Прејди на содржината

Веригар

Од Википедија — слободната енциклопедија
Марка од 15 хелери

Веригар (од verige што значи „синџири“) била првата серија на поштенски марки на Државата на Словенците, Хрватите и Србите, издадена во Словенија по распаѓањето на Австроунгарија кон крајот на Првата светска војна.

Името на серијата поштенски марки потекнува од словенечкиот збор veriga, што значи „синџир“, бидејќи некои поштенски марки прикажуваат роб кој ги крши синџирите. Сцената го симболизира ослободувањето на словенските народи од Австроунгарија.

Вредностите на марките биле прикажани во единиците хелер и круна (1 круна = 100 хелер). Подоцна, изменета серија на Веригар била издадена во јуни 1920 година, користејќи ги вредностите во југословенски динари. Сите марки во серијата Веригар биле дизајнирани од академски обучениот сликар Иван Вапотиќ.

Помалите деноминации (3 до 40 хелер и 5 до 15 пара) прикажуваат роб што ги крши своите ланци. Модел за дизајнот бил гимнастичарот Стане Дерганц. Во 1925 година, Вапотиќ се покајал за изборот на мотивот бидејќи го сметал за кич. На помалите марки (3 до 15 хелер), човекот е видлив од половината нагоре, а на поголемите марки (20 до 40 хелер), целата фигура е прикажана.

Марки од 50 и 60 хелер и 40 до 60 пара прикажуваат алегорија на Југославија, жена која држи три соколи. Марки од 1 и 2 круна прикажуваат ангел со маслиново стапче. Марки од 5 круна и повеќе, како и 1 динари и повеќе, прикажуваат Петар I на Југославија.

Марките со дизајн на робот вклучуваат скратеното име на Државата на Словенци, Хрвати и Срби напишано на српска кирилица и Гајева латиница. Марките со други дизајни и сите динарски марки вклучуваат име „Кралството на Срби, Хрвати и Словенци“, или во целост, или скратено.

Историја

[уреди | уреди извор]

Првите марки од серијата биле дизајнирани кон крајот на 1918 година во Љубљана, за време на краткотрајната Држава на Словенци, Хрвати и Срби, но биле издадени на 3 јануари 1919 година, по создавањето на Кралството на Срби, Хрвати и Словенци. Потоа, тие биле објавени во различни верзии до 1920 година. биле користени на целото подрачје на поранешната Држава на Словенци, Хрвати и Срби до издавањето на првата серија марки за целото кралство во 1921 година.

Серијата Веригар била печатена неколку пати, користејќи различни техники на печатење, на 36 различни типови на хартија, со различни бои и со различни перфорации. Затоа, постојат бројни варијанти на секоја вредност.

Прво печатење (љубљанска литографија)

[уреди | уреди извор]

Првото печатење на серијата „Веригар“ било издадено на 3 јануари 1919 година. Поштенските марки биле испечатени во Љубљана со литографска техника. Биле испечатени осум различни апоени (3, 5, 10, 15, 20, 25, 30 и 40 хелер). Сите носат лик на роб кој ги крши синџирите. Се користеле различни видови хартија и различни бои. Поштенските марки на ова печатење се перфорирани.

Второ печатење (писма)

[уреди | уреди извор]

Второто печатење на серијата „Веригар“ била издадена на 8 април 1919 година. Ова печатење вклучувало 14 различни деноминации (3, 5, 10, 15, 20, 25, 30, 40, 50, 60 хелер, 1, 2, 5 и 10 круни) со четири дизајни. Поштенските марки се печатени со техника на печатење, некои во печатницата „Југословенска тискарна“ во Љубљана, а некои во Виена. Повторно се користле различни видови хартија и различни бои. Некои поштенски марки се перфорирани, додека некои се рулетирани.

Дополнително, марки од 15 и 20 круни со портрет на кралот Петар I биле испечатени во Љубљана со помош на техника на литографија и издадени на 15 мај 1920 година.

Трето печатење (динарско издание)

[уреди | уреди извор]

Третото печатење од серијата „Веригар“ била издадено на 24 јуни 1920 година. Печатите прикажуваат изменети слики на роб, жена со соколи и крал Петар (без ангелот), повторно дизајнирани од Вавпотиќ. Вклучува 14 различни апоени, овој пат во југословенски динари и пара (5, 10, 15, 20, 25, 40, 45, 50 и 60 пара и 1, 2, 4, 6 и 10 динари). Поштенски марки од 2, 6 и 10 динари се печатени со техника на литографија, а другите со техника на печатење. Се рулетувале марки до 1 динар, а дупчени оние од 2 до 10 динари.

Поштарина поради отпечаток

[уреди | уреди извор]

На 5 јули 1920 година, била издадена серија на препечатени поштенски марки Веригар. Тоа биле поштенски марки со изменети апоени. Поштенските марки на Веригар од 15 и 30 хелери (и од прво и од второ печатење) биле препечатени со зборот ПОРТО (доспеана поштарина) и со кирилица и со латиница. Новите вредности биле деноминирани во пара и динари (5, 10, 20, 50 пара и 1, 3 и 8 динари).

Комеморација

[уреди | уреди извор]

На 19 март 1993 година, словенечката пошта издала нова поштенска марка користејќи го дизајнот на Веригар за да ја одбележи својата 75-годишнина. Друга комеморативна марка била објавена на 90-годишнината од серијата во 2009 година.