Википедија:На денешен ден/Архива/Септември

Ова е Архивата на рубриката „На денешен ден...“

Истата има започнато да функционира на 25 јуни 2007.

јануари - февруари - март - април - мај - јуни - јули - август - септември - октомври - ноември - декември

---

Начин на користење на предлошките во рубриката

Денес е четврток, 25 април 2024; часот е 13:41 (UTC)

---

Предлошка:Септември 2024 Извор

1 септември

Настани

1752	Ѕвоното на слободата пристигнува во Филаделфија.
1804	Јунона, еден од најголемите астероиди во главниот појас, била откриена од германскиот астроном Карл Лудвиг Хардинг.
1897	Се отвора подземното метро во Бостон, станувајќи првото од тој вид во Северна Америка.
1905	Алберта и Саскачеван се придружуваат во Канадската конфедерација.
1939	Со инвазијата на нацистичка Германија врз Полска започна Втората светска војна.
1985	Заедничка американско-француска експедиција ги открива остатоците на Титаник.
1992	Министерството за надворешни работи на Русија официјално предложи Република Македонија да назначи свој официјален претставник во Москва.
2004	Во рускиот град Беслан започна заложничката драма, кога група вооружени чеченски терористи го нападнаа основното училиште во овој град во Јужна Осетија.

Родени

1453	Гонсало Фернандес де Кордоба — шпански војсководец.
1566	Едвард Алејн — англиски глумец.
1588	Анри II — принц од Конде, француски благородник.
1653	Јохан Пахелбел — германски композитор.
1795	Џејмс Гордон Бенет — американски издавач на весник.
1835	Вилијам Стенли Џевонс — англиски економист.
1854	Енгелберт Хумпердинк — германски композитор.
1856	Сергеј Виноградски — руски научник.
1858	Трајко Китанчев — македонски општественик, литерат, револуционер, просветен работник.
1863	Александар Танев — генерал во бугарската армија.
1888	Андрија Штампар — хрватски физичар.
1896	А. Ч. Бхактиведанта Свами Прабхупада — индиски хиндуистички теолог.
1898	Димитар Талев — македонски и бугарски писател.
1899	Герман Дамовски — комунистички деец.
1906	Франц Библ — германски композитор.
1920	Ричард Фарнсворт — американски глумец.
1929	Ане Рамси — американска глумица.
1939	Лили Томлин — американска глумица и комичарка.
1940	Гордана Михаилова Бошнакоска — македонска поетеса, писателка и есеистка.
1942	Ц. J. Шери — американски писател.
1945	Харис Силајџиќ — босански политичар.
1948	Љубомир Цуцуловски — македонски филозоф.
1950	Филип Фулмер — рагби-тренер.
1950	Михаил Фрадков — руски политичар и поранешен премиер на Русија.
1955	Брус Фокстон — англиски рок-музичар.
1957	Глорија Естефан — кубанско-американска пејачка.
1958	Сергеј Гармаш — руски и советски глумец.
1959	Кени Мајн — американски спортски новинар.
1960	Марко Млинариќ — југословенски и хрватски фудбалер.
1962	Руд Гулит — холандски фудбалер.
1966	Тим Хардавеј — американски кошаркар.
1970	Вана — хрватска поп-пејачка.
1980	Крис Ригот — англиски фудбалер.
1983	Хосе Антонио Рејес — шпански фудбалер.
1983	Кирил Терзиев — бугарски борач.
1986	Гаел Монфис — француски тенисер.
1989	Бил Каулиц — германска поп-рок ѕвезда.
1989	Том Каулиц — германска поп-рок ѕвезда.
1989	Даниел Стариџ — англиски фудбалер.
1992	Кристјано Бираги — италијански фудбалер.
1994	Бијанка Рајан — американска пејачка.
1995	Мунир Ел Хадади — шпански фудбалер.
1995	Огњен Јарамаз — српски кошаркар.
1996	Итана Грбиќ — црногорска ракометарка.

Починале

1159	Адријан IV — римски папа.
1557	Жак Картие — француски морепловец.
1648	Марин Мерсене — француски математичар.
1687	Хенри Мор — англиски филозоф.
1715	Луј XIV — француски крал.
1957	Денис Брајан — англиски музичар.
1970	Франсоа Шарл Моријак — француски писател.
1985	Стефан Белоф — германски тркач со коли.
1988	Луис Алварес — американски физичар и нобеловец.
1994	Борис Маленко — професионален американски борач.
1997	Золтан Цибор — унгарски фудбалер.
1998	Петар Шегедин — хрватски писател.
2003	Тери Фрост — британски глумец.
2006	Нели Конали — жена на тексашкиот гувернер Џон Конали.

2 септември

Настани

31 п.н.е.	Последната граѓанска војна во Рим: во Битката кај Акциум силите на Октавијан ги победуваат војските на Марко Антониј и Клеопатра.
1666	Избувнал Големиот пожар во Лондон, кој горел три дена, уништувајќи 10.000 градби вклучувајќи ја и катедралата Свети Павле.
1752	Обединетото Кралство го вовело грегоријанскиот календар, речиси два века подоцна од Западна Европа.
1807	Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген со огнени бомби и фосфорни ракети за да го спречи предавањето на Данска на флотата на Наполеон Бонапарт.
1922	Во Скопје бил формиран спортскиот клуб „Македонија“.
1930	Со авионот „Знак прашање“, француските пилоти Диеодн Кост и Морис Белонт го извршиле првиот непрекинат лет меѓу Европа и САД.
1944	Ослободен е Демир Хисар.
1944	Президиумот на АСНОМ на својата трета седница, одржана во манастирот Свети Прохор Пчински, еден месец по историското Прво заседание на АСНОМ, донел одлука за основање на телеграфска агенција на Македонија - ТАМ. Оваа агенција одиграла мошне важна улога во ширењето на вистината за праведната борба на македонскиот народ за национално и социјално ослободување.
1945	Завршила Втората светска војна: Конечното предавање на Јапонија било прифатено на борбениот брод „Мисури“, во пристаништето на Токио.
1991	Во Скопје е формирано Геронтолошкото друштво на Македонија.
2011	Јошихико Нода бил назначен за Премиер на Јапонија.

Родени

1548	Винченцо Скамоци — истакнат италијански ренесансен архитект.
1675	Вилијам Сомервил — англиски поет.
1838	Лилиуокалани — последната кралица на Хаваите.
1853	Вилхелм Оствалд — германски хемичар, добитник на Нобеловата награда.
1862	Фрањо Крежма — хрватски виолинист.
1901	Андреас Ембиркос — грчки поет-надреалист.
1913	Израел Гелфанд — руски математичар.
1928	Хорас Силвер — американски џез-музичар.
1933	Виктор Спинети — велшки глумец.
1935	Валентин Гафт — руски глумец.
1943	Џо Саjмон — американски пејач.
1946	Били Престон — американски музичар.
1947	Рајко Грлиќ — хрватски режисер.
1950	Михаел Ротер — германски рок-музичар.
1952	Џими Конорс — американски тенисер.
1953	Џон Зорн — американски џез-музичар.
1955	Егон Савин — српски театарски режисер.
1956	Златан Арнаутовиќ — југословенски ракометар.
1957	Тони Алва — американски скејтер.
1958	Сергеј Главјук — руски поет.
1960	Рекс Худлер — безбол играч.
1961	Карлос Валдерама — колумбиски фудбалер.
1962	Харис Шкоро — босански и југословенски фудбалер.
1963	Станислав Черчесов — руски фудбалер и тренер.
1963	Жанета Вангели — македонска сликарка.
1964	Кијану Ривс — американско-канадски глумец.
1965	Ленокс Луис — британско-канадски боксер.
1972	Сергеј Трифуновиќ — српски глумец.
1973	Џејсон Блејк — американски хокеар.
1973	Саво Милошевиќ — српски фудбалер.
1980	Хироки Јошимото — јапонски автотркач
1982	Бергузар Корел — турска глумица.
1989	Алешандре Пато — бразилски фудбалер.
1992	Емилијано Мартинес — аргентински фудбалски голман.

Починале

1680	Пер Брахе — шведски војник и државник.
1688	Роберт Винер — Градоначалник на Лондон.
1834	Томас Телфорд — шкотски цивилен инженер.
1865	Вилијам Роуан Хамилтон — ирски математичар.
1889	Захариј Стојанов — бугарски револуционер.
1905	Леонид Јанков — македонски револуционер.
1910	Анри Русо — француски сликар.
1921	Хенри Остин Добсон — англиски поет.
1934	Џејмс Алан — играч во унијата за рагби во Нов Зеланд.
1937	Пјер де Кубертен — француски историчар и педагог, основач на современите Олимписки игри.
1941	Коле Неделковски — македонски поет.
1964	Алвин Јорк — американски војник.
1973	Џ.Р.Р. Толкин — британски писател.
1976	Станислав Гроховјак — полски поет.
1984	Манос Катракис — грчки глумец.
1997	Рудолф Бинг — австриски менаџер на опера.
2002	Дик Рејнолдс — австралијански фудбалер и тренер.
2005	Боб Денвер — американски глумец.
2006	Вили Нинџа — американски танчер и кореограф.
2007	Сафет Исовиќ — босански и југословенски фолк-пејач.

3 септември

Настани

590	Грегориј I станува папа.
1650	Трета англиска граѓанска војна: Битка кај Данбар
1651	Трета англиска граѓанска војна: Вустерска битка - Чарлс II е поразен во последната главна битка во војната.
1783	Американска револуционерна војна: Војната завршува со потпишувањето на т.н. Париски договор од страна на САД и Кралството на Велика Британија.
1855	Индијански војни: Во Небраска, 700 војници под раководство на Американскиот Генерал Вилијам С. Харни се одмаздуваат за Гратан Масакарот со напаѓање на Индјанско село, убивајќи 100 мажи, жени, и деца.
1892	Англискиот фудбалски клуб Нотингем Форест го одигра својот прв натпревар во лигата против ФК Евертон.
1901	На патот од Банско за Симитли, кај месноста Потпрена скала, четниците на Јане Сандански и Христо Чернопеев ја киднапирале протестантската мисионерка Мис Елен Стоун и нејзината придружничка Катерина Стефанова - Цилка.
1933	Во Софија излегол првиот број на „Македонска правда“, весник на македонската емиграција, кој ја поддржувал идејата за балканска федерација.
1939	Започнала Втората светска војна, со објавувањето на војна од страна на Франција, Обединетото Кралство, Нов Зеланд и Австралија против Германија по инвазијата на Полска.
1943	Во Сиракуза, Италија потпишано е примирје меѓу сојузниците и италијанската Влада на маршал Бадољо. Пет дена подоцна, Италија капитулира.
1967	Шведска ја менува страната на возење од лево на десно.
1971	Катар добива независност од Обединетото Кралство. За разлика од другите емирати, Катар одбива да стане дел на Обединетите Арапски Емирати или Саудиска Арабија.
1976	Програм „Викинг“: Вселенското летало „Викинг 2“ слетува кај Утопија Планитија на Марс.
1995	Основана е фирмата eBay.
1997	Кај селото Жидилово, кај Крива Паланка во Република Македонија пристигна природниот гас.

Родени

1568	Адријано Банчери — италијански композитор.
1571	Бенвенуто Челини — италијански вајар.
1693	Чарлс Редклиф — британски политичар.
1851	Олга Константиновна — руска кнегина.
1856	Луис Суливан — американски архитект.
1869	Фриц Прегл — словенечки хемичар, добитник на Нобеловата награда.
1875	Фердинанд Порше — австриски автомобилски инженер.
1889	Исак Самоковлија — босански писател.
1897	Сали Бенсон — американски писател.
1900	Ристо Крле — македонски драмски писател.
1913	Алан Лад — американски глумец.
1921	Христијан Тодоровски - Карпош — македонски народен херој.
1925	Манол Пандевски — македонски историчар и академик.
1931	Дик Мота — американски кошаркарски тренер.
1931	Радован П. Цветковски — македонски писател.
1939	Перо Миленковски — македонски писател.
1941	Сергеј Довлатов — руски писател.
1945	Виолета Аларова — градоначалник на Општина Центар.
1947	Марио Драги — италијански економист, менаџер и банкар, претседател на Европската централна банка.
1949	Хосе Пекерман — аргентински фудбалски тренер.
1955	Стив Џонс — англиски рок-музичар, член на групата Секс Пистолс (Sex Pistols).
1963	Горан Собин — хрватски и југословенски кошаркар.
1965	Чарли Шин — американски глумец.
1969	Доминик Вест — британски глумец.
1970	Герет Саутгејт — англиски фудбалер и тренер.
1976	Ешли Џонс — американска глумец.
1977	Олоф Мелберг — шведски фудбалер.
1979	Жулио Цезар — бразилски фудбалски голман.
1980	Б.Г. — американски рапер.
1981	Ѓорѓи Крстевски — македонски поп-пејач.
1982	Ања Алтхаус — германска ракометарка.
1983	Ники Хант — англиски фудбалер.
1984	Андре Кардозо — португалски велосипедист.
1986	Шон Вајт — американски сноубордер.
1986	Наталија Лобова — руска кануистка.
1986	Блел Кадри — француски велосипедист.
1988	Жером Боатенг — германски фудбалер.
1993	Доминик Тим — австриски тенисер.
1995	Никлас Зиле — германски фудбалер.
2000	Брендон Вилијамс — англиски фудбалер.

Починале

1402	Џан Галеацо Висконти — војвода на Милано.
1658	Оливер Кромвел — лорд-протектор на Англија.
1662	Вилијам Лентал — англиски политичар.
1766	Арчибалд Боуер — шкотски историчар.
1860	Алексеј Комјаков — руски поет.
1866	Константин Флавитски — руски поет.
1883	Иван Тургенев — руски писател.
1970	Винс Ломбарди — американски фудбалски тренер.
1985	Драган Манце — српски и југословенски фудбалер.
1987	Мортон Фелдман — американски композитор.
1987	Азиз Кељменди — војник на ЈНА.
1989	Гаетано Ширеја — италијански фудбалер.
1991	Френк Капра — американски филмски режисер.
1993	Јован Ивањин — македонски поет.
1996	Ог Мандино — американски писател.
2001	Полин Каел — американски филмски критичар.
2012	Ана Липша - Тофовиќ — југословенска и македонска оперска пејачка.
2017	Волтер Бекер — американски рок-музичар.

4 септември

Настани

476	Пад на Римското Царство.
1837	Во присуство на поголем број стручњаци, американскиот научник Семјуел Морзе со успех ја демонстрирал работата на својот телеграф. Кон средината на мај во 1844 г. веќе била воспоставена телеграфска врска меѓу Вашингтон и Балтимор, а набрзо телеграфот почнаа да го користат и европските земји.
1886	Индијански војни: По скоро 30 години борба, водачот на Апачите, Џеронимо му се предава со неговите преостанати војници на генералот Нелсон Мајлс во Аризона.
1939	Втора светска војна: Јапонија прогласува неутралност во Европската војна.
1940	За првпат во Втората светска војна, Германска подморница напаѓа брод од САД (УСС Гир) без разлика на неутралноста на САД и предизвикувајќи тензиите да се зголемат.
1944	Советскиот Сојуз ѝ објави војна на Бугарија која беше сојузник на фашистичка Германија. Три дена подоцна, трупите на маршал Толбукин ги започнаа операциите на Добруџа.
1951	Првото трансконтинентално телевизиско емитување се случува во Сан Франциско, Калифорнија, од Јапонската мировна конференција.
1971	Авион „Боинг 727“ (лет бр. 1866) од Alaska Airlines паѓа близу Џуно, Алјаска, убивајќи 111 луѓе.
1995	IV светска женска конферецнија се отвора во Пекинг, со присуство на над 4.500 делегати од 181 земја.
1996	Во Народната банка на Република Македонија се промовирани новите македонски пари, со нов дизајн, кои беа пуштени во оптек на 8 септември 1996 г.
2001	Објавено првото издание на графичкиот формат „размерлива векторска графика“ (SVG).
2016	Папата Франциск ја прогласува Мајка Тереза за светица.

Родени

1241	Александар III — крал на Шкотска
1383	Амадеј VIII — гроф на Савоја.
1702	Легал де Кермер — француски шахист.
1717	Џоб Ортон — англиски министер.
1824	Антон Брукнер — австриски композитор.
1832	Антонио Аглиарди — италијански дипломат.
1851	Џон Дилон — ирски националист.
1895	Најџел Брус — англиски глумец.
1913	Кензо Танге — јапонски архитект.
1917	Хенри Форд II — автомобилски индустријалец.
1934	Клајв Гренџер — британски економист, добитник на Нобеловата награда за економија.
1937	Дон Фрејзер — австралиска пливачка.
1945	Дени Гатон — американски музичар.
1946	Дејв Либман — американски џез-музичар.
1949	Дадо Топиќ — хрватски рок-пејач.
1950	Александар Берчек — српски глумец.
1957	Патрициа Талман — американска глумица.
1961	Кевин Кенеди — англиски глумец.
1970	Игор Кавалера — бразилски рок-музичар.
1972	Вања Изова Велева — македонска поетеса.
1973	Џејсон Дејвид Франк — американски глумец.
1980	Луси Силвас — англиска музичарка.
1981	Бијонсе Ноулс — американска пејачка.
1985	Раул Албиол — шпански фудбалер.
1991	Александар Анастасиевиќ — српски одбојкар.
1993	Лајвен Курзава — француски фудбалер.
1993	Јаник Караско — белгиски фудбалер.

Починале

1907	Едвард Григ — норвешки романтистички композитор.
1944	Методија Шаторов - Шарло — македонски комунист.
1963	Жорж Брак — француски сликар.
1965	Алберт Швајцер — француски хуманист, лекар, филозоф и музичар.
1986	Валтер Вандерли — бразилски оргулар и пијанист во правците босанова и лаунџ.
1989	Жорж Симеон — белгиски писател.
1991	Димитар Стојанов - Мире — еден од основоположниците на архивската служба во Македонија.
1997	Ханс Ајзенк — германско-англиски психолог.
1997	Алдо Роси — италијански архитект.
2002	Владо Перлемутер — литванско-француски пијанист.
2006	Стив Ирвин — австралијански природонаучник и телевизиски водител.
2006	Џакинто Факети — италијански Фудбалер.
2014	Џоан Риверс — американска комичарка иводителка на шуто „Модна полиција“.

5 септември

Настани

1600	Со повелба на кралицата Елизабета I е основана Источноиндиската компанија, со што беа удрени темелите на англиското колонијално владеење.
1774	Првиот континентален конгрес се собира во Филаделфија, Пенсилванија.
1800	Малта е освоена од Велика Британија.
1914	Прва светска војна: Почнува Првата битка на Марна. Североисточно од Париз, Французите напаѓаат и поразуваат германски сили кои напредуваат кон главниот град.
1939	Втора светска војна: САД прогласува неутралност во војната.
1948	Робер Шуман станува премиер на Франција.
1977	Сондата „Војаџер 1“ лансирана по мало задоцнување. На сондата е испратена златна плоча со снимки и симболи со кои им се претставува Земјата на потенцијалните вонземски цивилизации кои би наишле на неа.
1992	Бранко Црвенковски стана втор премиер на Република Македонија, на возраст од 29 години.
2011	Пуштена втората верзија на Енциклопедијата на живиот свет.

Родени

1187	Луј VIII — крал на Франција.
1638	Луј XIV — крал на Франција и Навара.
1568	Томазо Кампанела — италијански филозоф.
1585	Арман Жан ди Плеси Ришелје — француски државник, кардинал, прв министер на Луј XIII.
1704	Морис Кантен де Ла Тур — француски сликар.
1750	Роберт Фергусон — шкотски поет.
1774	Каспар Давид Фридрих — германски сликар.
1847	Џеси Џејмс — американски отпадник.
1881	Ото Бауер — австриски социјалдемоктратски политичар.
1912	Џон Кејџ — американски композитор, теоретичар и писател.
1919	Владо Малески — македонски револуционер, општествено-политички работник и писател.
1929	Андријан Николаев — советски космонаут.
1942	Вернер Херцог — германски режисер.
1946	Фреди Меркјури — британски рок пејач, член на групата „Квин“ (The Queen).
1947	Бади Мајлс — американски рок и фанк тапанар.
1951	Паул Брајтнер — германски фудбалер.
1951	Мајкл Китон — американски глумец.
1959	Рефет Елмази — македонски политичар.
1963	Кристиан Алфонсо — американска глумица.
1966	Милинко Пантиќ — српски фудбалер и тренер.
1967	Матијас Замер — германски фудбалер.
1967	Никола Којо — српски глумец и режисер.
1973	Роуз Мекгауан — американска глумица од италијанско потекло.
1981	Дру Картер — американски рагби играч.
1981	Даниел Морено — шпански велосипедист.
1984	Руслан Нахушев — руски фудбалер.
1984	Крис Анкер Серенсен — дански велосипедист.
1992	Александар Трајковски — македонски фудбалер.
2001	Букајо Сака — англиски фудбалер.

Починале

1566	Сулејман Величествениот — отомански султан.
1629	Доменико Алегри — италијански композитор.
1808	Џон Хоум — шкотски писател.
1906	Лудвиг Болцман — австриски физичар.
1920	Роберт Харон — американски глумец.
1926	Карл Харер — германски новинар.
1961	Алексо Демниевски - Бауман — македонски борец во Шпанската граѓанска војна и во НОВ на Македонија.
1988	Петар Ширилов — македонски писател и литературен критичар
1990	Ванчо Михајлов — раководител на ВМРО.
1994	Ајк Вилијамс — американски боксер.
1997	Мајка Тереза — католичка калуѓерка, добитничка на Нобеловата награда за мир и светица.
2017	Холгер Шукај — германски рок-музичар.
2021	Сара Хардинг — англиска пејачка, глумица и манекенка.

6 септември

Настани

1522	Шпанскиот морепловец Хуан Себастијан Елкано успеал да стигне назад во Шпанија со само 18 морнари (од вкупно 256) на еден брод од петте брода со кои Фернандо Магелан го започнал патувањето околу светот три години порано.
1776	Ураган го погодува Гваделуп, убивајќи повеќе од 6000 луѓе.
1885	Источна Румелија е присоединета кон Бугарија.
1901	Во Бафало, САД е извршен атентат врз американскиот претседател Вилијам Мекенли кој умре по една недела, а на 14 септември истата година Теодор Рузвелт стана нов претседател на САД.
1939	Втора светска војна: Јужна Африка ѝ објавува војна на Германија.
1944	Ослободено е Кратово.
1943	Италијанската војска и балистите од Кичево во го запалиле селото Извор и 25 куќи и во селото Белчиште.
1944	Царската влада на Бугарија ѝ објави војна на Германија. Одлуката е донесена во моментот кога единиците на Црвената армија веќе дојдоа до бугарската граница. Бугарија дотогаш беше сојузник на Третиот Рајх.
1962	Во Струга започна првата поетска манифестација Струшки вечери на поезијата. Најзначајната награда на Струшките вечери на поезијата е „Златниот венец“, која за првпат му е доделена во 1966 година на советскиот поет Роберт Иванович Рождественски за најдобра песна. Од 1971 година „Златниот венец“ се доделува за целокупен поетски опус.
1974	Претставници на Фронтот за национално ослободување на Мозамбик и претставници на португалската Влада склучија спогодба за независност на Мозамбик.
1975	Во катастрофалниот земјотрес што ја зафати Турција загинаа околу 23.000 луѓе.
1976	Студена војна: пилотот од воздухопловството на Советскиот Сојуз Виктор Беленко слетува со МиГ-25 воен авион кај Хакодате на островот Хокаидо во Јапонија и бара политички азил во САД.
2000	Одржан е Милениумскиот самит.

Родени

1620	Изабела Леонарда — италијански композитор.
1666	Иван V — цар на Русија.
1766	Џон Далтон — британски хемичар и физичар.
1829	Марие Закревска — полски физичар.
1869	Феликс Салтен — австриски автор.
1898	Џорџ Гершвин — американски композитор и музичар.
1904	Макс Розенблум — американски боксер.
1913	Леонидас — бразилски фудбалер.
1923	Петар II Караѓорѓевиќ — српски престолонаследник
1928	Роберт М. Пирсиг — американски автор
1956	Бил Ритер — американски политичар.
1959	Ана Бекута — српска фолк-пејачка.
1965	Џон Полсон — австралијански глумец и филмски режисер
1967	Игор Штимац — хрватски фудбалер.
1973	Никола Грбиќ — српски и југословенски одбојкар и тренер
1975	Дерек Ли — американски безболист
1978	Димитри Соле Љубин — македонски писател
1980	Џозеф Јобо — нигериски фудбалер
1984	Лук Абало — француски ракометар
1986	Равен Рајли — американска порно-глумица
1986	Александар Грим — германски слалом-кајакар
1987	Андреа Лекиќ — српска ракометарка.
1987	Кристос Цакмакис — грчки кајакар на диви води

Починале

972	Јован XIII — римски папа
1625	Томас Демпстер — шкотски историчар
1783	Бертинаци — италијански глумец и писател
1950	Олаф Стапледон — британски писател и филозоф
1969	Артур Фриденрајх — бразилски фудбалер.
1984	Ернест Туб — американски пејач
1994	Ники Хопкинс — британски музичар
1998	Акира Куросава — јапонски филмски режисер
2000	Ѓорѓе Мартиновиќ — косовски Србин, жртва на измачување.
2003	Хари Гоз — американски глумец
2007	Лучано Павароти — италијански тенор.
2017	Николае Лупеску — романски фудбалер.
2018	Берт Рејнолдс — американски глумец.
2021	Жан Пол Белмондо — француски глумец.

7 септември

Настани

70	Римската армија под водство на војсководецот Тит го окупира и уништва Ерусалим.
1764	Станислав Поњатовски е крунисан за крал на Полска.
1822	Бразил прогласува независност од Португалија.
1901	Со мирот во Пекинг заврши таканареченото „Боксерско востание“ во Кина. Тоа беше бунт на селаните и на градската сиромаштија против странските империјалисти и домашните угнетувачи.
1940	Авионите на Германија го почнаа бомбардирањето на Лондон. Оваа акција беше позната под името „Лондонски блиц“.
1992	Белорусија ја призна Република Македонија, а истовремено донесе одлука за воспоставување на дипломатски односи меѓу двете земји.
1993	Во Скопје е пуштена во работа меѓународната телекомуникациона врска меѓу Република Македонија и Република Бугарија, на релацијата Скопје-Софија.
1997	Во Скопје е отворен првиот „Мекдоналдс“ во Македонија.
2012	Околијата Јиљанг, Кина ја погодуваат два земјотреса со јачина од 5,6 и 5,3 Mw. Несреќата однела 89 животи и повредила 800 лица. Срушени се 20.000 домови, а евакуирани се уште 100.000 граѓани.

Родени

1533	Елизабета I — кралица на Англија.
1615	Џон Берч — англиски полковник.
1726	Франсоа-Андре Даникан Филидор — француски шахист.
1816	Фердинанд Ритер вон Хебра — австриски физичар.
1829	Август Кекуле — германски хемичар.
1842	Јоханес Цукерторт — германски шахист.
1866	Тристан Бернар — француски писател.
1908	Пол Браун — тренер по американски фудбал.
1909	Елија Казан — американски режисер.
1911	Тодор Живков — бугарски комунистички водач.
1923	Едуард Асадов — советски и руски поет.
1930	Сони Ролинс — американски џез-музичар.
1936	Брајан Харт — британски инженер.
1936	Бади Холи — американски рокенрол музичар.
1947	Авни Енѓулу — македонски поет.
1948	Ленче Милошевска — македонски поет.
1949	Дамир Шолман — хрватски и југословенски кошаркар.
1949	Глорија Гејнор — американска пејачка.
1951	Криси Хајнд — англиска рок-пејачка, членка на групата „Притендерс“ (Pretenders).
1951	Морис Алберт — бразилски пејач.
1955	Ефим Зелманов — руски математичар.
1955	Мира Фурлан — хрватска глумица.
1960	Игор Сечин — вицепремиер на Русија.
1965	Дарко Панчев — македонски фудбалер.
1968	Марсел Десаи — француски фудбалер.
1980	Емре Белезоглу — турски фудбалер.
1984	Вера Звонарева — руска тенисерка.
1984	Жоао Миранда — бразилски фудбалер.
1985	Рафиња — бразилски фудбалер.
1996	Донован Мичел — американски кошаркар.

Починале

1151	Џефри Плантагенет — гроф на Анжу.
1362	Јована — кралица на Шкотска.
1719	Џон Харис — англиски писател.
1881	Сидни Ланиер — американски писател.
1907	Сили Придом — француски писател.
1910	Кјока Изуми — јапонски романописец.
1932	Аргир Манасиев — македонски револуционер.
1939	Вилијам Холман Хант — англиски сликар.
1962	Исак Динсен — дански писател.
1978	Кит Мун — англиски рок-музичар, член на групата „Ху“.
1994	Теренс Јанг — британски режисер.
2003	Варен Зевон — американски музичар.
2005	Хоуп Гарбер — канадска глумица.
2008	Дино Дворник — хрватски пејач и глумец.

8 септември

Настани

1331	Стефан Душан се прогласува за крал на Србија.
1831	Вилијам IV е крунисан за крал на Велика Британија.
1940	На Водно, Скопје, се одржува Покраинската конференција на КПЈ за Македонија. Методија Шаторов - Шарло е избран за секретар на Покраинскиот комитет на КПЈ за Македонија, а Кочо Рацин е исклучен од партијата.
1941	Kaj Водно, Скопје, Боро Петрушевски успева да се пробие низ заседата на бугарската војска и полиција, при што убива еден бугарски војник.
1943	Американскиот генерал Двајт Ајзенхауер го објавува примирјето на сојузниците со Италија, а малку подоцна премиерот Бодољо им наредува на италијанските вооружени сили да го запрат отпорот против Британците и Американците.
1943	Ослободен е Дебар.
1944	Ослободени се Пробиштип и Крушево.
1966	Беше емитувана „Човечка стапица“, првата епизода од научно-фантастичната телевизиска серија „Ѕвездени патеки“.
1991	Ден на независноста на Македонија.
1992	Промовирана е првата редовна поштенска марка на Република Македонија.
2022	Чарлс III станува крал на Обединетото Кралство со смртта на неговата мајка истиот ден.

Родени

1474	Лудовико Ариосто — италијански поет.
1779	Мустафа IV — отомански султан.
1804	Едуард Морике — германски поет.
1841	Антонин Дворжак — чешки композитор.
1880	Јордан Тренков — македонски револуционер.
1881	Хари Хилман — американски атлетичар.
1897	Сејмур Харис — американски економист.
1914	Димитриј Цариградски — патријарх на Цариград.
1915	Франк Кади — американски глумец.
1937	Вирна Лиси — италијанска глумец.
1925	Питер Селерс — англиски глумец.
1946	Александар Авдеев — министер за култура на Русија.
1955	Валериј Герасимов — руски генерал, началник на ГШ на руската армија.
1962	Кристофер Клим — американски писател.
1972	Маркус Бабел — германски фудбалер.
1979	Пинк — американска поп-пејачка.
1980	Ирена Јорданова — македонска писателка.
1980	Мануеле Мори — италијански велосипедист.
1981	Џо Кол — англиски фудбалер.
1983	Џинг Јинг — кинески кану-спринтер.
1983	Питер Каузер — словенечки кајакар.
1983	Диего Бенаљо — швајцарски фудбалер .
1986	Кирил Набабкин — руски фудбалер.
1986	Карлос Бака — колумбиски фудбалер.
1986	Жоао Мутињо — португалски фудбалер.
1989	Табаре Виудез — уругвајски фудбалер.
1989	Гилфи Сигурдсон — исландски фудбалер.
1994	Бруно Фернандеш — португалски фудбалер.

Починале

9 септември

Настани

701	Сергиј I — римски папа.
1397	Томас — Прв војвода од Глостер.
780	Лав IV Хазар — цар на Византија.
1613	Карло Џезуалдо — италијански композитор.
1645	Џон Коук — англиски политичар.
1811	Петер Симон Палас — германско-руски зоолог и ботаничар.
1945	Атанас Стојаноски — борец во НОВ.
1949	Рихард Штраус — германски композитор и диригент.
1977	Зеро Мостел — американски глумец.
1978	Рикардо Самора — шпански фудбалер.
1979	Видое Смилевски - Бато — македонски народен херој.
2003	Лени Рифенштал — германска филмска режисерка и глумица.
2015	Мирослав Јосиќ Вишњиќ — српски писател.
2017	Љубиша Самарџиќ — југословенски и српски глумец.
2022	Елизабета II — британска кралица.

1499	Бродот Сан Габриел на чело Васко де Гама се вратил во пристаништето во Лисабон од првото патување до Индија по две години патување во обете насоки.
1776	Воведен е и официјалниот назив Соединети Американски Држави наместо Обединети Колонии кој дотогаш беше во употреба.
1850	Калифорнија е признаена како триесет и првата држава во САД.
1924	Се случува масакрот во Ханапепе, Хаваи
1943	Втора светска војна: Сили на алијансата слетуваат кај Салерно и Таранто, Италија.
1947	Првиот познат случај на информатичка бубачка: молец се населил во релеј од сметачот на универзитетот Харвард.
1956	Елвис Присли за првпат се појавува на емисијата на Ед Саливан.
1959	Нико Нестор станува првиот Македонец кој го препливува Ламанш.
1969	Легендата на македонското женско пливање Атина Бојаџи станува првата жена која го препливува Ламанш за време од 13 часа и 20 минути.
1991	Таџикистан добива независност од Советскиот Сојуз.
1994	Започна со работа Постојаната мисија на Република Македонија при Обединетите нации во Виена.

Родени

1585	Арман Жан ди Плеси де Ришелје — француски државник и кардинал.
1737	Лујџи Галвани — италијански физичар.
1828	Лав Толстој — руски писател.
1887	Алф Ландон — американски политичар.
1890	Курт Левин — германски психолог.
1894	Артур Фред — американски глумец и филмски продуцент.
1900	Џејмс Хилтон — англиски писател.
1907	Благоје Марјановиќ — српски фудбалер.
1908	Чезаре Павезе — италијански писател.
1911	Џон Гортон — австралијански политичар.
1913	Ричард Никсон — претседател на САД.
1925	Клиф Робертсон — американски глумец.
1927	Елвин Џонс — американски џез-музичар.
1932	Силвија Мајлс — американска глумица.
1941	Отис Рединг — американски соул-музичар.
1941	Петер Бонети — англиски фудбалер.
1947	Благоја Чоревски — македонски глумец.
1949	Наде Проева — македонска историчарка.
1952	Дејв Стјуарт — англиски музичар, член на поп-групата „Јуритмикс“ (Eurythmics).
1959	Ерик Сера — француски композитор и музичар.
1960	Хју Грант — англиски глумец.
1963	Роберто Донадони — италијански фудбалер.
1967	Ана Мале — американска порно-ѕвезда.
1968	Џон Драмонд — американски атлетичар.
1972	Горан Вишниќ — хрватски глумец.
1980	Мишел Вилијамс — американска глумица.
1984	Никола Стојчевски — македонски ракометар.
1985	Лука Модриќ — хрватски фудбалер.
1987	Алекс Сонг — камерунски фудбалер.
1991	Оскар — бразилски фудбалер.
1991	Данило Переира — португалски фудбалер.

Починале

1087	Вилијам I — крал на Англија.
1569	Питер Бројгел Постариот — холандски ренесансен сликар .
1891	Џулс Греви — претседател на Франција.
1898	Стефан Маларме — француски поет.
1901	Анри де Тулуз-Лотрек — француски сликар.
1932	Стојан Заимов — бугарски револуционер.
1934	Васил Пасков — македонски револуционер
1942	Кочо Чолаковски — македонски партизан.
1976	Мао Це Тунг — водач на Кина.
1961	Васа Поморишац — српски сликар.
1978	Џек Варнер — канадски основач на филмско студио
1901	Жак Лакан — француски психоаналитичар и психијатар.
1983	Луис Монти — италијанско-аргентински фудбалер.
1984	Јилмаз Гинеј — турски синеаст и писател.
1994	Патрик О’Нил — американски глумец.
2006	Жерард Брах — француски сценарист.
2010	Бент Ларсен — дански шаховски велемајстор.

10 септември

Настани

1608	Џон Смит е избран за претседател на советот од Џејмстаун, Вирџинија.
1823	Симон Боливар е избран за претседател на Перу.
1939	Британскиот доминион Канада и објави војна на нацистичка Германија со што пресметката во Европа доби карактер на светска војна.
1943	Албанската партизански одред „Хаџи Љеш“ и Малесиската партизанска чета на народноослободителната војска на Југославија ја разоружале италијанската дивизија „Фиренца“ во Дебар и го ослободиле градот. Запленети се поголемо количество оружје и една радиостаница.
1944	Во ослободениот Париз, генерал Шарл де Гол, водач на армијата слободни Французи и на дегоистичкото движење ја создава првата влада на новата Четврта Република.
1963	20 афроамерикански студенти влегуваат во јавните училиштачет во Алабама.
1991	Регистирано е политичкото здружение Македонски совет за европско движење со седиште во Скопје.
1993	Израелскиот премиер Јицак Рабин во Ерусалим го потпиша официјалното израелско признавање на Палестинската ослободителна организација (ПЛО).
1994	Во селото Арачиново, Скопско е осветен камен-темелникот на новата црква „Св. Маченик Талалеј“.

Родени

1487	Јулиј III — римски папа.
1588	Николас Ланиер — англиски композитор.
1659	Хенри Персел — англиски барокен композитор.
1786	Николас Браво — мексикански политичар и војник.
1839	Чарлс Парс — американски филозоф.
1894	Александар Довженко — украински режисер, еден од доајените на советската кинематографија.
1905	Алексо Демниевски - Бауман — македонски борец во Шпанската граѓанска војна.
1929	Арнолд Палмер — американски голфер.
1930	Иван Аралица — хрватски писател и академик.
1933	Евгениј Крунов — советски космонаут.
1933	Карл Лагерфелд — германски моден творец.
1955	Рој Ајерс — американски џез-музичар.
1941	Стивен Џеј Гулд — американски палеонтолог.
1945	Хосе Фелисијано — порторикански гитарист.
1947	Иван Василевски — македонски поет.
1948	Георги Пирински — бугарски политичар.
1949	Мирослав Спироски — македонски новинар.
1957	Андреј Макин — француски писател.
1958	Крис Колумбус — американски филмски режисер.
1959	Петер Нелсон — американски глумец.
1963	Вујадин Станојковиќ — македонски фудбалер и тренер.
1974	Мирко Филиповиќ — хрватски боксер.
1974	Евгениј Чичваркин — руски стопанственик.
1975	Виктор Касаи — унгарски фудбалски судија.
1976	Густаво Куертен — бразилски тенисер.
1977	Сашо Алексовски — македонски фудбалер.
1981	Филипо Поцато — италијански велосипедист.
1984	Кристофер Сатон — австралиски велосипедист.
1995	Џек Грилиш — англиски фудбалер.

Починале

1167	Матилда — кралица на Англија
1759	Фердинанд Коншчак — хрватски истражувач
1867	Симон Сечтер — австриски композитор
1931	Дмитри Егоров — руски математичар
1937	Сергеј Третјаков — руски писател
1944	Данаил Крапчев — македонски револуционер
1948	Фердинанд I — цар на Бугарија
1979	Агостињо Нето — анголски политичар
1988	Александар Гаревски — македонски градежен инженер
1989	Јордан Ѓорѓевски — македонски агроном
1999	Алфредо Краус — шпански тенор
2004	Брок Адамс — американски политичар.
2018	Питер Донат — американски глумец.

11 септември

Настани

1683	Јован III Собјески од Полска пристигнал со своите војски пред Виена и помогнал во победата над турските војски кои ја држеле под двомесечна опсада.
1903	На планината Плавица, во близината на Кратово, здружените чети на војводите Славчо Ковачев и Атанас Бабата воделе еднодневна борба со турската војска.
1905	На битолскиот Ат-пазар бил јавно обесен војводата Александар Турунџиев.
1941	Претседателот на САД Франклин Рузвелт издал наредба до американското воено воздухопловство и до морнарицата да отворат оган врз сите бродови на силите на Оската кои ќе влезат во водите на западната полутопка. Тоа значело конечно американско раскинување со политиката на изолационизмот. САД отворено застанале на страната на Велика Британија и на СССР, иако стапиле во војна дури по јапонскиот напад врз Перл Харбор.
1943	На патот Кичево-Охрид, баталјонот „Мирче Ацев“ урнал три моста и исекол 130 столбови, а во селото Сливово ја запалил жандармериската станица.
1944	Сојузничките сили го зазеле Луксембург и се пробиле на германска територија.
1944	Струмичкиот партизански одред ја ослободил Струмица и околните села.
1944	Ресен бил ослободен од фашистичкиот окупатор.
1973	Со воениот удар во Чиле, предводен од Аугусто Пиноче, убиен е претседателот Салвадор Аљенде и воспоставена е антикомунистичка воена диктатура.
1996	Република Македонија и Бахреин воспоставиле дипломатски односи на амбасадорско ниво.
1997	Република Македонија станала полноправна членка на Централно и источноевропската регионална иницијатива за управување со воздушниот простор (ЦИЕРВИ).
2001	Во САД биле извршени терористички напади во кои загинале 3.000 луѓе. Одговорноста за нападите ја презела организацијата Ал Каеда на Осама бин Ладен.
2003	Шведската министерка за надворешни работи Ана Линд починала откако претходниот ден била прободена со нож од Мијаило Мијаиловиќ, роден во Шведска со српско потекло.

Родени

1524	Пјер Ронсар — француски писател.
1862	Вилијам Сидни Портер — американски писател.
1883	Григори Зиновјев — руски и советски револуционер и политичар.
1885	Дејвид Херберт Лоренс — англиски писател.
1913	Феликс Ѓержински („Железниот Феликс“) — полски комунист, основач на ЧК (подоцна КГБ).
1914	Павле — српски патријарх.
1919	Ота Шик — чешки економист и политичар.
1935	Герман Титов — советски космонаут.
1939	Сократ Лафазановски — македонски сликар и балетски уметник.
1945	Франц Бекенбауер — германски фудбалер, тренер и функционер.
1957	Пребен Елкјер — дански фудбалер.
1965	Моби — американски музичар.
1968	Љубинко Друловиќ — српски фудбалер и тренер.
1968	Славен Билиќ — хрватски фудбалер и тренер.
1978	Дејан Станковиќ — српски фудбалер.
1979	Ерик Абидал — француски фудбалер.
1979	Бујар Османи — македонски политичар.
1980	Кристоф ле Мевел — француски велосипедист.
1980	Александар Корнев — руски одбојкар.
1982	Ливе Вестра — холандски велосипедист.
1989	Енрике Санз — шпански велосипедист.
1989	Енди Руиз — мексикански боксер.
1992	Борут Мачковшек — словенечки ракометар.
1992	Марија Габриела де Фарија — венецуелска глумица и пејачка.

Починале

1733	Франсоа Купрен — француски композитор.
1794	Свети Атанасиј Радовишки — македонски светец.
1823	Давид Рикардо — англиски економист.
1905	Александар Турунџев — македонски војвода.
1971	Никита Сергеевич Хрушчов — советски политичар и државник.
1973	Салвадор Аљенде — претседател на Чиле.
2003	Ана Линд — шведска министерка за надворешни работи.
2007	Џо Завинул — австриско-американски џез-музичар.
2009	Јоргос Папуљас — грчки министер за надворешни работи.

12 септември

Настани 12 септември (настани)

Родени

1494	Франсоа I — француски крал.
1897	Ирен Жолио - Кири — ќерка на Пјер и Марија Кири.
1913	Џеси Овенс — американски атлетичар.
1921	Станислав Лем — полски писател.
1927	Грејс Кели — принцеза на Монако.
1944	Бери Вајт — американски поп-пејач и текстописец.
1945	Ричард Талер — американски економист, добитник на Нобеловата награда во 2017 година.
1951	Берти Ахерн — ирски политичар.
1952	Пјерлуиџи Марцорати — италијански кошаркар.
1955	Адам Рудолф — американски џез-музичар.
1962	Дино Мерлин — босански и југословенски поп-пејач.
1965	Вернон Максвел — американски кошаркар.
1973	Пол Вокер — американски глумец.
1980	Јао Минг — кинески кошаркар.
1982	Зоран Планиниќ — хрватски кошаркар.
1982	Вања Удовичиќ — српски ватерполист и политичар.
1983	Карли Смитсон — ирска пејачка.
1986	Еми Росум — американски филмски глумец.
1986	Маќеј Патерски — полски велосипедист.
1986	Јуто Нагатомо — јапонски фудбалер.
1989	Рафал Мајка — полски велосипедист.
1994	Елина Свитолина — украинска тенисерка.

Починале

1362	Инокентиј VI — римски папа.
1612	Василиј IV — руски цар.
1874	Франсоа Гизо — француски политичар и историчар.
1912	Стамат Икономов — бугарски офицер.
1924	Георги Атанасов — бугарски офицер.
1942	Стив Наумов — народен херој на Македонија.
1942	Мите Богоевски — народен херој на Македонија.
1970	Џејкоб Вајнер — канадски економист.
1981	Еуџенио Монтале — италијански поет, најпознат претставник на Италијанскиот херметизам.
1986	Драгутин Аврамовски - „Гуте“ — македонски академски сликар и графичар.
1986	Жак-Анри Лартиг — француски фотограф.
1996	Тома Прошев — македонски композитор.
2003	Џони Кеш — американски кантри кантри пејач.
2010	Клод Шаброл — француски режисер.

13 септември

Настани

1924	Во Софија убиен е Димо Хаџи Димов, еден од најпознатите идеолози и теоретичари на автентичното македонско национално-ослободително движење
1924	Во Софија е убиен Владислав Ковачев, популарен штипски војвода и публицист, уредник на весникот „Автономна Македонија“ и идеолог на Македонската емигрантска федеративна организација
1995	Република Македонија и САД воспоставиле дипломатски односи.
1995	Во Њујорк е постигнат договор меѓу македонскиот министер за надворешни работи Стево Црвенковски и неговиот грчки колега Карлос Папуљас, со кој Грција се обврзува да ја спушти економската блокада врз Македонија, во замена за промена на официјалното знаме на Република Македонија. Проблемот со името е оставен да се решава во иднина.

Родени

1819	Клара Шуман — германска пијанистка и композиторка, сопруга на Роберт Шуман.
1874	Арнолд Шенберг — австриски композитор.
1933	Душко Трифуновиќ — српски поет.
1941	Ахмед Сезер — претседател на Турција.
1944	Питер Сетера — американски рок-музичар, член на групата „Чикаго“ (Chicago).
1949	Павлина Климкар - Меанџиева — македонска поетеса.
1961	Дејв Мастејн — американски рок-музичар, член на групата „Мегадет“ (Megadeth).
1966	Филип Шоваговиќ — хрватски глумец.
1967	Мајкл Џонсон — американски атлетичар.
1967	Слободан Ковач — српски одбојкар и тренер.
1971	Горан Иванишевиќ — хрватски тенисер.
1976	Ивица Антески — македонски поет.
1982	Нене — бразилски кошаркар.
1984	Полина Семјонова — руска балерина.
1987	Цветана Пиронкова — бугарска тенисерка.
1989	Томас Милер — германски фудбалер.
1992	Марко Гобељиќ — српски фудбалер.
1995	Љупчо Дориев — македонски фудбалер.
1999	Педро Поро — шпански фудбалер.

Починале

1336	Јован — Ерл од Корнвол.
1409	Изабела Валоа — кралица на Англија.
1592	Мишел де Монтењ — француски писател.
1598	Филип II — крал на Шпанија.
1872	Лудвиг Фојербах — германски филозоф.
1924	Димо Хаџи Димов — македонски социјалист, член на ВМОРО и идеолог на нејзината левица.
1924	Владислав Ковачев — македонски револуционер.
1989	Стерјо Спасе — македонски писател од Албанија.
1993	Јон Исаја — македонски артист.
2014	Милан Галиќ — српски и југословенски фудбалер.
2015	Мозис Малоун — американски кошаркар.
2015	Гери Ричрат — американски рок-музичар, член на групата РЕО Спидвегон (REO Speedwagon).
2017	Грант Харт — американски рок-музичар, член на групата Хускер ду (Husker Du).
2019	Еди Мани — американски рок-музичар.
2021	Борисав Јовиќ — српски и југословенски политичар.
2022	Жан-Лик Годар — француско-швајцарски режисер.
2022	Корнелие Ковач — српски поп-рок музичар, композитор и продуцент.

14 септември

Настани

1847	По низа победи во Американско-мексиканската војна, единиците на САД под команда на генералот Видфилд Скот го окупирале градот Мексико. Со мировниот договор мексиканската влада била принудена на воено посилниот сосед да му ги отстапи Калифорнија, Јута, Аризона и Њу Орлеанс.
2017	Халима Јакоб станува првата жена на функцијата претседател на Сингапур.

Родени

1486	Хајнрих Корнелиус Агрипа — германски писател.
1847	Димитар Греков — бугарски премиер.
1849	Иван Петрович Павлов — руски научник.
1852	Симо Матавуљ — српски писател.
1901	Алекс Џејмс — шкотски фудбалер.
1920	Лоренс Клајн — американски економист, добитник на Нобеловата награда во 1980 година.
1921	Зизињо — бразилски фудбалер.
1928	Алберто Корда — кубански фотограф.
1935	Олга Милосавлева — македонска балерина.
1942	Боро Пејчинов — македонски карикатурист.
1943	Ратомир Тврдиќ — хрватски и југословенски кошаркар.
1944	Гинтер Нецер — германски фудбалер.
1949	Фред Смит — американски рок-музичар.
1956	Костас Караманлис — грчки политичар.
1959	Трајче Кацаров — македонски поет.
1960	Мирко Башиќ — хрватски и југословенски ракометар.
1962	Нихат Ергун — турски политичар.
1965	Димитриј Медведев — Претседател на Русија.
1979	Ивица Олиќ — хрватски фудбалер.
1983	Ејми Вајнхаус — англиска пејачка.
1983	Филип Миркуловски — македонски ракометар.
1983	Стивен Нејсмит — шкотски фудбалер.
1984	Том Велерс — холандски велосипедист.
1989	Џими Батлер — американски кошаркар.
1990	Даглас Коста — бразилски фудбалер.
1995	Сандер Сагосен — норвешки ракометар.
1997	Давид Мандиќ — хрватски ракометар.

Починале

775	Константин V Копроним — византиски цар.
891	Стефан V — римски папа.
1435	Јован — Прв војвода од Бедфорд.
1495	Елизабета Тјудор — ќерка на кралот Хенри VII.
1523	Адријан VI — римски папа.
1901	Вилијам Макинли — претседател на САД.
1906	Армен Купциос — член на Елиномакедонскиот комитет.
1924	Арсениј Јовков — македонски режисер, револуционер и публицист.
1926	Јохан Лудвиг Емил Дрејер — данско-ирски астроном.
1927	Изадора Данкан — американска балерина.
1937	Томаш Масарик — чешки социолог, филозоф и политичар.
1942	Борка Велески — Народен херој на Југославија.
1976	Павле Караѓорѓевиќ — син на кнезот Арсен Караѓорѓевиќ.
1977	Леополд Стоковски — американски диригент.
1982	Грејс Кели — принцеза на Монако
1996	Пеце Атанасовски — македонски инструменталист.
1996	Благоја Николовски — македонски тенор.
2009	Ристо Давчевски — македонски поет.
2009	Патрик Свејзи — американски глумец.

15 септември

Настани

1786	Италијанскиот лекар и природонаучник Лујџи Галвани ја открил струјата, која според неговото име подоцна е наречена — галванска.
1812	Француската армија предводена од Наполеон дошла до Кремљ во Москва.
1821	Дотогашните шпански колонии Костарика, Никарагва, Ел Салвадор, Гватемала и Хондурас прогласиле независност.
1822	Францускиот ориенталист Жан Франсоа Шамполион успеал прв да ги дешифрира хиероглифите на Каменот од Розета најден во египетското место Решид, во 1799 година. Тој утврдил дека хиероглифите не се симболично, туку фонетско писмо. Шамполион е основач на египтологијата.
1830	Отворањето на железничката линија Ливерпул – Манчестер на која е употребена парната локомотива. „Ракета“ е проследена и со првата железничка несреќа со случајна смрт на англискиот државник Вилијам Хускисон.
1835	Бродот „Бигл“ со Чарлс Дарвин пристигнал на островите Галапагос.
1916	Тенкот е за првпат употребен во борбени дејства во Битката на Сома во Франција.
1993	Во Скопје е регистрирана Асоцијацијата на европските студентски структури при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“.
1995	Во Скопје, пред влезот на канцеларијата за врски на САД е поставен нов амблем чиј натпис гласи „Амбасада на САД“, со што формално мисијата на САД во Македонија го означи подигањето на нивото на дипломатските односи на релацијата Вашингтон - Скопје.
2002	Парламентарни избори во Република Македонија, на кои ќе победи коалицијата За Македонија Заедно предводена од СДСМ и Бранко Црвенковски.

Родени

1254	Марко Поло — венецијански морепловец.
1878	Јон Драгумис — грчки дипломат и пропагандист.
1890	Агата Кристи — британска писателка.
1894	Жан Реноар — француски филмски режисер.
1908	Мишко Крањец — словенечки писател.
1913	Ристо Кордалов — македонски револуционер.
1919	Николај Хајтов — бугарски писател.
1925	Кирил Лавров — советски и руски филмски глумец.
1928	Кенонбол Адерли — американски џез-музичар.
1937	Роберт Лукас — американски економист, добитник на Нобеловата награда во 1995 година.
1941	Јуриј Норштејн — руски аниматор.
1941	Флоријан Алберт — унгарски фудбалер.
1941	Виктор Зубков — руски премиер.
1942	Бисера Велетанлиќ — југословенска џез-пејачка.
1945	Џеси Норман — американска оперска пејачка.
1946	Томи Ли Џонс — американски глумец.
1946	Оливер Стоун — американски режисер.
1951	Јохан Нескенс — холандски фудбалер.
1957	Слободан Качар — српски и југословенски боксер.
1959	Драги Митревски — македонски археолог.
1961	Соња Савиќ — српска и југословенска глумица.
1966	Дејан Савичевиќ — црногорски и југословенски фудбалер.
1977	Том Харди — англиски глумец.
1978	Марко Пантелиќ — српски фудбалер.
1978	Ненад Трповски — македонски кајакар.
1985	Мирко Алиловиќ — хрватски ракометар.
1995	Давид Раја — шпански фудбалски голман.
2004	Давид Поповичи — романски пливач.

Починале

668	Констанс II Ираклиј — цар на Византија.
885	Адријан III — римски папа.
1852	Артур Велсли Велингтон — Војвода од Велингтон и војсководец од Наполеоновите војни.
1896	Димитар Матов — македонски фолклорист.
1936	Александрос Зајмис — премиер на Грција.
1938	Томас Вулф — американски писател.
1945	Антон Веберн - австриски композитор и диригент.
1980	Бил Еванс — американски џез-пијанист и композитор.
1985	Кути Вилијамс — американски блуз и џез-музичар.
1995	Гунар Нордал — шведски фудбалер.
2008	Ричард Рајт — англиски рок-музичар, член на групата Пинк флојд.
2019	Рик Окасек — американски рок-музичар.
2022	Радко Полич — словенечки глумец.

16 септември

Настани

1810	Со масовно оружено востание на селаните, предводени од Мигел Идалго и Хосе Моралес, во Мексико почнала борбата за независност од Шпанија. Тој ден е прогласен за национален празник на државата Мексико која била шпанска колонија од 1519 година.
1941	Хитлер му наредил на заповедникот на германските вооружени сили за југоисток, да го задуши востаничкото движење на Балканот. Според Хитлеровата наредба со крајна суровост мора да се оневозможат партизаните и за смртта на секој германски војник со смрт да се казнат 50 до 100 заложници.
1959	Францускиот претседател Шарл де Гол преку радиото на алжирскиот народ му го признал правото на самоопределување.
2010	НАСА и Меѓународниот астрономски сојуз решаваат едно од езерата на Сатурновата месечина Титан да го носи името „Охридско Езеро“, во чест на истоименото езеро во југозападна Македонија.

Родени

1846	Ана Кингсфорд — англиска медицинска сестра.
1885	Карен Хорнај — германски психолог.
1886	Ханс Арп или Жан Арп — германско-француски сликар и вајар.
1891	Карл Дениц — последниот канцелар на нацистичка Германија.
1905	Владимир Холан — чешки поет.
1912	Ѓерѓ Шароши — унгарски фудбалер.
1923	Ли Куан Ју — премиер на Сингапур.
1924	Лорен Бекол — американска глумица.
1925	Би Би Кинг — американски блуз-гитарист.
1934	Елџин Бејлор — американски кошаркар и тренер.
1943	Петар Ангеловски — македонски биолог.
1948	Санде Стојчевски — македонски поет.
1950	Мехмет Али Шахин — претседател на Собранието на Турција.
1952	Фатос Нано — албански политичар.
1953	Мануел Пелегрини — аргентински фудбалер и тренер.
1956	Ратко Радовановиќ — српски и југословенски кошаркар.
1958	Невил Саутол — велшки фудбалер.
1963	Ричард Маркс — американски поп-пејач.
1965	Карл-Хајнц Ридле — германски фудбалер.
1966	Кевин Јанг — американски атлетичар.
1974	Ед Стопард — англиски глумец.
1982	Линус Гердеман — германски велосипедист.
1986	Јонас Вангенехтен — белгиски велосипедист.
1988	Димитрис Сиовас — грчки фудбалер.
1989	Роберт Пен Ворен — американски поет.
1994	Александар Митровиќ — српски фудбалер.
1994	Бруно Петковиќ — хрватски фудбалер.
1994	Најџел Вилијамс-Гос — американски кошаркар.
1995	Арон Гордон — американски кошаркар.
2004	Оливер Скип — англиски фудбалер.

Починале

827	Валентин — римски папа.
1087	Виктор III — римски папа.
1380	Шарл V Мудриот — крал на Франција.
1824	Луј XVIII — крал на Франција.
1840	Паул Рудолф фон Билгер — германски шахист.
1932	Александар Танев — генерал во бугарската армија
1977	Марија Калас — американска оперска пејачка (сопран) од грчко потекло.
1977	Марк Болан — англиски рок-музичар.
1980	Драган Ташковски — македонски историчар и публицист.
1989	Роберт Пен Ворен — американски писател, трикратен добитник на Пулицеровата награда.
1993	Рок Петрович — словенечки и југословенски скијач.
2016	Душан Ивковиќ — српски и југословенски кошаркарски тренер.

17 септември

Настани

1685	Лондон го зафатила голема епидемија на чума од која умреле околу 70.000 луѓе.
1939	Советските единици врз основаа на договорот Рибентроп-Молотов ја нападнале Полска и ги зазеле источните делови. Во нападот се заробени 180.000 војници и околу 9.000 офицери, а потоа почнало ликвидирањето на заробените Полјаци.
1943	Во селото Подвис, кичевско почнало да работи првото училиште на македонски јазик.
1978	Во вилата Кемп Дејвид завршиле разговорите помеѓу египетскиот претседател Садат, израелскиот премиер Бегин и американскиот претседател Картер. Притоа, биле потпишани два документа: рамки за мир на Блискиот Исток и рамки за мировен договор помеѓу Египет и Израел.
1996	Во Пекинг, на Конференцијата на интерпарламентарната унија, Република Македонија е примена во Групацијата на средоземни земји.

Родени

1922	Агостињо Нето — анголски политичар.
1552	Павле V — римски папа.
1890	Франце Бевк — словенечки писател.
1905	Владан Десница — југословенски писател.
1910	Франтишек Хрубин — чешки писател.
1923	Хенк Вилијамс — американски пејач и музичар.
1925	Миљенко Прохаска — хрватски композитор, музички продуцент и диригент.
1931	Ен Бенкрофт — американска глумица.
1945	Фил Џексон — американски кошаркар и тренер.
1948	Кемал Монтено — босански и југословенски поп-пејач.
1952	Виктор Савченко — советски боксер.
1954	Драган Симеуновиќ — српски фудбалски голман.
1956	Владимир Димов — македонски политичар.
1960	Дејмон Хил — британски возач, светски првак во „Формула 1“.
1968	Анастасија — американска поп-пејачка.
1971	Славко Голужа — хрватски ракометар и тренер.
1975	Џими Кенет Џонсон — американски автомобилски тркач.
1977	Ролан Гусев — руски фудбалер.
1977	Хуан Антонио Флеча — шпански велосипедист.
1985	Томаш Бердих — чешки тенисер.
1985	Александар Овечкин — руски хокеар.
1985	Мирза Телетовиќ — босански кошаркар.
1986	Фенг Лиминг — кинески кајакар.
1986	Паоло де Чеље — италијански фудбалер.

Починале

1665	Филип IV — крал на Шпанија.
1836	Антоан Лоран де Жисје — француски ботаничар, класификатор на цветните растенија.
1924	Чудомир Кантарџиев — бугарски револуционер.
1961	Даг Хамаршелд — генерален секретар на ООН.
1970	Франце Бевк — словенечки писател.
1985	Џулијан Бек — американски режисер.
1994	Карл Попер — австриско-британски филозоф.
2021	Миња Субота — српски композитор, музичар и забавувач.

18 септември

Настани

1820	Францускиот математичар и физичар Андре Мари Ампер ја објавил теоријата електромагнетното поле.
1851	Во Њујорк, излезегол првиот број на дневниот весник „Њујорк дејли тајмс“, еден од најтиражните весници во светот.
1931	Откако го предизвикале инцидентот кај Мукден, Јапонците го започнале нападот врз североисточна Кина (Манџурија) и ја окупирале оваа азиска област. Окупацијата траела сè до 1945 година кога советските трупи ги протерале Јапонците.
1944	Германските единици повлекувајќи се од Грција упаднале во Струмица, но не успеале да воспостават окупаторска власт, ниту да ги оневозможат органите на народната власт да ја извршуваат својата должност.
1962	Во Бејрут фалангата и десничарите на мајор Саад Хадат во палестинските логори според зборовите на Јасер Арафат убиле околу 3.000 луѓе.
1973	Генералното собрание на ООН во своето членство ги прими СР Германија, ДР Германија и Бахамските Острови.
2014	Одржан Референдумот за независност на Шкотска

Родени

1535	Хенри Брендон — втор војвода од Сафолк.
1765	Грегориј XVI — римски папа.
1849	Леон Фуко — француски физичар.
1905	Грета Гарбо — шведска глумица.
1912	Густав Влахов — македонски револуционер.
1938	Бошко Смаќоски — македонски поет.
1948	Винко Јеловац — словенечки и југословенски кошаркар.
1949	Питер Шилтон — англиски фудбалер.
1952	Никола Јовановиќ — црногорски и југословенски фудбалер.
1959	Јовица Цветковиќ — српски и југословенски ракометар и тренер.
1968	Тони Кукоч —хрватски и југословенски кошаркар.
1971	Ана Нетребко — руско-австриска оперска пејачка.
1976	Роналдо — бразилски фудбалер.
1978	Миле Јанакиески — министер за транспорт на Македонија.
1986	Рено Лавилени — француски скокач со стап, светски првак и рекордер.
1988	Фатљум Жута — македонски боксер.
1989	Серж Ибака — конгоанско-шпански кошаркар.
1998	Кристијан Пулишиќ — хрватско-американски фудбалер.

Починале

1180	Луј VII Младиот — крал на Франција.
1535	Хајнрих Корнелиус Агрипа — германски писател.
1753	Христофор Жефарович — македонски сликар и хералдичар, еден од првите панслависти.
1783	Леонард Ојлер — швајцарски математичар и физичар.
1978	Панчо Владигеров — бугарски композитор.
1996	Ристо Ничевски — македонски шахист.
1996	Даг Хамаршелд — шведски дипломат.
2002	Маргита Стефановиќ — српска и југословенска рок-музичарка, членка на групата Екатарина Велика.
2013	Кен Нортон — американски боксер.
2014	Кени Вилер — канадско-британски џез-музичар.

19 септември

Настани

1985	Катастрофален земјотрес со јачина од 8.1 степени според Рихтеровата скала го погодил Мексико. Во него загинале околу 10.000 луѓе, а материјалната штета е проценета на околу шест милиони долари.
1992	Во селото Стајковци, скопско, е поставен и посветен камен-темелник на нова црква „Свети Кирил и Методиј“.
1994	Владата на Република Македонија донесе одлука за пристапување на Република Македонија кон Општата спогодба за царини и трговија (ГАТТ).
1996	Република Македонија пристапи кон трите конвенции на Меѓународната агенција за атомска енергија.

Родени

1551	Анри III — француски крал.
1802	Лајош Кошут — унгарски адвокат, новинар и политичар.
1911	Вилијам Голдинг — англиски писател.
1922	Емил Затопек — чехословачки атлетичар.
1934	Брајан Епстајн — англиски музички менаџер, познат со работата со Битлси.
1936	Ал Ертер — американски атлетичар.
1938	Гордан Михиќ — српски и југословенски сценарист.
1941	Кас Елиот — американска поп-пејачка, членка на групата Мамас енд папас.
1947	Виктор Ерофеев — руски писател.
1949	Сали Потер — англиска режисерка.
1949	Лесли Хорнбај — англиски модел.
1952	Најл Роџерс — американски музичар и продуцент.
1953	Дина Рубина — руско-израелска писателка.
1958	Лита Форд — американска рок пејачка.
1996	Дејвид Симан — англиски фудбалски голман.
1966	Андреј Луговој — руски политичар и стопанственик.
1968	Лила Даунс — мексиканска пејачка.
1970	Игор Исаковски — македонски поет.
1970	Сони Андерсон — бразилски фудбалер.
1972	Ашот Наданјан — ерменски шахист.
1974	Дамир Мулаомеровиќ — босанско-хрватски кошаркар.
1981	Дамијано Кунего — италијански велосипедист.
1986	Гералд Чолек — германски велосипедист.

Починале

1881	Џејмс Гарфилд — претседател на САД.
1929	Георги Баждаров — македонски револуционер.
1941	Аце Дорев — македонски револуционер.
1942	Рампо Левков - Левката — македонски борец и народен херој.
1944	Ѓоце Стојчевски - Амбарче — македонски борец и народен херој.
1944	Тодор Циповски - Мерџан — македонски борец и народен херој.
1973	Грем Парсонс — американски рок-музичар.
1985	Итало Калвино — италијански писател.
2010	Бади Колет — американски џез-музичар.
2021	Марина Туцаковиќ — српска авторка на текстови за песни.
2021	Џими Гривс — англиски фудбалер.

20 септември

Настани

331 п.н.е.	На реката Тигар, во Месопотамија, војската на Александар Македонски се судрил со главнината на персиската војска на царот Дариј III. Персијците имале околу милион војници, а Александар Македонски помалку од 50.000. Овој судир во историјата е познат како „Битка кај Гавгамела“.
1519	Португалскиот морепловец Фернандо Магелан во служба на шпанскиот крал Карло V, од Сан Лукар во Шпанија со својата експедиција од пет бродови тргнал на пат околу светот со цел да го открие западниот пат за Индија и во освојување на колонии за шпанската династија. Во 1520 година ги испитал југоисточните брегови на Јужна Америка и го открил според него наречениот Магеланов Проток и преку него поминал во океанот кој го нарекол Тихи (Пацифик). Загинал на Филипинските Острови во борба против домородците, на 27 април 1521 година. Другиот дел од експедицијата се вратил во Шпанија. Така било докажано дека Земјата е тркалезна и дека новиите краишта што ги открил Колумбо не се дел од Индија, туку посебен континент.
1950	Централната народна влада го усвојува грбот на НР Кина.
1963	Американскиот претседател Џон Кенеди на заседанието на Генералното собрание на ООН предложил заедничка советско-американска експедиција на месечината.

Родени

1377	Албрехт IV — војвода од Австрија.
1859	Никола Начов — бугарски писател.
1878	Аптон Синклер — северноамерикански писател и публицист.
1917	Обдулио Варела — уругвајски фудбалер.
1920	Сергеј Бондарчук — советски сценарист, режисер и глумец.
1921	Чико Хамилтон — американски џез-музичар.
1934	Софија Лорен — италијанска глумица.
1940	Таро Асо — јапонски политичар.
1955	Тодор Чепреганов — македонски историчар.
1956	Стив Колмен — американски џез-музичар.
1957	Владимир Ткаченко — украинско-руски и советски кошаркар.
1960	Алис Браун — американска атлетичарка.
1969	Ричард Вичге — холандски фудбалер.
1975	Хуан Пабло Монтоја — колумбиски автомобилист.
1980	Густав Ларсон — швајцарски велосипедист.
1980	Игор Вори — хрватски ракометар.
1989	Алфредо Балони — италијански велосипедист.
1993	Јулијан Дракслер — германски фудбалер.
1995	Роб Холдинг — англиски фудбалер.

Починале

1736	Ахмед III — османлиски султан.
1863	Теодор Фонтане — германски писател.
1898	Јакоб Грим — германски филолог и фолклорист, собирач на народни умотворби.
1930	Гомбоџаб Цибиков — руски истражувач.
1961	Анджеј Мунк — полски режисер.
1983	Анхел Лабруна — аргентински фудбалер.
1998	Јордан Леов — македонски писател.
1994	Цеко Стефанов — македонски поет.
2000	Герман Титов — советски космонаут.
2006	Свен Никвист — шведски кинематограф.

21 септември

Настани

1937	Џ.Р.Р Толкин ја објавил книгата Хобит.

Родени

1411	Ричард — Трет војвода од Јорк.
1815	Паул Рудолф фон Билгер — германски шахист.
1842	Абдул Хамид II — отомански султан.
1844	Светомир Николаевиќ — српски писател.
1866	Херберт Џорџ Велс — англиски писател.
1912	Чак Џонс — американски аниматор, творец на неколку познати ликови од цртаните филмови.
1927	Христо Андонов Полјански — македонски историчар.
1929	Шандор Кочиш — унгарски фудбалер.
1931	Иван Топлак — југословенски фудбалер.
1931	Воислав Костиќ — српски композитор.
1934	Леонард Норман Коен — канадски музичар.
1935	Џими Армфилд — англиски фудбалер.
1936	Јуриј Лужков — руски политичар.
1944	Милан Јелиќ — српски режисер, драмски писател и глумец.
1947	Стивен Кинг — американски писател.
1948	Кирил Кангов — македонски поет.
1950	Бил Мари — американски глумец.
1954	Шинзо Абе — јапонски политичар.
1958	Милан Младеновиќ — српски и југословенски рок-музичар.
1960	Иван Гудељ — хрватски и југословенски фудбалер.
1962	Мајкл Олгар — англиски рок-музичар, член на групата Тој долс (The Toy Dolls).
1966	Таб Рамос — американски фудбалер.
1972	Лијам Галагер — англиски рок-музичар, член на групата Оејзис (Oasis).
1996	Тило Керер — германски фудбалер.
1999	Александер Исак — шведски фудбалер.

Починале

687	Папа Конон — римски папа.
1327	Едвард II — англиски крал.
1520	Селим I — отомански султан.
1832	Валтер Скот — шкотски поет.
1860	Артур Шопенхауер — германски филозоф.
1891	Александра — принцеза на Грција.
1903	Тодор Христов - Офицерчето — македонски револуционер.
1903	Трпен Марков — македонски револуционер.
1908	Атанас Бадев — македонски композитор.
1938	Ивана Брлиќ-Мажураниќ — хрватска писателка.
1972	Анри де Монтерлан — француски писател.
1973	Лидија Русланова Андреевна — руска пејачка.
1974	Волтер Бренан — американски глумец.
1987	Џако Пасториус — американски џез-музичар.
1998	Флоренс Грифит Џојнер — американска атлетичарка.
2000	Огњен Петровиќ — српски и југословенски фудбалер.

22 септември

Настани

1735	Роберт Волпол бил првиот британски премиер што се вселил во резиденцијата на „Даунинг стрит“ бр. 10, во Лондон.
1792	Во екот на војната со контрареволуцијата париските маси го зазеле дворецот во Версај и ги затвориле Луј XVI и неговата сопруга Марија Антоанета. Законодавното собрание прогласило република.
1862	Американскиот претседател Абрахам Линколн објавил декрет според кој од 1 јануари 1863 година на сите американски робови им се дава целосна слобода. Тоа било резултат од долготрајната борба на прогресивните сили на Американската граѓанска војна, кој барала брза и неодложна акција за ослободување на обесправените црнци.
1862	Ото фон Бизмарк станал канцелар на Прусија.
1933	Во Париз почнал Светскиот младински конгрес против војната и фашизмот.
1946	Во НР Македонија биле одржани првите избори за Уставотворното собрание, кое потоа го донело првиот устав на НР Македонија.
1991	За првпат во Република Македонија бил изведен светиот чин „Опход на моштите на Свети Климент Охридски Чудотворец“ (опходот траел до 6 октомври истата година), основоположник на Македонската и на првата Словенска православна црква и втемелувач на националната самобитност на македонскиот народ.
1992	Во Штип е отворена првата приватна специјалистичка гинеколошка ординација во Република Македонија.
1992	Воспоставена е авиолинија Скопје - Москва.
1993	Во Бали, Индонезија, Република Македонија е примена во Светскиот совет за енергија.

Родени

1515	Ана Клевска — сопруга на Хенри VIII.
1552	Василиј IV — руски цар.
1741	Петер Симон Палас — германско-руски зоолог и ботаничар.
1791	Мајкл Фарадеј — англиски физичар и хемичар.
1882	Вилхелм Кајтел — нацистички германски генерал.
1885	Гунар Асплунд — шведски архитект.
1895	Пол Муни — американски глумец.
1898	Борис Спиров — македонски лекар и политичар.
1918	Хенрик Шеринг — мексикански виолинист.
1935	Беќир Жута — македонски економист и политичар.
1945	Илија Петковиќ — српски и југословенски фудбалер и тренер.
1950	Лино Червар — хрватски ракометен тренер.
1951	Дејвид Ковердејл — англиски рок-пејач, член на групата „Вајтснејк“.
1957	Ник Кејв — австралиски рок-музичар.
1958	Андреја Бочели — италијански пејач.
1958	Џоан Џет — американска рок-музичарка.
1960	Давор Јозиќ — босански и југословенски фудбалер.
1970	Емануел Пети — француски фудбалер.
1979	Дивна Пешиќ — македонска спортистка.
1980	Инио Асано — јапонски автор на манга.
1984	Тијаго Силва — бразилски фудбалер.
1984	Јукија Араширо — јапонски велосипедист.
1987	Здравко Кузмановиќ — српски фудбалер.
1992	Боб Јунгелс — луксембуршки велосипедист.

Починале

530	Феликс IV — римски папа.
1774	Климент XIV — римски папа.
1921	Иван Вазов — бугарски поет.
1938	Тодор Станков — македонски револуционер.
1944	Ибе Паликуќа — народен херој на Македонија.
2009	Коле Чашуле — македонски писател.
2021	Ненад Ненадовиќ — српски глумец.

23 септември

Настани

1846	Германскиот астроном Јохан Готфрид Гале ја открил планетата Нептун.
1903	Над селото Цапари, на Пелистер се водела последната востаничка битка (Пелистерска битка) во битолско во времето на Илинденското востание. Во борбата против османлиската војска загинале 48 востаници.
2011	Пијанистот Симон Трпчески е прогласен за прв „Национален уметник на Македонија“.

Родени

63 п.н.е.	Октавијан Август — римски цар и војсководец.
1158	Џефри II — гроф од Бретања.
1392	Филипо Марија Висконти — војвода на Милано.
1819	Арман Иполит Луј Физо — француски физичар.
1865	Сузан Валадон — француска сликарка.
1883	Чудомир Кантарџиев — бугарски револуционер.
1883	Григори Зиновјев — руски револуционер и советски политичар.
1885	Иван Илиев Ајдински — македонски револуционер.
1889	Волтер Липман — американски новинар и писател.
1901	Јарослав Сајферт — чешки поет, добитник на Нобеловата награда за литература во 1984 година.
1914	Јован Трифуноски — македонски антрополог.
1916	Алдо Моро — Италијански професор и политичар.
1920	Мики Руни — американски глумец.
1926	Џон Колтрејн — американски џез-музичар.
1928	Томе Арсовски — македонски поет.
1930	Реј Чарлс — американски музичар.
1943	Хулио Иглесијас — шпански пејач.
1946	Даворин Поповиќ — југословенски и босански пејач, член на групата „Индекси“.
1948	Вера Николиќ — југословенска и српска атлетичарка.
1949	Брус Спрингстин — американски пејач.
1956	Паоло Роси — италијански фудбалер.
1958	Љубинка Јанковиќ — југословенска ракометарка.
1972	Карл Пилкингтон — англиски водител и комичар.
1975	Сергеј Тетјукин — руски одбојкар.
1978	Мартин Елмигер — швајцарски велосипедист.
1988	Хуан Мартин дел Потро — аргентински тенисер.

Починале

877	Игнатиј I Цариградски — Цариградски патријарх.
1241	Снори Стурлусон — истакнат исландски скалд, историчар и политичар.
1463	Џовани ди Козимо де Медичи — италијански банкар.
1870	Проспер Мериме — француски писател.
1885	Карл Шпицвег — германски сликар.
1923	Георги Казепов — македонски револуционер.
1923	Иво Ќипико — српски писател.
1939	Сигмунд Фројд — австриски научник, основач на психоанализата.
1968	Свети Пио — католички свештеник.
1973	Пабло Неруда — чилеански писател.
1984	Владо Малески — македонски револуционер.
2008	Соња Савиќ — српска и југословенска глумица.
2013	Влатко Марковиќ — хрватски фудбалер и тренер.
2015	Драган Холцер — југословенски фудбалер.
2019	Роберт Хантер — американски рок-музичар.
2022	Луис Флечер — американска глумица.

24 септември

Настани

1706	Во Алтранштет, Шведска и Саксонија склучиле мир со кој Шведска се откажала од полската круна и го признала полскиот крал Станислав Лешчињски.
1852	Францускиот инженер Анри Жифар го извел првиот лет со цепелин на парен погон, летајќи 27 километри, од Париз до Трап.
1905	Шведска ја признала независноста на Норвешка која претходно била под владение на Данска, а од 1814 година во унија со Шведска. По отцепувањето е прогласена за самостојна уставна монархија на чело со кралот Хокон VII.
1908	Во Солун, во кафеаната „Бошњак-ан“, терористи-платени врховисти извршиле неуспешен атентат врз големиот македонски револуционер Јане Сандански. При атентатот две лица од придружбата на Сандански биле смртно погодени.
1941	Во Лондон, на конференцијата на претставниците на владите на Австралија, Канада, Велика Британија, Нов Зеланд, Јужноафриканскиот Сојуз, СССР и претставници на бегалските влади на Чехословачка, Грција, Белгија, Луксембург, Холандија, Норвешка, Полска, Југославија и на слободна Франција, ја потпишале Атлантската повелба која пред шест недели ја прокламирал американскиот претседател Франклин Рузвелт и британскиот претседател Винстон Черчил, со што овие земји ја прифатиле Повелбата како политичка програма во борба против силите на Оската.
1993	Во Монте Карло, Македонскиот олимписки комитет е примен за рамноправен член на олимпиското семејство.

Родени

1821	Ципријан Норвид — полски поет, драматург, сликар и вајар.
1884	Исмет Инени — турски премиер и претседател, основач на Републиканската народна партија.
1920	Зухо Џумхур — босански и југословенски писател и сликар.
1945	Владимир Глигоров — македонски економист.
1949	Педро Алмодовар — шпански режисер и сценарист.
1954	Марко Тардели — италијански фудбалер.
1980	Џон Арне Рисе — норвешки фудбалер.
1981	Игор Крајчев — македонски писател и поет.
1982	Стеф Клемент — холандски велосипедист.
1999	Елиф Елмас — македонски фудбалер.

Починале

768	Пипин Малиот — француски крал, прв монарх од династијата Каролинзи.
1735	Петр Брандл — чешки сликар.
1813	Андре Модест Гретри — француски композитор и музички писател од белгиско потекло.
1835	Винченцо Белини — италијански оперски композитор.
2004	Франсоаз Саган — француска писателка.

25 септември

Настани

1493	Христофор Колумбо испловил од пристаништето во Кадис на своето второ патување кон Новиот Свет.
1513	Шпанскиот истражувач Васко Нуњес де Балбо ја поминал Панама и станал првиот Европеец кој го видел Тихиот Океан.
1555	Со мирот во Аугсбург, германските протестантски земји биле правно изедначени со римокатоличките.
1825	Меѓу Дарлингтон и Стоктон, во Велика Британија, била пуштена во сообраќај првата железничка линија за јавен сообраќај. Овој ден се смета за почеток на историјата на железничкиот сообраќај.
1940	Во Норвешка на власт дошла квислиншката влада (наречена според норвешкиот политичар и мајор Видкун Квислинг кој учестувал во германската агресија врз Норвешка во 1940 година, по што се прогласил за шеф на новосоздадената марионетска влада, а во 1945 година е осуден на смрт поради велепредавство), синоним на соработниците на фашистичкиот окупатор низ цела Европа.
1946	Во Скопје е основано Работничко културно-уметничкото друштво „Кочо Рацин“. Друштвото го формирал Месниот синдикален совет на Скопје, со цел да ги обедини работниците и службениците заради развивање на културно-просветната дејност.
1990	Нелсон Мандела бил пуштен на слобода.
1999	Во Скопје, во издание на НИП „Нова Македонија“ излегол првиот број на весникот „Скок“.

Родени

1599	Франческо Боромини — италијански архитект.
1744	Фридрих Вилхелм II — пруски крал.
1866	Томас Хант Морган — американски биолог и генетичар, основач на генетиката и добитник на Нобеловата награда во 1933 година.
1896	Сандро Пертини — италијански политичар, адвокат и новинар.
1897	Вилијам Фокнер — американски писател, добитник на Нобеловата награда за литература.
1899	Лео Јунек — хрватско-француски сликар.
1903	Марк Ротко — американски сликар.
1944	Мајкл Даглас — американски глумец и филмски продуцент.
1951	Боб Макаду — американски кошаркар и тренер.
1955	Карл-Ханјц Румениге — германски фудбалер.
1961	Хедер Локлир — американска глумица.
1965	Скоти Пипен — американски кошаркар.
1968	Вил Смит — американски глумец, продуцент и пејач.
1969	Кетрин Зета Џонс — британска глумица.
1975	Сергеј Тетјухин — руски одбојкар.
1977	Риналдо Ночентини — италијански велосипедист.
1979	Микеле Скарпони — италијански велосипедист.
1984	Златко Хорват — хрватски ракометар.

Починале

1849	Јохан Штраус — австриски композитор.
1943	Нико Нестор — еден од најголемите раководители и борец на народноослободителното движење во Струга и струшко.
1958	Џон Вотсон — американски психолог
1970	Ерих Марија Ремарк — германски писател.
1976	Никола Бадев — македонски пејач на народни песни.
1980	Џон Бонам — англиски рок-музичар, член на групата „Лед цепелин“.
2003	Едвард Саид — палестинско-американски социо-културолошки теоретичар.
2003	Франко Модиљани — италијанско-американски економист, добитник на Нобеловата награда во 1985 година.
2006	Петре М. Андреевски — македонски писател.
2020	Горан Паскаљевиќ — српски режисер.

26 септември

Настани

1371	Се одиграла Битката на Марица во која загинале Волкашин и Углеша Мрњавчевци, а синот на Волкашин, Крале Марко станал крал на Прилепското Кралство и турски вазал.
1580	Англискиот мореполовец Френсис Дрејк го завршил своето патување околу светот.
1604	По многу одложувања, црковните власти во Шпанија дозволиле да се печати делото „Дон Кихот“ на големиот шпански писател Мигел де Сервантес.
1815	Русија, Австрија и Прусија ја создале „Светиот сојз“ со цел да ги задушат револуционерните движења во Европа.
1960	Првата политичка дебата меѓу Ричард Никсон и Џон Фицџералд Кенеди која била пренесувана на ТВ.
1962	Прогласена Арапската Република Јемен.
1993	Во Виница е отворен Првиот фестивал за хумор, сатира и карикатура во Република Македонија, наречен „Ин Виница веритас“.
1993	Во селото Довезенце, Кумановско, е осветена новоизградената црква „Свети Ѓорѓи“.

Родени

1849	Иван Петрович Павлов — руски физиолог, добитник на Нобеловата награда за физиологија и медицина во 1904 година.
1888	Томас Стернс Елиот — англиски поет од американско потекло, добитник на Нобеловата награда во 1948 година.
1889	Мартин Хајдегер — германски филозоф, главен претставник на егзистенцијализмот во Германија.
1892	Марина Цветаева - руска поетеса.
1898	Џорџ Гершвин — американски композитор и пијанист.
1923	Мија Алексиќ — југословенски и српски глумец.
1945	Брајан Фери — англиски рок-музичар, член на групата Рокси мјузик.
1948	Оливија Њутн-Џон — австралиска глумица и пејачка.
1956	Линда Хамилтон — глумица.
1957	Клаус Аугенталер — германски фудбалер.
1961	Вил Селф — англиски писател и колумнист.
1962	Драган Манце — српски фудбалер.
1981	Серена Вилијамс — американска тенисерка.
1982	Кени ван Хумел — холандски велосипедист.
1987	Сирил Готје — француски велосипедист.
1990	Мајкл Метјус — австралиски велосипедист.
1995	Милош Вељковиќ — српски фудбалер.

Починале

1371	Јован Углеша — крал.
1868	Август Фердинанд Мебиус — германски математичар, творец на Мебиусовата лента.
1937	Беси Смит — американска блуз-пејачка.
1945	Бела Барток — унгарски композитор, пијанист и етномузиколог
1973	Ана Мањани — италијанска глумица
1988	Бранко Зебец — хрватски и југословенски фудбалер и тренер.
1990	Алберто Моравија — италијански писател и критичар.
1993	Нина Берберова — руска писателка.
2003	Роберт Палмер — англиски музичар.
2008	Пол Њуман — американски филмски глумец и режисер.
2010	Димитар Зози — македонски глумец.

27 септември

Настани

1529	Османлиската војска под команда на Сулејман Величествениот ја започна Опсадата на Виена.
1822	Жан-Франсоа Шамполион објавил дека го дешифрирал Каменот од Розета.
1825	Англискиот пронаоѓач Џорџ Стивенсон управувал со својата парна локомотива која влечела 38 вагони на линијата Стоктон - Дарлингтон во Велика Британија. За кратко време железничката мрежа се проширила низ цела Европа.
1854	Во Атлантскиот Океан потонал бродот „Арктик“ со околу 300 патници.
1905	Списанието „Анали на физиката“ го објавило трудот на Алберт Ајнштајн „Дали инерцијата на телото зависи од неговата енергија“ каде за првпат е претставена познатата равенка E=mc².
1908	Во Солун излегол првиот број на весникот „Единство“ под редакција на Димитар Влахов.
1939	По 19-дневен отпор Варшава паднала во рацете на германските трупи.
1940	Во Берлин, Италија и Јапонија потпишале 10-годишен воен и економски пакт и формално создале сојуз на фашистички сили познат под името Оската Берлин - Рим - Токио.
1993	Република Македонија е примена за член на Меѓународната агенција за атомска енергија.
1994	Република Македонија воспоставила дипломатски односи со Португалија и со Кралството Саудиска Арабија.
1994	Во Скопје е основано Македонско-кинеското друштво за пријателство и соработка.
1995	Република Македонија е примена во Советот на Европа како 38-ма членка.

Родени

1389	Козимо де Медичи — владетел на Фиренца.
1601	Луј XIII — француски крал.
1783	Аугустин Итурбиде — генерал, потоа цар на Мексико под името Августин I.
1901	Иван Милутиновиќ — југословенски комунист, партизан и народен херој.
1920	Таки Хрисик — македонски композитор и музички педагог.
1922	Артур Пен — американски филмски режисер.
1953	Роби Шекспир — јамајски реге-музичар.
1958	Ирвин Велш — шкотски писател.
1965	Стив Кер — американски кошаркар и тренер.
1972	Гвинет Палтроу — амриканска глумица.
1976	Франческо Тоти — италијански фудбалер.
1982	Лил Вејн — американски рапер.
1984	Аврил Лавињ — канадска пејачка.
1987	Петар Игнатенко — руски велосипедист.
1991	Симона Халеп — романска тенисерка.
1992	Гранит Џака — швајцарски фудбалер.
1999	Елиф Елмас — македонски фудбалер од турска националност.
1999	Игор Дивеев — руски фудбалер.

Починале

1590	Урбан VII — римски папа.
1891	Иван Гончаров — руски писател.
1917	Едгар Дега — француски сликар и вајар.
2018	Благој Истатов — македонски фудбалски голман.
2018	Марти Белин — американски рок-музичар.
2021	Драган Поповски - Дада — македонски вајар.
2021	Роџер Хант — англиски фудбалер.

28 септември

Настани

1371	Се одиграла Битката на Марица во која загинале Волкашин и Углеша Мрњавчевци, а синот на Волкашин, Крале Марко станал крал на Прилепското Кралство и турски вазал.
1580	Англискиот мореполовец Френсис Дрејк го завршил своето патување околу светот.
1604	По многу одложувања, црковните власти во Шпанија дозволиле да се печати делото „Дон Кихот“ на големиот шпански писател Мигел де Сервантес.
1815	Русија, Австрија и Прусија ја создале „Светиот сојз“ со цел да ги задушат револуционерните движења во Европа.
1960	Првата политичка дебата меѓу Ричард Никсон и Џон Фицџералд Кенеди која била пренесувана на ТВ.
1962	Прогласена Арапската Република Јемен.
1993	Во Виница е отворен Првиот фестивал за хумор, сатира и карикатура во Република Македонија, наречен „Ин Виница веритас“.
1993	Во селото Довезенце, Кумановско, е осветена новоизградената црква „Свети Ѓорѓи“.

Родени

551 п.н.е.	Конфуциј — кинески филозоф († 479 п.н.е.)
58 п.н.е.	Ливија Друсила, сопруга на римскиот цар Октавијан Август и мајка на царевите Тибериј и Друз († 29)
1803	Проспер Мериме — француски писател, историчар и археолог.
1831	Фран Левстик — словенечки писател.
1841	Жорж Клеменсо — француски политичар.
1918	Анхел Лабруна — аргентински фудбалер.
1924	Марчело Мастројани — италијански глумец.
1934	Брижит Бардо — француска глумица, пејачка и фотомодел.
1944	Роберт Баро — американски економист.
1952	Силвија Кристел — холандска манекенка и глумица.
1954	Еван Лури — американски џез-музичар.
1960	Џенифер Раш - американска пејачка.
1960	Мехмед Баждаревиќ — југословенски и босански фудбалер и тренер.
1961	Јорданка Донкова — бугарска атлетичарка.
1962	Венцеслав Симоновски — македонски фудбалер.
1967	Мира Сорвино — американска глумица.
1981	Хосе Калдерон — шпански кошаркар.
1981	Вили Кабаљеро — аргентински фудбалски голман.
1982	Александар Ањуков — руски фудбалер.
1986	Андрес Гвадрадо — мексикански фудбалер.
1988	Марин Чилиќ — хрватски тенисер.
1992	Луис Алберто — шпански фудбалер.

Починале

1891	Херман Мелвил — американски писател.
1895	Луј Пастер — француски хемичар и биолог.
1960	Наум Наумовски - Борче — народен херој на Македонија.
1964	Харпо Маркс — американски глумец.
1966	Андре Бретон — француски писател.
1991	Мајлс Дејвис — американски џез-музичар.
1994	Вангел Коџоман — македонски сликар.
2003	Елија Казан — американски режисер.
2010	Михаил Левенски — македонски писател, филозоф и невропсихијатар.
2010	Артур Пен — американски филмски режисер.
2018	Предраг Ејдус — српски глумец.
2022	Кулио — американски рапер.

29 септември

Настани

1938	Британија, Франција, нацистичка Германија и фашистичка Италија го потпишуваат Минхенскиот договор.
1941	Почнало Драмското востание на македонските и грчките востаници против бугарскиот окупатор. Во Драма, Просечен, Крлуково и Кобалишта, кои биле нападнати од востаниците, била воспоставена народната власт. По жестоките борби, бугарската војска и полиција го задушиле востанието и притоа извршиле масакрирање на околу 3.000 луѓе и биле преземени различни репресивни мерки низ целата територија во источната област на Егејска Македонија.
1941	Започнала масовната ликвидација на Евреите кај Бабин Јар, Киев — еден од најстрашните масакри во Втората светска војна.
1991	Во селото Усје, Скопско е осветена „црквата Свети Атанасиј“.
1993	Во Аруба, држава на Карипските Острови, Република Македонија е примена за полноправен член на Интерпол, меѓународна организација на криминалистичките полиции.

Родени

1571	Микеланџело Меризи да Караваџо — италијански барокен сликар.
1758	Хорацио Нелсон — британски адмирал.
1864	Мигел де Унамуно — шпански писател и филозоф.
1881	Лудвиг фон Мизес — австриско-американски економист.
1895	Харолд Хотелинг — американски математичар, статистичар и економист.
1901	Енрико Ферми — италијански физичар.
1904	Николај Алексеевич Островски — руски писател.
1912	Микеланџело Антониони — италијански режисер.
1913	Силвио Пјола — италијански фудбалер.
1922	Александар Зиновјев — руски филозоф, социолог, есеист и книжевен сатиричар.
1922	Олга Јевриќ — српска скулпторка.
1935	Џери Ли Луис — американски рокенрол-музичар.
1936	Силвио Берлускони — италијански деловник и политичар.
1939	Џим Бакстер — шкотски фудбалер.
1943	Волфганг Оверат — германски фудбалер.
1943	Лех Валенса — претседател на Полска.
1950	Вилсон Џони — хрватски и југословенски фудбалер.
1953	Анте Чачиќ — хрватски фудбалски тренер.
1956	Себастијан Коу — британски атлетичар.
1960	Џон Паксон — американски кошаркар.
1976	Андриј Шевченко — украински фудбалер.
1984	Пер Мертезакер — германски фудбалер.
1988	Кевин Дурант — американски кошаркар.
1989	Јевхен Конопјанка — украински фудбалер.
1995	Матијас Лесор — француски кошаркар.

Починале

1902	Емил Зола — француски писател.
1908	Мачадо де Асис — бразилски писател.
1914	Стеван Мокрањац — српски композитор.
1930	Иљја Репин — истакнат руски сликар.
1997	Рој Лихтенштајн — американски сликар.
2010	Тони Кертис — американски глумец.
2015	Фил Вудс — американски џез-музичар.

30 септември

Настани

489	Остроготите под воство на Теодорих Велики по вторпат извојувале победа над војската на италијанскиот крал Одоакар
1399	Хенри IV е прогласен за крал на Англија.
1814	По победата на Наполеон, големите сили го свикале Виенскиот конгрес. Одлуките што биле донесени, на Европа и обезбедиле мир, но неколку децении не го решиле прашањето на малите народи, жртвувани за да се наградат големите сили.
1864	Бостонскиот забар Вилијам Мортон прв го употребил етерот како средство за анестезија.
1903	Во Виена и Мирцштег почнал состанокот помеѓу рускиот цар Николај II и австроунгарскиот цар Франц Јосиф и нивните министри за надворешни работи, на кој е изработена програма за реформи во Македонија позната како „Мирцштешка реформска програма“, донесени на 2 октомври 1903 г. Со овие реформи, иако битно не се изменила состојбата во Македонија, дале придонес за актуелизирање на македонското прашање во меѓународните односи.
1991	Повеќе стотици илјади Чеси загрижени поради евентуалната поделба на земјата бараа референдум за отцепување на Словачка.
1993	Советот на НАТО го одобри воениот план за поставување на повеќе од 50.000 војници во Босна и Херцеговина во период од две години.
1998	Во Скопје почна со работа Македонската информативна агенција — МИА, официјален јавен информативен сервис на Република Македонија.

Родени

1207	Џалалудин Руми — персиски исламски поет, правник и теолог.
1876	Милан Ракиќ — српски поет.
1917	Бади Рич — американски џез-музичар.
1924	Труман Капоти — американски писател.
1927	Вилијам Мервин — американски поет.
1931	Енџи Дикинсон — американска глумица.
1940	Здравка Крстуловиќ — хрватска и југословенска глумица.
1947	Марк Болан — англиски рок-музичар.
1962	Франк Рајкард — холандски фудбалер и тренер.
1962	Борислав Цветковиќ — југословенски и хрватски фудбалер и тренер.
1980	Мартина Хингис — швајцарска тенисерка.
1980	Данте Амарал — бразилски одбојкар.
1980	Герт Стегманс — белгиски велосипедист.
1983	Андреа Радукан — романска гимнастичарка.
1986	Оливие Жиру — француски фудбалер.
1991	Џофри Ловерњ — француски кошаркар.
1997	Макс Ферстапен — белгиско-холандски автомобилист, првак во Формула 1.

Починале

1955	Џејмс Дин — американски глумец.
1979	Зепо Маркс — американски глумец.
1986	Николас Калдор — британски економист.
1990	Патрик Вајт — австралиски писател, добитник на Нобеловата награда во 1973 година.
1989	Оскар Давичо — српски и југословенски писател.
1991	Тома Здравковиќ — српски фолк-пејач.
2001	Џон Лили — американски психолог.
2011	Анвар ал Авлаки — член на Ал-Каеда.
2019	Џеси Норман — американска оперска пејачка.

јануари - февруари - март - април - мај - јуни - јули - август - септември - октомври - ноември - декември

---

Начин на користење на предлошките во рубриката