Битолски партизански одред „Пелистер“

Од Википедија — слободната енциклопедија
Спомен плоча на местото каде што е формиран Битолскиот партизански одред „Пелистер“
Спомен плоча на местото каде што е разбиен Битолскиот партизански одред „Пелистер“
Споменик за Битолскиот партизански одред „Пелистер“ во селото Ореово

Битолскиот народноослободителен партизански одред „Пелистер“ (формиран над селото Лавци, Битолско, на 22 април, разбиен во Ореовската корија, кај селото Ореово, Битолско, на 3 мај 1942) бил прв партизански одред формиран во битолската околија. Во неговиот состав влегле 21 борец.[1] Одредот главно вршел обука на борците.

На 1 мај командирот на одредот, Ѓорѓи Наумов, со уште двајца борци, Никола Георгиевски и Стефан Трајковски, се оддалечиле од логорот и паднале во рацете на бугарска патрола. Одредот се повлекол подлабоко во шумата, но на 3 мај бил сместен и опколен од бугарската војска. Поради апсењата и испраќањето борци да воспостават врска, во моментот на битката одредот броел 12 борци.[2] Во нерамна битка одредот бил разбиен, при што загинале шест борци (Димитар Николовски, Јоска Јорданоски - Сандански, Ордан Михајлоски, Елпида Караманди, Мара Јосифовска и Димче Хаџипоповски),[3][4] а Венда Христова била уапсена.[5] Вкупно биле уапсени 11 борци, а преостанатите четворица борци успеале да се илегализираат во Битола. Во битката, бугарската војска и полиција имале околу 30 загинати и ранети.[6]

Битката на одредот со бугарската војска е опеана во познатата партизанска песна „Таму ле, мајко, близу Битола“, напишана од Ајри Демировски (1950).[7]

Борци[уреди | уреди извор]

Во состав на одредот влегле:[8][9][10]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. „Сојуз на борци од НОАВМ - Битола „Настани 1942 година". Архивирано од изворникот на 2011-07-22. Посетено на 2012-11-13.
  2. Злате Ѓоршевски „Елпида Караманди - Бисера“, Битола, 1988, 98 стр.
  3. Владо Стрезовски, Ѓорѓи Димовски-Ласков, „7. македонска бригада и 49. дивизија на НОВJ“, Битола, 1987, 21-22 стр.
  4. „Битолските народноослободителни партизански одреди“, Битола, 1982.
  5. Злате Ѓоршевски „Елпида Караманди - Бисера“, Битола, 1988, 109 стр.
  6. „Зборник докумената и података o Народноослободилачком рату југословенских народа“, том VII, књига 1, Београд, 1952.
  7. „„Таму ле мајко близу Битола", текст и музика“. Архивирано од изворникот на 2018-07-21. Посетено на 2016-09-04.
  8. Владо Стрезовски, Ѓорѓи Димовски – Ласков „7. Македонска бригада и 49. Дивизија на НОВЈ“, Битола, 1987, 20-21 стр.
  9. Злате Ѓоршевски „Елпида Караманди - Бисера“, Битола, 1988, 84 стр.
  10. Дане Петковски, Владо Стрезоски „Борбена дејства у Западној Македонији 1941-1944“, Београд, 1983.