи, што ги донел од словенските земји и од Света Гора, го разбудил интересот за палеографијата кај Фјодор Буслаев и други млади научници.[2]
Григорович се вратил во Казан, а од 1854 до 1856 година, покрај универзитетот, предавал словенска палеографија на Казанската теолошка семинарија. Во 1865 година бил назначен за професор на новоотворениот Царски новоруски универзитет во Одеса.[2]
Смрт
[уреди | уреди извор]Во 1876 година, Григорович поднел оставка и се преселил во Елисаветград, од каде што планирал да оствари патувања во сите делови на Јужна Русија, но на 19 декември 1876 година ненадејно починал. Неговите студенти и обожаватели почнале да собираат донации за изградба на негов споменик на Царскиот новоруски универзитет.[2]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Григорович Виктор Иванович, Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 „Григорович, Виктор Иванович“. Енциклопедиски речник „Брокхаус и Ефрон“ : во 86 тома (82 тома и 4 доп.). Санкт Петербург. 1890–1907.
- ↑ Ильинский, Г.А. (1915). Охридские глаголические листки. Отрывок древне-церковно-славянского евангелия XI в. [Ohrid Glagolitic Leaflets. A fragment of the ancient Church Slavonic Gospel of the 11th century]. Петроград.
|