Аеродром Едвард Русјан Марибор

Аеродромот Едвард Русјан, Мариор (Letališče Edvarda Rusjana Maribor) (IATA: MBX, ICAO: LJMB) е меѓународен аеродром во Марибор, Словенија. Како втор по големина и значење словенечки аеродром, тој е единствениот покрај аеродромот во Љубљана кој е соодветен за меѓународен комерцијален авионски сообраќај и е опремен со ИЛС систем.

На оваа локација, спортскиот аеродром Скоке функционирал од 1953 година, а во 1976 година бил проширен за меѓународен сообраќај. Се наоѓа во општината Хоче-Сливница, околу 5 км јужно од Марибор. Во 2008 година, аеродромот бил преименуван во чест на словенечкиот пионер-авијатичар Едвард Русјан.

Најстариот словенечки аероклуб, Леталски центар Марибор, основан во 1927 година, е еден од основачите на аеродромот. Во последниве години, овој аеродром станал популарна локација за обука на многу европски авиокомпании.

Историја

Во 1953 година, аероклубот изградил заменски тревен аеродром Скоке на сегашната локација за потребите на аероклубот, бидејќи поранешниот аеродром Марибор Тезно станал премногу опасен за летање. Во периодот од 1953 до 1976 година, кога функционирал само тревниот аеродром, повеќе од 1.000 пилоти биле обучени на оваа локација преку летачката школа на аероклубот.

Со желбата на регионот Штаерска да стане подобро поврзан со светот, во 1976 година бил изграден меѓународен аеродром за комерцијален сообраќај, кој има две писти – тревна и асфалтна. Аеродромот бил официјално отворен за комерцијален сообраќај во мај 1976 година. Од тогаш, тој е втор по големина и значење аеродром во Словенија.

Кога Словенија била дел од Југославија, аеродромот редовно бил опслужуван од државната авиокомпанија JAT, главно поврзувајќи го Белград, Тиват и аеродромите на хрватскиот Јадран, како Дубровник и Сплит.

Во раните 1990-ти, патничкиот и товарниот сообраќај достигнале рекордни бројки. Годишно се превезувале околу 85.000 патници и 700 тони товар. Во 1999 година пистата била реновирана, а во 2000 година бил обновен и перонот на аеродромот.

Во 2002 година, компанијата Аеродром Марибор ЛЛЦ бил продадена на Превент Глобал ПЛЦ од Словењ Градец, кој станал нејзин мнозински сопственик. Во 2005 година, биле реновирани инструменталниот систем за слетување (ILS CAT I) и дистрибутивната трафостаница.

Аеродромот подоцна бил опслужуван со редовни летови од Словениан Спирит, подружница на Стиријан Спирит, кој нудел редовни летови кон Париз и Салцбург до март 2006 година, кога Стиријан Спирит ги прекинал операциите поради несолвентност.

На 8 март 2007 година, РајанЕр објавиле дека ќе започне летови меѓу Лондон-Станстед и Марибор во јуни 2007 година, три пати неделно. Очекувањата од оваа линија вклучувале зголемен туристички интерес за регионот, кој нуди атракции во текот на целата година.

Летовите започнале на 7 јуни 2007 година, но биле укинати на 27 март 2008 година.

На 22 февруари 2008 година, Владата на Република Словенија одлучила да го преименува аеродромот Марибор во Аеродром Марибор Едвард Русјан. Преименувањето е направено по предлог на словенечкиот државјанин Силво Шкорник. Новото име на аеродромот е во употреба од 15 јуни 2008 години

Новиот терминал на аеродромот, кој чини околу 15 милиони евра, бил отворен на 21 ноември 2012 година, со капацитет од најмалку 600,000 патници годишно. Во 2013 година, стариот терминал бил реновиран, а Превент Глобал ПЛЦ го продале Аеродром Марибор на компанијата АвиоФан Лтд, авијациска компанија со седиште во Либелиќе.

Вкупниот број на патници во 2013 година бил 15.000, што претставува зголемување во споредба со претходната година.

Во октомври 2014 година, Делавска хранилница плц го купила аеродромот за 1 милион евра и стана ко-сопственик. Тие имале 57% удел во компанијата, додека АвиоФан имале 43% удел.

Во летото 2015 година, Адрија Ервејс одржувале сезонска услуга до Лондон, користејќи го аеродромот Лондон-Саутенд помеѓу јуни и октомври, со три летови неделно.

На 9 јуни 2015 година, словенечката штедилница Делавска хранилница плц го купила преостанатиот 43% дел од АвиоФан и станала самосталниот сопственик на овој аеродром.

Во декември 2016 година, аеродромот Марибор, операторот на аеродромот, бил продаден на СХС Авиејшн. Новиот сопственик, кој исто така ја поседува авиокомпанијата ВЛМ Ерлајнс, објави планови да инвестира до 300 милиони евра во аеродромот. Главните приоритети на SHS Aviation се проширување на пистата, изградба на нов терминал и покренување на летови до големи европски градови, како и неколку кинески градови. Во јули 2017 година, СХС Авиејшн објавила две нови редовни дестинации од Марибор со својата авиокомпанија ВЛМ Ерлајнс Словенија: Сплит и Дубровник, два града во Хрватска. Летовите започнале на 8 август 2017 година и оперирале до средината на август 2017 година.

На 18 јули 2019 година, Министерството за инфраструктура го доверила аеродромот на привремено управување на компанијата ДРИ управување со инвестиции, д.о.о.

Статистика

година	Патници	Раст
1990 година	85.000	–
2004 година	6.215	–
2005 година	16.046	▲ 158%
2006 година	12.452	▼ 22%
2007 година	25.000	▲ 101%
2008 година	17.000	▼ 32%
2009 година	5.000	▼ 70%
2010 година	9.000	▲ 80%
2011 година	6.000	▼ 33%
2012 година	6.500	▲ 8%
2013 година	14.065	▲ 116%
2014 година	17.568	▲ 25%
2015 година	24.886	▲ 42%
2016 година	8.890	▼ 64%
2017 година	6.000	▼ 32,5%
2018 година	2.435	▼ 60,9%
Извор: Сиол ^[1]

Пристап

Аеродромот Марибор, кој се наоѓа блиску до автопатите A1 и A4, е лесно достапен со патнички возила. На аеродромот има компании за изнајмување автомобили. Други градови во близина на аеродромот се Љубљана (120 км), Грац (77 км) и Загреб (107 км). Аеродромот исто така е лесно достапен со воз од сите насоки.