Билирубин

Билирубин
	Други називи Pheophytin
Назнаки
CAS-бр.	635-65-4
ChEBI	CHEBI:16990
ChEMBL	ChEMBL501680
ChemSpider	4444055
	МХН InChI=1S/C33H36N4O6/c1-7-20-19(6)32(42)37-27(20)14-25-18(5)23(10-12-31(40)41)29(35-25)15-28-22(9-11-30(38)39)17(4)24(34-28)13-26-16(3)21(8-2)33(43)36-26/h7-8,13-14,34-35H,1-2,9-12,15H2,3-6H3,(H,36,43)(H,37,42)(H,38,39)(H,40,41)/b26-13-,27-14- ; Key: BPYKTIZUTYGOLE-IFADSCNNSA-N ; InChI=1/C33H36N4O6/c1-7-20-19(6)32(42)37-27(20)14-25-18(5)23(10-12-31(40)41)29(35-25)15-28-22(9-11-30(38)39)17(4)24(34-28)13-26-16(3)21(8-2)33(43)36-26/h7-8,13-14,34-35H,1-2,9-12,15H2,3-6H3,(H,36,43)(H,37,42)(H,38,39)(H,40,41)/b26-13-,27-14-; Key: BPYKTIZUTYGOLE-IFADSCNNBS ;
3Д-модел (Jmol)	Слика; Слика
PubChem	5280352
	SMILES O=C4/C(=C(/C=C)\C(=C\c1c(c(c(n1)Cc3c(c(c(/C=C2/C(=C(/C=C)C(=O)N2)C)n3)C)CCC(=O)O)CCC(=O)O)C)N4)C ; Cc1c(c([nH]c1/C=C\2/C(=C(C(=O)N2)C=C)C)Cc3c(c(c([nH]3)/C=C\4/C(=C(C(=O)N4)C)C=C)C)CCC(=O)O)CCC(=O)O ;
UNII	RFM9X3LJ49
Својства
Хемиска формула
Моларна маса	0 g mol−1
Дополнителни податоци
	(што е ова?) (провери); Освен ако не е поинаку укажано, податоците се однесуваат на материјалите во нивната стандардна состојба (25 °C, 100 kPa)
	Наводи

Билирубин (порано нарекуван хематоидин) е жолчна боја производ на катаболизам на хемот. Хемот е составен дел на хемоглобинот, главна компонента на еритроцитите. Билирубинот се излачува со жолчката и урината, и покачени нивоа можат да индицираат на поедини болести.

Метаболизам[уреди | уреди извор]

Неконјугиран („индиректен“)[уреди | уреди извор]

Еритроцитите (црвените крвни клетки) кои се создаваат во коскената срцевина се отстрануваат во слезината кога тие се стари или оштетени. Таму, тие го ослободуваат хемоглобинот, кој се разложува до хем, а глобинските делови се разложуваат до аминокиселини. Од хемот се добива неконјугиран билирубин во моноцито макрофагниот систем на слезината. Неконјугираниот билирубин е нерастворлив во вода, поради меѓумолекулските водородни врски. Тој се врзува со албуминот од крвта и се транспортира до црниот дроб.

Конјугиран („директен“)[уреди | уреди извор]

Во црниот дроб билирубинот се конјугира со гликуронска киселина, под дејство на ензимот гликуронилтрансфераза, при што тој станува растворлив во вода; конјугираниот билирубин често се нарекува „директен“ билирубин. Голем дел од него оди во жолчното ќесе, а оттаму во тенкото црево. Иако повеќето жолчни киселини се ресорбираат во терминалниот илеум и учествуваат во ентерохепатичната циркулација, конјугираниот билирубин не се апсорбира и преминува во колонот.^[1]

Бактериите од цревната флора го ослободуваат билирубинот од гликуронидите и го метаболизираат до безбоен уробилиноген, кој може да се оксидира и да формира уробилин и стеркобилин: кои ја даваат карактеристичната кафена боја на столицата. Мал дел (~1%) од уробилиногенот се ресорбира во ентерохепатичната циркулација и повторно се екскретира со жолчката: а делумно стигнува до бубрезите, и ја дава жолтата боја на урината.^[2]

Нивоа во крвта[уреди | уреди извор]

Нивото на билирубин во организмот се должи на рамнотежата на неговото создавање и неговата екскреција. Резултатите од крвните тестови секогаш треба да се толкуваат во споредба со референтниот опсег даден од лабораторијата каде се изведува тестот. Типичниот опсег за возрасни изнесува^[3]:

0-0.3 mg/dl - Ниво на директен (конјугиран) билирубин
0.1-1.2 mg/dl - Ниво на вкупен серумски билирубин

Наводи[уреди | уреди извор]

↑ Cheifetz, Adam S. (2010). Oxford American Handbook of Gastroenterology and Hepatology. Oxford: Oxford University Press, USA. стр. 165. ISBN 0199830126.
↑ Kuntz, Erwin (2008). Hepatology: Textbook and Atlas. Germany: Springer. стр. 38. ISBN 978-3-540-76838-8.
↑ MedlinePlus Encyclopedia 003479

[handbook-1] Cheifetz, Adam S. (2010). Oxford American Handbook of Gastroenterology and Hepatology. Oxford: Oxford University Press, USA. стр. 165. ISBN 0199830126.

[2] Kuntz, Erwin (2008). Hepatology: Textbook and Atlas. Germany: Springer. стр. 38. ISBN 978-3-540-76838-8.

[MedlinePlusBilirubin-3] MedlinePlus Encyclopedia 003479

[1]

[2]

[3]