Бањичка шума
Бањичка шума (Бајфордова шума)[1] е шума во Белград, главниот град на Србија. Се наоѓа во белградската општина Вождовац. Шумата зафаќа површина од 40 хектари и е под различни степени на заштита од 1993 година.[2]
Локација[уреди | уреди извор]
Шумата е меридијално издолжена пошумена област која почнува помалку од 4 километри далеку од Теразије, центарот на Белград. Шумата е околу 2 километри долга и до 300 метри широка.
Историја[уреди | уреди извор]
Пред Првата светска војна имало дрво во оваа област, но било исечено за да се направи простор за зеленчуковите градини. За време на Интербелумот, воената команда изградила работилници за поправка на возилата во рамките на комплексот на воените автомоторизирани единици на Кралската југословенска армија, што го дало името на соседниот плоштад. Пред Втората светска војна, тука се наоѓало стрелиште. Во обид да се создаде пошумениот појас околу Белград, шумата била засадена од 1948 до 1950 година.[3]
Див свет[уреди | уреди извор]
Растителен живот[уреди | уреди извор]
Најзастапени видови дрвја се дабот педункуларе, црвен јавор, сребрен јавор, но има и многу други. На шумското дно има бројни диви цвеќиња, вклучително и љубичици, јагоди, коприви итн.
Животински живот[уреди | уреди извор]
Видовите птици се многу разновидни, па поради нив, шумата сега е споменик на природата, заштитена од државата. Во шумата живеат 68 видови птици, од кои 40 се резидентни птици, 16 се птици преселници и 12 повремени.[4] Најчести птици кои се размножуваат се славејче, црноглаво грмушарче, голема сипка, европска страчка, сива врана, обичен кос, гулаб гривнаш и голем шарен клукајдрвец. Други видови птици во шумата вклучуваат фазан, ветрушка, јастреб врапчар, планинска улулајка и обична ѕвингалка. Во текот на зимата, во шумата се населуваат јастреб глувчар и дрозд.[5] До почетокот на 2020-ти, бројот на видови се зголемил на 72, вклучувајќи го и црниот клукајдрвец.
Од цицачите спаѓаат источноевропскиот еж, неколку видови на ровчици, разни лилјаци, локалниот кафеав подвид на црвена верверица, глушец, жолтовратен глушец и невестулка. Севкупно, во шумата има 10 видови цицачи, вклучително и зајаци кои ја населиле шумата во 2008 година.[6]
Одлики[уреди | уреди извор]
Вештачките објекти во шумата ги вклучуваат бензинската пумпа на Лукоил и хотелот „М“ Бест Вестерн. Југозападното проширување на шумата пред неколку децении било претворено во големиот спортски комплекс на Бањица.
По повод 22 април 2007 година, Денот на планетата Земја, градската власт ги објавила своите планови за шумата Бањица во 2007 година, кои ќе опфатат изградба на трим патека, вештачко корито за шумскиот поток и поставување на куќички за птици низ шума.[7]
Како и во пролетта 2011 година, главната шумска патека (што оди по должината на шумата) има форма на функционална трим патека, додека помалите патеки се оставени во нивната природна состојба. Некои стари дрвја беа исечени, а дрвото било исечено на помали парчиња и оставено на самото место, привлекувајќи инсекти и птици што јадат инсекти. По должината на трим патеката периодично се поставуваат клупи и дрвени корпи за отпадоци, а има и неколку добро распоредени места со информативни табели и повеќе клупи под дрвени покриви, наменети за одмор на неколку семејства. На најшироките делови на потокот има дрвени и камени мостови, како и неколку штици на најтесните делови. Куќи за птици се поставени низ целата шума.
Промена на името[уреди | уреди извор]
Тимоти Џон Бајфорд, британски режисер, автор и едукатор, кој живеел во Србија од 1971 година, ги проучувал птиците во шумата и од 1986 до 1989 година собирал податоци за сите 68 видови. Тој започнал иницијатива за заштита на шумата. Тој починал во 2014 година, пред шумата да биде ставена под заштита. Институтот за зачувување на природата на Србија и Градскиот секретаријат за заштита на животната средина во Белград, по јавна расправа, на 15 септември 2015 година ја прогласиле шумата за споменик на природата. Исто така, името на шумата е сменето во шумата Бајфорд.[1][8]
Галерија[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 Tanjug (15 September 2015), „Banjička šuma je od danas "Bajfordova šuma"“, N1 (српски), Архивирано од изворникот на 2018-07-07, Посетено на 2022-02-08
- ↑ Ana Vuković (12 September 2019). Шуме су плућа града [Forests are lungs of the city]. Politika (српски). стр. 15.
- ↑ Milan Janković (27 April 2014), „Beogradske šume preživele i ratove“, Politika (српски)
- ↑ Plate at forest's entrances
- ↑ A.V. (23 May 2017), „Ptice Bajfordove šume“, Politika (српски): 15
- ↑ Branka Vasiljević (November 2008), „Prestonica - dom za sisare“, Politika (српски)
- ↑ Politika daily, April 21, 2007
- ↑ „Institute for Nature Conservation of Serbia - The public hearing on "Byford`s Forest"“. Архивирано од изворникот на 2016-08-28. Посетено на 2022-02-08.