Ана Цељска

Ана Цељска или Ана од Цеље (полски: Anna Cylejska; 1386 – 21 мај 1416) била кралица на Полска од 1402 до 1416 година. Таа била втора сопруга на Јогила (Владислав II Јагиело), крал на Полска и врховен војвода од Литванија (владеел 1387–1434). Нивниот брак бил политички мотивиран за да ги зајакне врските на Јогила со династијата Пиаст и неговите претензии за полскиот трон. Нивниот брак бил прилично далечен и во текот на четиринаесет години Ана родила само една ќерка, Јадвига Јагиелон, која починала без проблем.

Ран живот

Ана била единственото дете на Вилијам (1361–1392), гроф на Цеље, и неговата жена Ана од Полска (1366–1425), најмладата преживеана ќерка на покојниот крал Казимир III од Полска. Веројатно е дека Ана била родена во Цељскиот замок (во Војводството Штајерска, денес во Словенија), кој бил под власт на нејзиниот татко Вилијам и неговиот братучед Херман II. Вилијам починал кога Ана имала околу десет години. Две години подоцна, нејзината мајка се омажила за Улрих, херцог на Тек, и ја оставила Анa во грижа на Херман II и неговата жена Ана од Шаунберг во Цеље. Многу е веројатно дека девојката била неписмена и не зборувала полски.

Брак

Првата жена на Јогала, и владеачката кралица Јадвига од Полска, втора братучедка на Ана, починала во јули 1399 година по компликации при породувањето. Јогала, кој потекнува од Литванија, останала владетел на странска земја без наследник. Затоа, тој барал жена од потомци на Пјаст, кои имале права на Полското кралство, за да ги зајакне своите права на Полска и да ја легитимира својата власт. Во 1401 година, Јогала испратил пратеници во Цеље да го побараат раката на Ана од Херман II. Херман бил роднина со покојната кралица Јадвига од страна на мајката: неговата мајка, Катарина, била сестра на мајката на Јадвига, Елизабета од Босна, кралица на Унгарија (според некои извори, тие биле братучетки). Домот на Цеље бил поврзан со полскиот двор од два аспекта, а предложеното венчавање дополнително би го зајакнало сојузот, додека ќе го приближело Домот на Цеље до највисоките нивоа на европската аристократија.

На 16 јули 1401 година Ана пристигнала во Краков каде што ја пречекала Јогила пред градските порти. Меѓутоа, Јогила изразил незадоволство кон неговата замислена невеста. Според Јан Длугош, Јогила бил бесен на пратениците кои ја носеле Ана во Полска неколку години. Свадбата била одложена поради потребата Ана да научи полски. Ана живеела во манастир додека Јогила патувал во источните територии на неговото кралство. Се вратил дури во јануари 1402 година. Свадбената церемонија се одржала на 29 јануари 1402 година во катедралата Вавел. Од непознати причини, крунисувањето на Ана како кралица на Полска било одложено за една година до 25 февруари 1403 година.

Кралица

Во бракот немало блискост. Имало околу триесет години старосна разлика помеѓу Ана и Јогила. Било признаено дека Ана не е многу привлечна жена. Кралот често патувал оставајќи ја Ана сама во замокот Вавел. Ана не била многу амбициозна или политички активна. Таа била позната како религиозна жена и послушна сопруга.

Во есен 1407 година, пет години по бракот, Ана била бремена. Клеменс Московски, Кастелан на Висилика, ја обвинил кралицата за брачна неверност со Јакуб Кобилањски и Миколaj Чжонстовски. Јогила им поверувал на гласините и го затворил Јакуб. За време на конгресот во Неполомице, полските благородници ја одбраниле кралицата и обвинувањата биле отфрлени. Година подоцна, Јогила ја обвини Ана за љубовна врска со Јенджеј Тенчински, но тој случај не стигнал до јавна расправа. Во 1411 година, Миколaj Куровски, Архиепископ на Гњезно, повторно ја обвини Ана, но тој починал пред да се истражат гласините.

На 8 април 1408 година Ана родила ќерка Хедвиг. Тоа не беше машки наследник посакуван од Јогила или полските благородници, но сепак ја зацврстил позицијата на Ана и таа стана малку повидлива во политиката. Во февруари 1410 година, за време на Полско-литванско-тевтонската војна, Ана била присутна кога Јогила се сретнала со Херман II. По битката кај Грунвалд, Јогила напиша две писма - едно до Ана и друго до епископот Војчех Јастржебиец. Во февруари 1412 година, Ана и Јогила ја организирале свадбата на Ернест, војводата од Австрија и Кимбургис од Масовија. По венчавката, Ана и Јогила отпатувале во Унгарија на преговори меѓу Јогила и Сигизмунд фон Луксембург. Ана се сретна со Барбара Цељска, сопругата на Сигизмунд и ќерката на Херман II - девојките пораснале заедно. Меѓутоа, Ана не учествувала во преговорите во Буда помеѓу април и август 1412 година.

На почетокот на 1413 година, петгодишната ќерка на Ана, Хедвиг, официјално била прогласена за наследничка на полскиот трон за време на конгресот во Једлнија. Тоа била важна политичка победа за Ана. Јогала, Ана и Хедвиг патувала во Литванија за да ја запознаат принцезата со литванската благороднија. Таму во октомври 1413 година бил потпишан Сојузот од Хородло. Ана исто така ја посетила Самогиција за да го набљудува нејзиното христијанизирање; подоцна испратила извештај до Советот на Констанца. На почетокот на 1415 година, Ана патувала со Јогала и во мај се сретнала со Александар I од Молдавија во Сниатин. Тоа бил нејзиниот последен познат политички потег.

Смрт

На крајот на 1415 година, Јогила отпатувал во Литванија додека Ана останала во Краков, можеби веќе болна. Во февруари 1416 година, бил испратен специјален пратеник за да ја извести Јогила дека кралицата е тешко болна. И покрај веста, Јогила не брзал да се врати во Краков. Во главниот град стигна дури во мај, а Ана починала по неколку дена. Таа била погребана во катедралата Вавел.