Адолф Фредерик, крал на Шведска

Од Википедија — слободната енциклопедија
Адолф Фредрик од Лоренс Паш
Адолф Фредрик од Лоренс Паш

Адолф Фредерик (14 мај 1710 година – 12 февруари 1771) бил крал на Шведска од 1751 година до неговата смрт. Тој бил син на Кристијан Август од Холштајн-Готорп, принцот од Еутин и Албертина Фредерика од Баден-Дурлах.

Првиот крал од Домот на Холштајн-Готорп, Адолф Фредерик бил слаб монарх, поставен како прв во линијата за тронот по неуспехот на парламентарната влада да ги поврати балтичките провинции во 1741–43. И покрај неколку обиди, поддржани од про- апсолутистичките фракции меѓу благородништвото, да ја врати апсолутната монархија што ја држеле претходните монарси, тој останал обична уставна фигура до неговата смрт.

Неговото владеење доживеало подолг период на внатрешен мир. Сепак, финансиите стагнирале по неуспешните меркантилистички доктрини што ги спроведувала администрацијата на Хет. Администрацијата на капите завршила за време на парламентот од 1765-1766 година, каде што опозицијата Капи ја презела владата и донела реформи кон поголем економски либерализам, како и Закон за слобода на печатот. Законот за слобода на печатот е единствен во тоа време по тоа што ограничува секаква цензура, задржувајќи ги казнените мерки само за клеветење на монархот или на шведската црква.

Предок[уреди | уреди извор]

Таткото на Адолф Фредерик бил Кристијан Август(1673–1726) војвода и помлад принц од Шлезвиг-Холштајн-Готорп, кнез-епископ од Либек и администратор, за време на Големата северна војна, на војводствата Холштајн-Готорп за неговиот роднина Чарлс Фредерик.

Неговата мајка, Албертина Фредерика од Баден-Дурлах (1682–1755), била потомок на претходните кралски династии на Шведска, правнука напринцезата Катерина од Шведска, мајка на шведскиот крал Чарлс X. Од страната на неговата мајка, Адолф Фредерик потекнувал од кралот Густав Васа и Кристина Магдалена, сестра на Чарлс X од Шведска.

Царување[уреди | уреди извор]

Портрет од Густаф Лундберг

Од 1727 до 1750 година, принцот Адолф Фредерик бил кнез-епископ на Либек. Ова значело дека тој владеел со феудот околу вклучувајќи го и Ојтин. Откако неговиот прв братучед, Чарлс Фредерик, војводата од Холштајн-Готорп, починал во 1739 година, Адолф Фредерик станал администратор на Холстејн-Кил за време на малцинството на синот сирак на војводата, Чарлс Питер Улрих. Набргу потоа, младото момче било покането во Русија од неговата тетка по мајка, царицата Елизабета, која набрзо го прогласила за нејзин наследник. Подоцна станал познат како Петар III од Русија.

Адолф Фредрик, 1710-1771, Кралот на Шведска, војводата од Холштајн-Готорп (Антоан Песне) - Национален музеј - 16035 година

Во 1743 година, Адолф Фредерик бил избран за наследник на тронот на Шведска од страна на фракцијата Хет. Фракцијата Капи сакала да добие подобри услови со Договорот од Або од царицата Елизабета од Русија, која го посвоила неговиот внук за нејзин наследник. Кој станал крал Адолф Фредерик 12 години подоцна на 25 март 1751 година.

За време на неговото 20-годишно владеење, Адолф Фридрих бил малку повеќе од една фигура, вистинската моќ се со Риксдагот, често се оддалечувал од страна на партиските расправии. Двапати се обидел да се ослободи од туторството на имотите. Првата прилика била во 1756 година. Поттикнат од неговата сопруга Луиза Улрика од Прусија(сестра на Фридрих Велики), тој се обидел да поврати дел од ослабената прерогативност преку државниот удар од 1756 година да го укине владеењето на Риксдагот на имотите и да ја врати апсолутната монархија во Шведска. Како последица на тоа, тој за малку ќе го загубел својот престол. Во втората прилика за време на декемвриската криза(1768), под водство на неговиот најстар син, Густав, тој успеал да го собори сенатот „Капа“(Шведски: Mössorna), но не можел да ја искористи својата победа.

Смртта[уреди | уреди извор]

Адолф Фредерик ненадејно починал во Стокхолм на 12 февруари 1771 година со симптоми слични на срцева слабост или труење. Популарните приказни за неговата смрт како резултат на голем оброк (составен од јастог, кавијар, кисела зелка, кипер и шампањ и неговиот омилен десерт хетвег од семла колачи и топло млеко) се сметаат за пропагандисти од современите писатели.

По неговата смрт, неговиот син Густав III ја презел власта во 1772 година со воен државен удар, враќајќи го апсолутното владеење.

Наследство[уреди | уреди извор]

Кралот се сметал за зависен од другите, слаб владетел и без никакви таленти. Сепак,тој наводно бил добар сопруг, грижлив татко и нежен господар со своите слуги. Неговото омилено поминување на времето било да прави кутии за бурмут, за што наводно поминувал многу време. Неговото гостопримство и пријателство биле сведоци на многумина кои длабоко го оплакувале по неговата смрт.

Деца[уреди | уреди извор]

Со неговиот брак со принцезата Луиза Улрика од Прусија (кој се одржал на 18 август/29 август 1744 година во Дротнингхолм), тој ги имал следните деца:

  1. (Мртвородено) (18 февруари 1745 година во Стокхолм)
  2. Густав III (1746-1792)
  3. Карл XIII (1748-1818)
  4. Фредерик Адолф (1750-1803)
  5. Софија Албертина (1753-1829)

Со Жан Ду Лондел имал еден син:

  1. Адолф Фредриксон (околу 1734-1771), капетан во шведската армија.

Со Маргерит Морел имал еден син кој починал како дете:

  1. Фредеричи (околу 1761 - 1771)

Адолф Фредерик можеби бил татко на Лолоте Форсберг од Ула фон Ливен, но тоа никогаш не било потврдено.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Адолф Фредерик, крал на Шведска
Помлада гранка на Куќа на Олденбург
Роден(а): 14 Maј 1710 Починал(а): 12 Февруари 1771
Владејачки титули
Претходник
Фредрик I
Крал на Шведска
1751–1771
Наследник
Густав III
Претходник
Карло Аугуст од Холштајн-Готорп
Кнез-епископ од Либек
1727–1750
Наследник
Фредерик Аугуст I, војвода од Олденбург