Антарктичка филателија

Антарктичка филателија - собирање и проучување на колекцијата на поштенски марки, од поштенска и географска зона на Земјата јужно од 60°С. географска ширина, каде што се наоѓаат Континентот Антарктик и голем број соседни острови. Во пошироката смисла, тоа е собирање и проучување на какви било знаци на поштарина и поштенски белези, карактеристични за пошта или пратки на кои се однесуваат на оваа зона^[1].

Статус[уреди | уреди извор]

Во согласност со Антарктичкиот договор, кој стапил на сила на 23 јуни 1961 година, сите земји јужно од 60°С ш. не може да биде во сопственост на која било држава, демилитаризирана и ненуклеарна. Сепак, и покрај неговото потпишување и ратификација, голем број држави ја толкуваат Антарктикчката екстратериторијалност само како „замрзнување“ на нивните територијални претензии кон континентот и соседниот простор, но не како нивно отфрлање. Според тоа, тие издаваат специјални поштенски марки за „нивните“ територии или периодично ја покриваат темата на нивните барања (на пример, објавуваат географски карти) на обични [[[Поштенски печат|марки]], во овој контекст, спаѓаат следниве држави:

Во исто време, британскиот, аргентинскиот и чилеанскиот сектор делумно се преклопуваат еден со друг, и никој сè уште не го презеде барањето за секторот „Пацифик“ помеѓу 90° и 150° западна географска должина (освен островот Петар I) . Од 1939 година, Јапонија официјално го сметала овој сектор за свој, но во 1951 година, според условите на Мировниот договор во Сан Франциско, нејзините побарувања биле откажани.

Бидејќи Антарктикот, поради екстремната клима, нема постојано население, вистинската поштенска активност на Антарктикот е ограничена на потребите на неколку работни метод и персонал како и сезонски или постојани истражувања сместени во бази, преку експедиции, експедиции, бродски екишажи и туристи.

На многу начини издавањето на специјални поштенски марки за Антарктикот е симболичен по природа, што ја потврдува релевантноста на територијалните претензии на една држава. Антарктичката филателија стана скриена форма на такви тврдења, забележуваат експертите. Сепак, повеќето тиражи од овие поштенски марки се издаваат за комерцијални цели, за продажба на филателистите бидејќи филателија е најзаинтересирана за вакви тематски изданија .

Поштенска марка за експедицијата Нимрод
марка за на Јужните Оркнејски Острови
Марка на Јужните Шетландски Острови

Сектори по земја[уреди | уреди извор]

Британски[уреди | уреди извор]

Во 1944 година, bila izdadena серија од Фокландски марки за истоимената територија претпечатоци, како и за секоја од териториите посебно - за Земја Греам, Јужна Џорџија, Јужна Оркнеја и Јужен Шетланд .

Од 1946 година поштенски прашања за „независноста на Фолкландските Острови“ станаа вообичаени. Во 1962 година, независна Британска антарктичка територија (БАТ) беше одвоена од колонијата и продолжи да издава свои марки. Од 1963 година издадена е специјална поштенски марки за Јужна Џорџија, од 1986 година го носат натписот " Јужна Џорџија и Јужните Сендвич Острови.

ОК издава посебни поштенски марки за БАТ од 1963 година. Првата серија на БАТ беше посветена на истражување на Антарктикот и претставуваше различни видови човечка активност на овој континент. Се состоела од поштенски марки 15 деноминации од половинадени до една фунта стерлинг и, се разбира, била придружен со портрет на Кралица Елизабета II. Во 1971 година, кога ОК се префрли на децимална валутен систем серијата била препечатена со броевите на новите деноминации

Ако во 1960-тите изданијата на поштенски марки биле спорадични, тогаш од 1970-тите ОК почна да издава 10-20 поштенски марки за БАТ годишно, а на секои неколку години - големи серии, чија тема се однесувала Антарктик и околниот Јужен Океан: во 1973 година - поларни истражувачи, во 1984 година - подводни микроорганизми, во 1990 година - фосили на Антарктик, во 1993 година - научно истражување флота, итн. Од 1963 до 2000 година областа на британските антарктички побарувања не беше означена на ниту една поштенска марка БАТ, иако картата на Антарктикот периодично се објавуваше на поштенските марки на БАТ

Австралиски[уреди | уреди извор]

Австралија го бара својот сектор на Антарктикот од 1933 година, откако го наследи од Велика Британија, во 1841 година и Земја на Ендерби во 1930 година.

Првите изданија на поштенски марки на Австралиската антарктичка територија датираат од 1957 година . Тие не беа комбинирани во серија, туку на три од петте марки за прв и досега единствен пат кога била прикажана карта на Антарктикот со ознаката AAT. До почетокот на 1990-тите, Австралија почна да издава поштенски марки за ААТ годишно (до 2002 година беа издадени 118 поштенски марки, што е релативно малку). Како и во случајот со НДТ, нивната тема се однесува на Антарктикот. Сите марки AAT се со поштенска вредност и во самата Австралија, така што де факто може да се сметаат за посебен вид австралиски марки.

Нов Зеланд[уреди | уреди извор]

Препечаток *Земјата на кралот Едвард VII* на печат Нов Зеланд (1908)

Рос Ленд (Зависност од Рос) првично беше именувана Полуостров Едвард VII (што сè уште се користи денес и се однесува на ледничката област западно од Ртот Колбек). Во 1908 година, 23.492 црвени 1p поштенски марки беа препечатени вертикално од Пошта Нов Зеланд со „Земја на кралот Едвард VII“ („Земја на кралот Едвард VII“). Овие поштенски марки биле користени само од Британската експедиција на Антарктикот и се сметаат за први светски марки на Антарктикот. Не можејќи да слета на земјата Едвард VII, шефот на експедицијата, британскиот истражувач Ернест Хенри Шеклтон бил принуден да кампува на местото на сегашната станица Мекмердо што е, всушност, во соседната Викториина Земја . Сепак, со поштенските марки што ги донесе со себе, станува првиот официјално овластен поштар на Антарктикот. Календарот на Шеклтон печат што се користеше за поништување на поштенски марки бил натписот „Брит. Антарктичка експедиција" во круг со кратенка "NZ", датум и време откажување во четири реда во центарот

[[File:Rossstamps1957.jpg|thumb|left|280px|Прво издание на поштенски марки Рос Лендс, 1957 Предлошка:Скот. Печатот L2 покажува Ернест Шеклтон лево, Роберт Скот] десно]

За време на експедицијата од 1910-1913 година (позната во врска со трката до Јужниот Пол со паралелна експедиција организирана од Норвежанецот Амундсен) во базата Мекмердо во јануари 1911 година слета Роберт Скот. Како поштар на владата Нов Зеланд за време на траењето на експедицијата, Скот откажа две специјално издадени ½ d и 1d новозеландски поштенски марки препечатени со Victoria Land. Неверојатно, тие беа откажани со истиот печат користен во 1908 година од Шеклтон. Пет лица, вклучувајќи го и самиот Скот, загинаа на враќање од Јужниот пол.

Од 1923 година, Нов Зеланд официјално ја бара земјата Рос, а од 1957 година, издава специјални поштенски марки за неа со натпис Ross Dependency (Рос Територија), официјално за употреба во експедиции на Антарктикот. и истражување станици Нов Зеланд. Познати се прашањата од 1957, 1967, 1972 и 1982 година. Вкупно 20 поштенски марки (4 серии) се издадени од 1957 до 1987 година. Во 1988 година, поради високите трошоци и реорганизацијата на New Zealand Post, поштата во Новозеландската антарктичка база „Скот“ била затворена. Печатењето поштенски марки за Рос Ленд престанала, иако тие останаа во оптек и можеа да се користат за плаќање за внатрешна кореспонденција.

Француски[уреди | уреди извор]

Адел Ленд е административн дел од колонијата на Француските јужни и антарктички територии (FSA).

Франција го побара земјиштето на Адели во 1924 година (официјално во 1938 година)SATF ила институционализирана во август 1955 година како подготовка за независност на Мадагаскара, а истата година била издадена првата поштенска марка SATF - црвен отпечаток на името на територијата на Марш на Мадагаскар. Од следната 1956 година, колонијата објавува свои поштенски марки речиси секоја година.

Територијалните претензии кон Адели Ленд првпат се евидентирани на првиот печат на авионска пошта FSA 1956 и уште пет пати оттогаш на печат од 1981 година за комеморација на 30-годишнината од договорот за Антарктикот, на блок од 1995 година, на печат од авионска пошта од 1996 година, на печат од 2000 година и на печат на авионска пошта 2001. Со приближно ист број интервали, мапата на Антарктикот се појавува на марките на FSA, без засенчениот сектор на Адели Ленд.

Аргентински[уреди | уреди извор]

Аргентина го смета „својот“ сектор на Антарктикот како дел од покраината Огнена Земја, Антарктик и Јужноатлантски Острови.

Територијалните претензии на Аргентина на Антарктикот почнаа да се оформуваат во 1903-1904 година за време на развојот на блиските делови на Антарктикот, во јули 1939 година тие добија официјален статус, но првите поштенски марки што го забележаа овој факт се појавија дури во 1947 година .

Во февруари 1957 година, аргентинските претензии беа официјално проширени на островите Фолкланд (Малвини), островот Јужна Џорџија, Јужниот Сендвич, Јужните Оркни и Јужните Шетландски Острови. Во февруари 1957 година, аргентинските претензии се официјално проширени на островите фолкленд (Малвини), островотот Јужна Џорџија, Јужниот Сендвич, Јужните оркни и Јужните Шетландски Острови.

Чилеански[уреди | уреди извор]

Чиле смета дека „неговиот“ сектор на Антарктикот е дел од провинцијата Магелан (шпански: Región de Magallanes y de la Antártica Chilena), која за прв пат била официјализирана од специјален декрет на Министерства за внатрешни работи на Републиката во ноември 1940 година.

Сепак, првите поштенски марки посветени на ова беа издадени дури во 1947 година. Оттогаш, Чиле редовно објавува карта на антарктичкиот сектор на своите поштенски марки, но со помал интензитет од соседна Аргентина. Од 1992 година, во некои случаи, чилеанските поштенски марки со поларна тема се придружени со натписот „Antártica Chilena“. Чиле" иако, како и останатите изданија, тие циркулираат низ целата земја а во каталози на поштенски марки не се издвојуваат во посебна категорија.

Nорвешки[уреди | уреди извор]

Островот Петар I станаl предмет на норвешки територијални претензии во 1929 година (официјално од 1931 година), Земјата на Кралицата Мод од јануари 1939 година, со посебен кралски декрет, како „Сектор Остров Буве“ (приложен кон Норвешка во 1927 година).

Меѓутоа, поштенска марка која ги прикажува нејзините побарувања се појавува само еднаш во нејзината историја, во истата 1957 година, во серијата посветена на Меѓународна геофизичка година (1957-1958). Инаку, картата на Антарктикот на норвешките марки останува празна.

Останати[уреди | уреди извор]

[[File:1988 CPA 6021.jpg|thumb|100px|Стандарден печат на СССР, 1988. Уметник В. Ковал]]

Останатите потписнички на Антарктичкиот договор, вклучително и СССР (Русија) и САД, не полагаат право на ниту еден дел од Антарктикот, иако последните две претендираат дека го задржуваат таквото право .

Земјите потписнички на Договорот, по правило, применуваат стратегија не на секторска сопственост, туку на „делотворна окупација“ на најперспективните области на Антарктикот за научно истражување. Тие активно ја развиваат насоката на Антарктикот, вклучително и во нивната филателија. Пред сè, ова се однесува на државите кои имаат организирано мрежи на нивните поларни станици и сезонски теренски бази - Русија, Јужна Африка, НР Кина, Јапонија, Јужна Кореја, [ [Германија|Германија]], Полска, Бугарија, САД, Белгија, Италија, Украина, итн. Многу други земји, па сè до најегзотичните, исто така издаваат свои поштенски марки на теми на Антарктикот, на пример, Обединети Арапски Емирати.

|

|

|

|

|

|

Првата серија на поштенски марки на Ross Dependency од 1957 година

Грешки во заплетот[уреди | уреди извор]

Во 1959 година, поштенска марка Union of South Africa во знак на сеќавање на јужноафриканската национална експедиција издаде глобус, во кој е означена територијата на Јужна Африка во портокалова боја. Во исто време, не само Намибија, потоа поранешната Лига на нации територија на СА, туку и Боцвана, Лесото, Свазиленд , Малави и дел од Јужна Родезија.

Фантастични изданија[уреди | уреди извор]

За појавата на „држава“ наречена „Федерација на островите Dougherty и Hesperies“ (англиски: Federation of Dougherty and Hesperies Islands), без никакво објаснување, дава друго име за оваа фиктивна земја - 'Западна држава' (португалски: Estado Hespério). наводно, кон средината на 1960-тите, , „Генералниот директор на пошта“ на оваа „територија“. Сепак, „официјалниот претставник“ не можеше да ја именува точната локација на неговата „земја“. Тој се ограничил на нејасна изјава дека тоа е „остров сместен во морињата на југ Тихи Океан“. Најверојатно, Стопахио избрал за своја „држава“ мистериозен остров со слично име, откриен крај брегот на Антарктикот во средината на 19 век, а потоа исчезнал без трага. Очигледно, тоа беше само огромна санта мраз по грешка за непозната земја. Првите „поштенски духови“ на островот се појавија во 1964 година за олимписки игри 1964 во Токио

За фантастични прашања на непостоечката држава „Република Меву“ (англиски: Република Меву), можете да се најдат во написот на — Антарктичка пошта .

Исто така[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

↑ Антарктическая филателия. Первопроходцы Леонид Михрин

Литература[уреди | уреди извор]

Scott 2007: Standard Postage Stamp Catalogue. — Предлошка:N. Y., NY, USA: Scott, 2006.(англиски) Веб-сайт издательства каталога «Скотт». п

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

«Арктика Антарктика филателия» Архивирано на 21 септември 2008 г. — сайт И. В. Капустина
Сайт Российского государственного музея Арктики и Антарктики
База данных „«The Encyclopaedia of Postal Authorities. Encyclopaedia of Postal History»“. Архивирано од изворникот на 2012-10-10. («Энциклопедия почтовых ведомств. Энциклопедия истории почты»)
«South-pole.com» — сайт антарктической филателии(англиски)
«База Скотт 1957—2007» — серия марок (включая презентационный сувенир) Новой Зеландии на сайте почтового ведомства Новой Зеландии
Ссылки на сайты полярной филателии на сайте «Polar Philately»
„Arctica & Antarctica“ (англиски). PostBeeld (Нидерланды). Посетено на 2009-02-17. Занемарен непознатиот параметар |description= (help); Надворешна врска во |publisher= (help)^{[мртва врска]}
„Antarctic Philately from New Zealand“. Home: Hobbies & Crafts: Collecting: Stamps: World Postal History (англиски). Christchurch, New Zealand: Steven McLachlan; WebRing®, Inc. Архивирано од изворникот на 2015-08-25. Посетено на 2015-08-25. Занемарен непознатиот параметар |deadlink= (се препорачува |url-status=) (help)

[1] Антарктическая филателия. Первопроходцы Леонид Михрин

[1]