Бродец (Гостиварско)
| Бродец | |
Поглед на селото | |
  Бродец Местоположба на Бродец во Македонија
Бродец на карта
| |
| Координати 41°47′11.6″N 20°41′10.3″E / 41.786556° СГШ; 20.686194° ИГД | |
| Регион |  Полошки
|
| Општина |  Гостивар
|
| Област | Горна Река |
| Население | 0 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Пошт. бр. | 1256 |
| Повик. бр. | 042 |
| Шифра на КО | 07010 |
| Надм. вис. | 1440 м |
|
Бродец на општинската карта  Атарот на Бродец во рамките на општината | |
 Бродец на Ризницата
| |
Бродец — раселено село во Општина Гостивар, во областа Горна Река. Атарот на селото зафаќа површина од 138,2 км2, што го прави село со најголем атар во Македонија.[2]
Географија и местоположба[уреди | уреди извор]
Бродец е сместено на јужните огранки на планината Враца, во изворишното подрачје на реката Радика. Селото е планинско и се наоѓа на надморска височина од 1.440 метри. Оддалечено е околу 35 км од Гостивар. Селскиот атар зафаќа површина од 138,2 км2, што го прави село со најголем атар на територијата на Македонија.[2]
Селото е поврзано со макадамски пат од Кракорница, кој понатаму се спушта и ја премостува Аџина Река, по што се приклучува кон патот кој води до караулата Стрезимир.
Историја[уреди | уреди извор]
Селото се споменува во османлиските пописни дефтери од 1467 година, како христијанско село во нахијата Река, со 4 семејства. Потоа се споменува и во 1536/39 година со 27 семејства и 3 неженети и во 1583 година со 20 семејства и 13 неженети.
Во XIX век, Бродец било село во Реканската каза на Отоманското Царство.
Во текот на Првата балканска војна, од селото имало двајца доброволци кои биле дел од Македонско-одринските доброволни чети.[3] Во периодот по Балканските војни, селото потпаѓа под српска власт.
Само 1 жител на оваа населба е заведен како жртва во Втората светска војна.[4]
Стопанство[уреди | уреди извор]
Селото во основа има сточарско-шумарска стопанство. Неговиот атар во најголема мера го сочинуваат пасишта на површина (10.509 ха), шуми (3.106,9 ха), додека обработливото земјиште зафаќа само 185,2 ха.[2]
Население[уреди | уреди извор]
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Во делото „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“, издадена во Цариград во 1878 година, Бродец е посочено како село со 100 домаќинства, при што населението го сочинувале 210 жители Албанци со христијанска и 65 жители Албанци со муслиманска вероисповед.[5]
Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Бродец имало 360 жители Албанци со христијанска и 150 жители Албанци со муслиманска вероисповед.[6]
Според податоците на секретарот на Бугарската егзархија Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), христијанското население на селото во 1905 година го сочинувале 450 Албанци.[7]
Во издание на весникот „Дебарски Глас“ од 1911 година е наведена статистика според која селото броело 102 албански патријаршиски куќи, но селото било зафатено со српската пропаганда.[8]
На етничката карта на Северозападна Македонија од 1929 година, Атанасиј Селишчев го забележал Бродец како албанско село.[9]
Бројот на населението започнал значително да се намалува во периодот од 1960-тите години, па така од 182 жители според пописот во 1961 година се намалил на 8 жители во 1994 година.[2]
Според последниот попис од 2002 година, во Бродец имало 7 жители, сите Македонци. Во селото имало само едно домаќинства и 25 живеалишта.[10]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
| Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 510 | 450 | 120 | 171 | 182 | 119 | 70 | 26 | 8 | 7 | 0 |
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[14]
Родови[уреди | уреди извор]
Како родови во селото се спомнуваат. Кузовци (5 к.), Манасиовци (5 к.), Поповци (6 к.), Пепо (5 к.), Дамјанит (15 к.), Караован (6 к.), Ивановци (6 к.) и Грујит (4 к.) православни, како и муслимани Алилит и Османит. Селото потекнува од селото Бродец (веројатно Брод) во Гора кај Призрен. Од таму дошле првите жители на ова село, најпрво во Стар Бродец, па на денешната локација.[15]
Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]
Со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година селото било вклучено во Општина Гостивар откако во периодот од 1996-2004 година било во рамките на некогашната Општина Маврови Анови.
Во периодот 1950-1952, селото било седиште на некогашната истоимена општина, во која влегувале и селата Богдево, Кракорница и Ничпур.
Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Трница, во која влегувале и селата Беличица, Бибање, Богдево, Волковија, Врбен, Грекеј, Жужње, Кичиница, Кракорница, Нивиште, Нистрово, Ничпур, Рибница, Сенце и Тануше.
Во периодот 1955-1965, селото било дел од тогашната Општина Маврово.
Во периодот 1965-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Гостивар.
Избирачко место[уреди | уреди извор]
Во селото постои избирачкото место бр. 480 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на ХЦ "Маврово".[16]
На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 8 гласачи.[17]
Културни и природни знаменитости[уреди | уреди извор]
- Цркви
- Црква „Св. Никола“ — главна селска црква;
- Црква „Св. Петка“ — манастирска црква на Бродечкиот манастир.
- Манастири
- Реки
- Бродечка Река — лева притока на Радика; и
- Ќафа Кадис — мала река во близина на селото.
Галерија[уреди | уреди извор]
-
Бродец во 1907 година (фотографија на Бајазид Дода) -
Куќа во Бродец во 1907 година (фотографија на Бајазид Дода) -
Селската чешма -
Традиционална куќа -
Пат по тунел за вода во близина на селото -
Водопад во близина на селото
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија: географски, демографски, и аграрни обележја. Скопје: Патрија. стр. 41.
- ↑ „Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 831.
- ↑ „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
- ↑ „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“. Македонски научен институт, София, 1995, стр. 174–175.
- ↑ К’нчов, В.. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 264.
- ↑ Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne, Paris, 1905, pp. 184–185.
- ↑ Дебърски глас, година 2, брой 38, 3 април 1911, стр. 2.
- ↑ Селищев, Афанасий. „Полог и его болгарское население. Исторические, этнографические и диалектологические очерки северо-западной Македонии“. София, 1929.
- ↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 28 ноември 2017.
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
- ↑ Смилјаниќ, Тома. Мијаци, Горна Река и Мавровско Поле.
- ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
Бродец (Гостиварско) на Ризницата ?
| ||||||||||||||||
