Бахрије Учок
Бахрије Учок (1919 – 6 октомври 1990) била турски академик по теологија, левичарски политичар, писателка, колумнистка и активистка за правата на жените чиј атентат во 1990 година останал нерешен.
Ран живот и образование[уреди | уреди извор]
Родена во Трабзон, Бахрије Учок го завршила своето основно образование во Орду, а потоа дипломирала во Гимназијата за девојки Кандили во Истанбул Се школувала по средновековна исламска и турска историја на Филолошкиот, Историскиот и Географскиот факултет на Универзитетот во Анкара . Паралелно го посетувала Државниот конзерваториум и ја завршила секцијата во категорија опера.[1]
Професионална кариера[уреди | уреди извор]
По единаесет години работа како професорка во гимназија [2] во Самсун и Анкара, таа влегла во 1953 година на Универзитетот во Анкара како асистент на Богословскиот факултет. Докторирала во 1957 година, а во 1965 година станала вонреден професор со нејзината теза на тема „Жените владетели во исламските земји“. Подоцна таа станала професорка, и беше првата жена наставник на овој факултет. Таа течно зборувала арапски и персиски,[1] и го толкувала исламот на модерен и толерантен начин фокусирајќи се на улогата на жената во исламот.[2]
Политичка кариера[уреди | уреди извор]
Во 1971 година, таа била избрана за сенатор за вонредни ситуации од претседателот Џевдет Сунај, и на тој начин таа влегла во активен политички живот и пет години служела како член на Сенатот на Републиката.[2] Во 1977 година Учок се приклучи на левичарската Републиканска народна партија (турски: Cumhuriyet Halk Partisi, CHP). По воениот удар во 1980 година, таа ја основала Народната партија (турски: Halkçı Parti) и била избрана за пратеник на Орду во Големото национално собрание на Турција во 1984 година [2] Во 1985 година, по спојувањето (со СОДЕП ), нејзината партија беше преименувана во Социјалдемократска народна партија (SHP). Член на Социјалдемократската популистичка партија била од 1986 година, а за член на партискиот совет на оваа партија е избрана во септември 1990 година.
Смртта[уреди | уреди извор]
Таа напишала и колумна за мислење во весникот Џумхуриет . По ТВ форумот, на кој таа изјавила дека покриеното облекување во ислам ( хиџаб ) не е задолжително, Бахрије Учок добивала сè поголеми закани од милитантната организација „Исламско движење“ ( турски: İslami Hareket ). Не долго потоа, на 6 октомври 1990 година,[3] била убиена од бомба по пошта додека се обидувала да отвори пакет со книги пред нејзината куќа.[4] Атентатот останал нерешен. Таа била погребана на гробиштата Каршијака во Анкара.[5]
Последици[уреди | уреди извор]
Ѓулај Калап, позната како „девојката-пратка“ која го прифатила пакетот за испорака, исчезнала подолг период по атентатот. На 16 јануари 1994 година, таа била уапсена во Измир како одговорна во Измир на Револуционерната народна партија, организација која е поврзана со ПКК . Судот ја осудил на затворска казна во траење од 22 години и 6 месеци, од кои одлежала 12 години. Калап се приклучила на Партијата за демократско општество (ДТП) во 2007 година, а станала нејзин потпретседател во ноември истата година.[6]
Избрани дела[уреди | уреди извор]
- İslâm'dan Dönenler ve İlk Yalancı Peygamber (Ренегери во исламот и првиот лажен пророк) (1967) Анкара
- İslâm Devletinde Kadın Hükümdarlar (женски владетели во исламските земји)
- Ислам Тарихи (Историја на исламот)
- Ислам Тарихинд Евилер - Абасилер (Омајади - Абасиди во историјата на исламот)
- Atatürk'ün İzinde Bir Arpa Boyu (Еден мал чекор по стапките на Ататурк) 270 стр, (1985), издавачка куќа Cem, ИстанбулISBN 978-975-406-467-4 [7]
- Aly Mazahéri, Ortaçağda Müslümanların Günlük Yaşayışları (превод) (Дневниот живот на муслиманите во средниот век)
Поврзано[уреди | уреди извор]
- Список на убиени од Турција
- Список на нерасчистени убиства
- Жените во турската политика
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 „Bahriye Üçok kimdir?“. Yeni Çağ Gazetesi (турски). 2020-10-06. Посетено на 2020-12-02.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Who's who in Politics in Turkey“ (PDF). Heinrich Böll Stiftung. стр. 49–50. Архивирано од изворникот (PDF) на 15 November 2019. Посетено на 23 July 2020.
- ↑ „Turkish intelligence, PKK involved in professor's death: Claim - Turkey News“. Hürriyet Daily News (англиски). Посетено на 2019-10-20.
- ↑ „Turkish intelligence, PKK involved in professor's death: Claim - Turkey News“. Hürriyet Daily News (англиски). Посетено на 2020-11-20.
- ↑ „Bahriye Üçok anılıyor“. Cumhuriyet (Turkish). 2013-10-06. Архивирано од изворникот на 2013-10-23. Посетено на 2013-10-22.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ Hürriyet newspaper
- ↑ Atatürk'ün İzinde Bir Arpa Boyu[мртва врска], Yeni Sayfa (на турски)
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- д-р Bahriye ÜÇOK, Atatürkçü Düşünce Derneği (на турски)
- Кој е кој (на турски)
- http://ankaenstitusu.com/cumhuriyet-aydinlari/bahriye-ucok/