Битка кај Дарданелите (1654)

Битка кај Дарданелите (1654)
Дел од Критска војна (1645–1669)
Датум 16 мај 1654 Место во близина на Дарданели, Отоманско Царство Исход османлиска победа
Завојувани страни
Венецијанска Република	Османлиско Царство
Команданти и водачи
Џузепе Делфино	Кара Мурат-паша

Битката кај Дарданелите — поморска битка која се одвила на 16 мај 1654 година помеѓу Отоманското Царство и Република Венеција.

Позадина

Оваа поморска битка имала за цел затворање на теснецот Дарданели и негова блокада од страна на Венеција со цел да се прекине транспортот на Отоманското Царство од Цариград и неговата околина кој обезбедувал снабдување и засилување на копнените сили на Османлиите во нивните напори за освојување на островот Крит, кој бил под управа на венецијанска управа. Овој напад и блокада бил прв од неколкуте на Венеција во нејзините напори да ги спречат Османлиите.

Подготовка

На почетокот на поморската борбена и транспортна сезона од 1654 година, Република Венеција испратила поморска флота поддржана од многу холандски и англиски средоземни пиратски бродови во Егејското Море под команда на венецијанскиот благородник Џузепе Делфино. Оваа венецијанска флота стигнала до устието на Дарданелите на 16 април, откако изгубила 3 брода по пат. Венецијанската флота се состоела од 19 галеони, 2 галеаси и 8 галии. Командантот на флотата, Џузепе Делфино, бил венецијанскиот галеон „Сан Џорџо Гранде“. Вториот капетан на оваа флота, венецијанскиот благородник Даниеле Морозини, бил во галија, а друг венецијански благородник, Франческо Моросини, командувал со 8-те галии на венецијанската флота како „Командант на галијата“.

Отоманските сили својата операција за освојување на Крит ја започнале во 1645 година; Османлиите го освоиле најголемиот дел од островот и се справувале со опсадата на Кандија во 1564 година. Таа година со големи напори била формирана голема морнарица во Терсане-ји Амир. Во Средоземјето, за поддршка биле повикани и поморските флоти на гувернерот на Тунис и гувернерот на Триполи. Овие флоти успеале да стигнат до Дарданелите без да наидат на бродовите на Венецијанците и нивните сојузници. Флота од 30 едрени галони, 6 чамци или махони и 40 галии под команда на капетанот Кара Мурат-паша го напуштиле Цариград на 10 мај и пристигнале до Дарданелите во Егејското Море на 15 мај.

Тек

Според воениот план на капетанот Кара Мурат-паша, освен флотата која била оставена како резерва, која била задолжена за заштита на устието на Босфорот, најпрвин би држела морнаричката флота која имала за цел да стигне до Егејското устие на Босфор во три реда со воената наредба. Неговата флота билаформирана во 3 линии: најпрвин едрени бродови, потоа галеаси, потоа галии. Потоа, било планирано да се плови до Егејското Море без да се наруши овој воен ред.

Венецијанскиот адмирал презел акција на 15 мај. Планот на Делфино бил венецијанските бродови да застанат покрај османлиската флота и да ја нападнат османлиската флота одзади, откако османлиските бродови напредуваат во Егејското Море.

Но, венецијанската кампања не го следела планот на командантот. Поголемиот дел од венецијанските бродови брзо отпловиле кон позициите планирани за нив, па оваа операција не била координирана. Поголемиот дел од флотата напредувала брзо, а галеонскиот команден брод на Дефино, Сан Џорџо Гранде и вториот човек во команда, Даниеле Моросини „Аквила д'Оро и Орсола Бонавентура (капетан Себастиано Молино) и Маргарита) галеони и 2 бродови и 1 неподдржан одзади.заминаа.

Османлиите кои напредувале ги стигнале венецијанските бродови кои биле оставени. Голем отомански галеон го нападнал венецијанскиот брод Аквила д'Оро; но Венецијанците успеале да го заземат овој османлиски брод. Но токму во тоа време на оваа локација пристигнале уште 5 други османлиски бродови. Овие бродови го запалиле и османлискиот брод заробен од Венецијанците и венецијанскиот командант, галеонот Аквила д'Оро. Даниеле Морозини, вториот човек на Венеција, кој исто така се наоѓал во остатоците од галија, бил фатен и заробен додека бегал од својот брод, кој бил нападнат од чамец. Капетанот на венецијанските галии „Франческо Моросини“ загинал во битка.

Како резултат на судирите тој ден изгореле 2 галеони и 1 галија на Венецијанците, а 1 венецијанска галија паднала во рацете на Османлиите. Жртвите на венецијанската морнарица биле дадени како 10 мртви и 40 ранети; но во реалноста многу поверојатно е дека жртвите биле поголеми. Османлиските загуби биле 2 едрени галони и 1 галија.

Последици

По оваа поморска битка, транспортот на Егејското Море им бил отворен на Османлиите. Венецијанската флота и османлиската морнарица почнале да ја спроведуваат стратегијата за бегство и следење едни со други со мали групи бродови во големата област на Егејското Море. Тоа лето немало друг поголем поморски напад или битка.

По завршувањето на сезоната на походи во Егејското и Средоземното Море, Венецијанците се повлекле во нивните пристаништа и замоци сместени на овие морски брегови. Овие бази не можеле да бидат нападнати бидејќи османлиската војска била врзана на Крит. Ова не можело да го направи ниту отоманската морнарица. Меѓу членовите на морнарицата имало многу јаничари. На крајот, османлиската морнарица се вратила во Цариград.

Така, стратешката предност стекната во 1654 година со оваа поморска битка била изгубена за Османлиите.