Јудита го обезглавува Холоферн (Караваџо)
| италијански: Giuditta e Oloferne | |
| |
| Творец | Караваџо |
|---|---|
| Година | 1598–1599 или 1602 |
| Димензии | 145 см × 195 см |
| Место | Национална галерија за античка уметност во Палацо Барберини, Рим |
Јудита го обезглавува Холоферн — слика од библиската епизода на Караваџо, насликана во периодот 1598-1599 или 1602 година.[1] Вдовицата Јудита најпрво го шармира асирскиот генерал Холоферн, а потоа го обезглавува во неговиот шатор. Сликата е повторно откриена во 1950 година и е дел од колекцијата на Национална галерија за античка уметност во Палацо Барберини во Рим. Неодамнешната изложба „Дентро Караваџо“ во Палацо Реале, Милано (септември 2017 година-јануари 2018 година), сугерира дека сликата била изработена во 1602 година заради употреба на светлосни скици што не се видени во раните дела на Караваџо, но карактеристични за неговите подоцнежни дела. Каталогот на изложбата (Скира, 2018, стр. 88) исто така го цитира биографот Џовани Баглионе дека делото било нарачано од банкарот на Џенова, Отавио Коста.
Втората слика на истата иста тема (видете подолу) и датирана во 1607 година, припишана од неколку експерти на Караваџо, но сепак спорна од други, била откриена случајно во 2014 година и била пуштена во продажба во јуни 2019 година како „Јудита и Холоферн“.[2]
Предмет[уреди | уреди извор]
Второканоничката книга на Јудита раскажува како таа им служела на своите луѓе заведувајќи го Холоферн, сириски генерал. Таа го опила на Холоферне, а потоа го зграпчила неговиот меч и го убила: „Па со сета сила го удри двапати Холоферн по вратот и му ја отсече главата“ (Јудита 13:7–8).
Пристапот на Караваџо бил, обично, да се избере моментот на најголемо драматично влијание: самиот момент на обезглавување. Слугинката на Јудита, Абра стои покрај неа надесно, додека Јудита е претставена со испружена рака како го држи сечилото на вратот на Холоферн, кој е легнат на стомак, вратот му е искривен, додека ја врти главата кон својот атентатор, и е видливо ранлив од ситуацијата. Лицата на трите лика го демонстрираат мајсторството на емоциите на уметникот, а ликот на Јудита особено покажува мешавина на одлучност и одбивност. Артемизија Џентилески и други биле длабоко под влијание на оваа дело; додека тие дури и го надминале физичкиот реализам на Караваџо.[3]
Моделот за Јудита е веројатно римската проститутка Филиде Меландрони, која позирала за уште неколку дела на Караваџо околу оваа година; Самата сцена, особено деталите за крвта и обезглавувањето, се претпоставува дека биле извлечени од неговите набудувања при јавното погубување на Беатриче Ченчи во 1599 година.[4]
Можна втора верзија[уреди | уреди извор]
| Творец | Караваџо или Луис Финсон |
|---|---|
| Година | околу 1606–1607 |
| Димензии | 144 см × 173.5 см |
| Место | Collection of J. Tomilson Hill |
Кога Караваџо го напуштил Неапол на 14 јуни 1607 година, тој оставил две слики - Мадона на Бројаницата и Јудита го обезглавува Холоферн - во студиото во Неапол што го споделувале двајцата фламански сликари Луис Финсон и Абрахам Винк. Винк, најверојатно, ги зел двете слики со себе кога го напуштил Неапол и се населил во Амстердам околу 1609 година. Подоцна, Финсон исто така се преселил во Амстердам. Двете слики се споменуваат повторно, овој пат во тестаментот од 19 септември 1617 година, подготвен од Финсон во Амстердам. Во својата волја, Финсон му го оставил на Винк својот удел во двете слики во Караваџо што тие ги поседувале од Неапол. Финсон починал кратко време откако го направил својот тестамент, а неговиот наследник Винк починал две години подоцна. Откако Винк починал, неговите наследници ја продале Мадона на Бројаницата по 1619 година за 1800 флорини на комитет на фламански сликари и „аматери“ предводени од Петер Паул Рубенс за црквата Свети Павле во Антверпен.[5] Во 1786 година, царот Јосиф II од Австрија ја побарал другата слика на Караваџо за неговата уметничка колекција, која денес се наоѓа во Уметничкоисторискиот музеј во Виена. Делото на Караваџо, кое било подарок на водечките уметници на Антверпен и израз на нивната длабока религиозна посветеност, станало предмет на грабеж од страна на австриските владетели на Фландрија.[6]
Во 2014 година, кога настојувајќи да открие од каде тече вода во една куќа во гратче близу Тулуз во Франција, сопственикот случајно ја открил оваа верзија. Семејството што ја пронашло сликата, расчистувајќи го таванот, за откритието го известило локалниот колекционер Марк Лабарбе, кој потоа се консултирал со стручњак за делата на Караваџо. Делото многу потсетува на сликата со ист мотив што се наоѓа во Италија, а позната е како копија на изгубеното караваџово дело Јудита го обезглавува Холоферн. По чистењето е установено дека станува збор за дело од 17 век што ѝ припаѓа на школата на Караваџо. Подеталната истрага покажала дека светлото и енергијата се типични за големиот барокен сликар.
Сепак, некои експерти не се согласуваат за тоа дали станува збор за автентично дело на Караваџо. Двајца експерти делото му го припишале на Луис Финсон, фламански сликар и трговец со уметнички дека, кој бил запознаен со стилот на Караваџо. Тие тврдат дека Финсон поседувал низа дела на Караваџо и дека ги копирал. Друг стручњак, пак, тврдел дека не само што станува збор за оригинален Караваџо, туку дека ова е негово ремек-дело.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
Податотеки поврзани со Judith beheading Holofernes by Caravaggio на Ризницата- Caravaggio.org - Анализа на Караваџо „Judудит ја обезглавува Холоферн“
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Judith Beheading Holofernes“. www.artble.com. Artble. Посетено на April 2, 2018.
- ↑ Alex Greenberger (25 June 2019). „Caravaggio Painting Estimated at $170 M. Sold Privately Ahead of Auction in France“. ARTnews. Архивирано од изворникот на 2019-06-28. Посетено на 2020-12-22.
- ↑ Catherine Puglisi, Caravaggio (Phaidon, 1998) pp. 137–138
- ↑ Peter Robb, M: The Caravaggio Enigma (Duffy and Snellgrove, 1998), p. 96
- ↑ „Report written by Nicola Spinosa on the Toulouse Caravaggio“. Архивирано од изворникот на 2020-10-25. Посетено на 2020-12-22.
- ↑ Caravaggio en de St.Paulus (холандски)
