Википедија:На денешен ден/Архива/Декември

Од Википедија — слободната енциклопедија

Ова е Архивата на рубриката „На денешен ден...“

Истата има започнато да функционира на 25 јуни 2007.


јануари - февруари - март - април - мај - јуни - јули - август - септември - октомври - ноември - декември

Начин на користење на предлошките во рубриката


Денес е среда, 24 април 2024; часот е 12:13 (UTC)

Предлошка:Декември 2024 Извор

Настани

1918  Создадено Кралството на Србите, Хрватите и Словенците.
1991  Украинските гласачи со огромно мнозинство гласаат позитивно за независност од Советскиот Сојуз.
1995  Хавиер Солана е избран за генерален секретар на НАТО.
2018  Андрес Мануел Лопес Обрадор станува претседател на Мексико.


Родени

1083  Ана Комнина — византиска принцеза и научник. Најстара ќерка на царот Алексиј I Комнин и на царицата Ирина. (†1153)
1792  Николај Иванович Лобачевски — руски математичар, физичар и астроном.
1911  Франц Биндер — австриски фудбалер.
1931  Џими Лајонс — американски џез-музичар.
1935  Вуди Ален — американски режисер, сценарист и глумец.
1940  Ричард Прајор — американски комичар и глумец.
1943  Фин Кидланд — норвешки економист, добитник на Нобеловата награда.
1945  Бет Мидлер — американска пејачка и глумица.
1947  Елица Манева — македонски археолог.
1949  Пабло Ескобарколумбиски шеф на наркокартел (†1993)
1951  Џако Пасториус — американски џез-музичар.
1964  Салваторе Скилачи — италијански фудбалер.
1988  Мануел Штрлек — хрватски ракометар.


Починале

1707  Џеремаја Кларканглиски барокен композитор.
1973  Давид Бен Гурион — израелски политичар.
1891  Лајош Зилахи — унгарски писател.
1987  Џејмс Болдвин — американски писател.
1991  Џорџ Стиглер — американски економист, добитник на Нобеловата награда во 1982 година.
2011  Криста Волф — германска писателка.
2013  Пол Вокерамерикански глумец.
2014  Ацо Петровиќ — српски кошаркарски тренер.


Настани

1772  Основано Кралското физиографско друштво во Лунд, Шведска.
1804  Наполеон Бонапарт е крунисан за цар на Франција.
1805  Наполеон Бонапарт ги победил руските и австриските трупи кај Аустерлиц (место кај Брно, во Чешка). Француската војска (околу 73.000 војници) ги поразила сојузничките сили на Русија (околу 70.000 војници) и на Австрија (околу 15.000 војници). Австрискиот цар Франц II утредента склучил примирје со Наполеон. Аустерлиц подоцна станал поим за брза победа.
1942  Во Чикаго за првпат практично бил остварен процесот на јадрено цепење. Експериментот успешно го извеле научниците кои работеле на тајниот проект за производство на првата атомска бомба.
1946  По борбата што се водела помеѓу македонските партизани и грчката владина војска на патот Лерин - Песодер, грчките власти започнале со терор во селото Буф. Околу 200 полицајци и 80 вооружени монархисти од околните села вршеле грабежи, горење и пустошење. Запалиле 46 трла, плевни, воденици, ѕверски мачеле 28 невини Македонци.
1956  Фидел Кастро и помала група кубански револуционери се истовариле на Куба и започнале борба, која завршила со соборување на диктаторскиот режим на Баиста.
1993  Франција официјално објави дека ќе воспостави дипломатски односи со Република Македонија.
1997  Во Новокузнецк, од експлозија на метан во рудникот за јаглен Зирјановскаја, загинале 61 рудар.


Родени

1728  Фердинандо Галијани — италијански економист и општественик од времето на просветителството.
1901  Рајмундо Орси — италијанско-аргентински фудбалер.
1923  Марија Калас — американска оперска пејачка.
1930  Гари Бекер — американски економист, добитник на Нобеловата награда.
1935  Рони Метјуз — американски џез-музичар.
1948  Антонин Паненка — чешки фудбалер.
1962  Владо Бучковски — македонски универзитетски професор и политичар, поранешен премиер на Република Македонија.
1970  Максим Тарасов — советски и руски атлетичар.
1973  Моника Селеш — југословенска тенисерка.
1978  Нели Фуртадо — канадска поп пејачка.
1981  Бритни Спирс — американска поп пејачка.
1987  Никола Еде — француски велосипедист.
1989  Матео Дармијан — италијански фудбалер.
1999  Келвин Киптум — кениски маратонец.


Починале

1470  Пјеро ди Козимо де Медичи — владетел на Фиренца.
1497  Ана Сфорца — ќерка на Галеацо Марија Сфорца.
1918  Едмонд Ростан — француски неороматичарски поет и драмски писател.
1944  Филипо Томазо Маринети — италијански поет и теоретичар, основач на футуризмот.
1974  Лајош Зилахи — унгарски писател.
2013  Педро Роча — уругвајски фудбалер.


Настани

1942  Во Тетово излезе првиот број на весникот на Окружниот комитет на КПЈ за територијата на Македонија под италијанска окупација „Востаник“. Излегуваше до февруари 1943 година.
1944  Грчка граѓанска војна: Во Атина избиле судири помеѓу ЕЛАС и владините сили поддржани од британската војска.
1967  Лекарите во Кејптаун, во Јужноафриканската Република, објавија дека во болницата „Гроте Шур“, за првпат во историјата, е извршено успешно пресадување на човечко срце. Екипата на чело со д-р Кристијан Барнар изврши операција врз заболениот Луис Вашкански, меѓутоа тој умре по десетина дена.
1984  Во Бопал, Индија, во фабриката за пестициди во мнозинска сопственост на американската компанија „Јунион Карбид“ се случила катастрофа во која загинале повеќе од 3.800 луѓе, а помеѓу 150.000 и 600.000 луѓе претрпеле здравствени последици. Бопалската катастрофа претставува најголема индустриска катастрофа во светот.
1993  САД отворија Канцеларија за врски во Скопје, а на чело на ова дипломатско претставништво е поставен Роберт Норман.
1997  Германското Министерство за одбрана поведе дисциплинска постапка против шестмина војници, кои просториите во нивните касарни ги украсувале со слики на Адолф Хитлер и со нацистички знамиња.
2012  Најмалку 475 луѓе загинале кога тајфунот „Бофа“ ги погодил Филипините.


Родени

1368  Шарл VI Лудиотфранцуски крал.
1447  Бајазит IIотомански султан.
1800  Франце Прешерн — словенечки поет.
1830  Фредерик Лејтон — англиски академски сликар.
1857  Џозеф Конрад — англиски писател.
1883  Антон Веберн - австриски композитор и диригент.
1911  Нино Рота - италијански композитор.
1922  Свен Никвист — шведски кинематограф.
1923  Стјепан Бобек — хрватски и југословенски фудбалер и тренер.
1930  Жан-Лик Годар — француско-швајцарски режисер.
1942  Педро Роча — уругвајски фудбалер.
1945  Божидар Димитров — бугарски историчар и политичар.
1948  Ози Озборн — англиски пејач, член на групата „Блек сабат“.
1953  Франц Кламер — австриски скијач.
1960  Дарил Хана — американска глумица.
1960  Џулиен Мур — американска глумица.
1960  Игор Ларионов — руски и советски хокеар.
1965  Ендрју Стентон — американски режисер.
1965  Катарина Вит — германска лизгачка.
1968  Брендан Фрејзер — канадско-американски глумец.
1977  Ксенија Пајчин — српска пејачка, .
1977  Адам Малиш — полски ски-скокач.
1981  Давид Вилја — шпански фудбалер.
1982  Мишел Есиен — гански фудбалер.
1984  Аврам Пападопулос — грчки фудбалер.
1985  Ласло Чех — унгарски пливач.
1987  Мануеле Боаро — италијански велосипедист.
1990  Кристијан Бентеке — белгиски фудбалер.
1997  Мајкл Норман — американски атлетичар.


Починале

1154  Анастасиј IV — римски папа.
1533  Василиј III Московскикнез на Московското Кнежевство.
1888  Карл Цајс — германски оптичар.
1894  Роберт Луис Стивенсон — шкотски писател.
1919  Пјер Огист Реноар — француски сликар.
1937  Јожеф Атила — унгарски поет.
1941  Павел Филонов — руски и советски сликар и поет.
1949  Елин Пелин — бугарски писател.
1956  Александар Родченко — руски и советски сликар и вајар.
1965  Благоја Стефановски - Гојчо — македонски револуционер.
1980  Драги Костовски — македонски артист.
1991  Стојан Гогов — доајен на народниот театар „Антон Панов“ од Струмица.
1993  Саво Костовски — македонски првоборец.
1994  Франтишек Вацлав Мареш — професор по славистика.
2012  Злата Петковиќ — српска глумица.
2015  Скот Вејланд — американски рок-пејач, член на групата Stone Temple Pilots.
2015  Благоја Стефановски — македонски политичар.
2020  Алисон Лури — американска писателка.


Настани

1993  На изборниот Архиепископско-црковен народен собир на МПЦ, што се одржа во катедралниот храм на охридските архиепископи „Св. Софија“, во Охрид, Митрополитот Повардарски Господин Михаил, е избран за поглавар на Македонската православна црква, станувајќи Господин Господин Михаил.
1993  Сооронбај Жеенбеков станува престедател на Киргистан.


Родени

1735  Јосиф Николај Лауренти — австриски природонаучник.
1795  Томас Карлајл — шкотски сатиричар, есеист и историчар.
1875  Рајнер Марија Рилке — германски поет.
1893  Аугуст Цесарец — хрватски револуционер и писател.
1930  Џим Хол — американски џез-музичар.
1955  Касандра Вилсон — американска џез-музичарка и пејачка.
1956  Бернард Кинг — американски кошаркар.
1962  Александар Литвиненко — агент во КГБ и ФСБ.
1963  Сергеј Бубка — украински и советски атлетичар.
1964  Мариса Томеи — американска глумица.
1972  Хауард Ајсли — американски кошаркар.
1982  Сергеј Горбок — руски ракометар.
1996  Диого Жота — португалски фудбалер.


Починале

1334  Јован XXIIримски папа.
1547  Ернан Кортес — шпански конквистадор.
1642  Арман Жан ди Плеси Ришелје — француски државник, кардинал и Прв министер на кралот Луј XIII.
1679  Томас Хобс — англиски филозоф, претставник на класичниот англиски емпиризам.
1798  Лујџи Галвани — италијански физичар.
1932  Густав Мајринк — австриски писател.
1945  Томас Хант Морган — американски биолог, основач на генетиката.
1976  Бенџамин Бритен — англиски композитор и пијанист.
1993  Френк Запа — американски рок-музичар.
1995  Петар Глигоровски — македонски сликар.
2011  Сократес — бразилски фудбалер.


Настани

1492  Кристофер Колумбо во Карипското Море го откри островот Санто Доминго.
1848  Во цела Америка почна „златната треска“ откако американскиот претседател, Џемс Полк објави дека во Калифорнија е пронајдено злато.
1931  Црква на Исус Христос Спасителот во Москва беше уништен од страна наредба на Јосиф Сталин.
1997  Вулканот Безимјани на полуостровот Камчатка, на Рускиот Далечен Исток, повторно е активиран, при што се формираше вулкански прав од осум до девет километри над Земјината површина.


Родени

1443  Јулиј IIримски папа.
1849  Едуард Зелер — германски антропопог, етноисторичар и лингвист.
1870  Вичеслав Новак — чешки композитор.
1890  Фриц Ланг — германски режисер.
1891  Александар Родченко — руски и советски сликар и вајар.
1901  Волт Дизни — американски аниматор и продуцент, творец на современиот цртан филм.
1910  Абрахам Полонски — американски режисер, есеист и писател.
1912  Сони Бој Вилијамсон II — американски блуз-музичар.
1940  Фадиљ Сулејмани — македонски политичар.
1946  Хосе Карерас — каталонски оперски пејач.
1954  Боро Приморац — босански и југословенски фудбалер и тренер.
1967  Богдан Стелеа — романски фудбалер и тренер.
1975  Рони О'Саливан — англиски снукерист, светски првак.
1982  Кери Хилсон — американска пејачка.
1985  Џани Мерсман — белгиски велосипедист.
1986  Хавиер Арамендија — шпански велосипедист.
1993  Рос Баркли — англиски фудбалер.
1995  Антони Марсијал — француски фудбалер.
1998  Рандал Коло Муани — француски фудбалер.
2000  Урош Трифуновиќ — српски кошаркар.


Починале

1560  Франсоа II — крал на Франција.
1771  Џовани Батиста Моргањи — италијански и светски медицински научник.
1784  Филис Витли — афроамериканска поетеса.
1791  Волфганг Амадеус Моцарт — австриски композитор.
1926  Клод Моне — француски сликар.
1971  Гајто Газданов — руски писател.
1972  Кени Дорхем — американски џез-музичар.
2003  Здравка Крстуловиќ — хрватска и југословенска глумица.
2007  Карл Хајнц Штокхаузен — германски композитор.
2012  Оскар Нимаер — бразилски архитект.
2012  Дејв Брубек — американски џез музичар.
2013  Нелсон Мандела — јужноафрикански општественик, борец против апартхејдот и престедател на ЈАР.


Настани

1768  Објавено е првото издание на „Енциклопедија Британика“.
1897  Лондон станал првиот град во кој таксистите добивале дозволи за работа.
1917  Објавена е независноста на Финска.
1917  Во Експлозијата во Халифакс, во Канада, предизвикана од судир на бродови со муниција, загинале над 1900 луѓе и бил уништен поголем дел од градот.
1929  Во Република Турција, жените беа изедначени со мажите во поглед на правото на глас.
1941  Почна контраофанзивата на силите на Црвената армија против германските сили на фронтот пред Москва. На фронтот, широк 300 километри, беа пробиени германските линии. Нацистичките девизии беа прегазени или опколени, а подоцна разбиени.
1991  Распаѓање на СФРЈ: Во Хрватска, единиците на ЈНА го бомбардирале Дубровник по шестмесечна опсада.
2015  Во Ерменија одржан референдум, на кој народот изгласал земјата да стане парламентарна република, заменувајќи го доготашниот полупретседателски систем.
2021  Карл Нехамер станува канцелар на Австрија.


Родени

1421  Хенри VIанглиски крал.
1778  Жозеф Геј-Лисак — француски хемичар.
1833  Јован Јовановиќ - Змај — српски поет.
1864  Вилијам С. Харт — американски глумец.
1898  Гунар Мирдал — шведски економист, добитник на Нобеловата награда во 1974 година.
1903  Гајто Газданов — руски писател.
1920  Дејв Брубек — американски џез музичар.
1942  Петер Хандке — австриски писател.
1948  Кеке Розберг — фински возач во „Формула 1“.
1950  Џо Хисаиши — јапонски композитор и диригент.
1956  Питер Бак — американски рок-музичар.
1967  Марко Симеунович — словенечки фудбалски голман.
1977  Хорхе Гарбахоса — шпански кошаркар.
1979  Тим Кејхил — австралиски фудбалер.
1982  Алберто Контадор — шпански велосипедист.
1984  Дарил Импи — јужноафрикански велосипедист.
1994  Јанис Адетокумбо — грчки кошаркар.
1996  Давиде Калабрија— италијански фудбалер.


Починале

1926  Клод Моне — француски сликар, еден од основачите на импресионизмот.
1959  Ерхард Шмит — германски математичар.
1960  Јордан Тренков — македонски револуционер.
1983  Роберт Олдрич — американски филмски режисер.
1988  Рој Орбисон — американски рокенрол музичар.
1993  Дон Амичи — американски глумец.


Настани

43 п.н.е.  Марко Тулиј Цицерон, еден од најголемите оратори, државници и филозофи на Стариот Рим е убиен од приврзаниците на Марко Антониј при обидот да пребега во Македонија.
1900  Макс Планк ги открил законите за црнотелесно зрачење.
1917  Прва светска војна: САД ѝ објавиле војна на Австроунгарија.
1941  Втора светска војна: Јапонската царска морнарица извршила напад на Перл Харбор со цел да ја неутрализира воената моќ на САД во Тихиот Океан.
1988  Во Ерменија, тогашен СССР, силен земјотрес го разурнал регионот Спитак при што загинале над 25.000 луѓе.
1995  Во Атина, дипломатот Александар Маљас, беше наименуван за шеф на канцеларијата за врски, во главниот град на Република Македонија, Скопје.
2005  Уапсен е Анте Готовина, хрватски генерал, баран од Хашкиот трибунал, на Канарските Острови.


Родени

1302  Ацоне Висконти — владетел на Милано.
1598  Џовани Лоренцо Бернинииталијански архитектвајарсликарписателрежисер и организатор на јавни свечености.
1823  Леополд Кронекер — германски математичар.
1857  Урош Предиќ — српски сликар.
1906  Архиепископ Охридски и Македонски г.г. Доситеј — прв архиепископ охридски и македонски, поглавар на Македонската православна црква.
1909  Никола Јонков Вапцаров — македонски пролетерски поет и револуционер.
1913  Франтишек Чап — чешки режисер.
1928  Ноам Чомски — американски лингвист и политички активист.
1933  Крсто Папиќ — хрватски режисер.
1947  Оливер Драгоевиќ — хрватски поп-музичар.
1949  Том Вејтс — американски музичар.
1956  Лари Берд — американски кошаркар.
1964  Владимир Артемов — руски и советски гимнастичар.
1972  Херман Маер — австриски скијач.
1976  Маја Апостолоска — македонска поетеса, книжевна критичарка и есеистка.
1980  Џон Тери — англиски фудбалер.
1982  Едуард Ворганов — руски велосипедист.
1984  Јан Барта — чешки велосипедист.
1989  Матијас Брендле — австриски велосипедист.
1990  Давид Гофан — белгиски тенисер.


Починале

1894  Фердинанд де Лесепс — француски дипломат и инженер
1993  Блаже Конески — еден од најистакнатите македонски културни дејци, академик, писател, врвен поет, научник, чие творечко истражување даде неодминливи резултати во македонската книжевност во областа на културната историја на македонскиот народ.
2018  Љупка Арсова - Џундеватеатарска, филмска и телевизиска глумица.
2020  Тихомир Арсиќ — српски глумец.


Настани

883  Свети Климент Охридски, родоначалник на словенската литература и црковно беседништво, прв оригнален словенски и македонски поет, говорник, преведувач, заштитник на Охрид е назначен за прв словенски епископ на Балканот.
1914  Германските воени бродови по враќањето од Тихиот Океан требаше, според планот на адмирал Шпе, да ја уништи англиската база на Фокландските Острови. Кога Англичаните отворија оган Шпе сфати дека наишол на многу голем отпор од очекуваниот. Во оваа поморска битка Германците претрпеа големи загуби во бродови и во луѓе.
1925  По неуспешниот пуч на нацистите во Минхен во 1923 година, нивниот водач Адолф Хитлер ја објави книгата „Мојата борба“, во која ја разработува националистичката фашистичко - расистичка идеологија на агресивниот германски национализам.
1948  Во Лерин три жени Македонки од селото Екши - Су, Леринско беа обвинети за соработка со НОФ и со партизаните, за што беа осудени на смрт и стрелани.
1949  Во околината на градот Панаѓуриште (Бугарија) е пронајдено познатото Панаѓуришко богатство од златни предмети од стара Тракија (IV-III век п.н.е.).
1991  Во Токио, „Црвена ѕвезда“ го освоила Интерконтиненталниот куп, победувајќи го во финалето тимот на „Коло Коло“ со 3:0.
1994  Белгискиот министер за одбрана Лео Делкроа поднесе оставка поради обвинувањето околу финансирањето на една куќа што ја купил во јужниот дел на Франција.
1997  Двете најголеми швајцарски банки соопштиле дека се интегрираат, со што се основала во тоа време најголемата банка на светот со вкупна актива од еден билиони (1012) долари.


Родени

65 п.н.е.  Хорациј — римски поет.
1542  Марија Стјуарткралица на Шкотска и Франција.
1626  Кристинакралица на Шведска.
1886  Диего Ривера — мексикански сликар.
1922  Лусиен Фројд — британски сликар.
1926  Стево Жигон — југословенски и српски глумец.
1928  Џими Смит — американски џез-музичар.
1933  Леав Борисов — руски глумец.
1939  Фахрудин Јусуфи — југословенски фудбалер.
1943  Џим Морисонамерикански пејач и текстописец на рок групата Дорс.
1946  Џон Тејлор — американски економист.
1947  Грег Алманамерикански рок-музичар, член на групата Алман брадерс бенд.
1948  Виктор Габер — македонски дипломат.
1953  Владислав Козакиевич — полски атлетичар.
1958  Виталиј Мутко — руски политичар.
1961  Ермис Лафазановски — македонски писател.
1962  Џеват Адеми — македонски политичар.
1964  Тери Хачер — американска глумица.
1965  Ибрахим Муртезани — поранешен член на ОНА.
1966  Лес Фердинанд — англиски фудбалер и тренер.
1966  Шинејд О'Конор — ирска пејачка.
1980  Ќемал Аломеровиќ — македонски фудбалер.
1981  Азра Акин — турско-холандска глумица и манекенка.
1982  Хамит Алтинтоп — турски фудбалер.
1982  Хулен Агинагалде — шпански ракометар.
1983  Елена Дембо — руска шахистка.
1983  Павел Погребњак — руски фудбалер.
1984  Златко Даскаловски — македонски ракометар.
1982  Ники Минаж — американска пејачка.
1991  Лиан Пеиксинг — кинеска кануистка-спринтер.
1994  Рахим Стерлинг — англиски фудбалер.
1995  Алекс Ринс — шпански мотоциклист.
1999  Рис Џејмс — англиски фудбалер.
1999  Халил Дервишоглу — турски фудбалер.


Починале

1638  Иван Гундулиќ — хрватски поет и драмски писател.
1894  Пафнутиј Чебишов — руски математичар.
1896  Ернст Енгел — германски статистичар и економист.
1980  Џон Ленон — англиски музичар, член на групата „Битлси“.
2001  Мирза Делибашиќ — босански и југословенски кошаркар.
2014  Благоје Пауновиќ — српски и југословенски фудбалер.
2015  Бони Лу — американска пејачка.
2020  Георги Константиновскимакедонски архитект.
2023  Рајан О’Нил — американски глумец.


Настани

1824  Легендарниот латиноамерикански водач Симон Боливар ја поразил шпанската војска во историската Битка кај Ајакучо, Перу.
1905  Во Франција со указ е извршено одвојувањето на државата и црквата.
1940  Втора светска војна: Во Северна Африка почна офанзивата на VIII Британска армија против германските окупациони трупи.
1961  Тангањика, поранешната британска колонија, стана независна држава во рамките на Комонвелтот, а од 09.12.1962 година стана Република. Две години подоцна, на 26 април 1964 година со обединувањето на Тангањика и на Занзибар настана Обединета Република Танзанија.
1997  Во Брисел, генералните директори на царинските служби на Белгија и Македонија, Илија Илоски и Ван Валегем, парафираа Спогодба за царинска соработка.


Родени

1594  Густав II Адолфкрал на Шведска.
1608  Џон Милтон — англиски поет.
1881  Воин Поповиќ-Вук — војвода на Српскиот комитет на четничката акција.
1842  Петар Кропоткин — руски мислител, теоретичар на анархизмот.
1895  Долорес Ибарури - Ла Пасионарија — шпанска револуционерка, учесничка во шпанската граѓанска војна.
1910  Артуро Руис Кастиљо — шпански режисер.
1916  Кирк Даглас — американски глумец, режисер и продуцент.
1951  Драган Пантелиќ — југословенски и српски фудбалер.
1953  Џон Малкович — американски глумец и режисер.
1962  Фелисити Хафман — американска глумица.
1968  Јоан Лупеску — романски фудбалер.
1969  Биксант Лизаразу — баскиско-француски фудбалер.
1980  Рајдер Хесједал — канадски велосипедист.
1986  Матијас Франк — швајцарски велосипедист.
1988  Квадво Асамоа — гански фудбалер.


Починале

1565  Пиј IVримски папа.
1669  Климент IX — римски папа.
1910  Лаза Костиќ — српски писател и преведувач, родоначалник на српската авангардна лирика.
1916  Нацуме Сосеки — јапонски писател.
1943  Никола Парапунов — македонски револуционер.
1944  Андреј — грчки принц.
1977  Кларис Лиспектор — бразилска писателка.
1993  Дани Бланчфлауер — северноирски фудбалер, тренер и новинар.
2008  Дражен Јерковиќ — хрватски и југословенски фудбалер.
2019  Мари Фредриксон — шведска поп-пејачка, членка на групата Роксет (Roxette).
2020  Паоло Роси —италијански фудбалер.


Настани

1868  Првите семафори биле поставени во Лондон. Ноќе биле осветлувани со зелена и црвена гасна ламба.
1901  Доделени се првите Нобелови награди.
1913  Познатата слика на Леонардо да ВинчиМона Лиза“ е вратена во парискиот музеј Лувр, од каде што две години порано беше украдена.
1936  По само 325 дена на британскиот престол, Едвард VIII абдицирал за да може да се ожени со својата избраничка Волис Симпсон. Го наследил неговиот брат принцот Алберт, кој владеел како Џорџ VI, татко на кралицата Елизабета II.
1948  Генералното собрание на ОН ја усвоило Универзалната декларација за правата на човекот. По тој повод, овој ден се смета за Ден на човековите права.
1964  Познатиот црнечки политичар и борец за црнечките права во САД Мартин Лутер Кинг ја доби Нобеловата награда за мир.
1979 Мајка Тереза ја доби Нобеловата награда за мир.
1991  Одржан е референдум за независност на Нагорно-Карабах.
1992  Британскиот престолонаследник принцот Чарлс и неговата сопруга, принцезата Дајана се разведоа. Нивното венчавање во катедралата Сент Пол на 29 јули 1981 година беше светски медиумски настан.


Родени

1822  Сесар Франк — француски композитор од белгиско потекло, оргулар.
1830  Емили Дикинсон — американска поетеса.
1843  Роберт Кохгермански лекар и бактериолог (†1910).
1912  Карло Понтииталијански филмски продуцент.
1920  Кларис Лиспектор — бразилска писателка.
1948  Душан Баевиќ — босански и југословенски фудбалер и тренер.
1950  Мирослав Илиќ — српски и југословенски фолк-пејач.
1954  Љубомир Михајловски — македонски политичар и правник.
1955  Горан Ивандиќ — српски и југословенски рок-музичар, член на групата „Бијело дугме“.
1955  Ким Мехмети — македонски писател.
1987  Серхио Енао — колумбиски велосипедист.
1987  Гонсало Игуаин — аргентински фудбалер.
1991  Кики Бертенс — холандска тенисерка.


Починале

1041  Михаил IVвизантиски цар.
1618  Аверој — арапски филозоф.
1618  Џулио Качини — италијански композитор.
1865  Леополд I — крал на Белгија.
1896  Алфред Нобел — шведски хемичар, пронаоѓач и индустријалец.
1926  Никола Пашиќ — српски политичар и државник.
1928  Чарлс Рени Мекинтош — шкотски архитект.
1936  Лујџи Пирандело — италијански писател.
1962  Василие Поповиќ - Цицо — македонски сликар, карикатурист и сценограф.
1967  Отис Рединг — американски соул-музичар.
1999  Рик Данко — канадски рок-музичар, член на групата „Бенд“.
1999  Фрањо Туѓман — југословенски генерал и претседател на Хрватска.
2005  Ричард Прајор — американски комичар и глумец.
2013  Џим Хол — американски џез-музичар.


Настани

1816  Индијана станува 19-та американска држава.
1937  Италија го напушта Друштвото на народите.
1941  Втора светска војна: САД им објавија војна на Германија и на Италија.
1941  Втора светска војна: Германија и Италија објавуваат војна на САД.
1946  Со одлука на Генералното собрание на ООН основан е Меѓународниот фонд на ОН за помош на децата (УНИЦЕФ). Како најблагородна организација на ОН во 1965 година, ја доби Нобеловата награда за мир. Седиштето на УНИЦЕФ е во Њујорк.
1958  Горна Волта (Буркина Фасо) ја објавува својата независност од Франција
1972  Американските космонаути и членови на екипажот на вселенскиот брод „Аполо 17“ стапнаа на Месечината. Тоа беше последната мисија во рамките на американската програма „Аполо“.
1993  Во Скопје повеќе од 60 делегати младинци одржаа Основачко Собрание и ја конституираа организацијата „Млади социјалисти“, како подмладок на Социјалистичката партија на Македонија.
1996  Во Битола е одржано основачкото собрание на Националниот сојуз на студентите на Македеонија.
2008  Во Њујорк е уапсен Бернард Мадоф, човекот кој преку пирамидални инвестициски измами успеал да проневери скоро 65 милијарди долари од инвеститорите. Осуден е на 29 јуни 2009 г. на 150 години затвор без право на помилување.


Родени

1475  Џовани де Медичи — подоцна познат како папа Лав Х.
1803  Хектор Берлиоз — француски композитор.
1810  Алфред де Мисе — француски писател.
1843  Роберт Кох — германски лекар.
1856  Георгиј Валентинович Плеханов — руски филозоф.
1882  Макс Борн — германски математичар.
1885  Емил Херцог — француски писател, познат како Андре Моро.
1910  Димо Тодоровски — македонски вајар и академик.
1912  Карло Понти — италијански филмски продуцент.
1913  Жан Маре — француски глумец.
1918  Александар Солженицин — руски писател.
1931  Јуриј Мамлеев — руски писател.
1931  Рита Морено — порториканска глумица.
1934  Томислав Чокревски — македонски политичар и универзитетски професор.
1949  Иван Буљан — хрватски и југословенски фудбалер и тренер.
1951  Катица Ќулавкова — македонска писателка.
1952  Андреја Де Карлоиталијански писател.
1954  Џермејн Џексон — американски поп-музичар.
1968  Фабрицио Раванели — италијански фудбалер.
1969  Висванатан Ананд — индиски шахист.
1985  Здењек Штибар — чешки велосипедист.
1994  Розалин Пенчев — бугарски одбојкар.
1994  Чоно Пенчев — бугарски одбојкар.


Починале

384  Дамас Iримски папа.
711  Јустинијан II Ринотметвизантиски цар.
861  Ал Мутавакил — арапски калиф.
905  Леонтиј — византиски цар.
969  Никифор II Фока — византиски цар.
1282  Михаил VIII Палеолог — византиски цар.
1686  Луј II од Конде — француски офицер.
1918  Иван Цанкар — словенечки писател, поет, раскажувач, драматург и публицист.
1948  Стерос Влахвеис — андартски капетан.
1964  Сем Кук — американски соул-пејач.
1987  Јаша Хајфец — американски виолинист.
1991  Артур Лундквист — шведски писател, критичар и преведувач.
2004  Јадранка Владова — македонска писателка, есеист, преведувач и литературен теоретичар.
2012  Рави Шанкариндиски класичен музичар.
2016  Есма Реџепова — македонска пејачка.


Настани

1642  Холандскиот морепловец Абел Тасман го открил Нов Зеланд, во југозападниот дел на Тихиот Океан, југоисточно од Австралија. Нов Зеланд бил британска колонија од 1841 година, а британски доминион од 1907 година, кога влегол во составот на Британската заедница на народите како независна држава.
1963  Кенија се стекнала со независност и била прогласена за република во рамките на британскиот Комонвелт.
1979  НАТО дозволил инсталирање на ракети во Европа.
1997  Пијаното на познатиот композитор и диригент, Леонард Бернштајн, на една аукција во „Сотби“, било продадено за 387.500 американски долари.
1997  Во Париз почнало судењето на Карлос Шакалот, „професионален револуционер“ од Венецуела, чие вистинско име е Илич Рамирес Санчес. Тој бил обвинет за некои од најспектакуларните герилски операции во 1970-те и 1980-те години.


Родени

1866  Андреј Љапчевпремиер на Бугарија.
1821  Гистав Флобер — француски писател.
1863  Едвард Мункекспресионистички сликар.
1882  Јиржи Махен — чешки писател.
1915  Френк Синатра — американски пејач и глумец.
1922  Франтишек Вацлав Мареш — чешки професор по славистика.
1923  Ог Мандино — американски писател.
1928  Чингиз Ајтматов — киргиски и советски писател.
1928  Хелен Франкенталер — американска сликарка.
1929  Џон Озборн — англиски драмски писател.
1939  Мајкл Газанига — професор по психологија.
1940  Дајон Ворик — американска пејачка и глумица.
1943  Дики Бетсамерикански рок-музичар, член на групата „Алман брадерс бенд“.
1946  Емерсон Фитипалди — бразилски автомобилист, светски првак во трките на „Формула 1“.
1948  Срѓан Керим — македонски политичар и дипломат.
1950  Ришар Галијано — француски џез-музичар.
1973  Јане Николоски — македонски фудбалер.
1984  Даниел Агер — дански фудбалер.
1984  Матје Ладању — француски велосипедист.
1990  Виктор Мозес — нигериски фудбалер.


Починале

1574  Селим IIотомански султан.
1802  Виктор Буњаковски — руски математичар.
1939  Даглас Фербанкс — американски филмски глумец, режисер и продуцент.
1958  Слободан Јовановиќ — српски политичар.
1983  Дарко Дамески — македонски глумец.
1985  Ијан Стјуарт — британски рок-музичар.
1993  Јожеф Анталпремиер на Унгарија.
2008  Лилјана Минова - Ѓурковамакедонист.
2019  Дени Ајело — американски глумец.
2020  Џон ле Каре — британски писател.


Настани

1294  По пет месеци по изборот, папата Целестин V абдицирал за да се посвети на испосништвото. Тоа е единствен случај на абдикација на папа.
1545  Започнал Соборот од Тренто, XIX вселенски собор на католичката црква, кој со прекини траел 18 години.
1642  Холандскиот морепловец Абел Тасман бил првиот Европеец кој стигнал до Нов Зеланд.
1992  На границата меѓу Република Македонија и Албанија беа отворени три нови гранични премини.
1995  Генералното собрание на ООН во Њујорк, со мнозинство гласови гласаше во полза за итно запирање на јадрените проби кои се изведуваат во Франција и Кина, единствени земји што изведуваат контроверзни проби.


Родени

1521  Сикст Vримски папа.
1553  Анри IV — крал на Франција.
1797  Хајнрих Хајне — германски поет.
1816  Вернер фон Сименс — германски пронаоѓач и индустријалец.
1869  Анри Матис — француски сликар и вајар.
1873  Валериј Брјусов — руски писател.
1943  Мануел Вилар Јр. — филипински стопанственик и политичар.
1948  Тед Нуџент — американски рок-музичар.
1949  Том Верлејн — американски рок-музичар.
1953  Бен Бернанке — американски економист и претседател на Системот на федерални резерви.
1957  Стив Бушеми — американски глумец.
1966  Јуре Здовц — словенечки и југословенски кошаркар и тренер.
1967  Џејми Фокс — американски глумец, комичар и пејач.
1969  Сергеј Федоров - руски хокеар.
1981  Ејми Ли — американска пејачка, членка на групата „Еванесенс“ (Evanescence).
1984  Санти Касорла — шпански фудбалер.
1984  Михал Кадлец — чешки фудбалер.
1989  Тејлор Свифт — американска поп-пејачка.
1989  Микел Ланда — шпански велосипедист.
1989  Хелен Обири — кениска атлетичарка.


Починале

558  Хилдеберт I — франкиски крал.
1124  Каликст II — римски папа.
1754  Махмуд I — отомански султан.
1881  Август Шеноа — хрватски писател.
1922  Џон Вилијам Годварданглиски неокласичен академски сликар.
1931  Гистав Ле Бон — француски социопсихолог и социолог.
1944  Василиј Кандински — руски сликар.
1983  Никита Станеску — романски поет.
1992  Александар Тирнаниќ — српски и југословенски фудбалер и тренер.
1993  Јон Исаја — македонски глумец.


Настани

1782  За првпат полетал балонот на браќата Монголфје.
1911  Експедицијата на норвешкиот поларен истражувач Роалд Амундсен стапи на Јужниот Пол, дотогаш неосвоена точка на нашата планета. Еден месец подоцна тоа го направи и англискиот истражувач Роберт Скот.
1955  Австралија, Албанија, Бугарија, Јордан, Камбоџа, Либија, Унгарија и Цејлон беа примени за членки на Обединетите нации.
1964  Во Скопје, од едно импровизирано студио во Нерези и со една репортажна кола (по земјотресот на 26 јули 1963 година на Скопје му беа подарени стари репортажни коли од Велика Британија и од Италија), е емитуван првиот македонски ТВ весник на РТВ Скопје. Со тоа почна редовната програма на ТВ Скопје.
1994  Во Скопје е одбележана 50 годишнината на АФЖ.
1995  Потпишан е Дејтонскиот мировен договор, со кој е ставен крај на воениот конфликт во Босна и Херцеговина. Потписници на договорот се Алија Изетбеговиќ, претседател на претседателството на Босна и Херцеговина, Фрањо Туѓман, претседател на Република Хрватска и Слободан Милошевиќ, претседател на СР Југославија.


Родени

1503  Нострадамус — француски јасновидец.
1546  Тихо Брахе — дански астроном.
1564  Вилем Класон Хеда — холандски сликар.
1854  Војтех Хинаис — чешки сликар и дизајнер.
1870  Карл Ренер — австриски претседател.
1895  Џорџ VIкрал на Велика Британија.
1895  Пол Елијар — француски поет.
1897  Курт Шушниг — австриски политичар.
1901  Павлекрал на Грција.
1934  Ружица Сокиќ — српска и југословенска глумица.
1938  Игнатие Богдановски — македонски политичар.
1942  Драго Млинарец — хрватски рок-музичар, член на Група 220.
1946  Стен Смит — американски тенисер.
1946  Џејн Биркин — англиско-француска глумица и пејачка.
1947  Светлана Бојковиќ — српска и југословенска глумица.
1947  Дилма Русев — претседателка на Бразил.
1951  Јан Тиман — холандски шахист.
1952  Џон Лури — американски џез-музичар, глумец и сликар.
1956  Хани Венцелскијачка од Лихтенштајн.
1960  Крис Водл — англиски фудбалер.
1962  Реџеп Реџеповски — македонски и југословенски боксер.
1965  Аљоша Асановиќ — хрватски фудбалер.
1970  Ана-Марија Јопек — полска џез и поп-пејачка.
1970  Владимир Грбиќ — српски и југословенски одбојкар.
1979  Мајкл Овен — англиски фудбалер.
1979  Софи Монк — австралиска пејачка и глумица.
1985  Јакуб Блашчиковски — полски фудбалер.
1986  Андреј Зејц — казахстански велосипедист. Евгенија Образцоваруска балерина.
1995  Алваро Одриозола — шпански фудбалер.
1996  Рафиња — бразилски фудбалер.


Починале

872  Адријан IIримски папа.
1788  Карлос III крал на Шпанија.
1799  Џорџ Вашингтон — американски национален јунак и прв претседател на САД (1789 - 1797).
1861  Алберт Саксокобургготски — сопруг на британската кралица Викторија.
1940  Марија Георгиевна — принцеза на Грција.
1957  Јозеф Лада — чешки сликар и писател.
1974  Волтер Липман — американски новинар со голем авторитет за надворешно-политички прашања.
1983  Иван Антонов — доајен на македонското радио и телевизиско спикерство.
1989  Андреј Сахаров — советски физичар, дисидент и нобеловец.
1997  Џовани Ањели — „некрунисан крал“ на концернот FIAT и негов целокупен наследник.


Настани

1891  Ковчегот со посмртните останки на Наполеон Бонапарт бил положен во „Домот на инвалидите“ во Париз, по 19 години од неговата смрт на островот Св. Елена.
1891  Џејмс Нејсмит им ја претставил на своите ученици првата верзија на кошарката, со по девет играчи и корпи на земја.
1941  Греманските војници погубиле над 15.000 Евреи во Дробицки Јар, близу до Харков, денешна Украина.
1945  Симфонискиот оркестар на денешната Македонска филхармонија го оддржал својот прв симфониски концерт.
1946  Во Скопје започнале првите предавања на Филозофскиот факултет — наследник на стариот скопски филозофски факултет (во склоп на Белградскиот) и прв факултет при Универзитетот во Скопје, денес „Св. Кирил и Методиј“.
1961  Судот во Ерусалим го осудил на смрт нацистичкиот злосторник Адолф Ајхман, одговорен за смртта на повеќе стотици илјади невини цивили во Втората светска војна.
1994  По едномесечна политичка криза, Џон Брутон станал нов премиер на Република Ирска.
1999  Борис Трајковски ја презел должноста Претседател на Република Македонија.


Родени

37  Неронримски цар (п. 68).
130  Луциј Вер — римски цар.
1657  Мишел-Ришар Делаланд — француски барокен композитор.
1802  Јанош Бојаи — унгарски математичар.
1832  Александар Густаф Ајфел — француски инженер и градител на познатата Ајфелова кула.
1852  Анри Бекерел — француски физичар.
1859  Лазар Лудвиг Заменхоф — полски лекар и филолог, творец на меѓународниот јазикесперанто“.
1886  Александар Станишев — бугарски лекар, научник и политичар.
1893  Васа Поморишац — српски сликар.
1901  Атанас Близнаков — основач на истоимената фондација при универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
1907  Оскар Нимаер — бразилски архитект.
1912  Реј Имс — американска дизајнерка и архитект.
1916  Морис Вилкинс — англиски биолог.
1928  Филип К. Дик — американски писател.
1946  Мирослав Јосиќ Вишњиќ — српски писател.
1946  Жарко Пуховски — хрватски професор, филозоф и политички аналитичар.
1949  Дон Џонсон — американски глумец.
1950  Стјепко Гут — српски џез-музичар.
1952  Алан Симонсен — дански фудбалер.
1955  Пол Сајмонон — англиски рок-музичар.
1981  Роман Павличенко — руски фудбалер.
1983  Виран Морос — шпански ракометар.
1984  Мартин Шкртел — словачки фудбалер.
1986  Кејлор Навасфудбалски голман од Костарика.
1992  Џеси Лингард — англиски фудбалер.
1996  Олександр Зинченко — украински фудбалер.


Починале

1025  Василиј II Македонецотвизантиски цар.
1675  Јан Вермер — холандски сликар.
1890  Бикот што седииндијански поглавар на племето Сиукси.
1944  Глен Милер — американски музичар, продуцент и композитор.
1966  Волт Дизни — американски аниматор и филмски продуцент, творец на современиот цртан филм.
1997  Борислав Михајловиќ - Михиз — српски писател и критичар.
2004  Гого Ивановски — македонски писател.
2011  Кристофер Хиченс — англиски новинар и општественик.


Настани

1946  Започнува со работа обновениот Филозофски факултет во Скопје, наследник на истоимениот факултет отворен во 1920 г. Оваа година станува првиот факултет во Македонија на македонски јазик и првата високошколска установа на идниот Скопски универзитет.
1993  Со размена на официјални документи, во Скопје, шест земји членки на ЕУВелика Британија, Германија, Франција, Италија, Холандија и Данска - воспоставиле целосни дипломатски односи со Република Македонија.
1945  Во Костур, Егејска Македонија, започна судскиот процес против 106 Македонци од гратчето Хрупишта, Костурско, обвинети за соработка со окупаторот и покрај тоа што повеќето од нив беа борци на ЕЛАС. Некои од нив беа осудени на казна доживотен затвор, а други на временски казни.


Родени

1485  Катерина Арагонскакралица на Англија
1770  Лудвиг ван Бетовен — германски композитор.
1775  Џејн Остин — англиска писателка.
1790  Леополд Iкрал на Белгија.
1834  Леон Валрас — француски економист.
1866  Василиј Кандински — руски сликар.
1869  Д-р Христо Татарчев — основоположник и претседател на Македонската револуционерна организација.
1888  Александар I Караѓорѓевиќ — крал на Србија.
1902  Рафаел Алберти — шпански поет, драматург, сликар, графичар.
1908  Ремедиос Варо — шпанско-мексиканска сликарка.
1912  Коле Неделковски — македонски поет и револуционер.
1917  Артур Кларк — британски писател и пронаоѓач.
1928  Филип Дик — американски писател.
1932  Родион Шчедрин — руски композитор и пијанист.
1938  Лив Улман — норвешка глумица.
1944  Џон Аберкромби — американски џез-музичар.
1945  Жељко Бебек — југословенски и хрватски рок-пејач.
1949  Били Гибонс — американски рок-музичар, член на групата „ЗЗ Топ“ (ZZ Top).
1959  Драган Здравковиќ — српски и југословенски атлетичар.
1964  Хајке Дрехслер — германска атлетичарка.
1967  Донован Бејли — канадски атлетичар.
1979  Даниел Нарсис — француски ракометар.
1983  Франческо Фаили — италијански велосипедист.
1988  Матс Хумелс — германски фудбалер.
1988  Алексеј Швед — германски кошаркар.
1996  Серхио Регилон — шпански фудбалер.


Починале

882  Јован VIII — римски папа.
1072  Алп Арслансултан на Селџуците.
1859  Вилхелм Грим — германски филолог и писател, еден од браќата Грим.
1914  Иван Зајц — хрватски композитор.
1933  Јанаки Паскалев — македонски револуционер.
1949  Трајчо Костов — бугарски комунист.
1965  Вилијам Сомерсет Мом — англиски писател.
1969  Васил Хаџиманов — македонски етномузиколог и педагог.
1965  Вилијам Сомерсет Мом — англиски писател.
1974  Костас Варналис — грчки писател.
2001  Стјуарт Адамсон — шкотски рок-музичар, член на групите „Скидс“ и „Биг кантри“.
2009  Егор Гајдар — руски економист и политичар.


Настани

1538  Папата Павле III го екскомуницирал Хенри VIII од католичката црква. За возврат, Хенри ја укинал неговата јурисдикција и го иницирал осамостојувањето на Црквата на Англија.
1577  По налог на кралицата Елизабета I, Франсис Дрејк отпловил од Плимут, Англија, на тајна мисија да го истражи тихоокеанскиот брег на Америка.
1903  Во Северна Каролина, во САД, браќата Рајт го извршиле првиот лет со машина потешка од воздухот.
1970  Работничките протести во Полска против покачувањето на цените на храната биле крваво задушени со пукање во протестантите од војската и полицијата, при што загинале околу 40 луѓе, а стотици биле ранети.
1991  Турција, ги призна сите советски републики, кои прогласија независност.
1993  Финска ја призна Република Македонија. Претседателот Мауно Коивисто го објави признавањето на службен прием и му врачи акт и го овласти Министерството за надворешни работи да воспостави дипломатски односи со Македонија.
1989  Емитувана е првата епизода на „Симпсонови“.
2005  Република Македонија доби статус на кандидат за членка на Европската Унија.
2004  Избрана владата на Република Македонија, предводена од Владо Бучковски.


Родени

1749  Доменико Чимарозаиталијански композитор, претставник на Неаполската оперска школа.
1770  Лудвиг ван Бетовен — германски композитор.
1887  Јозеф Лада — чешки сликар и писател.
1903  Ерскин Колдвел — американски писател.
1903  Џон фон Нојман — унгарско-американски математичар.
1936  Франциск — прв јужноамерикански и исусовски папа.
1940  Николае Лупеску — романски фудбалер.
1949  Пол Роџерс — англиски рок-пејач, член на групите Фри и Бед компани.
1951  Татјана Казанкина — руска и советска атлетичарка.
1952  Блаже Китанов — македонски поет.
1953  Александар Белјавски — советски, украински и словенечки шахист.
1958  Мајк Милс — американски рок-музичар.
1965  Јасна Шекариќ — српска натпреварувачка во спортско стрелање.
1973  Пола Ретклиф — британска атлетичарка.
1975  Мила Јовович — американска глумица и модел.
1980  Рафаел Шмиц — бразилски фудбалер.
1982  Стефан Ласме — габонски кошаркар.
1986  Бесарт Ибраими — македонски фудбалер.
1992  Алекс Дујшебаев — шпански ракометар.
1991  Том Вокер — британски поп-музичар.
1995  Гершон Јабуселе — француски кошаркар.
2000  Весли Фофана — француски фудбалер.


Починале

1187  Грегориј VIII — римски папа.
1273  Џалалудин Румиперсиски исламски поетправник и теолог.
1830  Симон Боливар — јужноамерикански борец за независност.
1897  Алфонс Доде — француски писател.
1881  Луис Хенри Морган — американски етнолог и социолог.
1907  Вилијам Томсон Келвин — англиски физичар.
1919  Пјер Огист Реноар — француски сликар.
1933  Тубтен Ѓацо — тринаесеттиот далај-лама.
1987  Ѓорѓи Гаврилски — прв примариус и прв специјалист по општа медицина во Македонија.
1987  Маргарет Јурсенар — француска писателка, романописецесеистдраматург.
2011  Сезарија Евора — јужноафриканска пејачка.
2015  Слободан Чашуле — македонски новинар и политичар.


Настани

1828  Силен земјотрес го разурна јапонскиот град Нагаока, при што загинаа 30.000 луѓе.
1958  Лансиран SCORE, првиот комуникациски сателит во орбита околу Земјата
1965  Девет африкански држави ги прекинаа дипломатските односи со Велика Британија, откако Лондон му даде поддршка на расистичкиот режим во Родезија.
1970  Во Италија е усвоен Законот за развод на бракот и покрај големото противење на Католичката црква.
1994  Поранешниот американски претседател, Џими Картер пристигна на сараевскиот аеродром, со што ја започна втората етапа од својата посредничка мисија во БиХ.
1865  Укинато е ропството во Соединетите Американски Држави.
1956  Јапонија е примена за член на Организацијата на Обединетите нации.
1941  Во Вашингтон почна конференцијата на претставниците на 26 држави - сојузнички во Втората светска војна. Беше решено на 1 јануари 1942 година да се објави декларација на сојузниците за тоа дека ќе ја продолжат војната против силите на Оската и против нивните приврзаници сè до нивната капитулација и дека нема да се склучува примирје со непријателот.
1942  Бугарската полиција ги открива и апси членовите на покраинскиот комитет на КПЈ за Македонија народните херои Мирче Ацев и Страшо Пинџур (кои подоцна на ѕверски начин се убиени). Во истата акција запленета и печатницата на ПК КПЈ за Македонија „Гоце Делчев“.


Родени

1392  Јован VIII Палеолог — претпоследен византиски цар.
1786  Карл Марија фон Вебер — германски композитор и диригент.
1879  Паул Кле — швајцарско-германски сликар.
1913  Вили Брант — западногермански политичар, претседател на Социјалдемократската партија на Германија.
1946  Милена Зупанчич — словенечка глумица.
1963  Бред Пит — американски глумец.
1954  Улрих Ротгитарист, еден од пионерите на неокласичниот хеви-метал.
1966  Џанлука Паљука — италијански фудбалски голман.
1969  Сантјаго Кањизарес — шпански фудбалски голман.
1968  Рикардо Питис — италијански кошаркар.
1971  Аранча Санчес Викарио — шпанска тенисерка.
1974  Вики Миљковиќ — српска пејачка.
1987  Пјотр Новаковски — полски одбојкар.
2001  Били Ајлиш — американска поп-музичарка.


Починале

1406  Чандарли Али-паша — Голем везир на Отоманското Царство.
1829  Жан Батист Ламарк — француски природонаучник и филозоф.
1892  Ричард Овен — истакнат англиски биолог и палеонтолог.
1995  Конрад Цузе — германски научник, еден од изумителите на сметачот.
1932  Едуард Бернштајн — германски социјалдемократски теоретичар.
1945  Климе Стојоски — македонски партизан.
1975  Теодосиј Добжански — руско-американски научник.
2003  Бранко Хорват — хрватски економист.
2006  Џозеф Барбера — американски аниматор и режисер.
2008  Иван Рабузин — хрватски сликар.
2009  Оскар Данон — југословенски композитор и диригент.
2011  Вацлав Хавел — чешки писател и политичар.
2015  Слободан Чашуле — македонски новинар и политичар.
2016  За За Габор — американска глумица со унгарско потекло.
2018  Пени Маршал — американска режисерка.
2022  Тери Хол — англиски рок-музичар, член на групата The Specials


Настани

1940  Како врховен командант на Вермахтот, Адолф Хитлер ја потпиша Директивата бр. 1, за напад на Советскиот Сојуз, позната во историјата на како „План Барбароса“.
1942  Во манастирот „Св. Никола“ во с. Прилепец, прилепско, во борба против бугарската окупаторска војска и полиција, откако беа предадени, загинаа деветмина борци на партизанскиот одред „Ѓорче Петров“. Борбата на Прилепец, претставува легенда за херојството на македонските партизани во борбата за слобода.
1991  На патот Скопје - Белград загина Јордан Мијалков, првиот министер за внатрешни работи во независна Македонија.
1997  Во Индонезија се урна авион „Боинг 737“ на сингапурската авиокомпанија „Силк ер“, кој летал од Сингапур за Џакарта. Во несреќата загинаа 104 лица.


Родени

1849  Филип V — крал на Шпанија.
1910  Жан Жене — француски писател.
1915  Едит Пјаф — француска пејачка.
1920  Лазар Мојсов — македонски и југословенски политичар.
1921  Блаже Конески — македонски академик, писател, поет и научник.
1941  Морис Вајт — американски музичар.
1944  Алвин Ли — англиски рок-музичар.
1957  Кевин Мекхејл — американски кошаркар.
1958  Веселин Вуковиќ — српски и југословенски ракометар и тренер.
1963  Тил Швајгер — германски глумец.
1964  Арвидас Сабонис - литвански и советски кошаркар.
1966  Алберто Томба — италијански скијач.
1973  Врбица Стефанов - македонски кошаркар.
1985  Гери Кејхил — англиски фудбалер.
1987  Карим Бензема — француски фудбалер.
1988  Алексис Санчес — чилеански фудбалер.
1988  Никлас Ландин Јакобсен — дански ракометен голман.
1996  Франк Кесие— фудбалер од Брегот на слоновата коска.
1997  Фикајо Томори — англиски фудбалер.
1997  Габриел — бразилски фудбалер.


Починале

1370  Урбан Vримски папа.
1848  Емили Бронте — англиска писателка.
1907  Димитар Поп-Георгиев Беровски — македонски револуционер.
1951  Андре Жид — француски романописец, есеист и критичар.
1991  Јордан Мијалков — прв министер за внатрешни работи на независна Република Македонија.
1996  Марчело Мастројани — италијански глумец.
2002  Александар Сариевски — македонски народен пејач и композитор.
2006  Гоце Николовски — македонски пејач на народна музика.
2013  Ружица Сокиќ — српска и југословенска глумица.
2021  Горан Собин — хрватски и југословенски кошаркар.


Настани

1582  По неколку други европски земји, и во Франција е воведен грегоријанскиот календар, со прескокнување на 10 дена, и сметајќи го денот по 9 декември како 20 декември.
1830  Учесниците на Лондонската конференција, на која беа застапени Британија, Франција, Австрија, Прусија и Русија, се согласија за одделување на Белгија и Холандија, по востанието што го кренаа Белгијците, за да формираат независна држава.
1994  Непопусливоста во разговорите меѓу руското и чеченското раководство доведе до жестоки борби во главниот град на Чеченија, Грозни и до стотици загинати невини граѓани.
1902  Француските научници Марија и Пјер Кири лабораториски издвоија нов елемент - радиум што го открија уште во 1898 година. Тие тогаш, само утврдија дека радиумот постои, но беа потребни низа години голема работа, трпеливост и самооткажување додека, Марија Кири успеа лабораториски да ги издвои чистите честички на радиумот. Во 1903 година Марија и Пјер Кири ја добија Нобелова награда за физика.


Родени

1699  Кристоф Томас Шефлер — германски фрескописец.
1902  Васил Иљоски — македонски писател.
1909  Андон Дуков — македонски партизан во НОБ и сликар.
1908  Петар Шапкарев — бугарски економист.
1915  Илија Џувалековски — македонски глумец.
1917  Дејвид Бом — американски физичар.
1923  Ацо Шопов — македонски писател и академик.
1925  Властимир Николовски — македонски композитор.
1928  Сервет Салиу — македонски политичар.
1956  Дамир Десница — хрватски и југословенски фудбалер.
1957  Ана Виси — грчка и кипарска пејачка.
1957  Били Брег — англиски рок-музичар.
1957  Мајк Ват — американски рок-музичар.
1969  Абдилаќим Адеми — македонски политичар.
1979  Мајкл Роџерс — австралиски велосипедист.
1980  Ешли Кол — англиски фудбалер.
1980  Мартин Демикелис — аргентински фудбалер.
1980  Михаел Албасини — швајцарски велосипедист.
1991  Жоржињо — бразилско-италијански фудбалер.
1995  Умут Мераш — турски фудбалер.
1998  Килијан Мбапе — француски фудбалер.


Починале

217  Зефиринримски папа.
1355  Стефан Душан — српски цар.
1937  Ерих Лудендорфофицер во германската армија.
1982  Артур Рубинштајн — полско-американски пијанист.
1996  Карл Сејган — американски астроном.


Настани

1991  Во Минск, БССР формирана е Заедницата на независни држави.
1994  Група селани во Перу, открија 30 добро сочувани мумии од периодот пред Инките, во една пештера, во југоисточниот дел на земјата. Археолозите веруваат дека, откриените мумии се стари 800 години.
1994  Русија успешно ја тестира новата интерконтинентална ракета на полигонот во Плесецк, во северниот регион Архангел. Ракетата „Топол-М“, претставува прва ракета целосно направена во Русија, која ќе ги замени седумте поранешни видови на ракети што беа произведени во Украина.
1968  Соединетите Американски Држави го лансираа кон Месечината вселенскиот брод „Аполо 8“ со човечки екипаж (Френк Бормен, Џемс Ловел и Вилијам Андерс). Бродот десет пати ја обиколи Месечината и на 27 декември 1968 година, успешно се спушти на Земјата.
1945  Грчката жандармерија го уапси секретарот на реонскиот комитет на КПГ, Таки Белчев и офицерот на ЕЛАС, Понто Влахов од селото Пилкати, Костурско. Идниот ден во селото Калевишта, костурско на ѕверски начин беа убиени.


Родени

1879  Јосиф Сталинсоветски државник и политичар.
1880  Донка Ушлинова — македонска револуционерка.
1906  Игњат Крстевски — македонски градежен инженер.
1914  Иван Генералиќ — југословенски и хрватски сликар.
1917  Хајнрих Бел — германски писател, добитник на Нобеловата награда во 1972 година.
1922  Мито Хаџивасилев - Јасмин — македонски револуционер.
1924  Крум Томовски — македонски академик.
1937  Џејн Фонда — американска глумица.
1940  Френк Запа — американски рок-музичар.
1941  Џон Хикс — американски џез-музичар.
1942  Ху Ѓинтаопретседател на НР Кина.
1947  Пако де Лусија — шпански гитарист.
1953  Светислав Басара — српски писател.
1954  Крис Еверт — американска тенисерка.
1959  Флоренс Грифит Џојнер — американска атлетичарка.
1967  Михаил Сакашвили — претседател на Грузија.
1996  Бен Чилвел — англиски фудбалер.
2000  Јам Мадар — израелски кошаркар.


Починале

1375  Џовани Бокачо — славен италијански писател и хуманист.
1401  Мазачо — италијански уметник.
1881  Франческо Ајец — истакнат италијански академски сликар и портретист
1940  Френсис Скот Фицџералд — американски писател .
1987  Виктор Аќимовиќ — југословенски и македонски публицист.
2006  Сапармурат Нијазов — туркменистански автократ.
2014  Васил Шишков — македонски глумец, син на глумецот Ристо Шишков.
2019  Емануел Унгарофранцуски моден творец.


Настани

1514  Диего Веласкес де Куељар го основа градот Тринидад во Куба.
1808  Лудвиг ван Бетовен ја одржал премиерата на својата Петта симфонија во Виена.
1849  Во последен миг е откажано погубувањето на Фјодор Достоевски.
1943  Се одржа прв конгрес на Народноослободителниот младински сојуз на Македонија (НОМСМ). Одлуките на овој конгрес имаа за цел да ја засилат борбата против окупаторот, да се ангажира младината во создавањето на народната власт, да работи на културното-просветното поле и друго.
1999  Основана е Либералната партија на Македонија.
2008  Љубомир Фрчковски е осуден за клевета, навреда и омаловажување на Никола Груевски, изнесени во колумна во весникот „Дневник“.


Родени

1639  Жан Расин — француски драмски писател.
1756  Јохан Фридрих Пфаф — германски математичар, професор на Карл Фридрих Гаус.
1858  Џакомо Пучини — италијански оперски композитор.
1876  Филипо Томазо Маринети — италијански поет и теоретичар, основач на футуризмот.
1908  Кочо Рацин — македонски поет и револуционер.
1915  Томо Томоски — македонски историчар и археолог, еден од водечките медиевисти во земјата.
1926  Хајрудин Крвавац — босански и југословенски филмски режисер.
1935  Семка Соколовиќ - Берток — југословенска глумица.
1940  Георги Ајановски — македонски писател.
1950  Зијах Соколовиќ - босански глумец.
1956  Соломон Паси — бугарски политичар.
1956  Галина Петрова — руска глумица.
1959  Џон Патитучи — американски џез-музичар.
1959  Бернд Шустер — германски фудбалер и тренер.
1960  Жан Мишел Баскија — француски сликар.
1963  Џузепе Бергоми — италијански фудбалер.
1967  Дан Петреску — романски фудбалер.
1981  Момир Илиќ — српски ракометар.
1990  Страхиња Милиќ — српски ракометар.
1990  Марко Ивовиќ — српски одбојкар.


Починале

69  Вителиј — римски цар.
1603  Мехмед III — отомански султан.
1880  Мери Ен Еванс — англиска писателка позната под псевдонимот Џорџ Елиот.
1936  Николај Островски — советски писател.
1989  Семјуел Бекет — ирски писател, драматург и поет.
2002  Џо Страмер — англиски музичар.
2004  Јосип Генералиќ — хрватски сликар.
2006  Ефтим Таковски — македонски новинар, писател и првиот портпарол на ВМРО-ДПМНЕ.


Настани

1888  Винсент ван Гог си отсекол делче од левото уво.
1944  Во Скопје излезе првиот број на весникот „Бирлик“ на турски јазик, како орган на НОФ на Македонија.
1947  Откриен е транзисторот, кој физичарите Џон Бардин, Волтер Братин и Вилијам Шокли го развиле во лабораториите Бел во САД.
1991  Во Скопје е регистрирано здружението Млади европски федералисти на Македонија, со седиште во Скопје. За претседател е избран Нано Ружин.
1993  Официјално е отворена Амбасадата на Велика Британија во Република Македонија. За амбасадор, е наименуван Тони Милсон.


Родени

1777  Александар I — руски цар.
1790  Жан Франсоа Шамполион — француски египтолог.
1869  Иван Гарванов — бугарски револуционер.
1920  Мики Руни — американски глумец и комичар.
1925  Јаника Балаж — тамбураш од Војводина.
1929  Чет Бејкер — американски џез-трубач.
1950  Висенте дел Боске — шпански фудбалер и тренер.
1964  Еди Ведер — американски рок-музичар, член на групата Перл џем (Pearl Jam).
1967  Карла Бруни — италијанско-француска пејачка и модел, сопруга на францускиот претседател Никола Саркози.
1968  Мануел Ривера-Ортис — порторикански фотограф.
1988  Јурај Саган — словачки велосипедист.
1997  Лука Јовиќ — српски фудбалер.

Александар Блажевски 1981

Починале

910  Свети Наум Охридски — македонски просветител и свештеник.
1906  Даме Груев — македонски национален деец - еден од основачите на ВМРО.
1953  Лаврентиј Берија — советски политичар, началник на НКВД во времето на сталинизмот.
2003  Драгољуб Ставрев — македонски политичар.
2007  Оскар Питерсон — американски џез-музичар.
2013  Јусеф Латиф — американски џез-музичар.
2020  Перо Квргиќ — хрватски глумец.
2022  Масимо Савиќ — хрватски поп-рок пејач.


Настани

563  Базиликата Света Софија во Цариград, по два пожарa и три земјотреси во кои била двапати целосно и уште двапати делумно уништена, била повторно изградена и осветена од патријархот Евтихиј.
1294  Избран е папата Бонифациј VIII, по абдикацијата на Св. Целестин V.
1943  Претседателот на САД, Франклин Рузвелт соопшти дека, Двајт Ајзенхауер ќе командува со силите за време на инвазијата на Европа, окупирана од германските сили.
1951  Либија стана независна држава и се организира како уставно кралство со собрание и сенат. Идриз I се прогласува за крал на Либија.
1974  Во Велес е основан аматерскиот драмски театар „Јордан Хаџи Констатинов - Џинот“.
1993  Илјадници луѓе станаа бездомници, откако од Франција, па сè до делови на Украина, се забележани најголемите поплави во ова столетие.
1999  Малиот Принц од Антоан де Сент Егзипери е прогласена за „книга на XX век“ во Франција.


Родени

3  Галбаримски цар.
1166  Јован Безземниот — англиски крал.
1761  Селим III — отомански султан.
1784  Елена Павловна — руска принцеза.
1824  Петар Корнелиус — германски композитор.
1845  Георги I — грчки крал.
1861  Иван Хаџи Николов — македонски општественик и револуционер.
1868  Емануел Ласкер — германски шахист.
1883  Стојан Аралица — српски и југословенски сликар.
1901  Александар Фадеев — руски и советски писател.
1922  Ава Гарднер — американска глумица.
1945  Леми Килмистер — англиски рок-музичар, член на групата „Моторхед“.
1970  Адам Хаслет — американски писател.
1973  Еди Поуп — американски фудбалер.
1973  Стефани Мајер — американска писателка.
1933  Марија Поп-Ацева - Христова — македонски специјалист по микробиологија.
1971  Рики Мартин — порторикански пејач.
1981  Дима Билан — руски пејач.
1998  Алексис Мек Алистер — аргентински фудбалер.


Починале

427  Сисиниј ЦариградскиЦариградски патријарх.
1524  Васко де Гама — португалски морепловец и истражувач.
1942  Жан Дарлангенерал, Францускиот администратор за Северна Африка.
1982  Луј Арагон — француски писател.
1997  Тоширо Мифуне — јапонски глумец.
2008  Харолд Пинтеранглиски драматург, добитник на Нобеловата награда за литература.
2015  Вилијам Гест — американски пејач.


Настани

800  Папата Лав III во Рим го крунисува франкискиот владетел Карло Велики за Свет римски цар, титула што ја носеле германските монарси сè до времето на Наполеон Бонапарт.
1066  Во Вестминстерската опатија во Лондон за англиски крал беше крунисан норманскиот војвода Вилијам I.
1688  Во Франција пребегал Јаков II, последниот англиски крал од династијата Стјуарди, тргнат од престолот поради апсолутистичката политика и натурање на римокатоличката вера.
1717  Се случила катастрофалната „Божиќна поплава“ — северозападна бура, што ги погодила крајбрежните предели на Холандија, Германија и Скандинавија вечерта воочи Божиќ. Во поплавата се удавиле вкупно 14.000 лица.
1741  Шведскиот физичар Андерс Целзиус ја создал скалата од 100 степени за мерење на температурата — Целзиусовата скала.
1776  Генералот Џорџ Вашингтон ги префрлил силите со кои командувал преку реката Делавер во Њу Џерси и неочекувано ги нападнал германските платеници кои во Американската војна за независност се бореле на страната на Британците.
1903  Во Софија излезе од печат книгата „За македонцките работи“ од македонскиот револуционер, публицист и јазичар Крсте Петков Мисирков. Во неа Мисирков ја истакнува и ја заштитува националната индивидуалност на македонскиот народ и неговото право на самостоен културен и национален развој. На едно место во книгата пишува: „Македонците, како посебен словенски народ, што низ вековите ја делел судбината заедно со соседните словенски и несловенски народи, си имаат сопствена национална историја и култура“.
1914  Во Првата светска војна на Западниот фронт стапи на сила легендарното неофицијално „божикно примирје“, кога група британски и германски војници го откажаа пукањето, излегувајќи од рововите и сретнувајќи се на ничија територија помеѓу завојуваните страни
1926  Јапонскиот регент принцот Хирохито го наследи престолот на Јапонија по смртта на неговиот татко, царот Јошихито.
1943  Британското министерство за надворешни работи во Втората светска војна му испрати телеграма на премиерот Винстон Черчил во која пишува: „Нашата политика мора да се потпре на фактот — партизаните ќе завладеат во Југославија. Тие се за нас, од воен аспект, од голема корист и мораме да им дадеме полна поддршка. Воените причини се поважни од политичките...“. Меѓутоа, ова нема да важи за македонските партизани од ДАГ во Егејска Македонија, кои подоцна ќе бидат гонети.
1971  Во пожар во еден хотел во Сеул, главниот град на Јужна Кореја, загинаа 139 луѓе.
1979  Советски трупи влегоа во Авганистан, во прва воена интервенција на Советскиот Сојуз надвор од Варшавскиот пакт, а официјална Москва ова го објасни како интервенција со цел да се спречи граѓанската војна во земјата.
1989  Сменетиот романски диктаторски пар Николае и Елена Чаушеску се стрелани во Трговиште по тајното и брзо судење.
1991  Михаил Горбачов поднесува оставка на местото претседател на СССР, и должноста му ја предава на Борис Елцин.
1991  Во Штип, во издание на Културно-просветната зедница на Штип, излезе првиот број на весникот „Опсерватор“.
1995  На парламентарните избори во Турција, победија исламистите од РЕФАХ (конзервативно - исламистичката партија за просперитет), на чело со водачот на партијата Неџмедин Ербакан.
1995  Во поплавите на истокот од Јужна Африка загинаа најмалку 124 лица.
1997  На Куба за првпат после три децении јавно е прославен Божиќ, а претседателот Фидел Кастро го прогласил тој ден за празник во чест на папата кој во јануари 1998 ја посетил Куба.
2000  Во пожар кој го зафати центарот на кинескиот град Луојанг животот го загубија најмалку 309 луѓе.
2003  При падот на патничкиот авион „Боинг 727“ во Атлантскиот Океан набрзо по полетувањето од Бенин кон Либан загинаа 138 патници и членови на екипажот, вклучувајќи 15 офицери на армијата на Бангладеш, додека 22 лица ја преживеаја несреќата.
2003  Звездан Јовановиќ го призна убиството на српскиот премиер Зоран Ѓинѓиќ.


Родени

1250  Јован IV Дука Ласкарис — никејски цар.
1642  Исак Њутн — англиски физичар, астроном и математичар.
1878  Јован Бабунски — србомански четнички војвода.
1882  Рајна Алексова — македонски фармацевт.
1899  Хамфри Богарт — американски филмски глумец.
1907  Кеб Келовеј — американски џез-пејач.
1918  Јоргос Ралис — премиер на Грција.
1923  Естреја Овадија - Мара — македонски народен херој.
1920  Јован Бошковски — македонски писател.
1925  Карлос Кастанеда — американски писател.
1943  Зафир Хаџиманов — македонски пејач и композитор.
1944  Жаирзињо — бразилски фудбалер.
1949  Сиси Спејсек — американска глумица.
1952  Павле Трајанов — македонски политичар.
1954  Ени Ленокс — шкотска пејачка, членка на групата „Јуритмикс“.
1956  Олег Дементиенко — македонски поет.
1967  Борис Новковиќ — хрватски поп-пејач.
1971  Дајдо — британска пејачка.
1976  Армин ван Бурен — холандски продуцент и диџеј на транс-музика.
1980  Блаженко Лацковиќ — хрватски ракометар.
1988  Ерик Гордон — американски кошаркар.
1990  Морено Мозер — италијански велосипедист.
1993  Столе Димитриевски — македонски фудбалски голман.


Починале

795  Адријан Iримски папа.
820  Лав Vвизантиски цар.
1683  Кара Мустафа пашаГолем везир на Отоманското Царство.
1921  Владимир Короленко — украински писател, хуманист и новинар.
1938  Карел Чапек — чешки писател.
1953  Артуш Черник — чешки писател, новинар и филмски и театарски критичар.
1956  Роберт Валзер — швајцарски писател.
1963  Тристан Цара — романско-француски писател и уметник.
1977  Чарли Чаплин — британски глумец и режисер, најголем артист на немиот филм.
1983  Хуан Миро — шпански сликар.
1989  Николае Чаушеску — романски комунистички политичар.
1995  Дин Мартин — американски глумец и пејач.
2006  Џејмс Браун — американски музичар, познат како „Кум на соулот“.
2016  Џорџ Мајкл — британски поп-пејач.


Настани

1805  По победата кај Аустерлиц, Наполеон и го наметна на поразената Австрија понижувачкиот Пожунски мир, со кој и ги одзеде Венеција, Тирол и далматинското крајбрежје. За да го отстрани австриското влијание врз германските држави, францускиот цар ја создаде Рајнскиот Сојуз, сателитска држава на Франција.
1898  Пјер и Марија Кири го откриле радиоактивниот елемент радиум.
1942  Во околината на Кардица, Грција, е извршена смртната пресуда на шестемина македонски првоборци и комунисти: Ристо Андриовски, Живко Кенков, Наум Москов, Стасо Скивински, Наум Журков и Кољо Шекров. На овие револуционери им беше судено во Атина, на 12 декември 1942 година.
1943  Во селото Мрежичко, Мариовско, Првата македонско-косовска бригада го нападна бугарскиот граничен подотсек и граничната караула „Турски рид“. Притоа загинаа 24, беа ранети 14, а заробени осум бугарски војници.
1945  Во Солун е одржан пленум на Бирото на КПГ за Македонија и Тракија. На пленумот, кој траеше два дена, генералниот секретар на КПГ, Никос Захаријадис во својот говор, меѓу другото истакна дека туѓите сили треба да се повлечат од Грција, за да остане народот сам и суверено да ги реши своите проблеми. Во продолжение на говорот Захаријадис ја призна македонската организација НОФ, како демократска и антифашистичка и изрази готовност за соработка со неа.
1991  Сојузниот парламент на СССР на својата последна седница го објави своето распуштање. По напуштањето на преседателската функција, Михаил Горбачов го потпиша Указот со кој „атомското копче“, му го предаде на Борис Елцин.
2003  Катастрофален земјотрес во Бам, Иран. Загинаа 26.000 луѓе.
2004  Катастрофален земјотрес со јачина од 9,3 степени според Рихтеровата скала, го погоди дното на Индискиот Океан. Како последица на земјотресот и цунамите кои ги зафатија Индонезија, Шри Ланка, Индија и Тајланд, загинаа 186.983 лица, а 42.883 се сметаат за исчезнати. Овој настан се смета за најголема природна катастрофа во современата историја.
2012  Шинзо Абе по вторпат станува Премиер на Јапонија.


Родени

1734  Џорџ Ромнианглиски сликар.
1792  Чарлс Бебиџ — англиски математичар и пронаоѓач, татко на компјутерот.
1891  Хенри Милерамерикански писател.
1893  Мао Це Тунгкинески револуционер и претседател на владата на НР Кина.
1914  Ричард Видмарк — американски глумец.
1937  Михајло Маневски — министер за правда на Македонија.
1940  Едвард Прескот — американски економист, добитник на Нобеловата награда во 2004 година.
1947  Шан Ешноз — француски писател.
1951  Жарко Вараиќ — српски и југословенски кошаркар.
1951  Џон Скофилд — американски џез-музичар.
1963  Ларс Урлих — данско-американски рок-музичар, член на групата „Металика“.
1969  Томас Линке — германски фудбалер.
1975  Марсело Риос — чилеански тенисер.
1979  Хавиер Флоренсиошпански велосипедист.
1989  Јохан Блејк — јамајски атлетичар.
1990  Арон Ремзи — велшки фудбалер.
1990  Денис Черишев — руски фудбалер.


Починале

268  Дионисиј — римски папа.
268  Зосим — римски папа.
1476  Галеацо Марија Сфорцавојвода на Милано.
1530  Захиредин Бабурмонголски цар.
1867  Јожеф Кошичсловенечки автор.
1890  Хајнрих Шлиман — германски археолог, кој ги открил Троја и Микена.
1923  Дитрих Екартгермански политичар.
1966  Гуљелмо Стабиле — аргентински фудбалер.
1972  Хари Труман — 33. претседател на САД.
1973  Харолд Хотелинг — американски математичар, статистичар и економист.
1977  Хауард Хоксамерикански филмски режисер.
1999  Куртис Мејфилд — американски соул и фанк музичар.
2006  Џералд Форд — 38. претседател на САД.


Настани

1938  Во Скопје за првпат е изведена драмата „Парите се отепувачка“ од драмскиот писател Ристо Крле.
1945  Стапи во сила Договорот за основање Меѓународен монетарен фонд (ММФ), усвоен на Монетарната и финансиската конференција на Обединетите нации, во јули 1944 година, во Бретон Вудс, со учество на претставници од 44 земји, а со задача да ја унапредува меѓународната трговија, да воспоставува и да одржува валутна стабилност во светот.
1949  Холандската кралица Јулијана потпиша документ со кој и е даден суверенитет на Индонезија, по повеќе од три века холандска колонијална управа.
1979  Во Авганистан е извршен државен удар со директно воено мешање на СССР. Првпат Советскиот Сојуз, изврши интервенција во земја која е членка на Варшавскиот пакт.
1992  Магазинот „Тајм“ го именува Бил Клинтон за „човек на годината“.
1993  Најмалку 26 лица загинаа, а 16 исчезнаа, како последица од тајфунот „Нел“ што ги погоди јужните Филипини.


Родени

1571  Јохан Кеплер — германски астроном, математичар и физичар.
1717  Пиј VIримски папа.
1822  Луј Пастер — француски хемичар и биолог.
1901  Марлен Дитрих — германска и американска глумица.
1918  Христо Брашнаров — македонски гинеколог, акушер и учесник во НОБ.
1931  Џон Чарлс — велшки фудбалер.
1946  Трифун Костовски — македонски стопанственик и поранешен градоначалник на Град Скопје.
1948  Оливие Бланшар — француски економист.
1950  Роберто Бетега — италијански фудбалер.
1980  Адријана Будимир — хрватска ракометарка.
1981  Никита Алексеев — руски хокеар.
1982  Терји Скибенесгитарист на викиншката метал-групаТир“ од Фарските Острови.
1984  Жил Симон — француски тенисер.
1988  Хејли Вилијамс — американска пејачка, членка на групата „Paramore“.
1990  Милош Раониќ — канадски тенисер.


Починале

1534  Антонио да Сангало Постариот — италијански архитект од времето на ренесансата.
1585  Пјер Ронсар — француски писател од времето на ренесансата.
1743  Ијасент Риго — важен француски барокен сликар и портретист.
1911  Штерјо Михајлов — учесник во македонското револуционерно движење.
1923  Густав Ајфел — француски инженер и градител на познатата Ајфелова кула.
1836  Ханс фон Сект — висок офицер во германската армија.
1938  Осип Манделштам — руски и советски поет и есеист.
1952  Рамадан Зејнели — писател за деца од албанската националност во Македонија.
1978  Крис Бел — американски поп-рок музичар, член на групата „Биг стар“ (Big Star).
2011  Хелен Франкенталер — американска сликарка.


Настани

1805  По победата кај Аустерлиц, Наполеон и го наметна на поразената Австрија понижувачкиот Пожунски мир, со кој и ги одзеде Венеција, Тирол и далматинското крајбрежје. За да го отстрани австриското влијание врз германските држави, францускиот цар ја создаде Рајнскиот Сојуз, сателитска држава на Франција.
1898  Пјер и Марија Кири го откриле радиоактивниот елемент радиум.
1942  Во околината на Кардица, Грција, е извршена смртната пресуда на шестемина македонски првоборци и комунисти: Ристо Андриовски, Живко Кенков, Наум Москов, Стасо Скивински, Наум Журков и Кољо Шекров. На овие револуционери им беше судено во Атина, на 12 декември 1942 година.
1943  Во селото Мрежичко, Мариовско, Првата македонско-косовска бригада го нападна бугарскиот граничен подотсек и граничната караула „Турски рид“. Притоа загинаа 24, беа ранети 14, а заробени осум бугарски војници.
1945  Во Солун е одржан пленум на Бирото на КПГ за Македонија и Тракија. На пленумот, кој траеше два дена, генералниот секретар на КПГ, Никос Захаријадис во својот говор, меѓу другото истакна дека туѓите сили треба да се повлечат од Грција, за да остане народот сам и суверено да ги реши своите проблеми. Во продолжение на говорот Захаријадис ја призна македонската организација НОФ, како демократска и антифашистичка и изрази готовност за соработка со неа.
1991  Сојузниот парламент на СССР на својата последна седница го објави своето распуштање. По напуштањето на преседателската функција, Михаил Горбачов го потпиша Указот со кој „атомското копче“, му го предаде на Борис Елцин.
2003  Катастрофален земјотрес во Бам, Иран. Загинаа 26.000 луѓе.
2004  Катастрофален земјотрес со јачина од 9,3 степени според Рихтеровата скала, го погоди дното на Индискиот Океан. Како последица на земјотресот и цунамите кои ги зафатија Индонезија, Шри Ланка, Индија и Тајланд, загинаа 186.983 лица, а 42.883 се сметаат за исчезнати. Овој настан се смета за најголема природна катастрофа во современата историја.
2012  Шинзо Абе по вторпат станува Премиер на Јапонија.


Родени

1713  Никола Луј де Лакај — француски астроном.
1856  Вудро Вилсон — претседател на САД.
1885  Владимир Татлин — руски и советски сликар и архитект.
1887  Валтер Рутмангермански експериментален режисер.
1888  Фридрих Мурнаугермански режисер.
1903  Џон фон Нојман — унгарско-американски математичар и физичар.
1934  Меги Смит — англиска глумица.
1950  Алекс Чилтон — американски поп-рок музичар, член на групата „Биг стар“ (Big Star).
1954  Дензел Вашингтон — американски глумец.
1961  Бошко Ѓуровски — македонски фудбалер.
1962  Мишел Петручијани — француски џез-музичар.
1972  Патрик Рафтер — австралиски тенисер.
1978  Џон Леџенд — американски пејач.
1981  Сиена Милер — британско-американска глумица.
1982  Милан Барош — чешки фудбалер.
1990  Маркос Алонсо Мендоса — шпански фудбалер.


Починале

1694  Марија II — кралица на Англија.
1703  Мустафа IIотомански султан.
1925  Сергеј Александрович Есенин — руски поет.
1937  Морис Равел — француски композитор.
1945  Теодор Драјзер — американски писател.
1984  Сем Пекинпо — американски филмски режисер.
2001  Џемаил Максут — македонски театарски и филмски глумец.
2001  Атанас Петровски — македонски филмски режисер и продуцент.
2004  Сузан Зонтаг — американска писателка.
2005  Стево Жигон — југословенски и српски глумец.
2010  Атина Бојаџи — македонска маратонка во пливање.
2015  Леми Килмистер — англиски рок-музичар, член на групата „Моторхед“.
2015  Џон Бредбери — англиски рок-музичар, тапанар на ска-групата „Спешлс“ (The Specials).
2016  Деби Рејнолдс — американска глумица и пејачка.


Настани

1943  Во местото Провањеница, во атарот на селото Канарево, кумановско, бугарската војска и полиција стрелала осум луѓе од селото Орах, еден од селото Канарево и еден од селото Длабочица. Притоа 77 луѓе од Орах биле интернирани во Бугарија.
1944  Основана Македонската стопанска банка.
1992  Долниот дом на холандскиот Парламент донел одлука за признавање на Република Македонија.
1993  Владите на Полска и на Република Македонија донеле одлуки за воспоставување дипломатски односи во ранг на вонредни и ополномоштени амбасадори.
1993  Исланд и на Република Македонија воспоставиле дипломатски односи.
1997  Во Хонгконг започнало систематско санитарно колење на целокупната популација на кокошки (1,25 милиони), за да се спречи ширењето на птичјиот грип.


Родени

1709  Елисавета — руска царица.
1721  Мадам де Помпадур — љубовница на Луј XV.
1800  Чарлс Гудјир — американски пронаоѓач кој го открил процесот на вулканизација на каучукот.
1809  Вилијам Гледстон — британски премиер.
1921  Добрица Ќосиќ — српски писател, академик и политичар.
1943  Рик Данко — канадски рок-музичар, член на групата „Бенд“.
1967  Еван Сеинфелд — американски музичар.
1969  Линус Торвалдс — создавачот на јадрото за оперативениот систем Линукс.
1972  Џад Ло — англиски глумец.
1978  Анџело Тејлор — американски атлетичар.
1978  Кирон Даер — англиски фудбалер.
1989  Кеј Нишикори — јапонски тенисер.
1998  Виктор Осимен — нигериски фудбалер.
1999  Франсиско Тринкао — португалски фудбалер.


Починале

1634  Клаудио Монтевердииталијански ренесансен композитор.
1731  Брук Тејлор — англиски математичар.
1825  Жак Луј Давид — француски сликар, основач и главен претставник на класицизмот.
1834  Томас Малтус — англиски свештеник, демограф и економист.
1864  Саломон Милер — германски природонаучник.
1849  Дионисио Агуадо — шпански класичен гитарист и композитор од времето на романтизмот.
1891  Леополд Кронекер — германски математичар.
1920  Марко Цепенков — македонски собирач на народни умотворби.
1926  Рајнер Марија Рилке — германски писател.
1956  Андреја Карпузов — прв македонски магистер по фармација и прв аптекар во Македонија.
1981  Мирослав Крлежахрватски писател.
1984  Гвидо Тартаља — југословенски писател.
1986  Андреј Тарковски — руски и советски режисер.
1986  Харолд Макмилан — британски премиер.
1998  Томо Шијак — македонски сликар.
2008  Фреди Хабард — американски џез-музичар.
2022  Пеле — бразилски фудбалер.


Настани

1911  Во Кина е укината монархијата, а на чело на новосоздадената република застана Сун Јат Сен, дотогашен привремен претседател и водач на кинеската Народна партија — Куоминтанг.
1943  Бугарските сили и контрачетниците од Куманово, Младо Нагоричане, Страцин, Крива Паланка, Врање, Пирот и од други места, го почнаа дејствувањето на кумановско-врањското подрачје за да ги уништат македонските, јужноморавските и косовските единици. Но, тие вешто го одбегнуваа судирот. Незадоволни од исходот на десетдневната акција, непријателските сили го собраа селаните на возраст од 19 до 50 години и повеќемина од нив интернираа во Бугарија.
1949  Во Скопје е формиран Балетскиот ансамбл при Македонскиот народен театар под раководство на Ѓорѓи Македонски и неговата соработничка Анелиза Асман.
1964  Основана е Конференцијата на Обединетите нации за трговија и развој - УНКТАД.
1996  Министерството за надворешни работи на Република Македонија соопшти дека Македонија и Оман воспоставиле дипломатски односи.
2006  Над поранешниот претседател на Ирак, Садам Хусеин била извршена смртна казна за злодела против човештвото.


Родени

1819  Теодор Фонтане — германски писател.
1865  Радјард Киплинг — англиски писател.
1905  Данил Хармс — руски писател.
1937  Гордон Бенкс — англиски фудбалер.
1958  Лав Дијас — филипински режисер.
1961  Бен Џонсон — канадски атлетичар.
1970  Гордана Нацева — македонска ракометарка.
1973  Ато Болдон — атлетичар од Тринидад и Тобаго.
1984  Леброн Џејмс — американски кошаркар.
1985  Ларс Бом — холандски велосипедист.
1988  Хуан Хосе Лобато — шпански велосипедист.


Починале

1691  Роберт Бојл — ирски физичар и хемичар.
1909  Ѕоле Стојчев — македонски револуционер, борец против османлиската власт.
1937  Спас Мартинов — македонски револуционер.
1941  Ел Лисицки — руски сликар и архитект.
1944  Ромен Ролан — француски писател, драматург, музиколог и борец за мир и демократија.
1992  Михајло Лалиќ — црногорски, српски и југословенски писател.
2004  Арти Шо — американски џез-музичар.
2006  Садам Хусеинпретседател на Ирак.


Настани

1941  Во Струга, спроти новата 1942 година е испеана познатата песна „Денес над Македонија се раѓа" — денешната химна на Република Македонија.
1946  Донесен е првиот Устав на Народна Република Македонија.
2022  Хрватска го усвојува еврото како државна валута, исфрлајќи ја куната.


Родени

1378  Каликст IIIримски папа.
1869  Анри Матис — француски сликар и вајар.
1931  Гил Мел — американски сликар и џез-музичар.
1937  Ентони Хопкинс — велшки филмски, телевизиски и сценски глумец.
1937  Милутин Шошкиќ — српски и југословенски фудбалер.
1941  Алекс Фергусон — шкотски фудбалски тренер.
1942  Енди Самерс — англиски рок-гитарист, член на групата Полис (Police).
1943  Џон Денвер — американски кантри-музичар.
1958  Вал Килмер — американски глумец.
1959  Пол Вестерберг — американски рок-музичар.
1959  Милан Јанковиќ — српски и југословенски фудбалер.
1970  Брајон Расел — американски кошаркар.
1978  Денис Чакар — турска глумица.
1985  Александра Херасименија — белоруска пливачка.
1988  Едвин Канка Ќудиќ — босански активист за човекови права.


Починале

192  Комодримски цар.
335  Силвестер Iримски папа.
1510  Бјанка Марија Сфорца — царица на Светото Римско Царство.
1610  Лудолф ван Цојлен — германски математичар.
1877  Гистав Курбе — француски сликар.
1921  Јожеф Киш — унгарски писател.
1936  Мигел де Унамуно — шпански писател и филозоф.
1944  Дељо Марковски — македонски револуционер.
2015  Натали Коул — американска поп-пејачка.
2021  Бети Вајт — американска глумица.
2022  Бенедикт XVIримски папа.


јануари - февруари - март - април - мај - јуни - јули - август - септември - октомври - ноември - декември

Начин на користење на предлошките во рубриката