Атински договор

Од Википедија — слободната енциклопедија
Атински договор
Потпишан14 ноември 1913
МестоАтина
Потписници Османлиско Царство
Предлошка:Country data greece Кралство Грција

Договорот од Атина помеѓу Отоманското Царство и Кралството Грција, потпишан на 14 ноември 1913 година, формално ги прекинало непријателствата меѓу нив по двете Балкански војни и ја отстапила Македонија — вклучувајќи го и најголемиот град Солун — поголемиот дел од Епир и многу егејски острови во корист на Грција.

Позадина[уреди | уреди извор]

За време на Првата балканска војна, борејќи се против Османлиите, Грција го окупирал поголемиот дел од Епир, јужна Македонија со големиот пристаништен град Солун и повеќето острови на Егејското Море (освен италијанскиот окупиран Додеканези ). Во втората војна ја проширила својата територија во Македонија на штета на Бугарија. Бидејќи Западна Тракија останала под бугарска контрола (ќе и се отстапи на Грција со Нејскиот договор од 1919 година ), Грција немала копнена граница со Отоманската империја. Грчко-турските тензии сепак останале високи, бидејќи османлиската влада одбила да ја прифати грчката контрола врз островите на североисточен Егеј.

Услови[уреди | уреди извор]

Условите на договорот биле следниве:

  1. Османлиското Царство ги призна грчките придобивки на Солун, Јанина и нивната околна територија.
  2. Османлиското Царство го призна грчкиот суверенитет на островот Крит, кој по 1897 година беше автономна држава под османлиска сувереност .
  3. Малцинските права им се даваат на Турците кои живеат на ново освоената грчка територија.

Најважното прашање што останало нерешено е судбината на северноегејските острови ( Лезбос, Хиос, Лемнос, Имброс и Тенедос ), кои биле припоени кон Грција за време на војната. Прашањето било оставено на арбитражата на Големите сили, кои во февруари 1914 година ги доделиле на Грција, освен Имброс и Тенедос. Бидејќи Отоманската империја одбила да се откаже од своите тврдења, избувнала криза што довела до поморска трка во периодот од 1913 – 1914 година и биле направени подготовки за обновување на конфликтот на двете страни. Ситуацијата продолжила со избувнувањето на Првата светска војна.

Последици[уреди | уреди извор]

Откако Отоманското Царство било поразено во Првата светска војна, Грција за некое време ја добила Источна Тракија до линијата Чаталка, како и Имброс и Тенедос и зона во Анадолија околу Измир ( Договор од Севр), но била принудена да ги отстапи на Република Турција по војната меѓу Турција и Грција со Договорот од Лозана.

Користена литература и белешки[уреди | уреди извор]