Белавија
 | |||||||
| |||||||
| Основан | 5 март 1996 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Јазли | Меѓународен аеродром Минск | ||||||
| Програма за чести летачи | Белавија Лидер | ||||||
| Летала | 14 | ||||||
| Одредишта | 26 | ||||||
| Матично претпријатие | Белорусија | ||||||
| Седиште | Минск, Белорусија | ||||||
| Раководство | Игор Николаевич Чергинец | ||||||
| Мрежо место | belavia.by | ||||||
Белавија (формално Белавија Белоруски Авиотранспорт, белоруски: ААТ «Авіякампанія «Белавія»; руски: ОАО «Авиакомпания «Белавиа») —авиопревозник и национална авиокомпанија на Белорусија, со седиште во Минск.[1] Во државната компанија до 2007 година имало 1.017 вработени.[2] Белавија опслужува мрежа на рути меѓу Заедницата на независни држави, како и некои дестинации на Блискиот Исток од нејзината база на меѓународниот аеродром во Минск.
По инцидентот на летот 4978 на Рајанер на 23 мај 2021 година, авиокомпанијата била забранета од Европската унија, Обединетото Кралство, Швајцарија и Украина.
Историја[уреди | уреди извор]
Рани години[уреди | уреди извор]
Историјата на белоруското цивилно воздухопловство датира од 7 ноември 1933 година, кога се одржала церемонијата на отворање на воздушниот терминал во Минск, првиот белоруски патнички терминал. Следната пролет, 3 авиони Поликарпов По-2, кои припаѓале на воздухопловната единица за специјални намени во Смоленск на Одделот за цивилна воздушна флота во Москва, слетале во Минск. Во 1936 година започнале првите редовни поштенски и патнички летови за Москва. Во летото 1940 година, бил основан белорускиот „104-ти Обединет авијациски одред“ на ГУВФ, бројот на летови достигнал осум. Од октомври 1944 година до мај 1953 година, постоела белоруската управа на цивилната воздушна флота (БУГВФ).
Од 1961 до 1983 година, воздушната флота на белоруската управа за цивилно воздухопловство била надополнета. Во 1964 година, авионот Туполев Ту-124 добил белоруска регистрација. Во 1973 година, тогаш новиот Туполев Ту-134А започнал со работа во Белорусија. Во 1983 година, белоруската авијација започна да лета со новите авиони Туполев Ту-154.
Во тоа време, поради зголемената закана од терористички напади, со цел да се обезбеди безбедност на летот, на екипажот им било издадено стандардно оружје како што е пиштолот Макаров.
По распадот на СССР и независноста на Белорусија во 1991 година, била формирана Белоруската асоцијација за цивилно воздухопловство „Белавија“, која ја наследила флотата на авиони кои припаѓале на белоруската управа за цивилно воздухопловство (БУГА).
Авиокомпанијата била официјално основана на 5 март 1996 година по резолуцијата на белоруската влада „За реструктуирање на воздушниот транспорт на Република Белорусија“, кога локалната поделба на Аерофлот била национализирана и преименувана. Помеѓу тогаш и 1998 година, Белавија отворила редовни линии до Пекинг, Истанбул, Ларнака, Лондон, Прага и Рим. Во 1998 година, Белавија се споила со МинскЕир, купувајќи неколку авиони Антонов Ан-24, Антонов Ан-26 и Јаковлев Јак-40, покрај постојната флота на авиони Туполев Ту-134 и Туполев Ту-154.
Развој од 2000-тите[уреди | уреди извор]
На 18 мај 2001 година, Белавија започнала со планирана линија Минск-Париз со Ту-134 и Ту-154.
Во 2002 година бил потпишан првиот договор за соработка со Остриан Ерлајнс, што го означил почетокот на активна соработка со странски партнери.
Во 2003 година, Белавија започнала да објавува списание за време на летот, Хоризонти, на англиски, руски и белоруски. Истата година, започнале летови до Калининград, Русија. На 16 октомври 2003 година, Белавија потпишала договор за лизинг за својот прв авион Боинг 737-500. Во 2004 година, Белавија дополнително ги проширила операциите и купила уште еден Боинг 737. На 26 јуни 2004 година Белавија отворила нова рута до Хановер, Германија. Во 2011 година бил воведен нов лет помеѓу Минск и Хелсинки, Финска.
За професионалното признание на авиокомпанијата сведочи фактот што во февруари 2004 година Белавија станала добитник на бронзениот медал на Националниот натпревар БРЕНД НА ГОДИНАТА 2003 во номинација на „Brand Profi“.
Помеѓу 2003 и 2009 година, авиокомпанијата забележала двојно зголемување на бројот на патници, а во 2009 година опслужила нешто помалку од 700.000 клиенти.[3]
Три изнајмени авиони Бомбардиер CRJ 100 биле воведени на регионалните услуги од Минск. Првиот бил испорачан во февруари 2007 година, а другите два подоцна во 2007 година. Тие директно ги замениле старите авиони Антонов Ан-24 и Туполев Ту-134. Белавија планирала да ги повлече преостанатите Туполев Ту-154М до 2011 година по пензионирањето на последниот Туполев Ту-134 во летото 2009 година, кој бил заменет со Боинг 737-500. На 27 јуни 2014 година, била објавена нарачка за три авиони Боинг 737-800 кои директно ќе ги купи Белавија. Првиот од нив бил испорачан во август 2016 година.[4]
Во август 2016 година, Белавија го добила својот прв авион со нивната нова боја. Ова е прво ребрендирање од основањето на компанијата во 1996 година на 20-годишнината од нејзиното постоење. Новата боја била применета на сосема нов Боинг 737-800. Многу поновите 737 ги замениле старите Туполев Ту-154. На 1 октомври 2016 година, Белавија ги повлекла двата преостанати Туполев Ту-154 од редовните услуги како една од последните авиокомпании ширум светот што го направиле тоа.[5]
Во 2019 година компанијата вработила близу 1.900 луѓе, а остварила промет од 374 милиони евра со оперативен резултат од 49 милиони евра. Во текот на оваа година превезела речиси 4 милиони патници, што е зголемување за повеќе од 15% во споредба со бројката од 2018 година.
Неколку вработени кои учествувале на белоруските протести во 2020, биле принудени да ги напуштат своите работни места.
Санкции 2021[уреди | уреди извор]
На 24 мај 2021 година, британската влада ја суспендирала дозволата за работа на Белавија како одговор на инцидентот со летот 4978 на Рајанер на 23 мај 2021 година. Европската унија и Украина последователно им забраниле на белоруските патнички авиони да влезат во нивниот воздушен простор или да ги користат нивните аеродроми, делотворно забранувајќи ја Белавија, што довело до суспензија на огромни делови од нивната мрежа на дестинации.[6][7][8]
Исто така, во 2021 година, Белавија била обвинета за оркестрирање на приливот на илегални мигранти за време на граничната криза меѓу Белорусија и Европската унија во 2021 година. Во септември 2021 година било објавено дека Белавија може да се соочи со губење на поголемиот дел од нејзината сегашна флота бидејќи на нејзините закуподавачи веќе нема да им биде дозволено да ги издаваат авионите на белоруски авиокомпании како дел од новите ембарга. Во овој момент, Белавија поседувала 18 помали, постари авиони, но и неколку изнајмени модерни авиони од западни компании, при што ирскиот AerCap со 6 и Nordic Aviation Capital со седиште во Данска со 7 авиони биле најважни добавувачи. На 16 ноември, Европската унија го потврдила прекинот на сите закупи на авиони за Белорусија од европските закуподавачи, што ја принудува авиокомпанијата да врати половина од нивната сегашна флота во краток рок.[9][10][11][12][13]
На 2 декември 2021 година, Белавија била додадена на листата на санкции на Европската унија. Швајцарија се приклучила на санкциите на ЕУ на 20 декември.[14]
Дестинации[уреди | уреди извор]
Пред пандемијата КОВИД-19, Белавија имала летови за дестинации во Азија, Европа и Африка од својата база на националниот аеродром во Минск. Покрај редовните дестинации, Белавија оперирала и чартер летови до дестинации за одмор и ВИП чартери. Во пресрет на инцидентот со принудното симнување на летот 4978 на Рајанер, Белавија опслужувала една домашна дестинација и 54 меѓународни дестинации во 32 земји. Како резултат на последователната забрана за влез на белоруски патнички авиони во воздушниот простор на ЕУ, Обединетото Кралство и Украина, авиокомпанијата е ефикасно лишена од сите, освен дваесет од овие дестинации: поради географските ограничувања, пристапите до Кишинев, Молдавија и Белград, Србија станале де факто невозможни, и покрај тоа што овие две земји кои не се членки на ЕУ не издадоа никакви независни забрани за патување во Белавија. На 28 мај 2021 година, авиокомпанијата го потврдила откажувањето на летовите кои инаку би биле принудени да минуваат низ ограничен воздушен простор, како и нивните тековни напори за пренасочување на врската со Истанбул, Турција, до овој момент со користење на права рута над Украина, Молдавија, Романија како и територијалните води на Бугарија.[15]
Флота[уреди | уреди извор]
Тековна флота[уреди | уреди извор]
.jpg)
Од март 2022 година, флотата Белавија се состоела од следниве авиони:
| Авион | Слика | Во употреба | Патници | Белешки | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Б | Е | Вкупно | ||||
| Боинг 737-300 |
|
3 | — | 148 | 148 | Да се вратат изнајмените авиони;[16][17] 1 складиран[18] |
| Боинг 737-500 | 
|
1 | 8 | 112 | 120 | |
| Боинг 737-800 | .jpg)
|
5 | — | 189 | 189 | 1 складиран[18] |
| Боинг 737 МАХ 8 | 1 | 12 | 162 | 174 | складиран[18] | |
| Embraer 175 | _E75S_c_n_170-721_-_BRU_(31257499068).jpg)
|
1 | 12 | 64 | 76 | |
| Embraer 195 | .jpg)
|
4 | 11 | 96 | 107 | Да се вратат изнајмените авиони;[16][17] 1 складиран[18] |
| Total | 14 | |||||
Историска флота[уреди | уреди извор]
| Авион | Слика | Белешки |
|---|---|---|
| Антонов Ан-10 | ||
| Антонов Ан-24 | 
|
Стекнат во 1998 година од МинскАвиа |
| Антонов Ан-26 | Стекнат во 1998 година од МинскАвиа | |
| Боинг 737-500 | Пензиониран во 2021 | |
| Бомбардиер ЦРЈ-100ЕР | ||
| Бомбардиер ЦРЈ-200ЕР | ||
| Ембраер 195-Е2 | Сите се префрлени на складиште во Казахстан пред да се вратат кај закуподавачот. | |
| Иљушин Ил-86 | 
|
|
| Туполев Ту-124 | ||
| Туполев Ту-134А | 
|
|
| Туполев Ту-154Б | 
|
Еден се користи како макет за обука |
| Туполев Ту-154Б1 | Уништен | |
| Туполев Ту-154Б2 | 6 уништени, 9 складирани; Еден се користи како макет за обука | |
| Јаковлев Јак-40 | 
|
Стекнат во 1998 година од МинскАвиа |
Инциденти и несреќи[уреди | уреди извор]
- На 6 јануари 2003 година, на Јаковлев Јак-40 се скршила шофершајбната за време на летот, на пат за Прага. Двајца ловци на чешките воздухопловни сили го придружувале авионот до безбедно слетување на меѓународниот аеродром Ружиње.
- На 14 февруари 2008 година, летот Белавија 1834, на авионот Бомбардиер ЦРЈ100ЕР на пат од Ереван, Ерменија, за Минск, удрил со левото крило на пистата за време на полетувањето од меѓународниот аеродром Звартнотс, потоа удрил на земјата, се превртел и застанал во близина на пистата. Сите 18 патници и 3 членови на екипажот успеале да побегнат од леталото пред да се запали, делумно поради навремената реакција на пожарникарската и спасувачката екипа на аеродромот. Главната причина за несреќата била контаминација со мраз што довело до застој на левото крило.
Предлошки[уреди | уреди извор]
- ↑ „Contacts - BELAVIA - Belarusian Airlines“. en.belavia.by. Посетено на 2022-04-03.
- ↑ "Directory: World Airlines". Flight International. 27 March 2007. pp. 84–85.
- ↑ „Belavia now serving 32 destinations from Minsk; Stockholm and Tehran latest additions to growing network“. anna.aero (англиски). 2010-08-11. Посетено на 2022-04-04.
- ↑ "Another NG for Belavia". Airliner World (October 2016): 8.
- ↑ „Belarus's Belavia ends scheduled Tu-154M operations“. ch-aviation (англиски). Посетено на 2022-04-04.
- ↑ Reuters (2021-05-24). „UK's Raab says Lukashenko must be held to account for jet incident“. Reuters (англиски). Посетено на 2022-04-05.
- ↑ „EU imposes new economic sanctions on Belarus over 'hijacked' flight“. the Guardian (англиски). 2021-05-25. Посетено на 2022-04-05.
- ↑ „Ukrainian airlines not allowed to transit through Belarus airspace - minister“. Reuters (англиски). 2021-05-25. Посетено на 2022-04-05.
- ↑ Correspondent, Naomi O’Leary Europe. „Irish leasing firms under pressure over alleged use of aircraft to traffic migrants“. The Irish Times (англиски). Посетено на 2022-04-05.
- ↑ „Belavia droht Großteil der Flotte zu verlieren“. aeroTELEGRAPH (германски). 2021-09-02. Посетено на 2022-04-05.
- ↑ Kiani-Kreß, Rüdiger. „Belavia: Wer Lukaschenko seine Flüchtlings-Flugzeuge leiht“. www.wiwo.de (германски). Посетено на 2022-04-05.
- ↑ „EU beendet Leasingverträge für Flugzeuge der belarussischen Belavia“. aeroTELEGRAPH (германски). 2021-11-16. Посетено на 2022-04-05.
- ↑ „Daily Newsbrief - Monthly - The Daily News Brief“. https://dailynewsbrief.com/ (англиски). Посетено на 2022-04-05. Надворешна врска во
|work=(help) - ↑ SECO, State Secretariat for Economic Affairs. „Searching for subjects of sanctions“. www.seco.admin.ch (англиски). Посетено на 2022-04-05.
- ↑ „Belavia Route Map and Destinations - FlightConnections“. www.flightconnections.com (англиски). Посетено на 2022-04-05.
- ↑ 16,0 16,1 ch-aviation.com - Lithuania pushes for EU ban on Belavia leases 31 August 2021
- ↑ 17,0 17,1 aerotelegraph.com (German) 16 November 2021
- ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 planespotters.net - Belavia retrieved 20 March 2022