Ајватовица
Ајватовица ― најголемиот исламски традиционален, верски и културен настан во Европа. Се наоѓа во близина на Прусац, Босна и Херцеговина. Името го добила по Ајваз-дедо, побожен муслиман кој работел на просветлување на населението и постигнување напредок во околината.
Историја на светото место Ајватовица[уреди | уреди извор]
Ајваз-дедо бил суфиски дервиш кој пристигнал во Ахисар (денес познат како Прусац, Босна и Херцеговина) со освојувачките отомански војски во 1463 година.[1]
Приказната за поделбата на карпите датира од легендата за Ајваз-дедо, постар човек кој се молел за вода за време на долг период на суша што му се заканувала на малото планинско село Прусак во 1510 година, за време на отоманското владеење.[се бара извор] Меѓутоа, Ајваз Деде нашол моќен извор на вода во близина на селото на планината Шуљага.[2] Изворот бил исклучен од карпа долга 74 метри и широка 30 метри, што ја попречувало изградбата на систем за проточна вода. Ајваз-дедо помина 40 дена молејќи го Господ (Алах) да ја расцепи карпата.[3] Во четириесеттото утро, следејќи ги неговите молитви, Ајваз Деде сонувал дека два бели овни се судриле и ја расцепиле карпата. Кога се разбудил, видел како карпата се подели на половина. По должината на новостворениот кањон биле поставени дрвени цевки за да ја однесат водата во Прусак. Гледајќи го како знак на Божјото чудо и благослов, луѓето почнаа да одат на аџилак до местото каде што се расцепи карпата.
Во 1947 година, во раните години на сојузна Југославија, тринаесет лица биле осудени од страна на окружниот суд во Травник за „учество во неовластена поворка по повод верскиот празник Ајватовица, противење на државните службеници и кршење на забраната за веење верски знамиња“.[4] Тринаесетте лица биле обвинети и за напад на двајца полицајци кои се обиделе да ја разбијат поворката и им се заканувале со ножеви додека биле на коњ. По овој инцидент, одржувањето на верското место било забрането од страна на комунистичката југословенска влада сè додека традицијата не била обновена во јуни 1990 година.[5][6] Во Прусак се одржувани годишни прослави за да се одбележи настанот.[7] Стана голема туристичка и религиозна знаменитост наречена „Денови на Ајватовица“. 500-годишнината од настанот бил одбележана во јуни 2010 година.[8][9]
Наводи[уреди | уреди извор]
44°06′N 17°23′E / 44.100° СГШ; 17.383° ИГД
- ↑ „Održana Ajvatovica, najveći muslimanski skup u Evropi“. Blic. 1 јули 2013. Посетено на 9 април 2022.
- ↑ „Ajvatovica – molitva u tradiciji“. Novo vrijeme. 29 June 2013. Архивирано од изворникот на 17 April 2015. Посетено на 9 April 2015.
- ↑ „U Pruscu održana 502 Ajvatovica“. Al Jazeera Balkans. 24 јуни 2012. Посетено на 9 април 2022.
- ↑ Katic, Mario; Klarin, Tomislav; McDonald, Mike (12 јануари 2014). Pilgrimage and Sacred Places in Southeast Europe. ISBN 9783643905048. Посетено на 9 април 2022.
- ↑ „Hiljade vjernika u Pruscu, Ajvatovica je najveće dovište muslimana u Evropi“. Radio Sarajevo. 22 јуни 2014. Архивирано од изворникот на 16 април 2015. Посетено на 9 април 2022.
- ↑ „504. Ajvatovica pod motom "Ususret ramazanu dovom za domovinu i zavičaj"“. Vijesti. 5 јуни 2014. Архивирано од изворникот на 16 април 2015. Посетено на 9 април 2022.
- ↑ „Svečano otvorena 504. Ajvatovica“. Klix. 6 јуни 2014. Посетено на 9 април 2022.
- ↑ „Donji Vakuf: Promovisana poštanska marka povodom 500 godina Ajvatovice“. 24 sata. 17 јуни 2010. Архивирано од изворникот на 2015-04-16. Посетено на 9 април 2022.
- ↑ „Otvaranje 500. "Ajvatovice"“. Klix. 5 јуни 2010. Посетено на 9 април 2022.